Historia polski w wieku XVI

Voloumia Legum— połowa XIX w – ksiądz Stanisław Konarski, biskup Zauski –zebrali polskie prawo które powstało i zaczeli je drukować. Początek polskiego prawa uznali rok 1347r(drukowali statuty królewskie przywileje, edykty dla miast, uchwały sejmowe, uchwały sejmikowe) później ograniczyli do konstytucji sejmowych i uniwersałów poborowych. 6 tomów wydali do czasów Sobieskiego

1782r wydane tomy 7 i 8 do roku 1780r

1859-1860 – te 8 tomów bydał ponownie w Petersburgu Józef Ohryzko

Tom 9 zawierał ustawodactwo sejmu wielkiego – 1899

Tom 10 1952- z konstytucjami sejmu Godzińskiego

VOLUMINA CONSTITUTIONIN –STANISŁAW GRODZISKI WSZYSZTKO OD 1493

PRAWO POLSKIE CZASÓW XVI w

Na przełomie XV-XVI w – zaczął się ruch spisania i ujednolicenia obowiązujących praw.

Prawo karne CCC- z 1530r.

Kompilacja – spis prawa bez przemyślanej bądź zastosowanej najprostszej systematyki

Komplikacja ≠ kodyfikacja

Szlachta zmusiła magnatów by ci zwrócili nieprawnie zadarnione królewszczyzny (ruch egzekucyjny 1504 r )

Dobre prawo to stare prawo – polityczna myśl szlachty próbująca wymusić na królu spisania starego obowiązującego prawa gdzyz nie było ono przestrzegane

SPIS PRAWA – 1506 ( statut Łaskiego zwany statutem polskim)

Było 2 Janów łaskich— jeden kanclerz jego bratanek był reformatorem religijnym

Kanclerz Jan Łaski ułożył prawo w porządku chronologicznym wydane po łacinie składa się z 2 części ( Polskiej i Niemieckiej Obie części były uważane za pełnoprawne w prawie polskim)

Prawo niemieckie na ziemiach polskich – związane z prawem niemieckim na ziemiach polskich zaczęty w XIII w ( było to prawo osadników przybyłych z Niemiec) stosowanie tego prawa wynikało z przychylności władcy. (jest paradoksalnie zwycięstwem terytorialności prawa ponieważ potrzebna była zgoda władcy bądź właściciela ziemi na której osadzali się Niemcy) stało na wyższym poziomie rozwoju ekonomicznego najbardziej znane z prawa niemieckiego było prawo saskie( Magdeburskie miasto matka)

Środa śląska , Chełmno, Wrocław –miasta „córki”

Zwierciadło Saskie (1220-1235) na Terenie Saksonii rycerz Eikev. Repkov –napisał zwierciadło saskie

(prawo ziemskie i prawo lenne )

Spis prawa niemieckiego (weichbild magdeburski( biała księga magdeburska) zawierała prawo magdeburskie (prejudykaty —wcześniejsze wyroki sądowe)

Konrad z Sandomierza – spisał na łacinie prawo niemieckie

Bartłomiej Groicki— spisał po polsku prawo niemieckie na ziemiach polskich (art. Prawa magdeburskiego , tytuły prawa magdeburskiego ( KAROLINA –postępek cesarski normy prawa materialnego ) prawo miejskie w Polsce

Profesor Korani –„od sofy”

Summa Rajmunda Partenopejczyka znana w całej europie

CZĘŚĆ POLSKA (PRZYWILEJE ZIEMSKIE I GENERALNE, STATUTY KRÓLEWSKIE, UMOWY MIĘDZYSTANOWE , TRAKTATY MIEDZYNARODOWE)

ZWYCZAJE ZIEMI KRAKOWSKIEJ.— spis prawa ziemi krakowskiej z XV stał się rdzeniem prawa polskiego ziemski (zamieszczony w statucie Łaskiego ) podniesiony do ragi prawa polskiego.

Prawo procesowe- processus iuris

Z niedoskonałości statutów łaskiego zdawano Se sprawę od początku. Lecz nie stworzono innego spisu prawnego aktualniejszego.

1523- powstała częściowa kodyfikacja prawa sądowego ( FORMULA PROCESSUS)( proces sądowy i postępowanie egzekucyjne) spisała go niewielka komisja złożona ze szlachty i znawców prawa częściowo duchownych ) składa się ze 111 art. Nie było podziału na proces karny i sądowy .

Były przewidziane dylacje— przewidziane w protokole odroczenia sprawy

Sąd może pozew

Odrzucić— niedopuszczenia do dalszego procesu ze względu na nie zachowania formy

Oddalić –ze względu na merytoryczność

Apelacja –kwestionowanie decyzji sędziego ( wyroku ) do sądu królewskiego

1578- powstanie trybunału koronnego (sąd najwyższy) 1581—sąd litewski

-sądy ziemskie

-sądy grodzkie

-sady podkomorskie

Gravamen--

Mocja--

(Correctura inurim) Taszyckiego najlepszy zbiór praw sądowych do czasów kodyfikacji prawa zamojskiego. Odrzucona w 1539r przez szlachtę gdyż nie chciała ona nowości w prawie i uważała ze daje za duże prawa królowi.

Miała ona wpływ na prawo Litewskie.

1 2 3 statut litewski

Wpływ ustawodawstwa litewskiego na prawo innych krajów

Wpływ obce w statutach litewskich