Leasing

Leasing stanowi formę finansowania inwestycji polegającą na uzyskaniu środków finansowych w zamianę za ustalony czynsz (raty leasingowe).

Leasing od ang. ,,to lease” – najem, dzierżawa.

Leasing jest umownym stosunkiem cywilno-prawnym w ramach, którego jedna ze stron umowy, zwana finansującym przekazuje drugiej stronie zwanej korzystającym prawo do korzystania z określonej rzeczy na pewien uzgodniony w umowie leasingowej okres w zamian za ustalone ratalne opłaty.

1. Leasing w polskim systemie prawa

W polskim systemie prawa umowa leasingowa jest regulowana przez kodeks cywilny. Przez umowę leasingową finansujący zobowiązuje się w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania lub używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne równe, co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.

1. Rodzaje leasingu.

Biorąc pod uwagę liczbę stron biorących udział w transakcji leasingowej wyróżnia się:

- leasing bezpośredni, gdy producent zawiera umowę bezpośrednio z użytkownikiem

- leasing pośredni w transakcji, którego uczestniczy więcej niż dwie strony, co oznacza, że między producentem a użytkownikiem występuje wyspecjalizowane przedsiębiorstwo (firma) leasingowa

Za użytkowanie rzeczy (obiektu) korzystający płaci w określonych terminach raty leasingowe składające się z dwóch części tj. składnika kapitałowego odzwierciedlającego wartość użytkowanego obiektu przypadającego na okres leasingu i składnika odsetkowego stanowiącego wynagrodzenie dla finansującego.

Biorąc pod uwagę stronę, która amortyzuje przedmiot leasingu wyróżnia się:

- leasing operacyjny

- leasing finansowy

Leasing operacyjny – polega na czasowym przekazaniu w użytkowanie dobra inwestycyjnego. Czas ten jest z reguły krótszy niż okres normatywnego zużycia leasingowanej rzeczy. Raty leasingowe stanowią dla korzystającego koszt uzyskania przychodu a przedmiot leasingu nie podlega u niego amortyzacji. W umowie leasingu operacyjnego korzystający może mieć zagwarantowane prawo zakupu przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy za określoną z góry wartość końcową powiększoną o podatek VAT.

Leasing finansowy (leasing kapitałowy) – polega na oddaniu rzeczy (dobra inwestycyjnego) w użytkowanie w zamian za raty leasingowe. Przedmiot leasingu jest własnością finansującego, amortyzuje go korzystający. Natomiast przeniesienie tytułu własności może być zagwarantowane w umowie. Firma zwiększa, więc wartość swojego majątku nie ponosząc dodatkowych kosztów po zakończeniu umowy leasingu, zaś zwiększona forma amortyzacji pozwala regulować jej koszty i dochody.

Leasing operacyjny podobnie jak leasing finansowy charakteryzuje się tym, iż zawiera klauzulę opcji na sprzedaż przedmiotu leasingu po zakończeniu okresu umowy. Co oznacza, że korzystający ma prawo wykupu tzn. przeniesienia własności rzeczy oddanej mu w leasing.

Leasing finansowy, można powiedzieć, jest zbliżony do kredytu lub pożyczki, przy czym ,,przedmiotem kredytu” (pożyczki) jest dobro inwestycyjne najczęściej środek trwały a nie gotówka.

Odmianą leasingu kapitałowego jest clifing, który ogranicza się tylko do pojazdów a konkretnie samochodów osobowych o określonej wartości zaliczanej do majątku korzystającego. Polega on na zrównaniu wysokości raty leasingowej z odpisem amortyzacyjnym danego pojazdu. Pozwala to na wpisanie w koszty wydatków poniesionych na jego nabycie w całości. Wpłata wstępna nie stanowi spłaty wartości pojazdów a tylko zysk clifingodawcy (finansującego). Koszty manipulacyjne i inne opłaty związane z umową clifingu mogą być przez korzystającego w całości zapisane, jako koszt uzyskania przychodu. Aby korzyści związane z umową clifingu satysfakcjonowały obie strony powinna ona trwać około trzech lat.

Leasing zwrotny występuje, gdy firma posiada liczne środki trwałe, nie posiada jednak gotówki, której potrzebuje. Może wówczas oddać część majątku trwałego firmie leasingowej w zamian za gotówkę i wziąć te środki w leasing. Dzięki takiemu zabiegowi firma ma jednorazowy zastrzyk gotówki.

Istotą transakcji zawieranych tą metodą jest powiązanie umowy leasingu z poprzedzającą ją umową sprzedaży. Korzystający sprzedaje nabyte rzeczy firmie leasingowej z równoczesnym zastrzeżeniem dla siebie prawa jego dalszego użytkowania na warunkach ustalonych w umowie leasingu wg tej formuły przedmiotem umowy leasingu jest zamiana prawa własności dobra na takie prawo, które pozwoli na korzystanie z niego po cenie, która odzwierciedla jego bieżącą wartość rynkową.

Leasing lombardowy może być zarówno odmianą leasingu kapitałowego jak i leasingu operacyjnego. Firma stosuje w przypadku umowy leasingu lombardowego uproszczoną procedurę i łagodzi wymagania odnośnie niezbędnych dokumentów, jakie klient powinien jej przedstawić wraz z wnioskiem o zawarcie umowy. Firma chcąca sfinansować swoją inwestycję przez leasing lombardowy składa tylko oświadczenie o niezaleganiu ze zobowiązaniami podatkowymi. Okazuje stosowne dokumenty w postaci umowy spółki, wpisu do ewidencji działalności gospodarczej lub wypisu z rejestru handlowego a ponadto składa zaświadczenie o numerze REGON i NIP. Niezbędna jest także bankowa karta wzorów podpisu zaś nie jest potrzebne okazanie finansującemu sprawozdania finansowego bądź księgi przychodów i rozchodów czy też tzw. zaświadczenia z Urzędu Skarbowego, czyli dokumentów świadczących o kondycji finansowej, dokumentów niezbędnych przy innych rodzajach leasingu.

Leasing lombardowy charakteryzują dwa ograniczenia:

1. Przedmiotem tego rodzaju leasingu mogą być tylko nowe samochody dostawcze lub ciężarowe, na które wartość kredytu nie może przekroczyć 70 tys. PLN.

2. Konieczność dokonania pierwszej wpłaty w wysokości około 25-45 % wartości przedmiotu umowy.

Biorąc pod uwagę zasadę walutowości można wyróżnić:

- leasing złotówkowy

- Leasing dewizowy

Podział na te dwa rodzaje leasingu jest związany z obowiązującą w naszym kraju zasadą walutowości, która zgodnie z kodeksem cywilnym oznacza, iż zobowiązania pieniężne na terytorium RP mogą być wyrażone tylko w polskim pieniądzu z wyjątkiem, gdy chodzi o obrót dewizowy a zatem raty leasingowe, jako zobowiązanie pieniężne korzystającego muszą być wyrażone w walucie polskiej.

Leasing dewizowy kwotowany w walucie obcej oznacza, iż wysokość poszczególnych rat leasingowych jest przeliczana z waluty obcej na walutę polską wg przyjętego przez strony leasingu wskaźnika np. wg kursu NBP na dzień wystawienia faktury lub na dzień płatności raty leasingowej.

Ze względu na obowiązki przyjęte przez strony umowy leasingu w zakresie ponoszenia kosztów napraw, konserwacji, przeglądów podatków można wyróżnić następujące rodzaje leasingu:

- leasing czysty – ma miejsce wówczas, gdy obowiązki wyżej wymienione przejmuje na siebie korzystający

- leasing pełny, gdy kosztami przeglądów, itp. jest obciążony finansujący.

W zależności od długości okresu trwania umowy leasingowej wyróżnia się:

1. Leasing krótkookresowy – do 3 lat

2. Leasing średniookresowy – 4-10 lat

3. Leasing długookresowy – powyżej 11 lat

Biorąc pod uwagę kryterium zwrotów kosztów wyróżnia się leasing:

1. Z pełnym zwrotem kosztów, gdy suma rat leasingowych obejmuje wszystkie poniesione przez finansującego koszty oraz minimalny zysk

2. Z częściowym zwrotem kosztów, gdy dokonane przez korzystającego raty nie wystarczają na pokrycie całości nakładów finansującego oraz osiągnięcie minimalnego zysku przez finansującego.

Podmioty leasingu

Wyróżnia się trzy podstawowe podmioty umowy leasingowej:

1. Finansujący – to właściciel przedmiotu, który daje ten przedmiot w odpłatne użytkowanie drugiej stronie na określony czas i na określonych warunkach. Najczęściej jest to wyspecjalizowana firma zajmująca się świadczeniem usług leasingowych, rzadziej wytwórca producent przedmiotu, dla którego podstawową działalnością gospodarczą jest produkcja. Forma prawna firmy może być dowolna, jednakże w praktyce najczęściej są to spółki prawa handlowego (S.A., z o.o.)

2. Korzystający- to osoba przejmująca przedmiot leasingu na warunkach określonych w umowie leasingowej. Najczęściej jest to przedsiębiorstwo, rzadziej ze względu na niekorzystne przepisy podatkowe osoba fizyczna. Przeważają, więc spółki prawa handlowego oraz spółki cywilne.

3. Zbywca to osoba, od której finansujący nabywa na własność rzecz. Finansujący jest zobowiązany wydać korzystającemu razem z rzeczą odpis umowy ze zbywcą lub odpisy posiadanych dokumentów dotyczących tej umowy. A w szczególności odpis dokumentu gwarancyjnego, co, do jakości rzeczy otrzymanego od zbywcy lub producenta.

Charakterystyka uczestników umowy leasingu:

Przy zawieraniu umowy leasingu uczestniczą pośrednio lub bezpośrednio finansujący, korzystający, poręczyciele, dostawca, bank, towarzystwo ubezpieczeniowe.

Finansujący – to wyspecjalizowana firma świadcząca usługi finansowe bądź podmiot powołany przez bank dla korzystającego. Forma prawna finansującego nie jest bez znaczenia, gdyż w przypadku firm posiadających osobowość prawną ma on możliwość uzyskania wiarygodnych informacji na temat swego partnera, jego działalności i historii, istnieje, bowiem Krajowy Rejestr Sądowy prowadzony przez rejonowe sądy gospodarcze, gdzie gromadzone są informacje w zakresie działalności firmy leasingowej. Ponadto każda spółka prawa handlowego ma obowiązek zgodnie z umową o rachunkowości przedstawienia sprawozdania finansowego. Każdy zainteresowany ma prawo wglądu w te dokumenty. Sprawdzenie tych dokumentów jest ważne, ponieważ podpisując umowę leasingową korzystający wiąże się z finansującym na znaczny okres.

Korzystającym – może być podmiot gospodarczy, jednakże formy opodatkowania niektórych rodzajów działalności gospodarczych jakimi są ryczałd od przychodów ewidencjonowanych bądź karta podatkowa powoduje, że zawieranie umów leasingu przez takie podmioty gospodarcze jest nieopłacalne co eliminuje je z rynku jako potencjalnych korzystających. Również małe przedsiębiorstwa (nie płacące podatku VAT) nie są zainteresowane leasingiem.

Poręczyciel korzystającego – w przypadkach, gdy sytuacja finansowa korzystającego nie daje gwarancji na spłatę należności leasingowych, co w znacznym stopniu zwiększa ryzyko finansującego.

Dostawca (dealer) – to producent czyli firma handlowa od której finansujący kupuje przedmiot leasingu. Wyboru dostawcy i przedmiotu leasingu z reguły dokonuje finansujący.

Bank – najczęściej instytucja faktycznie finansująca umowę leasingową. Firma leasingowa zawierająca wiele umów, nabywająca drogie maszyny n ogół korzysta z obcego kapitału. Odbywa się to na zasadzie wykupu przez bank przyszłych należności z tytułu zawartych umów leasingowych. Firma leasingowa dostosowuje warunki finansowe proponowane klientowi do warunków jakie stawia bank. Wysokość rat leasingowych jest tak skalkulowana aby po sprzedaniu ich jako wierzytelności bankowi finansującemu pozostał jeszcze zysk. Ponadto bank określa wymogi dotyczące korzystającego czyli dokumenty jakie ma przedstawić, zabezpieczenia finansowe (weksle, obroty, dochody). W interesie finansującego jest dokładne sprawdzenie czy przyszły kontrahent spełnia te wymagania gdyż w przeciwnym razie bank może odmówić finansowania transakcji leasingowej.

Towarzystwo ubezpieczeniowe – ubezpiecza przedmiot leasingu. Leasingowany przedmiot może być ubezpieczony od kradzieży, pożaru, zniszczenia itp. Jest to szczególnie ważne dla korzystającego ponieważ utrata bądź zniszczenie przedmiotu leasingu nie zwalnia go od płacenia rat leasingu. Najczęściej o wyborze ubezpieczyciela decyduje finansujący.

Przedmioty leasingu można podzielić na:

1. Obiekty konsumpcyjne

2. Obiekty inwestycyjne

3. Nieruchomości

4. Prawa majątkowe

Zalety leasingu:

1. Możliwość finansowania inwestycji w całości ze środków pieniężnych

2. Możliwość skorzystania niezależnie do leasingu również z kredytu bankowego gdyż przedmiot leasingu nie występuje w bilansie korzystającego jako jego zobowiązanie

3. Raty leasingowe są płacone z bieżących wpływów przedsiębiorstwa jeszcze przed opodatkowaniem zamiast zysku pomniejszonego o podatek dochodowy

4. Możliwość szybkiego dostępu do najnowszych technologii oraz możliwość produkcji wyrobów przy zastosowaniu najnowocześniejszych maszyn i urządzeń

5. Elastyczność umów leasingowych w zakresie przedmiotu leasingu, czasu trwania umowy leasingu, warunków płatności oraz możliwości dostosowania spłaty rat leasingowych do indywidualnych możliwości korzystającego

6. Możliwość uzyskania środków produkcji o różnym stopniu zużycia

7. Łatwiejsze do uzyskania zewnętrzne źródło finansowania przedsiębiorstwa

8. Przy leasingu operacyjnym ma miejsce obniżenie wysokości płaconych podatków

Wady leasingu:

1. Pozbawienie korzystającego prawa własności przedmiotu leasingu

2. Stosunkowo wysoki koszt leasingu wynikający z konieczności pokrycia wszelkich kosztów finansującego związanych z umową leasingu oraz zapewnienie finansującemu odpowiedniego zysku

3. Ścisłe powiązanie korzystającego z finansującym

4. Pełne ponoszenie wszelkiego ryzyka przez korzystającego

5. Ryzyko utraty przedmiotu leasingu w przypadku upadłości lub bankructwa finansującego

Kochane sprawozdanie finansowe

Celem sprawozdań finansowych jest dostarczenie informacji o sytuacji ekon-finansowej przedsiębiorstwa, jego dokonaniach i zmianach finansowych. Jest to informacja bardzo użyteczna dla szerokiego grona odbiorców w podejmowaniu decyzji:

• Ekonomicznych

• Finansowych

• Gospodarczych

• Organizacyjnych

Sprawozdanie finansowe jest sporządzone na podstawie ewidencji księgowej i kalkulacji.

Ustawa o rachunkowości z 1994r. z późniejszymi zmianami nakłada na przedsiębiorstwo obowiązek sporządzania na określone dni spr. Finansowego w ściśle określonej formie określającej:

• Bilans

• rachunku zysku i strat

• rachunek przepływu pieniężnych

• spraw. Z działalności zarządu

• informacje dodatkowe