KINO WSPÓŁCZESNE 19.03
cd. kina irańskiego
A. Kiarostami cd.
- motyw autotematyzmu (zwrotu uwagi na sam akt twórczy i samego reżysera)
- motyw, koncepcja dzieła niedokończonego (Zapiski z Toskanii) - już pod koniec lat 80.; - 1990 - Zbliżenie (jedno z najistotniejszych dzieł K.) - o mężczyźnie, który podszywał się pod reżysera Mohsena Makhmalbafa; proces człowieka - dwoch sędziów, prawidziwy i reżyser - który w pewnym momencie staje się sędzią właściwym; na koniec spotkanie oskarżonego z prawdziwym M.M.
- połowa l. 90 (otwarcie kina irańskiego na świat i vice versa) - Przez gaj oliwny ('94), Smak czereśni [morwy/wiśni] ('97), Uniesie nas wiatr ('99) -> we wszystkich wyeksponowany wątek autotematyzmu
I film -> o człowieku wywodzącym się z nizin społ. (kamieniarz), zatrudnienie przez Kiarostamiego powoduje, że może stać się kimś lepszym (odgrywa kochanka pięknej kobiety - w życiu realnym taka sytuacja nie ma prawa bytu); bohater nie umie odróżnić świata fikcji od rzeczywistości starając się zdobyć kobietę (w niezbyt udany sposób); finalna scena - uceiczka od puenty (motyw dzieła niedokończonego)
II film -> człowiek chcący popełnić samobójstwo poszukuje kogoś kto go po wszystkim pochowa
III film -> najswobodniejszy film K., najmniej autotematyczny; historia kilkorga mężczyzn przyjeżdżających na prowincję z miasta, mających założyć przewody elektryczne w miasteczku; czekanie na śmierć starej kobiety, która hamuje ich działania
- 2002 - Dziesięć - wnętrze samochodu i kobieta, która nim jedzie, rozmawia z innymi kobietami o kwestiach związanych z patriarchalną pozycją kobiety
- Pięć dedykowane Ozu - pięć bardzo nudnych sekwencji (kaczki chodzą, belki drewna, żaby rechoczące, ludzie spacerujący, zero dialogów, hm), dedykowany Ozu
- 2010 Zapiski z Toskanii - historia dwojga bohaterów - angielskiego filozofa, intelektualisty, który chce żeby kultura zachodu zaczęła doceniać kopie (hołd złożony komuś kto jest autorem oryginału wg niego); w miasteczku gdzie się znajduje pewien fresk w kościele okazał się kopią, fałszerstwem (co z tym zrobić? z jednej strony wartość dla społeczności od zawsze, z drugiej fałszerstwo jednak, może pod nim się kryje prawdziwy fresk?); Juliette Binoche się pojawia (wątek miłosny), zaczynają grać małżonków po wzięciu ich za nich przez kelnerkę (wątek kopiowania, udawania, gry)
- 2012 Coś jak miłość (też dedykowany Ozu)
MAJID MAJIDI (ur.1959)
- filmy efektowne, emocjonalne; filmy o dzieciach
- w l. 70 pojawiał się w szkółce filmowej Kiarostamiego dla dzieci, l. 80 - jako aktor w filmach Makhmalbafiego
- 1992 - Baduk - o dzieciach przemycających rzeczy przez granicę; historia samotnego rodzeństwa, wykorzystani w kontrabandzie
- 1996 - Ojciec - ekrany zachodnioeurop., nagroda na festiwalu w San Sebastian; dramat rodzinny; z liryzmem ale bez sentymentalizmu
- 1997 - Dzieci niebios - wygrywał na wszystkich festiwalach (nagrody publiczności); nominowany do Oskara (jako I film irański); dzieci dzielą się jedną parą butów, która ginie - udział w konkursie by zdobyć nową parę
- wątek ojca stale obecny - często ojca nie ma, znika, umiera; próby zastąpienia go + ojciec obecny żyjący, ale taki sobie, nie realizujący się, fajtłapa, pomiatany (przez żonę nawet), więc dzieci biorą sprawy w swoje ręce (i często wchodzą z ojcem w konflikty przez to); kwestia kryzysu męskości w Iranie podkreślona tu też!
- 1999 - Kolory raju - ojciec chce zostawić dziecko, stwierdzając, że po śmierci matki nie jest w stanie się nim zająć, ale potem widzi jego przywiązanie, umiejętność cieszenia się życiem mimo ślepoty, świetnie sobie radzi
- 2001 - Deszcz - film o dzieciach, ale już starszych, wątek lekko erotyczny; dziewczynka, która przebrała się za chłopca by móc pracować i zarobić na leczenie chorego ojca
- 2005 - Dąb - o człowieku, który chce odzyskać wzrost (i odzyskuje go na końcu)
- 2008 - Pieśń wróbli - o nieudaczniku-ojcu, który nie radzi sobie w życiu, same porażki, udaje mu się wciąż dobrym zrządzeniem losu; równoległy wątek kilkorga dzieci, którzy postanawiają oczyścić zbiornik na wodę i zrobić z niego farmę na której będą hodować złote rybki i je sprzedawać, nikt nie wierzy, że im się uda, ale oni twardo brną do osiągnięcia celu, choć spotyka ich rozczarowanie nie poddają się rozpaczy
BAHMAN GHOBADI
- Kurd, ur. 1969
- kurdyjskość w jego filmach zauważalna - woli się identyfikować z Kurdami niż z Irańczykami, dlatego też zawsze pojawia się w jego filmach granica
- zaczynał jako aktor (Kiarostami - Uniesie nas wiatr, Samira Makhmalbaf - Tablice)
- I film - fenomen, zdobył prawie że cały świat - Czas pijanych koni (2000) - procedura upijania koni, by nie bały się przechodzić nad przepaściami (kontrabanda); kilkunastoletni chłopiec opiekujący się rodziną, angażuje się w przemyt (rodzice nie żyją, jeden z braci ciężko chory)
- 2004 - Gdyby żółwie mogły latać - opowieść o Kurdach irackich; bohaterowie zbiorowi w obozie dla uchodźców - albo dzieci albo starcy (dorośli zabici) - oczekiwanie na ofensywę Amerykanów - słuchanie wiadomości, dzieci zarabiają zdobywając miny porozrzucane przez armię Husajna (na zlecenie armii); kilkoro bohaterów wyróżnionych - chłopiec "Satelita" (jako jedyny niby rozumie j.ang), ważna postać w obozie przez to; nagle przybywa rodzeństwo - dziewczyna z małym bratem bez rąk i tajemnicą (?); element erotycznej fascynacji, "Satelita" odkrywa tajemnicę (gorzki finał - niby wszystko się udaje - Amerykanie wkraczają, ale nic to nie zmienia); Ghobadi znakomicie prowadzi aktorsko dzieci
- folklorystyczne filmy:
Pieśni dla mojej ojczyzny
Półksiężyc (o legendarnym kurdyjskim muzyku) - 2006
- Nikt nie rozumie perskich kotów (2009) - o indie-rockowej kapeli, która chce zrobić karierę za granicą (problem granicy)
Samira Makhmalbaf - Tablice (2000)
Tablice nauczyciela kurdyjskiego służą do wszystkiego tylko nie do pisania (niepiśmienność Kurdów) - nie ma czasu na naukę - przenoszenie rannych, ochrona przed ostrzałem