Temat: Pierwsza pomoc.

Pomiar podstawowych parametrów życiowych.

1. Pomiar temperatury ma miejsce rano i wieczorem podczas pobytu pacjenta w szpitalu najczęściej za pomocą termometru elektrycznego zdezynfekowanego roztworem alkoholu w spray’u. Wyróżniamy kilka sposobów pomiaru temperatury :

   1. pod pachą,

   2. wkładając termometr do ust pacjenta,

   3. doodbytniczo,

   4. wkładając termometr do nosa (podczas zabiegu i gdy pacjent jest nieprzytomny).

2. Pomiar oddechu - polega na liczeniu czynności oddechowej płuc, w czasie której płuca zaopatrują organizm w tlen oraz wydalają dwutlenek węgla. Pomiaru dokonujemy przez obserwację ruchów klatki piersiowej lub wyczuwanie jej ruchów za pomocą dłoni przylegającej do klatki piersiowej, w czasie 1 minuty. Prawidłowy oddech u osoby dorosłej jest miarowy, średniogłęboki, niesłyszalny, bezwonny oraz wydech jest nieco dłuższy niż wdech. Szybkość (częstość) oddechu uzależniona jest od wieku badanego. Wartości prawidłowe oddechu w spoczynku:

   1. noworodki i niemowlęta – około 40-50/min.,

   2. małe dzieci – około 18-25/min.,

   3. dorośli – około 12-20/min.

3. Pomiar tętna - badanie wyczuwalnych, spowodowanych przez skurcz serca, uderzeń o ścianę naczynia fali krwi przepływającej przez układ tętniczy. Pomiaru tętna dokonuje się najczęściej na tętnicy promieniowej w okolicy nadgarstka, a także na tętnicach: skroniowej, szyjnej, kątowej, pachowej, ramiennej, udowej, podkolanowej grzbietowej stopy. Prawidłowe tętno powinno być miarowe, dobrze napięte, o częstości od 60 do 80 uderzeń na minutę. Liczenie liczby uderzeń tętna trwa 15 s (tętno miarowe) lub 1 min (tętno niemiarowe).

4. Ciśnienie tętnicze krwi – siła, jaką przepływający strumień krwi wywiera na ściany elastycznych naczyń krwionośnych. Zwykle pomiar ciśnienia tętniczego krwi wykonuje się na tętnicy ramiennej. Wyróżniamy:

1. ciśnienie skurczowe

2. ciśnienie rozkurczowe.
   
   
   
   
   
   
   Schemt wykonywania pomiaru ciśnienia tętniczego krwi:
   

   • ciśnienie powinno odbywać się w pozycji siedzącej po wcześniejszym odpoczynku,

   • mankiet powinien znajdować się około 2-3 cm powyżej zgięcia łokciowego(na wysokości serca) a szerokość gumowej poduszki powinien wynosić ¾ długości ramienia,

   • rurka mankietu powinna być ustawiona na tętnicy w pozycji pionowej,

   • należy zamknąć zawór i za pomocą gumowej gruszki wpompować powietrze,

   • nad tętnicę przykłada się słuchawkę i powoli otwiera zawór gruszki, wolno wypuszczając powietrze z mankietu,

   • słyszalny będzie pierwszy cichy ton oznaczający pierwszy strumień krwi przepływający przez tętnicę podczas skurczu serca; odpowiada on wartości skurczowego ciśnienia tętniczego,

   • ostatni słyszalny ton odpowiada rozkurczowemu ciśnieniu krwi.

CIŚNIENIE TĘTNICZE MIERZYMY NA TĘTNICY RAMIENNEJ, NATOMIAST TĘTNO (PULS) NA TĘTNICY PROMIENIOWEJ.

Instrukcja mycia rąk

1. Ręce opłukać pod bieżącą wodą.

2. Z dozownika pobrać mydło w płynie.

3. Myć ręce około 30 sekund.

4. Spłukać dokładnie ręce ciepłą wodą i osuszyć ręcznikiem jednorazowego użytku.

ŚRODEK DEZYNFEKCYJNY stosujemy na suchą skórę, natomiast MYDŁO na ręce zwilżone wodą.

LIKIWIDACJA WSZAWICY GŁOWOWEJ.

Wyróżniamy wszawicę:

• głowy,

• łonową,

• odzieżową.

Drogi szerzenia:

• bezpośredni kontakt (głowa -głowa, używanie tego samego grzebienia, ręcznika czy pościeli),

• pośredni, np. w czasie podróży w pociągu lub autobusie.

Objawy:

• świąd skóry (najczęściej za uszami, ponieważ panuje tam największa temperatura),

• widoczne czerwone ślady od ukąszenia lub ślady po drapaniu się po głowie.

Zasady obowiązuje podczas zakładania czepca przeciwwszawiczego

1. Respektowanie praw pacjenta w zakresie:

   1. uzyskanie zgody na zabieg,

   2. zapewnienie warunków intymności.

2. Zapoznanie się z zaleceniami producenta przed zastosowaniem środka owadobójczego.

3. Wykonanie próby uczuleniowej przed zabiegiem (nasączonym wacikiem dotykamy miejsca za uchem i czekamy w zależności od czasu podanego w ulotce).

4. Zabezpieczenie uszu, oczu i nosa pacjenta przed zalaniem środkiem owadobójczym.

5. Zachowanie środków związanych z ochroną opiekuna przed rozprzestrzenianiu się insektów podczas działań związanych z zakładaniem czepca.

6. Przestrzeganie czasu działania środka leczniczego.

7. Po zdjęciu czepca dokładne umycie włosów i rozczesanie ich gęstym grzebieniem.

8. Kontrolowanie stanu skóry i włosów w ciągu następnych dwóch tygodni.

Czynności przygotowawcze:

1. Przygotowanie zestawu:

   1. środek przeciwwszawiczy o temperaturze pokojowej,

   2. wata,

   3. folia plastikowa do założenia na głowę,

   4. chusta trójkątna,

   5. miska nerkowata,

   6. rękawiczki,

   7. wazelina ze szpatułką,

   8. gęsty grzebień,

   9. spinka do włosów długich.

2. Przygotowanie opiekuna

   1. Użycie środków ochrony osobistej* (fartuch foliowy lub flizelinowy, rękawiczki ochronne).

3. Przygotowanie pacjenta:

   1. informowanie o celu i przebiegu zabiegu,

   2. uzyskanie zgody pacjenta,

   3. odpowiednie ułożenie pacjenta,

   4. zapewnienie warunków intymności.

*środki ochrony osobistej:

• fartuch

• maska

• rękawiczki

• czapka ochronna

• okulary ochronne

• buty ochronne

Czynności właściwe:
KONIECZNE JEST ZAŁOŻENIE RĘKAWICZEK

1. Zabezpieczenie ramion pacjenta ręcznikiem.

2. Wlanie niewielkiej ilości płyny przeciwwszawiczego do miski nerkowatej.

3. Nasączenie wacika środkiem przeciwwszawicznym.

4. Wykonanie próby uczuleniowej za uchem lub na wewnętrznej stronie przedramienia.

5. Sprawdzenie wyniku próby po 15 min.

6. Zabezpieczenie wacikami uszu chorego przed insektami oraz przed zalaniem środkiem przeciwwszawicznym.

7. Rozczesanie włosów grzebieniem i podzielenie ich na pasma.

8. Rozprowadzenie płynu przeciwwszawiczego na włosy nasączonym wacikiem rozpoczynając od nasady po same końce.

9. Pokrywanie jednolitym płatem waty nasączone włosy.

10. Zawiązanie chusty foliowej na całej powierzchni głowy.

11. Zawiązanie chusty trójkątnej na głowę.

12. Sprawdzenie czy jakiekolwiek kosmki włosów nie wystaje i ich ew. poprawa.

13. Rozprowadzenie wazeliny na skórze głowy na granicy włosów i chustki.

14. Wyciągniecie wacików z uszu.

15. Odliczanie czasu działania leku.

16. Zdjęcie czepca przeciwwszawiczego po upływie wyznaczonego czasu i wyrzucenie go do worka.

17. Zmiana i dezynfekcja rąk.

18. Dokładne i kilkukrotne mycie głowy pacjenta.

19. Płukanie głowy po umyciu wodą z dodatkiem rozcieńczonej w 1 litrze wody łyżeczki octu 6 %.

20. Suszenie i czesanie włosów gęstym grzebieniem.

21. Sprawdzenie efektów naszych działań.

Wszelkiego rodzaju maści, kremy itp. wyciągamy na gazik lub watę za pomocą szpatułki, którą wyrzucamy po jednorazowym użyciu.
Worki na odpady:

Niebieski – worek na odpady niezakażone
czerwony – worek na odpady medyczne skażone
materiałem zakaźnym (wydzieliny, np. krew)
plastikowy- na ostre przedmioty, np. igły
PIERWSZA POMOC
Jeżeli w wyniku czynności ratowniczych oprócz przywrócenia krążenia, oddychania i czynności układu nerwowego, choremu wraca świadomość, to jest to stan reanimacji.
Jeżeli uzyskamy tylko przywrócenie podstawowych funkcji życiowych bez powrotu świadomości, to jest to stan resuscytacji.

Bezpieczne pozycje:

1. zastana - stosujemy w przypadkach podejrzenia urazów kręgosłupa: polega ona na zabezpieczeniu poszkodowanego bez poruszania go, pamiętając o udrożnieniu dróg oddechowych.

2. Autoprzetoczeniowa –stosowana w przypadku omdlenia, polega na uniesieniu obu nóg do góry w celu poprawę krążenia mózgowego poprzez właściwy odpływ krwi z kończyn dolnych.

3. Półsiedząca – stosowana przy zawałach, poszkodowanego sadzamy opartego plecami o coś stabilnego, przy niektórych urazach z lekko ugiętymi nogami w kolanach (odciąża to mięśnie jamy brzusznej).

4. Przeciwwstrząsowa- polega na ułożeniu poszkodowanego na wznak i uniesieniu nóg nad poziom głowy, na wysokość około 30-40 cm.

5. Leżąca z ugiętymi nogami w kolanach - stosujemy przy urazach jamy brzusznej i miednicy.

6. Półwysoka – stosowana przy urazach głowy i klatki piersiowej.

7. Boczna ustalona - stosujemy ją dla zabezpieczenia poszkodowanego nieprzytomnego, z zachowanymi czynnościami życiowymi. np. podczas oczekiwania na przybycie lekarza; ułatwia oddychanie, krążenie, zapewnia drożność dróg oddechowych.
   
   PIERWSZA POMOC

1. PORAŻENIE PRĄDEM

   1. odetnij dopływ prądu

   2. stań na materiale, który nie przewodzi prądu (guma, książka) i odepnij poszkodowanego od źródła prądu przedmiotem, który nie przewodzi prądu, np. drewniany kij).

   3. Oceń stan ratowanego:

      1. Jeśli oddycha, ułóż go w pozycji bezpiecznej

      2. Jeśli nie oddycha lub oddech jest nieregularny zastosuj RKO.

   4. Jeśli ratowany doznał oparzeń schładzaj oparzone miejsce zimną wodą ok. 20 min.

   5. Załóż suchy, jałowy opatrunek

   6. Jeżeli poszkodowany spadł z wysokości i podejrzewamy u niego uszkodzenie kręgosłupa, zabezpieczamy tylko oparzenia.

   7. Wezwij pogotowie.
      
      

KRWOTOKI – nagła utrata krwi (dużej ilość w krótkim czasie) prowadząca do zaburzeń ogólnoustrojowych, a nawet zagrożenia życia). Krew ma jasną barwę i „tryska” w rytm bicia serca.

PIERWSZA POMOC PRZY KRWOTOKACH

1. Uniesienie kończyny do góry, w celu zatamowania krwotoku (rys. 1) – przy mniejszych krwotokach.

2. Ranę przykrywamy gazą opatrunkową i uciskamy ją (rys. 2)

3. Zakładamy opatrunek uciskowy, przykładając do ligniny bandaż dziany nierozwinięty (rys.3).

4. Jeśli krwotok nie ustąpi, przyciskam do rany kolejny bandaż i dociskamy go opaską, np. szalikiem.

5. Jeżeli podejrzewamy złamanie, po zatrzymaniu krwotoku należy unieruchomić kończynę.

PAMIĘTAJ!
NIGDY nie ściągaj założonej opaski uciskowej, w celu sprawdzenia, czy krwotok ustąpił.

KRWAWIENIE – powolna utrata krwi z naczyń krwionośnych lub tkanek na wskutek uszkodzenia ciągłości skóry; początkowo nie daje objawów klinicznych.

RANY- obrażenie, szkodzenie ciągłości skóry, a często również głębszych tkanek lub narządów na skutek urazu mechanicznego.
RODZAJE RAN:

• otarcia

• cięta

• szarpana

• kłuta

• postrzałowa

• zamknięte

• tłuczona

• odleżyny

RODZAJE OPATRUNKÓW:

1. OCHRONNY

2. UCISKOWY

3. UNIERUCHAMIAJĄCY

1. 2. 3.

Krwawienie z nosa

1. Usiądź i pochyl się do przodu.

2. Połóż zimny okład na okolicę karku, następnie wydmuchaj nos.

3. Delikatnie ściśnij skrzydełka nosa. Po upływie 10 minut sprawdź czy krwawienie ustało.

4. Jeśli krwawienie nie ustanie do 30 minut należy udać się do lekarza.

Krwawienie i krwotoki wewnętrzne

Objawy:

Przebarwienie, tkliwość i wzmożona spoistość (twardość), np. Przypominająca duży siniak; uczucie duszności, ból w obrębie jamy brzusznej, przyśpieszony oddech, tachykardia, zasinienie warg, blada i zimna skóra, nudności, wymioty, uczucie pragnienia, zaburzenia świadomości (spowolnienie akcji, senność lub pobudzenie, a nawet agresja).

Pierwsza pomoc

1. Niezwłocznie wezwać pogotowie.

2. Ułożyć pacjenta w pozycji leżącej z lekko uniesionymi nogami.

CIAŁO OBCE W RANIE

1. Zabezpieczenie rany jałowym gazikiem.

2. Ostrożne przyłożenie z obu stron wbitego ciała rolki bandaża.

3. Ostrożne zabandażowanie rany.

Nigdy nie wolno wyciągać ciała obcego z rany, bo nasili to krwawienie.
Nie wolno używać jodyny i alkoholu do dezynfekcji.
Nie wolno oczyszczać krwawiącej rany.

AMPUTACJA – utrata części ciała, np. palca, ręki, kończyny zwykle połączona z masywnym krwawieniem.

POSTĘPOWANIE w przypadku amputacji urazowej palca

1. Unosimy nieco wyżej kończynę i uciskamy nadgarstek

2. Ranę zabezpieczamy grubą warstwą opatrunku jałowego

3. Opatrunek umocowujemy bandażem.

4. Kończynę unosimy wyżej zginając w łokciu i unieruchamiamy.

5. Zabezpieczamy chorego przed utratą ciepła

6. Zabezpiecz amputowaną część ciała, najlepiej w plastikowym worku zanurzonym w wodzie.
   
   

Złamania

1. Zamknięte

2. otwarte