OPIEKĄ NAD OSOBĄ CHORĄ NA NOWOTWÓR
Liczba osób borykających się z różnego rodzaju nowotworami z roku na rok wzrasta. Metody leczenia nowotworów, zwłaszcza radioterapia oraz chemioterapia, negatywnie odbijają się także na stanie zdrowia zębów i jamy ustnej pacjentów. Dlatego ważne jest objęcie chorych kompleksową opieką stomatologiczną, w którą powinien zaangażować się cały personel gabinetu.
Najczęściej pojawiające się w związku z leczeniem nowotworów schorzenia jamy ustnej to stany zapalne błony śluzowej, zakażenia wirusowe i grzybicze, zapalenie przyzębia, próchnica popromienna, zmniejszone wydzielanie śliny oraz popromienne martwicze zapalenie kości. W wielu wypadkach komplikują one leczenie onkologiczne, wymagają dodatkowej hospitalizacji lub wydłużają czas rekonwalescencji. W przypadku pojawienia się którejkolwiek z chorób jamy ustnej u pacjenta onkologicznego konieczne jest usunięcie przez stomatologa wszelkich możliwych źródeł infekcji (np. zębów z zaawansowaną próchnicą), wyleczenie stanu zapalnego dziąseł, ewentualne usunięcie trzecich trzonowców, wykonanie nowych ruchomych uzupełnień protetycznych, a nawet zdjęcie stałego aparatu ortodontycznego, aby nie ryzykować podrażnień błon śluzowych.
W opiece stomatologicznej nad pacjentem onkologicznym równie istotny jest prawidłowo przeprowadzony instruktaż higieny jamy ustnej. Jeśli pacjent jest w trakcie leczenia schorzeń wynikających z terapii nowotworowej, należy mu zalecić szczotkowanie zębów miękką szczoteczką, która dodatkowo nie podrażnia śluzówki ani nie kaleczy dziąseł. Ważny jest dobór odpowiednich środków higienicznych: pasta do zębów nie powinna zawierać utrudniającego gojenie się ran laurylosiarczanu sodu, zaś do płukania ust – zamiast tradycyjnych płukanek, zazwyczaj na bazie alkoholu – lepiej zalecić zwykłą sól fizjologiczną, która poprawia ukrwienie błony śluzowej, odżywia ją, ale również działa oczyszczająco, łagodzi stany zapalne oraz hamuje zbieranie się w jamie ustnej resztek pokarmowych. Polecane są ponadto płukanki zawierające w swoim składzie fosforan wapnia. Jeśli chodzi zaś o nitkowanie, pacjentom onkologicznym zaleca się wykonywanie tej czynności raz dzienne przy pomocy nici woskowanej.
W instruktaż prawidłowej higieny jamy ustnej warto również włączyć wskazówki dietetyczne. Rodzaj i jakość spożywanych posiłków ma bowiem duży wpływ na stan jej zdrowia. Pacjenci onkologiczni powinni unikać mocno przyprawionych, ostrych potraw i zrezygnować z intensywnych przypraw na rzecz łagodnych, naturalnych ziół. Nie zaleca im się picia dużych ilości kawy i herbaty, ale wodę mineralną i lekkie herbatki ziołowe. Z diety wyeliminować należy również alkohol oraz słodkie i słone przekąski. Oczywiście należy mieć świadomość, że zachowanie właściwej diety u osób z chorobą nowotworową jest bardzo trudne, choćby ze względu na skutki uboczne terapii onkologicznej, takie jak nudności, wymioty, zaburzenia odczuwania smaków czy kłopoty z połykaniem. Dlatego codzienne żywienie może być uzupełnione zaleconymi przez lekarza suplementami.