Proces spostrzegania, to proces konfrontacji danych sensorycznych z danymi pamięciowymi. Chodzi o to, że w przypadku spostrzegania bodźców mających dla nas znaczenie, występuje proces poszukiwania kategorii, do której najlepiej pasowałyby napływające dane sensoryczne. Ten proces poszukiwania, to czas potrzebny na przeszukanie pamięci. Przełożenie danych sensorycznych na jeżyk danych pamięciowych.
W procesie spostrzegania bardzo ważna jest pojemność informacyjna, gdyż nasz aparat recepcyjny, cały nasz CUN (centralny układ nerwowy) może przebierać określoną liczbę stanów, która z kolei określa pojemność informacyjną. Jeśli za dużo, to się „styki palą” i dochodzi do przeciążenia CUN.
Nasz CUN przenosi informacje z mózgu do narządów wykonawczych, czyli efektorów i jako taki jest kanałem informacyjnym. Źródłem informacji wpadającej do tego kanału jest świat zewnętrzny.
Co to jest spostrzeganie?
Spostrzeganie to złożony proces poznawczy, w wyniku którego w umyśle człowieka powstaje obraz rzeczywistości. Spostrzeganie nie jest biernym odwzorowywaniem rzeczywistości, lecz aktywnym, twórczym procesem, którego istota polega na organizowaniu w „sensowne” całości materiału dostarczonego przez zmysły, co oznacza przetwarzanie informacji odbieranej z narządów zmysłów. Odbieranie odbywa się na dwóch poziomach.
Sensoryczno – motorycznym, czyli spostrzeganie całości przestrzenno – czasowych
Sematyczno – operacyjnym, co znaczy spostrzeganie przedmiotów i znaków
Wpływ czynników przejawia się w selekcji informacji, czyli wybiórczym akcentowaniu niektórych elementów rzeczywistości, a pomijaniu innych oraz w tendencji do zniekształcenia spostrzeżeń zgodnie z wytworzonym schematem, nastawieniem lub dominującą potrzebą.
Szczególnie widoczny wpływ na spostrzeganie wywierają procesy emocjonalno – motywacyjne, przejawia się on na ogół:
Szybszym, łatwiejszym rozpoznawaniem bodźców mających znaczenie emocjonalne,
Tendencją do interpretowania treści spostrzeżeń zgodnie z treścią przeżywanej emocji
Pod wpływem emocji negatywnych zwłaszcza lęku, dochodzi niekiedy do reakcji przeciwnej, polegającej na blokowaniu dostępu do świadomości bodźcom będącym sygnałami tych emocji, co przejawia się opóźnionym, lub błędnym ich rozpoznawaniem (zjawisko tzw. obronności percepcyjnej).
Właściwie zależność spostrzeżeń człowieka zależy od wyobraźni. Wyobrażenie jest procesem odzwierciedlania w naszej świadomości spostrzeganych poprzednio przedmiotów i zjawisk. Wyróżnia się wyobrażenia:
Wzrokowe
Słuchowe
Smakowe
Dotykowe
Węchowe
Inny rodzaj wyobrażeń to:
Wyobrażenia odtwórcze – odzwierciedlające zjawiska, przedmioty dawniej postrzegane
Wyobrażenia wytwórcze – dzięki którym tworzy się obraz nowych przedmiotów i zjawisk w oparciu o posiadaną wiedzę
To co jest podstawą spostrzegania to reagowanie na zmienność – to co jest wartościowe, to co się zmienia. Aby można się było nauczyć czegokolwiek niezbędna jest powtarzalność bodźców. Gdy organizm nauczy się znaczenia tego bodźca przestaje na niego reagować, reaguje na zmianę. Gdyby zamknąć człowieka w dokładnie tak samo oświetlanym pomieszczeniu, to w pewnym momencie przestałby widzieć. Każda zmiana może spowodować jakieś niebezpieczeństwo dla organizmu.
Kanał informacyjny jest to układ odbierający sygnały informacyjne i wysyłający sygnały zawierające informację na zasadzie „nadajnik – odbiornik”. Sam człowiek też jest takim kanałem informacyjnym.
Pojemność informacyjna jest to maksymalna ilość informacji w sygnale.
Drugim ważnym elementem określającym sprawność informacyjną układu jest szybkość nadawania, czy przekazywania sygnału zwana przepustowością informacyjną.
Inteligencja
Howard Gardner. Widzi on sens w posługiwaniu się pojęciem inteligencji, ale sprzeciwia się redukowaniu tego zjawiska do jednej monolitycznej zdolności, w dodatku ściśle powiązanej z rozumowaniem przy użyciu symboli abstrakcyjnych.
„Inteligencja jest to zdolność do rozwiązywania problemów lub wytwarzania nowych produktów.”
Zaproponował teorię wielu inteligencji, która postuluje istnienie siedmiu odrębnych zdolności.
Inteligencja lingwistyczna; dotyczy komunikowania się za pomocą języka, sprawnym posługiwaniu się symbolami, płynnej produkcji mowy i dobrym rozumieniu tekstu
Inteligencja matematyczno – logiczna; rozwiązywanie zadań i kojarzenie faktów
Inteligencja wizualno – przestrzenna; umożliwia postrzeganie obrazów, przekształcanie ich i odtwarzanie z pamięci. Ułatwia orientację w przestrzeni. Dzięki tej zdolności możemy myśleć obrazami, a nie tylko słowami i abstrakcyjnymi symbolami
Inteligencja muzyczna; dotyczy tworzenia i rozumienia znaczenia dźwięków, wytwarzaniu i rozumieniu treści, których nośnikami jest dźwięk
Inteligencja interpersonalna; umożliwia rozpoznawanie i odróżnianie uczuć i zamiarów innych ludzi
Inteligencja intrapersonalna; polega na rozumieniu samego siebie, rozpoznawanie własnych uczuć oraz nastrojów tworzenia modeli psychicznych. Umożliwia osiągnięcie wysokiego stopnia samowiedzy i wglądu
Inteligencja kinestetyczna; dotyczy posługiwania się własnym ciałem, zdolnością do rozwiązywania problemów związanych z ruchem i postawą ciała
Inteligencja finansowa; dotyczy umiejętnego posługiwania się pieniądzem, pracy z pieniądzem
Inteligencja duchowa; dotyczy religii, nauczania religii
Inteligencja twórcza; zdolność do generowania nowych pojęć lub ich nieoczekiwanych połączeń, ale także umiejętność
Praca domowa
Zapoznaj się z inteligencją emocjonalną i społeczną !!!!!
Inteligencja społeczna- umiejętność współistnienia w różnych grupach społecznych.
Inteligencja emocjonalna- kompetencje osobiste człowieka w rozumieniu zdolności rozpoznawania stanów emocjonalnych własnych oraz innych osób, jak też zdolność używania własnych emocji i radzenia sobie ze stanami emocjonalnymi innych osób.
Czym jest samoświadomość i empatia?
Asertywność – posiadanie i wyrażenie własnego zdania oraz bezpośrednie, otwarte wyrażenie emocji, podstaw oraz wyznawanych wartości. W granicach nie naruszających praw i psychicznego terytorium innych osób, zdolność obrony własnych praw w sytuacjach społecznych bez naruszania praw innych osób do ich obrony.