Oprócz bonów pieniężnych przedsiębiorstwa korzystają również z komercyjnych weksli inwestycyjno- terminowych czyli KWITÓW.
KWIT- to krótkoterminowy papier dłużny sprzedawany z dyskontem. Jednak funkcjonowanie tego weksla opiera się na prawie wekslowym. Firma emitująca kwit musi cieszyć się dobrą renomą, dobrego płatnika. Kwity emitowane są ujednolicone terminy, na jednakowe kwoty. Firma która zdecyduje się na emisję kwitów musi zatrudnić agenta który zajmie się obsługą kwitów.
Agent pełni funkcję:
depozytariusza
domicylanta ( zdomicylować weksel- określić termin płatności weksla.)
U agenta składa emitent memorandum informacyjne. W nim charakteryzuje swoją działalność, sytuację majątkowo-finansową, przedstawia cel na jaki będą przeznaczone środki i ewentualnie zabezpieczenie spłaty tego kwita.
Transakcja dojdzie do skutku gdy agent jeszcze przed datą wystawienia kwita zawrze umowę na pełną kwotę nominalną pożyczki albo uzgodni nominalną sumę emisji. A zatem wystosowane weksle dostarczane są agentowi, a agent inwestorom. Inwestorzy mogą przetrzymywać je do końca wykupu albo przekazać je nowemu nabywcy.
Certyfikat depozytowy jest dowodem potwierdzającym przyjęcie wkładów terminowych emitowanych przez banki. Są to papiery wartościowe na okaziciela i na rozwiniętych rynkach finansowych podlegają obrotowi.
Głównymi uczestnikami rynku finansowego są zwykle instytucje finansowe- nabywają certyfikaty depozytowe.
Na rynkach światowych występują dwa rodzaje certyfikatów:
certyfikaty rynku pieniężnego
certyfikaty rynku kapitałowego
Certyfikaty mogą być nominowane w walucie krajowej, jak również zagranicznej:
certyfikaty ze stałą stopą procentową
certyfikaty ze zmienną stopą procentową
Stopę procentową określa się mianem kupona:
certyfikat ze stałym kuponem oznacza że stopa procentowa od momentu wykupu nie ulegnie zmianie
certyfikat ze zmiennym kuponem oznacza, że stopa procentowa od momentu emisji do momentu wykupu ulega zmianie co pewien okres
Wysokość kupona jest przywiązana do stawek referencyjnych i powiększona o marżę.
Marża dla kupca certyfikatu jest formą rekompensaty za to że kapitał zainwestowany w certyfikat będzie spłacany dopiero w terminie wykupu.
Stawki referencyjne- są to oficjalnie publikowane stopy procentowe rynku pieniężnego:
LIBOR- Litera „L” oznacza Londyn- jest to stopa oprocentowania depozytu zwykle co 3-6 miesięcy na londyńskim rynku międzybankowym.
WIBOR- Litera „W” oznacza Warszawę.
Odsetki od certyfikatów mogą być wypłacone lub kapitalizowane.
Przedmioty rynku pieniężnego.
I - BANK – jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działająca na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążonych ryzykiem, środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym.
Bank nie może być osobą fizyczną.
Rodzaje ustaw na podstawie których zostaje powołany bank:
ustawa o Narodowym Banku Polskim
ustawa o prawie bankowym
Podmiot który chce utworzyć bank musi przedstawić odpowiedni wniosek organowi nadzoru: Komisji Nadzoru Finansowego oraz spełnić następujące wymogi:
wymogi o charakterze formalnym
wymogi o charakterze finansowym
wymogi o charakterze osobowym
Spełnienie tych warunków daje prawne zezwolenie do czynności bankowych.
Trzy podstawowe modele organizacji aparatu bankowego:
jednoszczeblowy- monobanku – to model w którym w gospodarce funkcjonuje tylko jeden bank który obsługuje całą gospodarkę finansową
dwuszczeblowy- model banku banków- od ponad 20 lat występuje w Polsce. Bezpośrednio finansujące gospodarkę to banki: BH, BI, BS. Bank centralny spełnia tu funkcje banku banków.
pośredni- Bank centralny w pewnym stopniu oddziałuje na gospodarkę w sposób bezpośredni:
Funkcjonowanie Banku Centralnego:
Zadania Banku centralnego ustala się poprzez ustawodawcę.
Funkcje Banku centralnego:
bank emisyjny- pieniądz gotówkowy, centralny rezerwowy
Bank banków- w określonych granicach zapewnia refinansowanie kredytu przez inne banki. Bank Centralny prowadzi rachunki na których inne banki prowadzą rezerwy pieniężne, reguluje obieg emitowanego pieniądza gotówkowego, wielkości tworzonego przez banki komercyjne pieniądza handlowego, ogólnie reguluje płynność systemu bankowego.
Bank państwa- prowadzi rachunki państwa, przeprowadza zlecone mu granice finansowania w kraju i za granica, w szczególności sprzedaje i skupuje państwowe papiery wartościowe a tym samym administruje długiem publicznym
Bank centralny zarządza rezerwami walutowymi, złotem, dewizami. Kupuje i sprzedaje ......... w ramach obrotu za granicą a także realizuje politykę interwencyjną w sensie kształtowania.
BC kontroluje też przebieg operacji kredytowych za granicą prowadzonych przez inne banki. W rezerwie potrzeby sam też zaciąga kredyty zagraniczne.
BC są korespondentami banków zagranicznych.
BC prowadzi rachunki:
LORO – rachunek banku zagranicznego w banku krajowym
NOSTRO – rachunek banku krajowego w banku zagranicznym.
Elementy bilansu Banku Centralnego dla modelu dwuszczeblowego:
Działalność polega głównie na przyjmowaniu i kreowaniu wkładów w drodze oddzielenia kredytów a na tej podstawie dokonywanie rozliczeń pieniężnych.
Drugie obok Banku Centralnego ogniwo kreacji pieniądza bezgotówkowego
Ich działalność jest bardzo różnorodna. Wyszukują czasowo wolny kapitał, mobilizują ten kapitał a następnie pośredniczą w jego przepływie do podmiotów które ten kapitał zaangażują. Kapitał wyszukują np. w firmach ubezpieczeniowych i funduszach emerytalnych, inwestycyjnych w bankach handlowych. Podstawową funkcją banków inwestycyjnych jest przeprowadzanie publicznych emisji papierów wartościowych. Ta funkcja stanowi jednocześnie podstawowe źródło dochodów banków inwestycyjnych.
Banki obciążają środki ryzykiem. Podstawowym źródłem banków inwestycyjnych jest nierozsprzedanie emitowanych papierów wartościowych co może spowodować starty. Banki zabezpieczają się przed tym ryzykiem poprzez zawieranie odpowiednich umów z emitentem papierów wartościowych lub tworzenie syndykatów gwarancyjnych.
Uczestnictwo w takim syndykacie proponowane jest innym bankom bądź najważniejszym klientom.
Banki inwestycyjne uczestniczą również w obrotach na rynku wtórnym , co pozwala im działać jako broker lub dealer.
Uczestnicząc jako broker bank działa w imieniu, na zlecenie i na rachunek klienta. Natomiast działając jako dealer działa na własny rachunek. Ryzyko działania jako dealer jest znacznie większe.
Banki inwestycyjne może pozyskiwać fundusze prywatnych inwestorów za pomocą niepublicznej emisji papierów wartościowych.
B. I. organizują działalność inwestycyjną w formie towarzystw podwyższonego ryzyka dostarczających kapitał nowym szybko rozwijającym się firmą (Venture Capita). Banki inwestycyjne w różnym stopniu angażują się w tego typu działalność. Stopień ryzyka jest zróżnicowany.
B. I. inwestują własne fundusze w rożnego rodzaju przedsięwzięcia np. pożyczki pomostowe czyli taką pożyczkę dla klienta, która ma mu umożliwić przeprowadzenie transakcji, a jej zwrot nastąpi w krótkim czasie, gdy klient uzyska inne źródła finansowania tej transakcji.
B. I. Zarządzają aktywami klientów. Mają zarówno klientów indywidualnych jak i instytucjonalnych.
B. I. Uczestniczą w fuzjach i przejęciach, stopień ich zaangażowania jest zróżnicowany.
B. I. Udzielają doradztwa finansowego. Dostarczają niezależnych opinii, ekspertyz, doradzają w sprawach prywatyzacji, restrukturyzacji przedsiębiorstw i całych sektorów gospodarki.
B. I. Działają na rynku kapitałowym oraz pieniężnym. Uczestnictwo na rynku pieniężnym polega na tym że banki działają jako organizatorzy krótkookresowego finansowania, a także jako pośrednicy we wtórnym obrocie instrumentami rynku pieniężnego. Tego typu działalność jest niskorentowna ale banki angażują się w nią w celu zapewnienia kompleksowej usługi swoim klientom oraz w celu pozyskania nowych klientów.
B. I. Zarządzają ryzykiem czyli stosują techniki ograniczające negatywny wpływ zmian stóp procentowych, cen, kursów, wskaźników cen czy indeksów na posiadane pozycje w różnych instrumentach finansowych.
Istnieją też banki inwestycyjne które specjalizują się w np. działalności leasingowej, działalność na rynku nieruchomości. Wszystkie banki inwestycyjne prowadza działalność analityczną, czyli opracowują raporty, prognozy, analizy makroekonomiczne, sektorowe i rynków lokalnych a także podmiotów które na tych rynkach funkcjonują.
Ta działalność analityczna jest podstawą funkcjonowania banków inwestycyjnych.
W Polsce wszystkie działające banki to baki uniwersalne.
W 1989 r w Polsce została przeprowadzona reforma systemu bankowego. Na bazie majątku NBP powstały pierwsze banki komercyjne.
Bank komercyjny - cechy:
samodzielny
uniwersalny
konkurencyjne względem pozostałych
działające na zasadach komercyjnych
obejmuje go zasada samofinansowania i związane z tym rygory, aż do upadłości włącznie.
Ad. 1 Samodzielny.
Jest to samodzielny w granicach przepisów prawa: ustawa prawo bankowe, ustawa o NBP, statut banku. Te przepisy prawa określają prawa i obowiązki każdego banku, a także uprawnienia i instrumenty będące w gestii banku centralnego, które umożliwiają mu oddziaływanie na sytuację pieniężno- kredytową, w ujęciu globalnym. Każdy bank podejmuje decyzje dotyczące działalności, rozwoju, organizacji i kadr, ustala zasady i tryb kredytowania, prowadzenia lokat oraz sam opracowuje tabele prowizji, opłat, oprocentowania. Nie występują żadne bariery o charakterze branżowym, kompetencyjnym czy terytorialnym.
Każdy bank może wykonywać wszystkie czynności określone w prawie bankowym. Bank może być uprawniony do wykonywania wszystkich czynności, ale specjalizować się w wykonywaniu niektórych.
Ad. 3 konkurencyjne względem pozostałych
Podstawy konkurencyjności banków wynikają ze swobody decydowania o wyborze klienta i odwrotnie. Podstawą konkurencyjności jest tez samodzielność. Jednorodność środków konkurencyjnego oddziaływania tzn. banki konkurują między sobą wysokością opłat oprocentowania. Ważną rolę odgrywają również czynniki niemierzalne np. kształtowanie opinii banku o jego zasobności, solidności, sprawności obsługi.
Komercjalizm jest zasadą o ogromnym znaczeniu systemowym ze względu na zainteresowanie zyskiem, który przesądza o istnieniu banku, o jego rozwoju a także interesach pracowników. Każde działanie jest oceniane przez pryzmat zysku, ale zysk nie może stanowić jedynego kryterium jego wiarygodności. Drugim kryterium jest minimalizacja ryzyka. Każdy bank musi starać się minimalizować ryzyko. Dla tego celu ustanowiono nadzór w formie Komisji Nadzoru Finansowego (KNF), a celem nadzoru jest zapewnienie bezpieczeństwa środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych a także zapewnienie zgodności działalności banków przepisami ustaw i statutem, a także decyzją o utworzeniu banku.
Wymogi zapewniające bezpieczeństwo:
limit koncentracji kredytów – został określony w art. 71 ust. Prawo Bankowe.
Współczynnik banku stanowi relację sumy funduszy własnych banku do aktywów i zobowiązań pozabilansowych banków ważonych ryzykiem. W ustawie Prawo Bankowe został określony minimalny współczynnik. Bank zobowiązany jest utrzymywać ten współczynnik na poziomie nie mniejszym niż 8% (bank rozpoczynający działalność minimum 15% przez pierwsze 12 miesięcy, i minimum 12% przez kolejne 12 miesięcy)
Ryzyko banku z punktu widzenia klienta.
Bankowy fundusz gwarancyjny oferuje gwarancję depozytu do równowartości z zł 100 000E. Ochronie podlegają depozyty złotowe i walutowe osób fizycznych, prawnych jednostek organizacyjnych nie posiadające osobowości prawnej o ile posiadają zdolność prawną, szkolnych kart oszczędności oraz pracowniczych kas zapomogowo- pożyczkowych. Gwarancje nie obejmują Skarbu Państwa, instytucji finansowych tj. banki, domy maklerskie, fundusze emerytalne czy zakłady ubezpieczeniowe oraz depozyty kadry zarządzające upadłym bankiem oraz akcjonariuszy głównych banku (5% akcji).
Czynnościami bankowymi są:
przyjmowanie wkładów pieniężnych płatnych na żądanie lub z nadejściem oznaczonego terminu oraz prowadzenie rachunku tych wkładów.
Prowadzenie innych rachunków bankowych
Udzielanie kredytów
Udzielanie i potwierdzanie gwarancji bankowych oraz otwieranie i potwierdzanie akredytyw
Emitowanie bankowych papierów wartościowych.
Przeprowadzanie bankowych rozliczeń pieniężnych
a) wydawanie instrumentu pieniądza elektronicznego
Wykonywanie innych czynności przewidzianych wyłącznie dla banku w odrębnych ustawach
Czynnościami bankowymi są również następujące czynności o ile są one wykonywane przez banki:
udzielanie pożyczek pieniężnych oraz pożyczek i kredytów konsumenckich
operacje czekowe i wekslowe oraz operacje, których przedmiotem są warranty
wydawanie kart płatniczych oraz wykonywanie operacji przy ich użyciu
terminowe operacje finansowe
nabywanie i zbywanie wierzytelności pieniężnych
przechowywanie przedmiotu i papierów wartościowych oraz udostępnianie skrytek sejfowych
prowadzenie skupu i sprzedaży wartości dewizowych
udzielanie i potwierdzanie poręczeń
wykonywanie czynności zleconych, związanych z emisją papierów wartościowych
pośrednictwo w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym.
Poza wykonywaniem czynności bankowych banki mogą:
obejmować i nabywać akcje i prawa z akcji, udziały innej osoby prawnej i jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych
zaciągnie zobowiązań związane z emisją papierów wartościowych
dokonywanie obrotu papierami wartościowymi
dokonywanie na warunkach uzgodnionych z dłużnikiem zmiany wierzytelności na składniki majątku dłużnika
nabywanie i zbywanie nieruchomości
świadczyć usługi konsultacyjno- doradcze w sprawach finansowych
a) świadczyć usługi certyfikacyjne w rozumieniu przepisów o podpisie elektronicznym z wyłączeniem wydawania certyfikatów kwalifikowanych wykorzystywanych przez banki w czynnościach których są stronami.
Świadczenie innych usług finansowych
Wykonywać inne czynności jeżeli przepisy odrębnych ustaw uprawniają je do tego..?