ĆWICZENIE 7 – 23.11.2012

Sadzonki pędowe półzdrewniałe – pobierane z pędów jednorocznych gdy są jeszcze świeże i zielone (miękkie wierzchołki) ale u nasady zaczynają już brązowieć. Rozmnażamy : liściaste, liściaste zimozielone, iglaste.

Terminy

- liściaste : VI – poł. IX

- iglaste

*VIII – poł. X, III – IV w zimnym podłożu

*całą zimę (podgrzewane podłoże)

Przygotowanie sadzonek

- najczęściej z pędów bocznych, u form kolumnowych iglaków z przewodników

- długość 2-4 międzywęźli ok. 10cm (cięcie górne nad, a dolne pod węzłem)

- z dolnej części odciętego pędu usuwamy liście a z górnej miękki wierzchołek powyżej liścia

- u iglaków czasem pobieramy sadzonki z tzw. piętką (pędy niezdrewniałe osadzone na pędzie półzdrewniałym)

- sadzonki pozyskuje się gdy liście (igły) rośliny nie są mokre

- pędy po odcięciu do czasu sadzonkowania utrzymuje się w cieniu chroniąc przed utratą wody

- sadzonki tnie się ostrym nożem lub sekatorem który nie miażdży pędu

- nadmiar liści usuwamy lub skręcamy

- sadzonki hormonizujemy zanurzając w ukorzeniaczu i umieszczamy w podłożu

Sadzenie

- ukorzenia się w inspektach, tunelach foliowych i szklarniach

- sadzonki wysadza się do skrzynek plastikowych wypełnionych podłożem

*drobna mielona kora sosnowa lub mieszanina torfu i gruboziarnistego piasku, 1:1, pH 4,5 – 5,5

- głębokość sadzenia 1/3 długości sadzonki

Pielęgnacja

- sadzonki wysadzamy dość luźno (aby ich liście nie stykały się ze sobą)

- podłoże ugniatamy i obficie podlewamy (woda z roztworem fungicydu)

- skrzynki nakrywamy folią (najlepiej na drucianym stelażu aby folia nie dotykała bezpośrednio roślin)

- w I etapie ukorzeniania miejsce półcieniste potem zwiększamy dostęp światła

Optymalne warunki

*wilgotność – przeciwdziałanie odwodnieniu

- automatyczne zamgławianie

- niedopuszczanie do przelania podłoża

- nakrywanie folią

*temperatura – proces budowy tkanek

- liściaste 27^oC

- iglaste 16-18^oC

- zimą ogrzewane podłoże

*światło – istotne przy budowie kalusa

- przykrywanie folią

- latem cieniowanie

*nawożenie – sadzonki asymilujące

- dokarmianie dolistne – nawozy wieloskładnikowe

- częstotliwość co 2 tygodnie

*ochrona – duże zagęszczanie roślin

- zapobiegawczo lub interwencyjnie co 2-3 tygodnie fungicydy np. Kaptan 50 WP

Wysadzanie

- rośliny liściaste ukorzeniają się w zależności od warunków w czasie kilku tygodni

- rośliny iglaste znacznie dłużej, kilka miesięcy a nawet kilka sezonów wegetacyjnych

- ukorzenione rośliny wysadza się do pojedynczych doniczek

Przykłady

*liściaste : azalie, forsycja niska, hortensja ogrodowa i pnąca, irga pozioma, jaśminowiec, lilak pospolity, perukowiec podolski, trzmielina Fortune’a

*iglaste : cis, cyprysik Lawsona i groszkowy, jałowiec pospolity, jodła, metasekwoja, świerk pospolity i biały, żywotnik zachodni

Sadzonki pędowe zielne – niezdrewniałe części pędów pobrane w okresie wegetacji z rozwiniętymi silnie asymilującym ulistnieniu. Rozmnażamy : głównie liściaste zrzucające liście na zimę

Terminy

*koniec V – poł. VII przygotowuje się je z wierzchołków nowo wytworzonych pędów rośliny matecznej gdy są one już w pełni wykształcone

Przygotowanie sadzonek

- ze zdrowych pędów dojrzałych fizjologicznie (po kulminacji przyrostu)

- z miejsc dobrze nasłonecznionych

- w kątach liści muszą być widoczne pąki

- na sadzonki wybieramy końcówki pędów bez pąków kwiatowych z 3-5 parami liści

- sadzonki pobieramy wcześnie rano lub w dni pochmurne

- po ścięciu pędów skracamy liście o 1/3 długości (ograniczenie transpiracji)

- umieszczamy w naczyniu z wodą

- długość sadzonek 5-10cm

- z dolnej części usuwamy liście

- traktujemy ukorzeniaczem : IAA 0,1% lub IBA 0,1-0,2%

- umieszczamy w podłożu

Sadzenie

- ukorzenianie w tunelach foliowych lub szklarniach

- sadzonki wysadza się do skrzynek wypełnionych podłożem :

*mieszanka torfu z piaskiem lub perlitem 1:3, pH 5,5-6,5

- głębokość sadzenia ¼ długości sadzonki umieszcza się w przygotowane otwory

Pielęgnacja

- wysadzamy dość luźno

- podłoże ugniatamy i obficie podlewamy (woda z fungicydem)

- skrzynki nakrywamy folią (metalowe stelaże)

- zapewniamy dostęp rozproszonego światła

Optymalne warunki

*wilgotność – intensywność zraszania

- powietrza 85-95%, podłoża 70-75%

- automatyczne zamgławianie

*temperatura

- powietrza 25^oC, podłoża 22^oC

*intensywna ochrona – raz w tygodniu

*nawożenie dolistne – nawozy wieloskładnikowe co 2 tygodnie

Wysadzanie

- sadzonki ukorzeniają się 5-8 tygodni

- po ukorzenianiu następuje okres hartowania – wyłączenie ogrzewania podłoża i stopniowe okrywanie roślin

- na wiosnę następnego roku rośliny wysadza się do pojedynczych doniczek

Przykłady

*liściaste : brzoza, katalpa, perukowiec, miłorząb, wiśnia, wiąz, metasekwoja

*krzewy : abelia, hortensja, pięciornik, wrzos, irga, kalina, jaśminowiec, fuksja, forsycja

ĆWICZENIE 8 – 30.11.2012

Preparaty stymulujące ukorzenianie sadzonek

Substancje wpływające na proces tworzenia korzeni przybyszowych u sadzonek to auksyny.

Powstają one endogennie w liściach i pąkach roślin – stamtąd transportowane do są do podstawowo (gromadzą się w dolnej części sadzonki). Stosowanie ich powoduje pobudzanie procesów podziału i wydłużaniu się komórek a w efekcie szybsze ukorzenianie i zwiększenie liczby sadzonek z korzeniami (większa bryła korzeniowa). W praktyce ogrodniczej rzadko używa się auksyn w czystej postaci – najczęściej korzysta się z gotowych preparatów – mieszanin 1 lub kilku auksyn z fungicydami lub innych substancji.

Najczęściej spotykane ukorzeniacze zawierają

*kwas β – indolilomasłowy IBA

*kwas β – indolilooctowy IAA

*kwas α – naftylooctowy NAA

Sadzonki roślin można traktować preparatami do ukorzeniania w następujących formach :

- roztwory – pastylko rozpuszczane w wodzie

- pudry – talki – regulator umieszczany w suchym talku - działanie substancji długotrwałe, wnikanie następuje powoli

- pasty – zbyt gruba warstwa preparatu powoduje że korzenie wytwarzane są późno i powoli

Sadzonki liściowe

Sadzonki z pociętych na części liści można wykonywać tylko w przypadku niektórych roślin zielnych : begonia, gleksynia. W wielu przypadkach sadzonki liściowe zdolne są tylko do tworzenia korzeni, rzadziej tworzą pąki i pędy. Bardzo rzadko w ten sposób rozmnażamy drzewa i krzewy. W praktyce za pomocą sadzonek liściowych przy wykorzystaniu stymulatoru wzrostu rozmnaża się azalie i różaneczniki.

Sadzonki pąkowe – asymilujące (z liścieni) – ukorzeniają się głównie u jeżyn, winorośli i kamelii.

Sadzonki pąkowe – bez liścieni – służą do rozmnażania winorośli

Sadzonki korzeniowe

Za ich pomocą rozmnaża się gatunki które mają zdolność formowania pączków przybyszowych na korzeniach i tworzą odrosty korzeniowe.

Sadzonka korzeniowa – to odcięta część korzenia o długości 8-10cm i grubości 5-15mm. Występuje zjawisko biegunowości (na górnym końcu sadzonki wyrastają pędy a na dolnym korzenie).

Gatunki rozmnażane przez sadzonki korzeniowe : aronia, dławisz, jeżyna, malina, pigwowiec, robinia, rokitnik, śliwa, śnieguliczka, topole, osiki, wiązy, katalpy.

Pozyskiwanie i sadzenie sadzonek

- z mateczników pobieramy późną jesienią XI-XII

- sadzonki przeznacza się młode, dobrze wykształcone korzenie z których odcina się wszystkie odgałęzienia boczne

- korzenie odkopuje się i ucina przy samej nasadzie w odległości 10-15cm od szyjki korzeniowej a rośliny mateczne przycina się zmniejszając ich transpirację

- po odcięciu korzenie tnie się na odcinki 8-10cm – górne cięcie prostopadłe do osi – dolne ukośne

- sadzonki pobieramy tylko z młodych roślin matecznych

- po przygotowaniu sadzonki dołuje się

- sadzonkowanie XI-XII

- sadzonkując należy pamiętać o biegunowości (istotną rolę odgrywa sposób cięcia)

- sposoby sadzenia : poziome – tworzenie korzeni i pędów, powolne; pionowe i ukośne

- sadzonki można wysadzać do szklarni XI-XII do głębokich przenośnych skrzynek (gleba darniowa z domieszką torfu) sadząc rzędowo i przysypując lekko ziemią, gdy pojawią się pąki przybyszowe stawiamy na światło a na wiosnę do zimnego inspektu

- doniczkowanie sadzonek przeprowadzamy na wiosnę następnego roku lub wysadzamy je bezpośrednio do gruntu

- nie ma konieczności stosowania ukorzeniaczy

Sadzonki pędowe słabo zdrewniałe

Sadzonki pobierane w okresie od wiosny do końca czerwca z miękkich, niezdrewniałych, ulistnionych pędów drzew i krzewów liściastych zrzucających liście na zimę jak i zimozielonych (clematis, perukowiec, forsycja, magnolia, rododendron).

Pozyskujemy sadzonki długości 7-15cm z 2 międzywęźlami. Dolne cięcie wykonujemy tuż pod węzłem, usuwamy liście z dolnej części sadzonki i skracamy powierzchnię górnych. Ukorzeniają się one łatwiej i szybciej niż sadzonki o większym stopniu zdrewnienia, ale są bardziej wrażliwe na wysychanie i wymagają lepszych warunków w trakcie ukorzeniania. Temperaturę podłoża należy utrzymać ma poziomie 21-24^oC (27^oC) a powietrza 21^oC.