Analiza finansowa to narzędzie oceny sytuacji finansowej jednostki gospodarczej na podstawie informacji pochodzących ze sprawozdawczości finansowej. Przedmiotem analizy finansowej jest działalność gospodarcza przedsiębiorstwa.
Bilans usystematyzowanym zestawieniem rachunkowym w ujęciu wartościowym składników aktywów oraz pasywów. Bilans sporządza się na ściśle określony dzień, nazywanym dniem bilansowym. Bilans zawiera dwie strony:
Aktywa to zasoby majątkowe jednostki w wyrażeniu wartościowym. Ze wzg. na rodzaj wyróżnia się aktywa materialne, finansowe i niematerialne. Aktywa są uporządkowane w bilansie wg kryterium rosnącej płynności.
Pasywa to źródła finansowania aktywów. Pasywa są uporządkowane wg kryterium rosnącej wymagalności. Przyjmują postać kapitałów lub funduszy (Kapitał w spółkach, Fundusz w przedsiębiorstwach państwowych lub spółdzielniach)
Analiza bilansowa zwana czytaniem bilansu, składa się z kilku etapów:
analiza pozioma,
analiza pionowa,
określenia źródeł finansowania aktywów jednostki,
analiza struktury kapitałowo – majątkowej.
Rachunek wyników (rachunek zysków i strat) to zestawienie kosztów i strat z przychodami i zyskami podmiotu gospodarczego za dany, ściśle określony okres, wyrażone w jednostkach pieniężnych. Jedno z podstawowych sprawozdań finansowych przedsiębiorstw.
Przychody to należne lub już uzyskane kwoty pieniężne z tytułu sprzedaży różnych składników majątkowych i świadczenia usług oraz z innych tytułów związanych z normalną działalnością podmiotu.
Koszty są to uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego w inny sposób niż wycofanie środków przez właścicieli
Warianty rachunku zysków i strat - warianty określają alternatywne sposoby prezentacji kosztów i przychodów zasadniczej działalności operacyjnej Według standardów polskich wyróżniamy:
- wersję porównawczą,
- wersję kalkulacyjną.
Amortyzacja - dotyczy środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Wyróżniamy
Amortyzacja liniowa - Zakłada, że zużycie środka trwałego jest równomierne w poszczególnych okresach (stosuje się do środków nieprodukcyjnych). Stawki amortyzacyjne będą równe we wszystkich okresach.
Amortyzacja degresywna - Zakłada malejące stawki amortyzacyjne wraz z upływem użytkowania. Stosuje się wówczas gdy wraz z upływem okresu użytkowania maleje wydajność środka trwałego, lub gdy wraz z upływem okresu użytkowania rosną koszty eksploatacji.
Amortyzacja progresywna - Odpisy amortyzacyjne są rosnące wraz z upływem okresu amortyzowania. Występuje wówczas gdy środek trwały dochodzi wraz z upływem czasu do pełnej zdolności produkcyjnej.
Amortyzacja naturalna - Stawki amortyzacyjne są proporcjonalne do wykorzystania środka trwałego. Mierzymy to czasem pracy lub wielkością produkcji.
Metody wycen - Metoda FIFO (pierwsze przyszło pierwsze wyszło),
Metoda LIFO (ostatnie przyszło pierwsze wyszło),
Metoda ceny przeciętnej (średnia ważona ceny policzona po każdej dostawie),
Metoda szczegółowej identyfikacji cen (metoda stosowana przy wycenie zużycia materiałów przy ściśle określonym przedsięwzięciu).
Wycena wg stałych cen ewidencyjnych.
Cash flow - Ukazuje zmiany sytuacji finansowej jednostki gospodarczej wywołane przepływami środków pieniężnych. Dotyczy to zmian w poziomie zapasów i należności, kredytów i pożyczek oraz innych zobowiązań, jak również innych wydatków nie mających charakteru kosztów (np. wydatki inwestycyjne) oraz kosztów nie mających charakteru wydatków (np. amortyzacja).
Próg rentowności BEP - to wielkość produkcji i sprzedaży, przy której realizowane przychody ze sprzedaży pokrywają się z poniesionymi kosztami. W punkcie zrównania przychodów z kosztami (BEP) wynik finansowy wynosi zero.
Analiza progu rentowności opiera się na podziale ogółu kosztów ponoszonych przez przedsiębiorstwo na koszty stałe i zmienne.
Celem jest ustalenie o ile należy zwiększyć produkcję, aby uzyskać zysk ze sprzedaży.
Wyróżniamy BEP ilościowy -ile sztuk produktu trzeba sprzedać i BEP wartościowy - jaką wartość musi osiągnąć ta sprzedaż.
Wskaźnik bezpieczeństwa (EBIT) - Wskaźnik ten obrazuje wrażliwość przedsiębiorstwa na spadek popytu zgłaszanego przez rynek na jego wyroby. Im wyższy wskaźnik bezpieczeństwa tym większy spadek popytu może ono przetrwać nie ponosząc strat.
Dźwignia operacyjna (DOL)- DOL mierzy wpływ, jaki względna zmiana sprzedaży wywiera na względną zmianę zysków operacyjnych. Stopień dźwigni operacyjnej możemy określić jako relację między procentową zmianą zysku operacyjnego - przed odliczeniem odsetek od kapitałów obcych i opodatkowaniem (EBIT) a procentową zmianą przychodów ze sprzedaży (S).
Dźwignia finansowa (DFL) - określa relację wielkości kapitału obcego do kapitału własnego. Stosowanie dźwigni finansowej polega na powiększaniu udziału długu w całym kapitale firmy, w celu zwiększenia poziomu dochodowości (stopy zwrotu) z kapitału własnego. Wykorzystanie kapitałów obcych pozwala na zwiększenie przychodów ze sprzedaży w stosunku do tych, które możliwe są do osiągnięcia przy finansowaniu działalności jedynie środkami własnymi.
Dźwignia łączna (DTL)- jest iloczynem dźwigni finansowej i dźwigni operacyjnej oraz określa stopień ryzyka operacyjnego i finansowego przedsiębiorstwa. dźwignia całkowita informuje nas o ogólnym ryzyku związanym z działalnością firmy. Jej rosnący i wysoki stopień może być miernikiem zmniejszającego się bezpieczeństwa funkcjonowania firmy.