Nieswoiste przewlekłe zapalenia jelit NPZJ
Zaliczamy tu:
colitis ulcerosa (wrzodziejące zapalenie jelita grubego)
chorobę Crohna (zwaną w Polsce chorobą Leśniowskiego-Crohna)
Zachorowalność na obie te choroby jest związana z postępem cywilizacyjnym i w krajach wysoko uprzemysłowionych ma tendencję wzrostową.
Bogata północ – biedne południe
Średnia zachorowalność 5-18/100 tysięcy mieszkańców
Leczenie:
zawsze zaczynamy od farmakologii.
Sulfasalazyna, mesalazyna (salofalk), kortykosterydy, Azatiopryna, cyklosporyna A, Levamisol, intal, TFX
Antybiotyki + metronidazol
Przeciwciała monoklonalne przeciw IL-2
Przeciwciała monoklonalne przeciw TNF-alfa
Zileuton – inhibitor 5-lipooksygenazy
Palenie tytoniu a WZJG – ryzyko zachorowania wśród niepalących jest 4 x wyższe stąd próba zastosowania plastrów nikotynowych
Wskazania do leczenia chirurgicznego
wybiórcze (70%)
długotrwały przebieg choroby
dyskomfort życia codziennego: biegunki, niedożywienie, niedokrwistość
ryzyko raka jelita grubego – zwiększone przy zajęciu całego jelita i wystąpieniu choroby w młodym wieku
chorzy którzy mają zajęte chorobowo całe jelito grube i chorują ponad 8 lat powinni mieć wykonaną kolonoskopię raz w roku z pobraniem wycinków co 10 cm
pilne (10 %)
brak poprawy po 4-7- dniowym leczeniu w ostrej fazie choroby jest pilnym wskazaniem do leczenia chirurgicznego
nagłe (20%)
toksyczne WZJG
perforacja jelita
krwotok
wówczas wykonuje się zabieg – subtotalną kolektomię oraz ileostomię
zabiegi operacyjne w WZJG mogą być jednoczasowe i wieloczasowe:
-wycięcie okrężnicy z pozostawieniem odbytnicy i wytworzeniem ileostomii ( colectomia cum ileostomia) – u chorych ze wskazań nagłych, wyniszczonych, gdy obawiamy się o los zespolenia
-wycięcie okrężnicy z pozostawieniem odbytnicy i zespoleniem krętniczo-odbytniczym
( colectomia cum ileorectoanastomosis) – wadą jest pozostawienie błony śluzowej odbytnicy
-wycięcie całego jelita grubego z wytworzeniem ileostomii (proctocolectomia totalis cum ileostomia) wadą tego zabiegu jest konieczność stałego noszenia worka stomijnego
-wycięcie całej okrężnicy i odbytnicy z zespoleniem zbiornika jelitowego z odbytem (restorative proctocolectomy) – wadą jest pouchitis
Wskazana do leczenia chirurgicznego choroby Leśniowskiego-Crohna, leczymy powikłania a więc:
przetoki jelitowo-skórne; perforacja do wolnej jamy otrzewnej; Krwotok; zwężenia jelita
Zawsze staramy się zaoszczędzić jak najwięcej zdrowego jelita, do 6 cm wykonujemy plastykę zwężonego miejsca sposobem Mikulicza
WZJG | LC | |
choroba przewlekła | choroba przewlekła | |
okresowe zaostrzenia i remisje | okresowe zaostrzenia i remisje | |
Stolec | biegunka: świeża krew, śluz i treść ropna | objawy związane z przetokami wewnętrznymi |
w wyniku tego zaburzenia elektrolitowe | może pojawić się krew w stolcu | |
krwawienie - stały objaw w WZJG | bolesny guz nad PTB - enteritis terminalis (75%) | |
utrata łaknienia | szczeliny odbytu i przetoki okołoodbytnicze | |
spadek wagi ciała powyżej 25% | spadek wagi ciała powyżej | |
histologia | zmiany w odbytnicy 95%, esicy i całym jelicie grubym - progres | zmiany mogą dotyczyć całego przewodu pokarmowego - od przełyku |
przekrwienie, ziarnistość i kruchość błony śluzowej | obok owrzodzeń całkowicie zdrowa błona śluzowa | |
zmiany ograniczają się do błony śluzowej i podśluzowej | krezka odcinkowo pogrubiała, nacieczone węzły chłonne | |
fałdy błony śluzowej ulegają spłaszczeniu | ||
pojawiają się liczne płaskie owrzodzenia | ||
niezmieniony przekrój światła jelita | ||
powstają polipy zapalne których końce mogą się zrastać | ||
mikroskop | ropnie w dnie krypt Lieberkuhna | między fałdami błony śluzowej długie szczelinowate owrzodzenia |
w lamina propria nacieki komórkowe z kom. odpowiedzi zapalnej | ziarniniaki, nacieki zapalne o przewlekłym charakterze | |
ropnie przechodzą w krwawiące owrzodzenia | poszerzenie i zwłóknienie tkanki limfatycznej | |
endoskopia | błona śluzowa żywoczerwona, przekrwiona, krucha | głębokie owrzodzenia oddzielone zdrowa tkanką |
nie wykazuje prawidłowego rysunku naczyniowego | ||
dotknięcie wziernikiem powoduje krwawienie - płacząca bł.śl. |