Barok – poziom podstawowy

Powinieneś przeczytać:

• Mikołaj Sęp- Szarzyński – Sonet I. O krótkości i niepewności na świecie żywota człowieczego, Sonet II. Na one słowa Jopowe „Homo natus de muliere, brevi vivens tempore etc.”, Sonet IV. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem, Sonet V. O nietrwałej miłości rzeczy świata tego,

• Wiliam Szekspir – Makbet,

• Molier – Świętoszek,

• Miguel Cervantes – Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy (fragmenty),

• Jan Chryzostom Pasek – Pamiętniki (fragmenty),

• Wacław Potocki – Transakcja wojny chocimskiej (fragmenty), wiersze (Pospolite ruszenie, Kto mocniejszy ten lepszy, Nierządem Polska stoi, Zbytki polskie),

• Jan Andrzej Morsztyn – wiersze (Do trupa, Niestatek, O swej pannie, Raki),

• Daniel Naborowski – wiersze (Krótkość żywota, Marność, Na oczy królewny angielskiej).

Konteksty:

• kontrreformacja,

• cechy stylu barokowego,

• sarmatyzm, mesjanizm sarmacki, pompa funebris,

• racjonalizm Kartezjusza, metafora trzciny według Blaise'a Pascala [Blaise Pascal – Myśli (fragmenty)].

Powinieneś znać:

• nazwa epoki, ramy czasowe epoki,

• nurty literackie: nurt dworski (marinizm, konceptyzm, gongoryzm), nurt metafizyczny, nurt ziemiański (sarmacki),

• środki wyrazu: koncept, pointa (puenta), hiperbola, gradacja, antyteza, kontrast, paradoks, powtórzenia (anafora, diafora, epifora), inwersja składniowa, oksymoron, pytanie retoryczne, przerzutnia,

• gatunki: pamiętnik, sonet, epos, komedia, tragedia, dramat szekspirowski,

• pojęcia/kategorie: komizm (postaci, sytuacji, językowy), tragizm, makaronizm.