TEST BAROK
1. Nazwa barok
a) pochodzi od portugalskiego słowa baroko
b) oznacza kapryśny wytwór sztuki
c) określana była na początku przymiotnikami o pozytywnym zabarwieniu
d) określa styl Jana Andrzeja Morsztyna
2. Uzupełnij luki
Barok Trwał w Europie i Polsce od 70 lat ……. wieku do połowy …… wieku. Kultura barokowa dominowała w ….. wieku. Wtedy to w roku 1596 Zygmunt III Waza przeniósł stolicę z ………….. do ……………….. - RP utraciła centralny ośrodek kulturalny i polityczny. Malało znaczenie dworu królewskiego, a rosło znaczenie dworów ……………………… .
3. Jakie były uprawiane gatunki literackie. Wymień ich co najmniej siedem.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
4. Wymień głównych przedstawicieli epoki baroku z dziedziny literatury i krótko scharakteryzuj twórczość jednego z nich.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
5. Przyporządkuj
a) konceptyzm
b) sarmatyzm
c) rokoko
d) marinizm
e) hiperbola
f) sonet
1. przerost form nad treścią, Nazwa ta pochodzi od nazwiska włoskiego pisarza Gimbattista Marino; marinizm to inaczej kwiecisty barok; odrzucał renesansową harmonię między treścią a formą i kładł nacisk na formę; lubował się w olśniewających konceptach, wymyślnych epitetach i metaforach.
2. przesadnia; metafora polegająca na wyolbrzymieniu i przesadnym uwypukleniu pewnych cech
3. Utwór poetycki składający się z 14 wersów podzielonych na dwie strofy czterowierszowe oraz dwie trójwierszowe (tercyny), o ścisłym rozkładzie rymów, przy czym 8 pierwszych wersów zawiera na ogół część opisową lub narracyjną, natomiast 6 końcowych stanowi część refleksyjno - uogólniającą. Sonet zrodził się w XII w. we Włoszech
4. niezwykłe pomysły, np.: porównanie zakochanego do trupa, przy czym ten drugi jest szczęśliwszy;
5. tzw. Marnizm - styl nazwany tak ze względu na częste stosowanie nieprawdopodobnych pomysłów literackich (konceptów). Marnizm zapoczątkował włoski poeta Giambattista Marini, tworząc tzw. poezję „pięciu zmysłów”, starając się ukazać rzeczywistość w formie wrażeń wzrokowych, słuchowych, węchowych, smakowych, dotykowych
6. spopularyzowany w 2. połowie XVI w. mit wskazujący, że szlachta polska wywodzi się z legendarnej starożytnej Sarmacji, co daje jej szczególną pozycję i uprawnienia w stosunku do innych klas społecznych, zwłaszcza chłopów. Idealizowanie ziemiańsko-patriarchalnego stylu życia, opartego na ortodoksyjnie i dewocyjnie rozumianej religii katolickiej
7. styl w sztukach plastycznych rozwijający się w okresie ok. 1720-1790, wieńczący epokę baroku, a jednocześnie zajmujący wobec niej pozycję antagonistyczną. Zapoczątkowany we Francji, stanowił swoistą reakcję na sztywny monumentalizm i oficjalny charakter sztuki okresu Ludwika XIV.
6. Uzupełnij tabelkę
Szlachcic sarmata |
|
wobec |
|
|
Zdobywane zazwyczaj u jezuitów nie było gruntownym ani wielostronnym; wywierało więc wpływ na konserwatyzm myślowy (niechęć do jakichkolwiek zmian) |
ojczyzny |
|
|
Tradycjonalista; nie potrzeba żadnych reform czy zmian |
Praw szlacheckich |
„złota wolność” szlachecka; potępienie dla senatorów, którzy domagali się dziedziczności tronu polskiego i ukrócenia szlacheckiej anarchii. Nie dostrzegał nędzy ludu - naród utożsamiał ze szlachtą; Pochwala samowolę szlachecką. |
Innych narodów |
|
magnaterii |
|
Boga |
|
|
Nie jest tolerancyjny wobec innych niż chrześcijanizm religii. On jest obrońcą wiary. Stoi na jej straży |
7. Które zdanie jest prawdziwe, a które fałszywe?
a) Barok kwiecisty. Jest to styl zwycięskiego kościoła i absolutystycznej monarchii. Charakteryzuje się przepychem form literackich. Jego przedstawicielem jest m.in. A. Morsztyn. Głównymi cechami tego stylu są:
b) ugogość środków stylistycznych
c) wymyślne metafory -
d) cały wiersz może być czasami jedną metaforą, np.: "Do trupa";
e) hiperbolizowanie - omawianie cierpień miłosnych;
f) alegorie - fortuna pokazywana jako piękna kobieta, która daje szczęście; miłość jako osoba do której zwraca się autor;
g) Człowiek powinien odbierać poezję rozumem.
8. Czyjego autorstwa są następujące utwory?
a) „Życie snem” ……………………….
b) „Świętoszek” …………………….
c) „Do trupa”………………………….
d) „Marność”…………………………..
e) „Pamiętniki”………………………..
f) „Don Kichote z Manchy”…………………………..
g) „Powrót posła”
9. Jaki temat podejmuje „Świętoszek”? Krótko scharakteryzuj problematykę utworu.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
10. Spośród wymienionych cech wybierz te, które określają sztukę baroku.
- malarskość |
- linearność |
- głębia |
- płaskość |
- forma otwarta |
- forma zamknięta |
- jedność |
- wielość |
- niejasność |
- jasność |
11. Jaka była rola jezuitów w rozwoju kultury polskiej? Napisz kilkuzdaniową charakterystykę ich działalności.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
12. Wacław Potocki to:
a) krytyczny obserwator rzeczywistości
b) twórca liryki miłosnej
c) piewca sarmatyzmu
d) autor „O wojnie naszej, którą prowadzimy z szatanem, światem i ciałem"
13. Wymień cztery nurty literatury barokowej
…………………………………
…………………………………
………………………………….
………………………………….
14. Czyja to biografia?
ur. 17 stycznia 1600 w Madrycie, zm. 25 maja 1681 tamże) - barokowy poeta i dramaturg hiszpański działający w hiszpańskim Złotym Wieku, uważany za następcę Lope de Vegi. Autor licznych sztuk dramatycznych, z których najsłynniejsze to - La vida es sueño (Życie jest snem) oraz El gran teatro del mundo (Wielki teatr świata); z nich obu pochodzą dwa porównania, istniejące w kanonie sztuki dramatycznej (toposy): życie jako sen oraz świat jako wielki teatr. Tworzył również liczne dzieła poruszające tematykę miłości, namiętności i zazdrości- należą do nich np. "Lekarz swojego honoru" (el medico de su honra) czy "Malarz swojego bezhonoru" (el pintador de su dishonra). Urodził się w Madrycie. Jego matka, o flamandzkim pochodzeniu, zmarła w roku 1610, a jego ojciec, który był sekretarzem skarbu, w roku 1615. Pobierał edukację w Kolegium Jezuickim w Madrycie. Następnie, w latach 1613-1619 studiował prawo w Salamance. W latach 1620-22 odniósł kilka znacznych sukcesów w konkursach poetyckich w Madrycie. Jako twórca sztuk teatralnych zadebiutował dziełem Amor, honor y poder (Miłość, honor i władza), które po raz pierwszy zostało wystawione 29 czerwca 1623 roku. Przez następne dwie dekady napisał ponad 70 sztuk teatralnych, z których większość stanowiły świeckie dramaty tworzone dla komercyjnych teatrów. Nie zaprzestając pisania służył też w armii w Milanie i w Holandii w latach 1625-35.
15. Co Ci się najbardziej podoba w baroku i dlaczego? Uzasadnij swoją wypowiedź w kilku zdaniach.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………