Ujęcie systemowe traktuje rodzinę jako podsystem społeczny podporządkowany systemowi całościowemu. W ramach tego podsystemu analizuje się rolę każdego członka rodziny, układ tych ról umożliwiający funkcjonowanie rodziny i systemu całościowego. Społeczeństwo oczekuje od rodziny zazwyczaj reprodukcji oraz konformizmu wobec norm społecznych, tzn. socjalizacji jej członków zgodnie z istniejącymi ustaleniami społecznymi, czyli systemem norm i wartości oraz pracy. Rodzina natomiast ofiarowuje swoim członkom formowanie osobowości, zdobywanie statusu i wsparcie emocjonalne. Teoria systemowa postrzega rodzinę jako aktywny system zdolny do wytwarzania nowego środowiska poprzez inicjowanie przez swoich członków nowych zachowań.
W ujęciu systemowym należy wyróżnić:
1. System klienta – to osoby członkowie rodziny lub grupy majace problemy do których jest adresowana pomoc społeczna. System ten wymaga szczególnego monitorowania oraz wprowadzania zmian ponieważ podlega przeobrażeniom.
2. System podmiotów – to osoby, instytucje, organizacje, których kompetencje wymagają modyfikacji szczególnie w sytuacji niewłaściwie prowadzonych działań;
3. System działania – to istniejące lub wykreowane osoby, instytucje, organizacje, które w realizacji celów pomocy społecznej współpracują ze sobą;
4. System przeprowadzania zmian – to pracownik socjalny i jego instytucja w odniesieniu do problemów rodziny.
Rolą pracownika socjalnego jest zainteresowanie się prawami jednostki oraz sposobami dzięki, którym świadczona przez niego pomoc społeczna przemieszcza się przez granice systemów.
Rodzina w ujęciu systemowym może być postrzegana jako:
Grupa społeczna, czyli zbiór ludzi połączonych ze sobą dążeniem do wspólnego celu, stanowiącą odrębną całość. Analizie podlegać wówczas będą: rola społeczna, pozycja społeczna, oraz spójność (interakcja społeczna). Instytucja społeczna, czyli kulturowo uwarunkowany regulator zachowań ludzkich zaspakajający istotne potrzeby jednostki i społeczeństwa przy wykorzystaniu zintegrowanych wzorów zachowań i działań członków rodziny realizujących określone funkcje.