1.filozofia to? Kiedy powstała?

Filozofia to „umiłowanie mądrości”. Źródłosłowem wyrazu jest połączenie dwóch wyrażeń greckich „filo” = umiłowanie, „sofia” = mądrość.

Filozofia powstała na przełomie VII i VI wieku p. n. e. w kolonii greckiej – w Jonii.

2.stanowiska w filozofii :tradycyjny,transcendentalny,scjentystyczny,funkcjonalny

Tradycyjny – filozofia uogólnia wyniki innych nauk

Transcendentalny – filozofia tworzy fundamenty i nadaje sens wynikom badań innych nauk, jest względem ich autonomiczna

Scjentystyczny – filozofia jako gałąź wiedzy, metodologia nauki

Funkcjonalny – „filozofię uprawiamy po to, aby się nie dziwić”, pytamy tu o genezę i funkcję filozofii

3.kto był filozofem np. z Efezu, z Miletu

Z Efezu pochodzi Heraklit

Z Miletu – Tales, Anaksymander, Anaksymenes

4.jak funkcjonuje nauka? Pytanie o naukę, (nauki czyste, użytkowe)

Nauka czysta to ta, która posiada sferę badań podstawowych, których wyniki niekoniecznie już są wykorzystywane, ale będą zastosowane w przyszłości.

5.pierwsze dziedziny aktywności, które posiadają cechy naukowe

Pierwszą dzieciną aktywności, która posiada cechy nauki naturalnej jest fizyka, która wyłoniła się z filozofii.

6.tezy ontologiczne :determinizm, pluralizm, idealizm obiektywny, idealizm subiektywny, dualizm, monizm, okazjonalizm, paralelizm…

Determinizm – (łać. Determino = ograniczam, określam) w ontologii znaczy, że to, co się zdarza ,jest całkowicie przesądzone przez naturę świata (tzn. przyczynę sprawczą, cel strukturę bytu, Boga, prawa przyrody), przedstawiciel – Parmenides, Arystoteles, Demokryt, stoicy, epikurejczycy, Kartezjusz, Hobbes, Spinoza, Laplace, Leibniz,

Pluralizm – przekonanie o istnieniu wielu bytów, nie jednego (monizm) lub dwóch (dualizm), przedstawiciele – Empedokles, Anaksagoras, Leibniz (nieskończona siła Boga działa w sposób harmonijny na nieskończoną różnorodność rzeczywistości), Kierkegaard, James, Scheler

Idealizm obiektywny – głosi, że byt idealny (np. obiekty matematyczne, prawa logiki, a zwłaszcza czyste idealne sensy, czyli idee, Bóg, absolut), który dostępny jest dzięki poznaniu rozumowemu, jest doskonalszy od bytu zmysłowego, materialnego, przedstawiciele – Platon, św. Tomasz z Akwinu, Hegel, Husserl

Idealizm subiektywny – zakłada, że świat realny jest wytworem podmiotu poznającego, czyli neguje istnienie obiektywnej rzeczywistości, przedstawiciele – Berkeley, Hume, Bergson

Dualizm – zakłada istnienie dwu odrębnych, niesprowadzalnych do siebie substancji, przedstawiciel – Kartezjusz (istnieją dwie substancje: duchowa <myśląca> oraz materialna <rozciągła, czyli przestrzenna>; na całość świata składa się Bóg i jednorodna materialnie przyroda, a człowiek składa się z duszy <substancji myślącej> i materialnego ciała).

Monizm – prawdziwie istnieje jedna całościowa substancja (byt, zasada, czy tworzywo) zróżnicowany świat jest jedynie przejawem, specyficznym sposobem istnienia tej jedynej substancji; przedstawiciel – Spinoza (istnieje tylko jedna substancja, czyli Bóg, a myślenie i rozciągłość są jego atrybutami, tzn. sposobami przejawiania się jedynej substancji nieskończonej; świat jest ciałem Boga)

Okazjonalizm – substancje cielesne i duchowe nie mogą działać na siebie wzajemnie, a doświadczalny fakt równoległego zachodzenia zmian (np. zamierzam poruszyć ręką i ta natychmiast wykonuje ten ruch) to bezpośrednia interwencja Boga, dla którego zmiany stanu w jednej substancji są okazją wprowadzenia zmiany w stanie drugiej substancji; przedstawiciel – Malebranche.

Paralelizm psycho-fizyczny – między umysłem a ciałem nie zachodzi oddziaływanie przyczynowe; nam się wydaje, że jest inaczej za sprawą równoległości i pewnych stale współwystępujących zjawisk cielesnych i umysłowych; przedstawiciel - Spinoza

7.co jest epistemologia?

Jedna z podstawowych dziedzin filozofii. Zajmuje się teorią poznania.

8.na czym polega poznanie wg Platona?

- Istnieją dwa rodzaje poznania: rozumowe (dotyczy idei) i zmysłowe (dotyczy rzeczy)

- w toku rozumowania jest tylko jeden rodzaj poznania: racjonalne poznanie idei, wszystko inne jest domysłem

- zmysły nie sięgają idei, ale też nie wystarczają do poznania rzeczy, musi z nimi współdziałać myśl

- myśl jest od postrzegania niezależna, choć występuje po postrzeżeniu, to nie opiera się na nim, postrzeżenie jest tylko okazją do uświadomienia sobie pojęć, ale nie jest podstawą ich wytwarzania, jedynie przypomina pojęcia

- obok wiedzy opartej na postrzeżeniach istnieje wiedza wrodzona

- umysł oglądał idee w poprzednim życiu i zachował o nich pamięć, w obecnym

- nie zdobywamy już wiedzy o ideach, ale ją sobie przypominamy; wiedza wrodzona jest przypomnieniem

- wiedza rozumowa jest niezależna od zmysłowej i wyższa od niej

- prawdziwe poznanie musi być niezawodne i dotyczyć samego bytu

- wiedza rozumowa i zmysłowa jako stopnie na drodze poznania, najwyższy stopień: poznanie intuicyjne

- dwa rodzaje myśli: dyskursywna (pośrednio, przez rozumowanie, dochodzi do prawdy) i intuicyjna (poznanie bezpośrednie, rodzaj patrzenia intelektualnego czy stykania się myśli z jej przedmiotem)

- empiryczna znajomość faktów nie jest nauką

- dialektyka to czysta metoda naukowa, służąca do badania idei, ale i do wyjaśniania zjawisk, ustala logiczną zależności zjawisk, wyjaśnia je lepiej niż znalezienie ich przyczyn lub celu; wiedza nie opiera się na doświadczeniu, ale na założeniach, któe są dla umysłu najsilniejsze

- dialektyka doprowadziła do sformułowania zasad dedukcji, dała podstawy logice

9.co to jest racjonalizm? (dwojaki sens)

1. Racjonalista światopoglądowy to ten, kto nie wierzy w prawdę objawioną (antonim: irracjonalista)

2. Racjonalizm jako pogląd filozoficzny przyjmujący prymat rozumowi, wiąże się z filozofią XVII w. (Kartezjusz, Spinoza, Malebranche) oraz XVIII w. (Leibniz)

10.pierwsza nauka naturalna w czasach nowożytnych ? ( wyłoniła się fizyka…)

Fizyka

11.jaki charakter ma mieć kodeks?

Kodeks ma mieć charakter uniwersalistyczny.

12.co rozwijają okazjonaliści ? (ontologia)

W dziedzinie ontologii dowodzą, że substancje duchowe i cielesne nie mogą działać na siebie wzajemnie, a zmiana jest interwencją Boga.

13.czym są rzeczy w filozofii Platona?

Rzeczy, jakie znamy z doświadczenia, są złożone i zmienne, to zjawiska. Związane są z ideami, do których są podobne, a zatem ontologicznie słabsze. Rzeczy są zależne od idej na zasadzie wzoru. Rzeczy uczestniczą w ideach przez przyjmowanie ich własności. W rzeczach widzimy obecność idej.

14.kto rządzi w państwie Platona?

Filozofowie!!!

15.jaki ma charakter dusza wg Platona?

- dusza to czynnik życia, bez którego ciało jest martwe; jest źródłem ruchu, przeciwieństwem materii, jest realna, ale nie materialna, jest nieśmiertelna i odwieczna

- ciało i zmysły są dla duszy narzędziem poznania, dusza poznaje sama, pośrednio, bądź

bezpośrednio posługując się narzędziami

- dusza to nieśmiertelny pierwiastek w człowieku

Podział duszy na:

1) rozumną

2) impulsywną (pośrednicząca)

3) zmysłową

16.co jest podst. Logiki wg Arystotelesa?

Logika Arystotelesa uczy, jak posługiwać się pojęciami i sądami. Podstawą prawidłowych pojęć jest definicja, a prawidłowych sądów – dowód.

17.co jest źródłem pojęć u Arystotelesa?

Źródłem pojęć jest definicja.

18.etyka Arystotelesa opiera się o?

Etyka Arystotelesa, wywodzi się z jego ontologii i obserwacji. Jej podstawą jest cnota, a celem szczęście utożsamiane z kontemplacją. Cnoty to dyspozycje charakteru i intelektu, dzięki którym człowiek realizuje dobro.

29.w filozofii nowożyt. Kartezjusz jest przedstawicielem czego?

Racjonalizmu, idealizmu, dualizmu.

30.Kartezjusz poszukuje pewności poznawczej podobnie jak kto?

Św. Augustyn.

31.cogito kartezjańskie wyraża co? (Cogito ergo sum-myślę więc jestem)

Cogito=myślenie, które wyraża bycie podmiotu myślącego.

32.filozofia Marksa, teoria Marksistowska ( alienacja praca, proletariat…)

Praca najpełniej określa człowieka.

Praca jest wyalienowana, ponieważ człowiek musi ją sprzedawać. Alienacja zachodzi między robotnikiem, a produktem, który wytwarza. Produkt staje się elementem obiegu dóbr i współtworzy kapitalistyczny rynek. Rynek zaś jest siłą, która niewoli robotnika, odbiera mu produkt jego życiowej aktywności. Praca jest wyalienowana, ponieważ produkt staje się autonomicznym bytem, a tym samym podważa autonomię swojego twórcy – robotnika, zwracając się przeciw niemu.

Proletariat wznosi rewolucja, aby wyzwolić całe społeczeństwa i znieść alienację pracy.

33.katarzis w koncepcji Freuda ( uwolnienie, odreagowanie napięcia z negatywnymi emocjami…)

To uwolnienie i odreagowanie napięcia związanego z negatywnymi emocjami.

34.pytanie o treści biologiczne u Freuda (wysublimowanie, przemieszczenie…..)

Treścią biologiczną u Freuda jest id, który dąży do przyjemności, a unika przykrości, domaga się natychmiastowego zaspokajania pragnień. Id kieruje się zasadą przyjemności.

35.co to jest libido, id, ego, superego?

Libido – (definicja prof. Szałka) to energia życia seksualnego

Id – najstarsza część psychiki człowieka; mieszczą się tu pierwotne popędy, instynkty związane z „byciem ku śmierci” i impulsy domagające się natychmiastowego zaspokojenia zgodnie z zasadą przyjemności; stanowi źródło energii życiowej

Ego – jaźń, kontroluje id, mediuje pomiędzy id a superego; to świadome ‘ja’, które wynika z konieczności dostosowanie się do rzeczywistości przez częściowe zaspokojenie i częściowe hamowanie popędów; procesy tu zachodzące dążą do zachowania życia .

Superego – to nakazy i obowiązki, kieruje się zasadą powinności, określa się mianem sumienia

Pytania do poprawki :

1.co było pierwszym pytaniem filozoficznym?(o skończoność trwania….)

2.podział nauki wg Windelband (nomotetyczne,idiograficzne…)

3.tekst Kołakowskiego (różne rozumienie pochodzenia nauki: transcendentalny, tradycyjny, funkcjonalny..

4.jakie modele rozwoju nauki (kumulatywne, paradygmatyczny…)

5.czym się wysławił Lavoisier (chemia)

6.epistemologia, ontologia,racjonalizm

7.terminy ontologiczne

8.jaki jest człowiek wobec świata (nihilistyczny, konserwatywny, niezróżnicowany..)

9.kodeksy zawodowe, jakie cechy

10. twórcy dążą do tego aby ten kodeks był?

11.dusza wg Platona jaka jest?

12.logika Arystotelesa (sylogizm…..nie jest logiką wielowarstwową…)

13.przedstawiciele racjonalizmu (pierwszych dwóch ….z Internetu…)

14. co to jest forma wg Arystotelesa?

15.teza, która najlepiej formułuje myśl Kołakowskiego , z etyki bez kodeksu

16.dualizm, pluralizm, idealizm obiektywny i subiektywny, monizm, okazjonalizm, paralelizm..

17.celem Kartezjusza jest? ( np. konstruowanie nowego rodzaju wiedzy…)

18.kogo uczył Arystoteles? (np. A. Macedońskiego…)

19.substncja wg Arystotelesa składa się z?

20.pierwszy krok Kartezjusza

21.przeniesienie (przypisanie terapeucie uczuć, które się miało w stosunku do innych ważnych osób dla pacjenta) - psychoterapia

22.wg Freuda (co może zrobić z popędem…)

23.kultura jest produktem czego?

24.jak można rozwiązać problemy człowieka w kulturze?