• Niezmienne funkcje poznawcze: (asymilacja i akomodacja biorą udział w równoważeniu – przystosowaniu do środowiska) Asymilacja- proces umysłowy, dzięki któremu jednostka włącza nowe doświadczenia do już istniejącej struktury umysłowej. Akomodacja – proces umysłowy, dzięki któremu jednostka modyfikuje istniejące struktury umysłowe tak, by pasowały do nowych doświadczeń Rozwój inteligencji – jest procesem precyzyjnej i złożonej adaptacji struktur poznawczych do wymagań środowiska. Dostosowanie do środowiska możliwe jest dzięki dwóm procesom: akomodacji i asymilacji. Rozwój inteligencji (znaczenie równowagi i nierównowagi) • Zanim dziecko nabędzie nową wiedz, jego struktury umysłowe pozostają w równowadze ze środowiskiem • Gdy jednostka napotyka coś nowego lub wymagającego innego podejścia równowaga zostaje zachwiana. Procesy asymilacji i akomodacji rozpoczynają działanie w celu jej przywrócenia (proces równoważenia) • równoważenie – proces dzięki któremu osiągana jest równowaga między strukturami umysłowymi i środowiskiem • w wyniku procesu równoważenia zmieniają się struktury umysłowe i rozwijają zdolności poznawcze Stadia rozwoju intelektualnego: • dzieci przechodzą przez stadia kolejno w stałym porządku i w podobnym wieku • tempo przechodzenia przez poszczególne stadia jest zdeterminowane przez biologiczne procesy dojrzewania, ale w pewnym stopniu zależy również od indywidualnego doświadczenia • każde stadium charakteryzuje się sposobem myślenia, które różni się pod względem jakościowym zarówno od stadium poprzedniego jak i stadium następnego

STADIUM SENSORYCZNO – MOTORYCZNE (0-2) • w tym stadium dziecko poznaje świat głównie za pomocą bezpośredniego spostrzegania i aktywności motorycznej (bez udziału myślenia w formie znanej dorosłym). Dopiero Podkoniec tego okresu działania ulegają internalizacji i tworzą się pierwsze symbole reprezentacyjne. • Pojęcie stałości przedmiotu – zrozumienie, że świat jest zbudowany z przedmiotów stanowiąych odrębne byty, które istnieją bez względna to czy zdajemy sobie z tego sprawę czy nie • Funkcja symboliczna – zdolność do tworzenia reprezentacji, zastosowanie jednej rzeczy jako symbolu innych. Symbolami mogą być ruchy, obrazy umysłowe, przedmioty fizyczne, słowa STADIUM PRZEDOPERACYJNE (2-7 lat) • Wraz rozwojem mowy dziecko staje się zdolne do myślenia symbolicznego. Możliwości intelektualne dziecka są jednak w dalszym ciągu bardziej zdeterminowane przez spostrzeżenia niż przez pojęciowe uchwycenie sytuacji i zdarzeń • Egocentryzm – niezależność do ujmowania świata z perspektywy innej niż własna. Dziecko nie potrafi zrozumieć, że mogą istnieć inne punkty widzenia. • Cent racja – zwracanie uwagi na jedną tylko właściwość sytuacji i pomijanie innych, nawet najbardziej istotnych • Nieodwracalność – niezdolność do powrotu w myślach do punktu wyjścia rozumowania STADIUM OPERACJIKONKRETNYCH (7 – 11 lat) • Pojawia się myślenie logiczne, choć rozwiązywanie problemów nadal ogranicza się do przedmiotów konkretnych (nie obejmuje pojęć abstrakcyjnych). Pojawia się odwracalne myślenie i zdolność do decentracji. • Pierwsze operacje: Klasyfikacja logiczne grupowanie przedmiotów według ich wspólnych cech i właściwości Szeregowanie – porządkowanie elementów pod względem pewnej wielkości, np. wysokości, ciężaru, szybkości. Pojęcia stałości – rozumienie, że pewna podstawowe cechy przedmiotu, takie jak np. waga i objętość, pozostają niezmienne, mimo że pozornie zmienia się ich wygląd. Na początku stadium pojawia się stałość liczby, pod koniec stałość objętość

STADIUMOPERACJI FORMALNYCH (11-12 lat) • Pojawia się zdolność do przeprowadzenia operacji umysłowych na pojęciach abstrakcyjnych i do myślenia logicznego. Myślenie częściej dotyczy pojęć niż konkretnych przedmiotów. Dzieci potrafią rozważać różne rozwiązania problemu bez ich wykonywania i radzą sobie z sytuacjami hipotetycznymi • Stosowanie logiki – rozumowanie dedukcyjne (przyjmowanie jakiegoś ogólnego założenia i wyobrażanie sobie jego skutków) • Zaawansowany poziom rozwiązywania problemów – tworzenie hipotez, opracowanie w umyśle różnych wyników, systematyczne sprawdzenie rozwiązań