FUNKCJONOWANIE POZNAWCZE KOBIET I MĘŻCZYZN

09.11.2006

Nieprawda jest, że naszą płeć biologiczną determinuje moment poczęcia! Pierwotnym wzorcem płci jest płeć żeńska.

Pierwsze 3 rodzaje płci biologicznej maja miejsce w życiu płodowym. A reszta po urodzeniu.

PŁEĆ SOMATYCZNA

• I poziom: gonady : jajniki i jądra (komórki jajowe i plemniki) niedostępny

• II poziom: zewnętrzne narządy płciowe, to nie jest sygnał ogólno dostępny

• III poziom: cechy somatyczne (wzrost, WHR, budowa kośćca, głos, skóra, owłosienie, rysy twarzy) dostępny i zmienny

WHR- waist to hip ratio stosunek talii do bioder

Jest to czuły wskaźnik kilku rzeczy: wyznacznik kobiecej lub męskiej sylwetki. U kobiet WHR-0,8 u mężczyzn WHR-1,0. Kobiety mają gorszą skórę, rysy twarzy pozostają w największym związku z układem hormonalnym.

• Konsekwencje w sferze psychicznej (wpływ na płeć psychiczną)

Płeć psychiczna wpływa także na płeć somatyczną, a somatyczna na psychiczną.

PŁEĆ METABOLICZNA

dotyczy odrębności systemów enzymatycznych, związanej z działaniem hormonów płciowych; najlepiej to zilustrować odmienną podatnością płci żeńskiej i męskiej na zaburzenia w obrębie określonego organu. Najłatwiej nie można powiedzieć, że przedstawiciele jednej płci chorują szczególnie często na jakąś chorobę, a druga płeć nie, w ramach „ płci metabolicznej”

W ramach „płci metabolicznej” omówię

• Podatność na choroby somatyczne

• Reagowanie na stres

Podatność na choroby psychiczne

PŁEĆ A CHOROBY SOMATYCZNE

• Inny model otyłości

Nie ma bezpośredniego związku między szczególną podatnością na otyłość u danej płci. Czyli nie można powiedzieć, ze kobiety są bardziej podatne na otyłość . Ale istnieje inny model otyłości u obu płci.

Mężczyźni- brzuszny model otyłości, jest niebezpieczny, także jeśli chodzi o chrapanie, w czasie snu dochodzi często do niedotlenienia mózgu.

Kobiety- sylwetka typu gruszki, model udowo-pośladkowy. Przedstawiciele obu płci bardziej tyją w starszym wieku.

• Dominuje inny typ zaburzeń snu: chrapanie 31% M i 19% K, bezsenność 7% M i 12% K

• Nadciśnienie tętnicze-> choroba wieńcowa ->zawał( czyli choroby układu krążenia, układ sercowo- naczyniowego)Nadciśnienie tętnicze długotrwałe może powodować chorobę wieńcową.

Do 50 r. ż. przewaga M nad K 2:1 3:1 3: 1, gdy wraz z wiekiem kończy się „ochrona biologiczna” (estrogeny w okresie menopauzy), ta różnica zanika; również u kobiet androgynicznych ryzyko zaburzenia zbliżone do częstotliwości występowania u mężczyzn. Natura chroni kobiety : estrogeny, oraz po drugie rola kobieca.

CHOROBA BERGERA

( Zakrzepowo-zarostowe zapalenie tętnic, zwłaszcza kończyn dolnych; w etiologii papierosy): przewaga M, ale ale inna choroba naczyń krwionośnych-żylaki- przewaga kobiet. Papierosy powodują zakurcz naczyń krwionośnych. Skoro są w tle papierosy to czynnik społeczny. A żylaki u kobiet to czynnik biologiczny bo typ otyłości udowo- pośladkowo.

* Objaw( zespół Raynaulda): przewaga K ( zimne dłonie i stopy) interakcja płci i wieku- objaw u młodych kobiet, bielenie palców, sztywność palców. Związane jest to z procentowym ukrwieniem poszczególnych układów ( ta procentowa różnica jest między K i M). Kobiety maja bardziej ukrwioną jamę brzuszną co związane jest z ciąża. Młode kobiety mają też wysoką ilość hormonów. Podobną zależność u młodych kobiet obserwuje się w kwestii depresji zimowej.

KTÓRA PŁEĆ „SILNIEJSZA”?
(która płeć ma większe szanse przeżywalności?)

• Poczęcie 140 płodów M / 100 płodów K

• Urodzenie 105 noworodków M / 100 noworodków K

Częściej poronienie naturalne dotyczy chłopców

• 65 r. ż. 70 M / 100 K czyli kobiet jest więcej.

DOWODY „MIĘKKIE” BIOLOGICZNEJ PRZEWAGI KOBIET

• Kobiety średnio żyją o 6-7 lat dłużej niż mężczyźni (w krajach wysoko rozwiniętych ta różnica jest większa); ważny czynnik społeczny (akceptacja wsparcia psychicznego- lubią dawać i otrzymywać wsparcie psychiczne; zainteresowanie rodziną i życiem społecznym).

• „Nadumieralność” chłopców w okresie dziecięcym jest uwarunkowana biologicznie, w wieku 40 - 50 lat - społecznie. Niemowlęta mają problemy z układem oddechowym. W okresie wczesnodziecięcym (1-3) więcej chorób przebywają. U 40-50 latków zależy to też od cech psychicznych, stresy, odporność psychiczna,

• stereotyp męski- mniejsza elastyczność przystosowania się do nowych warunków, papierosy, nadużywanie alkoholu, niedbanie o zdrowie.

• Kobiety częściej chorują(bardziej „racjonalne” podejście do spraw własnego zdrowia) np. cukrzyca, reumatyzm, choroby układu moczowego.

• Atut biologiczny kobiet: wyższa wydolność układu immunologicznego (ale też choroby tzw. Autoimmunologiczne - toczeń, stwardnienie rozsiane czyli choroby z powodu nadmiernie działającego uk. Immun)

• Okres korzystny dla kobiet:

Wczesnodziecięcy i dojrzałości płciowej, niekorzystny okres po menopauzie i starczy ( to, co jest „siłą” organizmy żeńskiego, jest zarazem jego ”wadą”, niektórzy sądzą. Że także w odniesieniu do funkcjonowania psychicznego). Chodzi tu o poziom estrogenów- często przez to rak piersi.

„TWARDE” ARGUMENTY NA RZECZ PRZEWAGI BIOLOGICZNEJ KOBIET

• noworodki płci męskiej statystycznie osiągają niższy tzw. wskaźnik Apgar (zwłaszcza w zakresie wydolności płuc).

• 10. letnie badania nad 173 wcześniakami urodzonymi w 32 tygodniu ciąży lub wcześniej (waga tuż po urodzeniu 1,750 g;): u płci męskiej większy przerost komór mózgowych i większe prawdopodobieństwo krwotoku śródczaszkowego. Ważne: ~ tyle samo przedstawicieli obu płci, ale grupę najmłodszych wcześniaków stanowili chłopcy.

• U mężczyzn wraz z wiekiem następuje szybsza utrata neuronów, szczególnie widoczna w odniesieniu do płatów czołowych

„PRZEWAGA” PSYCHICZNA”

• Najłatwiej prześledzić to zagadnienie w odniesieniu do stresu

• Kobiety lepiej dają sobie radę ze stresorami społecznymi i długotrwałymi (chronicznymi)

• Mężczyźni lepiej niż kobiety mobilizują się w odniesieniu do stresorów ostrych, krótkotrwałych, zwłaszcza wymagających agresji (zwłaszcza fizycznej)

4

---