18. azot w nawozach azotowych met destylacyjna

Met destylacyjna polega na rozłożeniu soli amonowych r-rem NaOH, przy czym wydziela się NH₃: (NH₄)₂SO₄ + 2NaOH → 2NH₃↑ + Na₂SO₄ + 2H₂O

Jeżeli nawóz zawiera azot w formie nieamonowej (azotowej lub amidowej) należy przeprowadzić do w formę amonową.

Redukcji azotanów dokonuje się za pomocą wodoru atomowego, wytwarzającego się w środowisku zasadowym po dodaniu stopu Devarda (sproszkowany Zn, Al, Cu):

4Zn + 8NaOH → 4Zn(Ona)₂ + 8H

NaNO₃ + 8H → NaOH + 2H₂O + NH₃

Azot amidowy przeprowadza się w formę amonową przez hydrolizę z H₂SO₄:

CO(NH₂)₂ + 2H₂SO₄ → CO₂↑ + SO₃↑ + (NH₄)₂SO₄

Wydzielony amoniak oddestylowuję się i wiąże w odbieralniku mianowanym r-rem H₂SO₄:

2NH₃ + H₂SO₄ → (NH₄)₂SO₄

Po skończonej destylacji miareczkuje się nadmiar kwasu mianowanym r-rem NaOH:

H₂SO₄ +2 NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O

Z ilości zobojętnionego przez NH₃ kwasu oblicza się zawartość azotu w analizowanym nawozie.

19. azot w nawozach azotowych met formalinowa

Oznaczenie zawartości azotu polega na związaniu azotu amonowego przez formalinę na urotropinę z jednoczesnym uwolnieniem kwasu:

2(NH₄)₂SO₄ + 6CH₂O → (CH₂)₆N₄ + 2H₂SO₄ +6H₂O

4NH₄NO₃ + 6CH₂O → (CH₂)₆N₄ + 4HNO₃ +6H₂O

Ilość wytworzonego kwasu oznacza się na drodze miareczkowania NaOH i na tej podstawie oblicza się zawartość azotu w badanym nawozie:

H₂SO₄ +2 NaOH → Na₂SO₄ + 2H₂O

HNO₃ + NaOH → NaNO₃ + H₂O

20. rozpuszczalny w H₂O fosfor w superfosfacie met miareczkowa

Met miareczkowa polega na sporządzeniu wyciągu wodnego superfosfatu, do którego przechodzi w kwas ortofosforowy V (H₃PO₄) i diwodorofosforan V wapnia . Wolny kwas H₃PO₄ przeprowadza się w diwodorofosforan V sodu przez miareczkowanie NaOH wobec oranżu metylowego:

H₃PO₄ + NaOH → NaH₂PO₄ + H₂O

W wyniku tego w wyciągu znajduje się fosfor w formie diwodorofosforanu V sodu i wapnia. Oba te związki przeprowadza się w nierozpuszczalny ortofosforan V wapnia przez zadanie nadmiarem CaCl₂:

2NaH₂PO₄ + 3CaCl₂ → Ca₃(PO₄)₂ + 2NaCl + 4HCl

Ca(H₂PO₄)₂ + 2CaCl₂ → Ca₃(PO₄)₂ + 4HCl

Wytworzony HCl odmiareczkowuje się NaOH:

HCl + NaOH → NaCl + H₂O

Z ilości zużytego NaOH oblicza się ilość P₂O₅ w superfosfacie w formie związków rozpuszczalnych w H₂O.

21. potas w nawozach potasowych met wagowa

Zawarte w nawozie jony K⁺ i Na⁺ przeprowadza się za pomocą HClO₄ w chlorany:

KCl + NaCl + 2HClO₄ → KClO₄↓ + NaClO₄↓ + 2HCl

W reakcji tej przeszkadzają aniony siarczanowe i chlorowe. Pozostawienie ich w r-rze uniemożliwiłoby całkowite przeprowadzenie K w KClO₄. Z powodu małej lotności H₂SO₄ jony SO₄^2- wytrąca się chlorkiem baru:

K₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄↓ + 2KCl

Wydzielony HCl można natomiast łatwo usunąć zagęszczając r-r. O zakończeniu procesu zagęszczania świadczy ukazanie się białych dymów HClO₄ w czasie ogrzewania.

KClO₄ oddziela się od NaClO₄ przemywając osad alkoholem etylowym, w którym KClO₄ się nie rozpuszcza. Otrzymany osad KClO₄ waży się i z jego masy oblicza zawartość potasu w nawozie.

22. chlor w nawozach potasowych met miareczkowa

Wyciąg wodny nawozu miareczkuje się r-rem AgNO₃ w obecności K₂CrO₄ jako wskaźnika do czerwonego zabarwienia. Podczas miareczkowania jony Cl^- wytrącają się w formie białego osadu AgCl:

KCl + AgNO₃ → AgCl↓ + KNO₃

Koniec reakcji wskazuje czerwone zabarwienie, pochodzące od K₂CrO₄, który może trwale istnieć tylko wtedy gdy w r-r nie ma już jonów Cl^-:

K₂CrO₄ + 2AgNO₃ → 2KNO₃ + Ag₂CrO₄

Z ilości zużytego do miareczkowania r-ru AgNO₃ oblicza się ilość Cl w nawozie.

23. fosfor w fosforanie amonu met miareczkowa

Związki fosforowe fosforanu amonowego po rozpuszczeniu w HCl miareczkuje się w środowisku silnie zasadowym r-rem MgCl₂ wobec tymoloftaleksonu jako wskaźnika. Podczas miareczkowania fosforany wytrącają się w formie osadu MgNH₄PO₄:

H₃PO₄ + MgCl₂ + NH₄Cl → MgNH₄PO₄ + 3HCl

Niebieskie zabarwienie wskazuje na koniec reakcji. Pochodzi ono od tymoloftaleksonu, który tworzy barwny kompleks z jonami Mg²⁺ nie zużytymi do wytrącania fosforanów.

Ponieważ fosforan V amonu jest zanieczyszczony związkami Mg i Ca, które mogłyby brać udział w reakcji, przed miareczkowaniem dodaje się wersenianu sodu. Związek ten tworzy z Ca i Mg rozpuszczalne lecz słabo zdysocjowane kompleksy, nie dopuszczające ich do wytrącania. Nadmiar wersenianu sodu nie zużytego do związania jonów Ca i Mg zawartych w formie zanieczyszczeń w nawozie, wiąże się przez wprowadzenie odpowiedniej ilości MgCl₂.

24. potas w polifosce met fotometrii płomieniowej

Nawóz rozpuszcza się na gorąco w rozcieńczonym HCl. W otrzymanym r-rze nawozu dokonuje się ilościowego pomiaru promieniowania jakie wysyłają jony K⁺ wprowadzonego w stan wzburzenia w wysokiej temp płomienia acetylenowo-powietrznego. Promieniowanie wywołane przez K zawarty w badanym r-rze porównuje się z promieniowaniem r-rów wzorcowych i na tej podstawie oblicza zawartość K w analizowanej próbce polifoski. Pomiaru promieniowania dokonuje się spektrofotometrem płomieniowym.

25. ogólna alkaliczność nawozów wapniowych i wapniowo-magnezowych

Oznaczenie polega na zadaniu nawozu określoną ilością HCl. Kwas ten reaguje ze związkami zasadowymi nawozu:

Ca/MgO + 2HCl → Ca/MgCl₂ + H₂O

Ca/MgCO₃ 2HCl → Ca/MgCl₂ + H₂O + CO₂

Nadmiar kwasu odmiareczkowuje się NaOH wobec wskaźnika. Z ilości kwasy zobojętnionego przez związki zasadowe występujące w nawozie oblicza się ogólną zasadowość badanego nawozu w przeliczeniu na CaO, niezależnie od tego czy jest to nawóz wapniowy czy wapniowo-magnezowy.

26. zawartość wapnia w nawozach wapniowych i wapniowo-magnezowych met manganometryczną

Nawóz rozpuszcza się w HCl, w wyniku czego Ca, Mg i inne kationy występujące w nawozie przechodzą w formę chlorków:

Ca/MgO + 2HCl → Ca/MgCl₂ + H₂O

Fe/AL₂O₃ + 6HCl →2Fe/AlCl₃ + 3H₂O

Zawarty w r-rze Ca wytrąca się znaną ale pozostającą w nadmiarze ilością mianowanego r-ru szczawianu amonu w postaci białego osadu szczawianu wapnia:

CaCl₂ + (NH₄)₂C₂O₄ → CaC₂O₄ + 2NH₄Cl

Osad szczawianu wapnia odsącza się zbierając ilościowo przesącz. W przesączu oznacza się ilość pozostałego szczawianu amonu przez miareczkowanie mianowanym r-rem KMnO₄ w obecności H₂SO₄:

5(NH₄)₂C₂O₄ + 8H₂SO₄ +2 KMnO₄ → K₂SO₄ + MnSO₄ + 5(NH₄)₂SO₄ + 10CO₂ + 8H₂O

Z różnicy między ilością szczawianu amonu zużytego do strącenia Ca a ilością szczawianu amonu znalezioną w przesączu oblicza się ilość szczawianu amonu, która wzięła udział w wytrąceniu szczawianu wapnia. Na tej podstawie oblicza się zawartość Ca w badanym nawozie.

Wraz ze szczawianem wapnia mogą strącać się również szczawiany innych kationów zawartych w nawozie. Aby temu zapobiec, należy przed strąceniem Ca usunąć z r-ru przeszkadzające jonu Fe³⁺i Al³⁺ przez wytrącenie ich w formie nierozpuszczalnych wodorotlenków z użyciem wodnego r-ru NH₃:

Fe/AlCl₃ + 3NH₄OH → Fe/Al(OH)₃↓ + 3NH₄Cl

Aby nie dopuścić do wytrącenia się Mg w formie szczawianu magnezu, należy reakcję strącania wapnia szczawianem amonu prowadzić w r-rze zakwaszonym kwasem octowym. W takich warunkach szczawian magnezu rozpuszcza się i nie wpływa na wynik oznaczenia Ca.