I 1.Podstawowe wielkości świetlne ( Φ, I, E, L ), definicje, jednostki. Strumień świetlny Φ (lumeny [lm])- jest to wielkość wyprowadzona ze strumienia energetycznego przez ocenę działania promieniowania na normalnego obserwatora fotometrycznego. Światłość I (kandela [cd])– jest to stosunek strumienia świetlnego d Φ, wysyłanego przez źródło światła w kącie przestrzennym d ω do wartości tego kąta przestrzennego inaczej jest to gęstość strumienia kątowego światła. $I = \frac{d\Phi}{\text{dω}}$ $I = \frac{\Phi}{\omega}$ Natężenie oświetlenia E(luksy [lx])- jest to stosunek strumienia świetlnego d Φ, padającego na elementarną powierzchnie ds., do wartości tej elementarnej powierzchni. -inaczej jest to gęstość powierzchniowa strumienia świetlnego. $E = \frac{d\Phi}{\text{ds}}$ $\ \ \ \ \ \ E = \frac{\text{ΔΦ}}{\Delta s}$ Luminancja L (kandela /m^2[cd/m^2])-pow.świecącej w danym kierunku jest wyznaczona jako iloczyn światłośći pow. w danym kierunku do jej pow. pozornej , tj. rzutu pow, na płaszczyznę prostopadłą do kierunku obserwacji. $L = \frac{\text{dI}}{ds \bullet cos\alpha}$ $L = \frac{I}{\Delta s \bullet cos\alpha}$ 2.Obliczanie strumienia świetlnego na podstawie rozsyłu światłości. Strumień świetlny można obliczyć na podst. rozsyłu światłości. Metoda sprowadza Siudo sumowania strumieni cząstkowych zawartych między pobocznicami stożków o połówkowych kątach wierzchołkowych γ i(γ +Δγ) Δγ = γ2 − γ1 Φγ ÷ (γ) = Isrγ ÷ (γ + γ) • ωγ ÷ (γ + γ)           ω = 2π[cosγ − cos(γ + γ)] Dla strumienia całoprzestrzennego:$\Phi_{o} = \sum_{}^{}I_{sr\gamma:(\gamma + \gamma)} \bullet \omega_{\gamma:(\gamma + \gamma)}$ 3.Obliczanie natęzenia oświetlenia dla źródeł punktowych. Dla źródła punktowego $E = \frac{I}{h^{2}}$ Na poziomie płaszczyzny oświetlonej interesuje nas składowa pozioma natężenia oświetlenia Eh na płaszczyźnie pionowej (np.ściana)składowa pionowa Ev $$E_{h} = Ecos\gamma = \frac{I_{\gamma}}{r^{2}}\text{cosγ}$$ $$E_{v} = Esin\gamma = \frac{I_{\gamma}}{r^{2}}\text{sinγ}$$ $$E_{v} = \frac{I_{\gamma}}{h^{2}}\text{sinγ}\cos^{2}\gamma$$ II 1. Pomiar światłości kierunkowej. pom.światłości kierunkowej - wyk. na ławie fotometrycznej, z użyciem wzorca światła; z prawa odwrot. kwadratów; 2 sposoby:1) dla jednakowej wart. natężenia ośw. Na ogniwie: EW = EB ; z pr.odw.kw.: EW = IW / rW^2 ; EB = IB / rB^2 ; zatem: IB = IW (rB /rW)^22) dla jednak. odległ. wzorca i żr.bad. od ogniwa: rW = rB; z pr.odw.kw.: jak wyżej => IB = IW * EB / EW 2. Pomiar strumienia świetlnego w lumenomierzu kulistym. pom.strumienia świetlnego - w lumenomierzu kulistym - szczelnie zamknięta kula pomalowana jasną idealnie rozpr. farbą źr.o niezn.ΦB por.ze źr.o znanym ΦW; bezpośr.oświet.ogniwa wyelim.p/przesłonę ΦB = ΦW * EB / EW; E na ogniwie ~ ΦW oraz ΦB

3. Pomiar natęzenia oświetlenia. pom.natężenia oświetlenia - za pom. luksomierza (wyskal.w luksach); na pomiar wpływ: proporcjonalność wskazań miernika w zal.od natęż.oświetl; kąt padania św. (przy dużych wsk.↓); rozkład widmowy (w świad.legal.podane wsp.korekc.); temperatura; ocena parametrów: dzielimy pow.na n kwadr.(bok 1-4m); wart.średnia: Eśr=ΣEn/n; równomierności: δ1=Emin/Eśr δ2 = Emin/Emax III 1. Zarówki – budowa, zasada działania, podstawowe parametry. Budowa żarówki: bańka szklana,-żarnik z wolframem(jedno lub dwu skrętka),-próżnia lub gaz (argon+azot),trzonek lampy(E-40,E-27,E-14)Podstawowe parametry: -moc lampy P[W],-napięcie lapmy U[V], 2. Świetlówki - budowa, zasada działania, schemat połączeń, podstawowe parametry. Budowa i zasada działania swietlowki:Świetlówka składa się z rury szklanej, w której występują wyładowania elektryczne pomiędzy dwiema elektrodami pokrytymi warstwą aktywną. Wnętrze rury wypełnia argon i pary rtęci pod niskim ciśnieniem.Przy wyładowaniu elektrycznym powstaje w rurze słabe promieniowane widzialne i silne promieniowanie ultrafioletowe, niewidzialne. Powierzchnia wewnętrzna rury pokryta jest mieszaniną odpowiednio dobranych substancji chemicznych wykazujących właściwości fluoroscencyjne, tworzącą warstwę zwaną luminoforem. Pod wpływem padającego na luminofor niewidzialnego promieniowania ultrafioletowego następuje świecenie luminoforu. Barwa światła zależy od składu chemicznego luminoforu. 3.Lampy wyładowcze wysokopręzne - budowa, zasada działania, schemat połączeń,podstawowe parametry. Podstawowe parametry:-moc lampy,-moc ukl. Lampa-statecznik,-nap.zasilania ukl.lampa-statecznik,-nap.impulsu zaplonowego,-nap. na lampie,-prad lampy,-wspol.mocy ukl.lapma statecznik IV 1. Oprawy oświetleniowe – podstawowe zadania, podział na klasy. OPRAWY cele 1)kształtowanie rozsyłu światła wysyłanego przez źrodło 2)ograniczenie luminancji w okr.kier. 3)mocowanie i ochrona źródła światła 4)przyłączania źr.światła do sieci zasilającej Klasy: I - do ośw.bezpośr. Φ/\<10%; Φ\/=90-100%; II - do ośw.przeważnie bezp. Φ/\=10-40%; Φ\/=60-90% II - do ośw.mieszanego Φ/\=40-60%; Φ\/=40-60%; IV - do ośw.przeważnie pośredniego Φ/\=60-90%; Φ\/=10-40%; V - do ośw.pośredniego Φ/\=0-10%; Φ\/=90-100% 2. Parametry fotometryczne opraw. Podst. dane fotometryczne opraw oświetleniowych : -przestrzenny rozsył strumienia świetlnego oprawy -krzywe światłości we współrzędnych biegunowych lub prostokątnych -tablice światłości -użyteczne kąty rozsyłu strumienia świetlnego δ=0,5 Im.( δ=0,1 Im) 3. Projektowanie oświetlenia – wymagania, schemat postępowania. W projektowaniu systemów oświetleniowych uwzględniamy: -zasady dobrego widzenia- wynikające z psychofizjologicznych cech uk. wzrokwego człowieka dotyczące: Wydolności wzrokowej-tj.zdolnosci do wykonywania określonego zadania wzrokowego. Komfortu widzenia-tj.odczucia wygody widzenia -zasady estetyczne -zasady ekonomicznego, racjonalnego oświetlenia