25.03.2013 – wykład 6
Pola kojarzeniowa – określenie to dotyczy tych części płaszcza w których zachodzą procesy intelektualne najwyższego rzędu takie jak ;
kojarzeniowe ,
rozwaga ,
wnioskowanie ,
uogólnienie ,
pamięci i inne .
Wyróżnia się 3 pola kojarzeniowe ;
przednie ,
środkowe
Tylne
Pole kojarzeniowe przednie –pole przedczołowe , kora niema . W polu kojarzeniowym przednim umiejscawia się ;
rozumienie , z
dolności kojarzenia ,
percepcja ,
wyobrażenia ,
tworzenie pojęć
gnozje ,
pamięć nowa – zdolność utrwalanie teraźniejszości , rozpoznawania wywoływanie obrazów niedawnych przeszłości,
cechy wyróżniające człowieka – normy moralne , altruizm , krytycyzm ,
świadomość – zostają uświadomione tylko te bodźce które dochodzą do kory
Pole kojarzeniowe przednie – pole przedczołowe ; pole jest również związane z powstaniem emocji takich jak ;
lęk
, radość ,
gniew,
pożądanie itd.
Ze względu na dwukierunkowe zespolenie pola przedczołowego z podwzgórzem powstaniu emocji mogą tworzy szczyć objawy autonomiczne takie jak ;
podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi ,
przyspieszenie czynności serca ,
zwiększenie liczby oddechów itd.
Uszkodzenie pola przedczołowego ( zespół Phinesa Gage’a ) powoduje znaczne zmiany osobowości ;
Zmniejszenie zdolności intelektualnych
Inicjatywy
Ambicje
Umiejętności koncentracji i krytyki
Zdziecinnienie
Bezkrytyczna euforia
Zainteresowanie jedynie dniem dzisiejszym bez zdolności planowania
Pole kojarzeniowe środkowe
Mieści się wyspie i w tych częściach zakrętów skroniowych które nie sa zajęte prze inne ośrodki .
W tym miejscu umiejscawiania się pamięć dawna a wiec zdolność wywoływania odległej przeszłości i jej rozpoznawania i lokalizacja w czasie.
Pamięć dotyczy różnorodnych czynników ; obrazów , dźwięków , dotyk , ból , temp , ruchów przeżyć emocjonalnych , wyobrażeń miejsc ,
W polu tym ustalają się ślady pamięci długotrwałej ,
gdy struktury tego pola zostaną zniszczone – człowiek nie jest w stanie odtworzyć danych śladów pamięciowych ,
uszkodzenie nie zaburza przypomina sobie podstawowych informacji związanych z doświadczeniem życiowym – niektóre ślady pamięci są rozproszone w całym płaszczu ,
jest to pole interpretacyjne umożliwiające orientacje w otoczeniu – szkodzenie prowadzi do mylnej interpretacji sytuacji ,
nowe wrażenia mogą być uważane ze stare (deja ve )
Pola kojarzeniowe tylne
Mieści się na pograniczu Plata ciemieniowego i płata potylicznego ,
dzięki niemu odbywa się orientacja w schemacie ciała ,
jest ona możliwa w związku z występowaniem połączeń z zakrewtem zarodkowym , do kto ego dochodzą sygnały z priopiroreceptorów przekazujące informacje tym jaka jest postawa a ciała lub jego części w przestrzeni
Twór siatkowaty
Są to skupienie ciała komórek nerwowych i krótkie pasma włókien nerwowych przebiegające pomiędzy nimi ,
rozciąga się w pniu mózgu od międzymózgowia do rdzenia przedłużonego a następnie przechodzi w twór siatkowaty rdzenia kręgowego .
Cechy charakterystyczne neuronów tworu siatkowatego ;
- ich dendryty słabo rozgałęzione , - neuryty dzielą się na gałęzie wstępujące i zstępujące , które z kolei oddaja liczne drobniejsze gałązki , dzięki czemu akson może kontraktowa się z ogromna liczba komórek nerwowych , - --komórki tworu siatkowatego w niektórych miejscach pnia mózgu są rozproszone , budowie taka określono mianem tworu siatkowatego białego ; cześć majace budowę bardziej zbitą jest nazwana tworem siatkowatym szarym ; większe skupienie ciała komórek noszą miana jąder do chwili obecnej wyróżnione w tworze siatkowatym około 96 jader .
Rdzeń kręgowy – jest tu zlokalizowany głownie w warstwie pośredniej pomiędzy isosta szara tworza rogi przednie i tylne , w pobliżu kanału srodkowego najwyazniej zaznacza się w obrebie czesci szynej rdzenia , pien mozgu ->Osrodki Torzu w rdzeniu przedłużonym -> Jadra mostu -> wyzej polo zon e jadra srodmogowia , ale wreszcie osiągnąć najwyżej zlokalizowany tworz siatkoway międzymózgowiu
Czynności tworu siatkowatego ;
jest generatorem energii i reguluje procesy zachodzące w różnych częściach ośrodkowego układu nerwowego,
utrzymuje świadomy stan czuwania podczas którego możliwe jest odbieranie różnego rodzaju bodźców
Istnieje wyraźna rozcina pomiędzy samym faktem świadomości , czyli przytomnością a zwartością świadomości – emocje , myśli, wspomnienia
Zawartość świadomości może zostać uszczuplona bez żadnego wpływu na stan przytomności , natomiast jeśli stan przytomności ulega upośledzeniu żadne ze związanych z nim czynności nie może zaistnieć
W utrzymaniu świadomości wiodąca role ( dopisać musze ….)
Są w nim umiejscowione ważne dla życia ośrodki , związane z czynnościami autonomicznymi
Twór siatkowaty przetwarza wszystkie cząstkowe dane w jedna całość, przekwaszana dalej do odpowiednich poziomów odbiorczych i wykonawczych - > kora pnia mózgu
W tworze siatkowatym znajdują się skupiska Komorek dla których neuroprzekaźnikami są trzy monoaminy ;
Serotonina
Noradrenalina
Dopamina
Komórki układu siatkowatego , których czynności wiąże się z obecnością serotoniny (głownie w jadrze szwów ) , biorą udziału w mechanizmach , przewodzenie bólu -> elektrostymulacje obejmująca jadra szwu -> objawy pełnej analgezji ,
mechanizmach powstania snu hamowanie wytwarzania serotoniny powoduje Incomie – bezsenności , stan ten może leczyć podając serotoninę w iniekcjach
Drogi nerwowe , w których pośredniczy noradrenalina , rozpoczynają się w grupie bocznej jader tworu siatkowatego położonych w moście i rdzeniu przedłużonym , drogi te kończą się w obrębie podwzgórza , ciała migdałowate – zespalają układ siatkowaty z układem. Brzeznym i w sposób pośredni wpływają na powstawanie stanów emocjonalnych , wiele włókien adrenergicznych kończy się w ścianach naczyń krwionośnych mózgowia i występują liczne połączenia z jadrami podwzgórza - > prawdopodobna regulacja w czynności hormonalne przysadki.
Komórki dopaminergiczne zlokalizowane są głownie w istocie czarnej i w jadrach tworu siatkowatego nakrywki konarów mózgu , uszkodzenie połączeń miedzy istota czarna a jadrami kresomózgowia prowadzi do choroby Parkinsona.
Czynności tworu siatkowatego ;
bierze udział w mechanizmach powstania snu – stan polegający na braku aktywności kory mózgu , co charakteryzuje się zapisem EEG z występowaniem fal wolnych , powstanie snu zależy od wzajemnego oddziaływania na siebie kory Mózgu i tworu siatkowatego ; podczas snu pobudzający wpływy na korę mózgu tworu zostaje zahamowany
wyczerpanie się impulsów płynących z tworu siatkowatego się do kory prowadzi do jej uśpienia , a ponowna aktywacja jąder siatkowatych przywraca korę aktywnemu życiu - > budzi ją
Układ brzeżny – limbiczny
Układ limbiczny pojecie wprowadzone przez Paula brocka ,kora zakrętu obręczy tworzy pierścień wokół pnia mózgu.
Zwykle do układu limbicznego zalicza się ;
kora zakrętu obręczy
kora około węchowa
wzgórze
podwzgórze
hipokamp
sklepienie
ciało suteczkowate
jądra migdałowate
Słabo rozwinięty u gadów , dobrze u ssaków ,większość struktur rozwineła się w ciągu bratnich 150 ml lat.
Czynności układu brzeżnego ;
koordynacja czynności układu somatycznego autonomicznego
powstanie stanów emocjonalnych
łaknienie
podejmowanie walki lub ucieczki albo innych złożonych skomplikowanych działań
stany emocjonalne obejmują;
percepcja – świadomości wrażeń i ich przyczyn
afekt – samopoczucie
wolę- napęd do podjęcia działań
Na pojecie emocje skala daj się czynniki zarówno psychiczne jak i fizyczne . Emocje towarzysza takie zjawiska jak; oddech , cienienie , przyspieszona praca serca , spienienie , pocenie się.
Bywa nazywany mózgiem trzewnym . Zapewnia on homeostazę ,zachowanie gatunku ( popęd płciowy , macierzyństwo), wybiera model zachowania.
U ludzi pobudzanie ciała migdałowatego prowadzi do powstania uczucia grozy , niczym nie opanowanego lęku , chęci ucieczki lub obronnym za wszelką cenę.
Czynność układu brzeżnego ;
po usunięciu ciała migdałowatego ; dzikie i agresywne małpy stawały się niezmiennie łagodne , nie pojawiały żadnego strachu ani objawów złości , zmieniały się również ich rytmy pokarmowe – przyjmowały pokarm w sposób często przypadkowy , wstąpiła wszystko żerność, stwierdzona również wzmożona pobudliwość seksualnego.
Jednostronne usuniecie ciała migdałowatego i zakrętu hipomkampa nie doprowadzało do tak drastycznych objawów ,
Zespół Klugera bucy’ego
Charakteryzuje się agnozją wzrokową, czyli stanem, w którym jest zachowane prawidłowe widzenie przedmiotów i osób znajdujących się w pomieszczeniu lub otoczeniu zwierzęcia, natomiast widziane obiekty nie są przez zwierze rozpoznawane; nie potrafi ustalić, czym jest dany obiekt i czy mu nie zagraża
W układzie Brzeznym znajdują się ośrodki nagrody lub przyjemności i ośrodki kary,
Ośrodki nagrody
zakręt obręczy
hipokamp
przegroda przezroczysta
zakręt przykrańcowy
ciało migdałowate
Ośrodki kary
podwzgórze
jadra wzgórza
nakrywka konarów mózgu