Wstęp do studiów literackich
I rok studiów stacjonarnych, filologia romańska
Prowadzący: Tomasz Surdykowski
Dopuszczalne nieobecności: 1 nieusprawiedliwiona nieobecność w trakcie semestru.
Forma zaliczenia: egzamin pisemny.
Wyznaczniki literackiego charakteru tekstu i status wiedzy o literaturze. Przegląd wspomnianych wyznaczników, od cech estetycznych przez obrazowość języka po fikcjonalność. Trudność w określeniu uniwersalnych kryteriów literackości. Wiedza o literaturze a nauka; miejsce poetyki w podziale dyscyplin składających się na wiedzę o literaturze.
Mimesis czyli imitatio jako podstawowa kategoria wczesnych badań nad literaturą. Konkurencyjne koncepcje sztuk mimetycznych przedstawione w Państwie Platona i Poetyce Arystotelesa.
Wprowadzenie do stylistyki – system językowy. Wprowadzenie do systemu językowego obejmuje dwa odrębne zagadnienia: po pierwsze podstawowe pojęcia właściwe teorii znaku (m. in. F. de Saussure), wraz z towarzyszącym im pojęciem fonemu i innymi jednostkami analizy językoznawczej i literaturoznawczej (morfemy, leksemy itd.). Po drugie dotyczy wypracowanego w szkole formalistów (R. Jakobson) schematu komunikacji językowej, funkcji komunikacji i miejsca tekstu literackiego w owym schemacie. Czy literatura stanowi część komunikacji?
Stylistyka właściwa. Dwie odmienne szkoły pojmowania stylu. Wprowadzenie klasyfikacji stylów i określenie miejsca literatury w tak zarysowanym „pejzażu stylistycznym”. Przegląd stylistycznych przekształceń: brzmieniowych (m. in. eufonia, onomatopeja), gramatycznych (m.in. zaburzenia fleksyjne), słownikowych (m. in. neologizmy), semantycznych (m.in. metafora), składniowych (m.in. anafora, przerzutnia). Problemy związane ze stylizacją literacką. Materialność znaku, czyli problem…
…ikoniczności. Ikoniczność jako kolejna cecha wyróżniająca język literacki. Przedyskutowanie na przykładach ikonicznej relacji podobieństwa.
Wersologia. Streszczenie i zaprezentowanie na przykładach kilku zagadnień typowych dla badań wersologicznych, klasyfikacji strof, klasyfikacji wierszy, wprowadzenie do różnic między językami w budowie i rytmie wiersza.
Genologia.Scharakteryzowane zostaną wszystkie bardziej znaczące gatunki literackie. Trzy poddziały bloku poświęconego genologii obejmą odpowiednio lirykę, epikę i dramat, wraz z różnorakimi formami (m.in. epos, gatunki liryczne rozpowszechnione w poezji francuskiej, opowiadanie i w końcu powieść).
Narratoloria, czyli badanie roli narratora w utworze literackim; strategie narracyjne i fabularne.