Charakterystyka Młodej Polski: kryzys wartości, zwątpienie w proponowane
przez pozytywistów systemy filozoficzne i programy społeczne, zniechęcenie
utylitarną literaturą, fascynacja pesymistyczną filozofią A. Shopenhauera,
poczucie bezsilności i bezowocności, katastrofizm wywołany nadchodzącym
końcem wieku- dekadentyzm, nawrót poczęci do ideologii romantyzmu
(rola artysty i sztuki i miłości- zafascynowanie tym); przełom antypozytywistyczny-
sami pozytywiści mieli świadomość, że ich poglądy się nie sprawdzą i byli
rozczarowani swoimi teoriami, krytykowano pozytywizm, uważano, że sztuka,
która pełni funkcje moralizatorskie nie jest dobra, zarzucono pozytywistom
materialność, brak sfery duchowej
Nazwa Młoda Polska: powstała na wzór innych, krążących, obejmuje
wszystkie dziedziny sztuki, modernizm, neoromantyzm ( określa duchowe
związki z romantyzmem – subiektywizm, rola jednostki i przeżyć, problemy
metafizyczne, nowatorstwo formalne)
Sztuka dla sztuki: l art. Pour l art. Koncepcja sztuki będąca czystym pięknem
dzięki doskonałości formy, odrzucono utylitaryzm i tendencyjność. Wyzwolenie
sztuki z etyki i religii
Cechy literatury: schyłkowość, pesymizm, dekadentyzm, dominacja dramatu
i liryki, indywidualizm, symbolizm, neoromantyzm, synkretyzm
Dekadentyzm: postawa wynikająca ze schyłkowości , rezygnacja, zniechęcenie,
upadek
Fin De Sieckle- Koniec Wieku, przekonanie o schyłkowości kultury, nie wiara
w sens działania, bierność, rezygnacja
Filozofia Schopenhauera: człowiek nie ma swobodnego działania, ślepa
wola, życie jako pasmo cierpień, zapominanie o własnym cierpieniu,
współczucie, tworzenie sztuki łagodzi cierpienia innych, nirwana- ucieczka
w niebyt, stan nieistnienia, stan idealny, przejęte z filozofii buddyjskiej
Ekspresjonizm: prąd w literaturze i sztuce, kontrast, dynamizm;
indywidualizacja i subiektywizacja języka, hiperbolizacja stylu (literatura),
nastawienie emocjonalne, metafora, groteska, fantastyka, zerwanie z realizmem,
Impresjonizm- pochodzi od obrazu C. Moneta „impresja” (franc. Wrażenie)
opis ulotnych przeżyć, operowanie kolorem, gra świateł, subiektywizowanie
narracji (literatura) swobodna kompozycja, przekształcenie motywów
przestrzennych w kolorową płaszczyznę, rezygnacja z trójwymiarowości
Modernizm: zespół nowatorskich tendencji, przełomowość, nowatorskość, obejmuje
wszystkie dziedziny sztuki
Naturalizm: realizm + biologia, eksponowanie brzydoty, istota zniewolona
przez popędy, determinizm społeczny i biologiczny
Symbolizm: aluzyjność, wieloznaczność, metafory, gra skojarzeń
Secesja: motywy roślinne i zwierzęce, dekoracyjność, miękka linia, pastelowe
kolory jeden z najważniejszych nurtów, występuje w malarstwie, rzeźbie i grafice