T: Stosunki polsko- ukraińskie w XIX w .
T: Stosunki polsko- ukraińskie 1918-1947.
T: Stosunki polsko- ukraińskie XVI- XVII w.
Plany prac ( temat 3):
Wstęp
z. merytoryczna – kształtowanie się świadomości narodowej na Zaporożu, geneza, przebieg i skutki powstań kozackich
z. chronologiczny- 1572- 1667r ( traktat w Andruszowie)
praca dotyczy sytuacji na Kresach Rzeczpospolitej ( ukraju naszego państwa)
Rozwinięcie:
1 Kształtowanie się społeczności Kozaków na porohach ( występy skalne na Dnieprze) – powstanie Starej Siczy i Nowej Siczy. Ogłoszenie pierwszego rejestru 300 Kozaków przez hetmana koronnego Jerzego Izłowieckiego – 1572r
2 Przyczyny polityczne, narodowościowe religijne powstań Kozackich, które rozpoczęły się od 1591 – powstanie Krzysztofa Kosińskiego.
Ważniejsze powstanie Kozackie:
Powstania Ivana Nalewajki 1595r , powstanie Tarasa 1630r , Pawluka 1637r, początek powstania Chmielnickiego ( przy przyczynach religijnych uwzględnić unię brzeską z 1596, która utworzyła na Kresach kościół katolicki)
3 Powstanie Chmielnickiego i jego skutki ( odnosi się do tego powieść Ogniem i Mieczem).
4 Konflikty o Ukrainę po ugodzie w Perejasławiu 1654r i ugodzie w Hadziaczy 1658r- zawarta przez atamana Ivana Wychowskiego. Wojny z Turcją 1665r ataman Piotr Doroszenko uznaje się lennikiem Turcji i jest to przyczyna wojny w czasie której Rzeczpospolita przekazuje Kijów i lewobrzeżną Ukrainę Rosji w traktacie pokojowym W Andruszowie w 1665 roku
Zakonczenie:
Konflikt polsko- ukraiński osłabił Rzeczpospolitą i doprowadził do utraty kontroli nad częścią Ukrainy, która u schyłku XVII w. była pod władzą Turcji a następnie została zrzucona w części Rzeczpospolitej ( prawobrzeżna część w układzie w Karłowicach 1699) Otatecznie Rzeczpospolita utraci tą część Ukrainy w wyniku rozbiorów.
Temat 1 Plan Pracy:
Wstęp
z. merytoryczny- przyczyny, przebieg i skutki konfliktów polsko-ukraińskich na obszarze zaboru austriackiego i autonomicznej Galicji
z. chronologiczny podany w temacie
z. terytorialny- dotyczy przede wszystkim terenów Galicji Wschodniej wchodzącej w skład monarchii Habsburgów
Rozwinięcie
1 Wzrost antagonizmów polsko-ukraińskich w okresie ruchów spiskowych i powstań na terenie zaboru austriackiego w I poł XIX w. Ukraińcy przeciwstawiali się idei odrodzenia Polski obawiając się iż dojdzie do ich polonizacji m.in. nie wsparli powstania krakowskiego 1842, w okresie wiosny ludów w Galicji w maju 1848 powstaje Hołowna Rada Ruska, która występuje przeciwko dążeniom niepodległościowym we Lwowie Rady Narodowej kierowanej przez Jana Dobrzańskiego. Powstaje antypolski ruch „ świętojurców” ( nazwa od tego że zbierali się w kościele Świętego Jura). 1-2 listopad1848 Zaduszki Lwowskie- walki Polaków z Austriakami i Ukraińcami na terenie Lwowa, zginęło 55 i doprowadziło to do upadku wiosny ludów w Galicji.
Ukraińcy przeciwstawiali się idei niepodległej Polski w skład której wchodziłaby Galicja wschodnia i Lwów i chcieliby te ziemie wcielić do przyszłej niepodległej Ukrainy.
2 Polacy i Ukraińcy w dobie autonomii Galicyjskiej
W II poł XIX w nacjonalizm ukraiński jest głoszony przez duchowieństwo- 1882r Austriacy aresztują księdza Ivana Naumowicza za propagowanie idei niepodległej Ukrainy.
W 1890 powstaje Rusko-ukraińska Partia Radykalna jednym z jej członków jest prof. Michał Hruszewski . Eliminuje on termin „rusyny” i wprowadza pod koniec XIX w termin Ukraina i Ukraińcy. W związku z tym nazwa nawiązuje do „ ukraju”, kresów Rzeczpospolitej.
Już wówczas pojawia się hasło „lachy za San” – wyparcie Polaków z całej Galicji.
W sejmie krajowym w 1900r przedstawiciele tej partii mieli 8% mandatów. W 1900 roku powstał na terenie Galicji ruch „ Niepodległa Ukraina”, który głosił hasło tworzenia niepodległego państwa ukraińskiego z Galicjią wschodnią a co za tym idzie walki z nacjonalizmem Polski .
Ofiarą tego nacjonalizmu Ukraińskiego będzie polski namiestnik Galicji Andrzej hrabia Potocki zastrzelony 12 kwietnia 1908r przez studenta ukraińskiego .
Zakonczenie
Zakończenie konfliktu następuje wraz z I WŚ w wyniku traktatu brzeskiego 3 marca 1918r dochodzi do utworzenia URL( Ukraińskiej Republiki Ludowej) a jednocześnie dojdzie do zajęcia przez Niemców i Austriaków pozostałych ziem polskich. Wycofanie się tych wojsk z Lwowa rozpocznie nową fazę konfliktów- nie o stworzenie suwerennych państw ale o ukształtowanie granicy na Wschodzie. Konflikty w XIX i na początku XX w do tej pory wpływają na relacje między Polską a Ukrainą.
Temat 2 Plan pracy
Wstep
z. merytoryczny- przyczyny konfliktów polsko- ukraińskich w czasie kształtowania się II Rp, W czasie II WŚ i po jej zakończeniu
z. chronologiczny podany w temacie
z. terytorialny- ziemie Galicji wschodniej i Rusi Podkarpackiej
Rozwinięcie
1 konflikt polsko-ukraiński w latach 1918- 1921 do traktatu ryskiego ( z 1921r) m.in. wspólne walki z Bolszewikami i udział Ukraińców w bitwie Warszawskiej 12-16 sierpnia 1920r
2 stosunki polsko-ukraińskie w obrębie II PR w 1922-1939
Powstanie OUN i działalność terrorystyczna Ukraińców, zamach na wicepremiera Bolesława Pieradzkiego i utworzenie w czerwcu 1934 i utworzenie obozu koncentracyjnego w Berezie kartuskie m.in. dla Ukraińców
3 stosunki polsko ukraińskie pod 1939r : Ukraińcy w sojuszu z Hitlerem ( Mielnikowcy) i ich udział w tłumieniu powstań w getcie Warszawskim. W ramach RONA .
Rzezie Polaków na Wołyniu i Podolu w latach 1942-43 dokonywane przez UPA i działalność odwrotowa 27 dywizji AK na Wołyniu.
4 działalność UPA po II WŚ w latach 1945-47
Zabójstwo gen Karola Świerczewskiego i odwetowa akcja Wisła. Przesiedlenie Ukraińców na ziemie zachodnie i odzyskanie w ramach operacji Wisła na rejony: Wrocławia, Szczecina, Głógowa
Zakończenie
Resentymenty historyczne wpływają na stosunki między narodami i państwami ( Ukraina ogłosiła niepodległość 21 sierpnia 1991r)
W dalszym ciągu Polacy domagają się wyjaśnienia spraw związanych z rzeziami na Podolu i Wołyniu.
Ukraińcy twierdza ze akcja Wisła była przeprowadzona z łamaniem praw i domagają się jej potępienia przez władze polskie. Wyjaśnianie tych spraw może doprowadzić do następnych konfliktów, a Ukraina chce przy pomocy Polski integrować się z Europą Zachodnią.