T: Stosunki Polsko-Ukrainskie w latach 1918-1939.
Wstep:
Ksztaltowanie się świadomości narodowej Rusinow (Ukraincow) nastąpiły już w XVI w z związku z tym powstania kozackie na Ukraju- Rzeczpospolitej.
Pierwsze poswtanie przeciwko Polakom – 1591r pod przywodctwem Kszystofa Kosinskiego.
Nastepne powstanie to .m.in Iwana Nalewajki, Doroszenki Tarasa i Chmielnickiego.
Uksztaltowala się tożsamość narodowa mimo ze nie posiadali własności państwowej i przyczynil się do tego największy poeta tworzący w XIX w. Taras Szewczenko.
Dopiero u Schulzu I WŚ powstaje państwowość Ukrainska i zaczynaja się relacje z Polska związane z Walka o niepodległość obu Narodow.
Stosunki polsko ukraińskie do 1939 będą skomplikowane i pelne konfliktow. Przyczyni się to pozniej do okrucieństw z okresu II WŚ.
Rozwiniecie:
Walki Polakow z Ukrainska Republika Ludowa i z ZURL ( Zachodnia Ukrainska Rpeublika Ludowa) w latach 1918-1919r ( Sprawa Walk Lwow i Orlat Lwowskich).
Polacy i Ukraincy W okresie wojny Polszko-Boleszewickiej ( sprawa Ukrainy w traktacie Ryskim z 1921r.)
Ukraincy w II RP w latach 1921-1939r.
Dzialalnosc nacjonalistow Ukrainskich z OUN (Organizacja Ukrainskich Nacjonalistow) którzy posługiwali się terroryzmem i darzyli do oderwania zachodniej Ukrainy od II RP i stworzenia wlasnego panstwa. Od 1924r dziala w OUN Stefan Bandera który od 1929 będzie glosil chaslo „ Lachy za San”
Oeganizacje legalne Ukraincow w II RP- UNDO (Ukrainskie Zjednoczenie Narodowo-Demokratyczne) w ramach II RP metodami pokojowymi, darzenie do autonomii w II RP.
Ukraincy i Polacy w czasie II WŚ
Ukraincy od 1941r wspieraja Niemcow i oddzialy SS Galicei zlozone z Ukraincow- akcja AB we Lwowie m.in. zamordowanie w lipcu 1941r Tadeusza Boja Zelinskiego.
Podzial OUN w 1943r tzw. Mielnikowscy ( przywodca Andierej Mielnik) scisla praca z Niemcami, banderowcy ( przywodca Stefan Bandera) niezależność od Niemcow utworzy UPA (ukrainska powstancza armie).
Banderowcy m.in. dokonaja pacyfikacji Podola i Włynia zabijając ok. 250 tys Polakow. Banderowcy mordowali ze szczególnym okrucieństwem co spotykalo się z kontrakcjami Polakow m.in. z 27 dywizji piechoty AK działającej na Wołyniu.
Mielnikowcy przystepowali do odzialow RONA (Rosyjska Wyzwolencza Narodowa Armia) pod dowodctwem gen. SS Stanislawa Kaminskiego będzie dokonywac największych zbrodni w okresie powstania Warszawskiego.
Ukraincy będą Stanowic większość zalog w obozach zaglady.
Oddzialy Ukrainskie stanowily wieksza czesc obozow zaglady : Belrzec, Treblinka kolo Warszawy, Aushwitz Brikenau. Ukraincy rownie zabrali udzial w likwidacji getta Warszawskiego, getta w Łodzi i Krakowie- mieli spory udzial w zagładzie polskich Zydow
Zakonczenie:
Po II WŚ Polacy w ramach walki z UPA w 1947r. przeprowadzili operacje Wisla- przesiedlenia ok. 150tys Ukraincow i Łekow na ziemie zachodnie.
Relacje historyczne miedzy Polakami a Ukraincami powoduja iż w obu narodach jest szereg urazow i nieufności.
Polacy pamiętają o terroryzmie OUN i rzeziach na Wolyniu i Podolu, a Ukarincy wypominaja nam traktat Ryski i „Wisle”. Dopiero po 2004r gdy Polacy poparli Pomaranczowa Rewolucje zaczeto normalizowac stosunki. W 2005r zakończono konflikt o cmentarz Orlont Lwowskich we Lwowie. Do tej pory nie było jednak rozliczenia za okres II WŚ i zbrodnie popełniane na Polakach.
Do tematu:
Wlaki Polakow z Ukraincami na terenie Galicji Wschodniej w latach 1918-1919.