Glukoneo 1. Piro przekształcany do szczawiowo drodze karbo przez karbo pirogo 2. Szczwioo ulega dekarbok i fosfor do fesfenolopirogronianu(PEP) 3.PEP przekształcany we fruktozo16bis(dzięki odwróceniu kilku r glikoli) 4.fru16bis jest defosfo i powstaje fru6fos 5.fruk6 przekszt w gluk6fosf 6.gluko6fosf przekszt w glukozę przez glukozo6fatazę (glukozo6fos+woda=glukoza+Pi) szlak 1.utl gluk6fos do rybylo5fosf+wytworzenie NADP 2. Izomer r5fosf do rybozo5fosf 3. Przekszt r5fosf w frykto6fosf i ald 3fosfoglicerynowy Beta 1. Utl acyloCoA przez FAD do trans-Δ2-enoilo-CoA 2. Uwodnienie do 3-hydroksyacylo-CoA 3. Utl przez NAD+ do 3ketoacylo-CoA 4.tioliza przez 2 cz CoA z wytworz acyloCoA skróconego o 2 atomy węgla synteza 1.kondensacja acetyloCoA z malonyloCoA do acetoacetyloACP 2. Red przez NADPH do D-3-hydroksybutynyloACP 3. Odwodnienie do krotyloACP 4. Red przez NADPH do butyryloACP cykl.kw.cyt.1. wytwarzanie cytr ze szczawioo i acetyloCoA 2. Izomery cytr do izocytr 3.utl do α-ketoglutaranu 4. Utl do bursztynyloCoA 5. Przeksz w bursztynian 6.utl do Dumaranu 7. Uwodni do jabłczanu 8 utl do szczawioo. Fosf.cykl. kiedy wart stosunku NADPH/NAD+ jest duża a więc dostępność NAD+ dla elektr jest mała , zostaje wykorzy alternat szlak transp elektw skałd którego wchodzi tylko PSI i kilka przenoś elektr. Tutaj elekt o wysokiej ener jest przeno przez ferred do komp. Cyto bf zamiast do NADP+. Nast. Elek przepływa do plastocyjaniny i z pow do P700 w PSI. Gradient Prot wytwo przez kom cyto bf który jest pompą H+ napędza syntezę ATP. W przebiegu fosf cykl pows ATP ale nie tworzy się NADPH. Ponie PSII nie bierze udziału, nie wytwarza się O2. Fosf niecykl. Podczas działania schem Z Elek o wys ene są uzyski dzięki ene pobie przez 2 fotosys i transp Elek wzdłuż łań przenoś uszeregow według malejących poten redoks. Wyst więc podobień do transp Elek przez łań odd w mito. Dalsza analogie stan działania kompl bf w charak pompy Prot i wypompowy jonów H+ze stormu do przestrzeni g proto. Z powodu ukierunk w bł tylakoidu róż skł transportująch elek, jony H+ odłączone od O podczas utl wody przez PSII są uwalni do przest Tyla podcz gd H+ używane przez reduk NADP do red NADP+ SA pobie ze stromy. Te 2 rea uczest rów w genero grad proto. Grad Prot napędza synta ATP umiejsc w bł Tyla. Proc te nazy fosfory, jest analogi do syntezy ATP napędzanej przez grad prto podczas fosfo Oks w mito. Róznica polega na tym Prot pomp SA na zewn mito NATO w chloro do dodat przedziału jakim jest przest wew tyla. Ponie tworze ATP przez połączone dzialania PSI i PSII jest alternatywą dla cyklicz szlaku trans elek i syn ATP proc ten nazwano fosf niecykl. Syn hem prekur hemu i chlor jest kw amino lewulinowy(glicyna+bursztynyloCoA). Enz ten zawie fosforan pirydoksalu jest regul na zasadz sprzę zwr przez hem. 2 cz ALA ulega konden do porfobilinogenu w r katal przez dehydratazę ALA. Deaminaza porfo kata konden 4 cz porfo do liniowego tetrapirolu. Zwią ulega cyklizacji do uroporfiry III, metabolitu pośred w syn hemów, chlorofilii, Wit B12. Kolejne przeksz prowadzą do Utwo protoporfiryny IX. Szlak biosyntezy nast. Rozwidla się i albo wstawienie Fe powoduje Utwo hemu albo wbudowanie Mg rozpoczyna serię przemian prowadz do powst chlorofilu rozk hem barw żółciowe wyst u zw i roś. Powsta przez rozerw cykl tetrapi stru hemu. U zwi szlak ten zwią jest z ukł wydal, którym hem jest usuwany z org. U roś hem ulega rozpadowi z wytwo barw żół. We wszys org rozpad hemu rozpo się r kata przez oksyge hem(śledziona, wątroba) która przeprow r oksyda rozszczep pierś hemz wytwo zielo barw żół-biliwerdyny, linio tetra. Oksy hem należy do rodziny cytoz P450 i do swojej akty potrz NADPH i O2. U ptak, gad, płaz bwr(rozp w wodzie) jest końcowym prod rozk hem i tak jest wyda. U ssak zachodzi przeksz do bilirubiny Zmiany kol siniaka są widocz dow r rozkuł

Bili jest tran we krwi w komp. Z albu suro. W wątr zwięk się jej rozpuszcz w wodzie przez przyłącz 2 cz ks glukuronow, reszty cukr. Powstały diglukuroid bili jest wydzie do zół i nast do jel gdzie jest metaboli przez enz bakt i wydala z kałem.

F.ciemna - niezal od św zach w stromie chlo, polega na przysw CO₂ do zw org przy udziale ATP i NADPH w proc cykli bez bezpośre udziału św. Cykl nazyw od nazwiska odkrywcy cykl Calvina, dzieli się na 3 fazy: karboksy, redu i regen*Karb polega na enzymaty przyłą CO₂ do pięciowęgl zw rybulozo15bisfosf; pierwotnie tworzy się przejściowy zw 6-węgl, który rozpada się na 2 cz 3-węg kw3fosfogliceryn. Rea karbo przeprowadza karbo/oksy rybulozo15bisfosfo (rubisco). Rośl, u których prod karbo jest trioza – kw 3-fosfoglicery, noszą nazwę roślin–C_3. *Red – podczas tej rea wykorzystywane są: ATP i NADPH do wytworzenia 2 czą aldehydu 3-fosfoglicery. *Regene – czą 3-węglowego aldehydu 3-fosfoglicer są wykorzyst do tworzenia bardziej złożonych cukrów (przede wsz glukozy) oraz innych zw org; część trioz jest przekształcana z wykorzystaniem ATP do odtw pierwotnego akceptora CO_2, czyli rybulozo-1,5-bisfosf. Rege zachodzi wieloetapowo z udziałem szeregu enz. Regul enz *induk v repre gazu koduj enz *umiejsc grup współpra enw w okreś przedziale kom otoczonym specyf błą *regul akty na pozi samego en 1.regu przez sprz zwr 2 kontro alloste przez cząi efektrowe(akty,inhi) 3 odwracalne modyfi kowalen(fosfory-defosfo) 4 aktywa proteolizy transaminac polega na przeniesieniu gr amin z aminokw na alfaketokws. Katalizo przez enz zwane aminotransfer. Może w niej uczest wiele Nat aminokw. Ma duże znacz w przemianie materii, pozwala organi oszczędnie gospodaro N i wytwarz aminokw z odpowiadających im szkie węgl. Reak transa przez udział αketokw, szczeg szczawio, pirogr, αketoglutaranu, stanowi ważne powiązanie między przemianą azoą a przemia cukrowców, a zwł z końc etapem ich rozkładu w cykl kw trójkarb. Szkielety węgl takich aminokw jak aspara, glutami czy alanina dzieki temu powiązaniu mogą być w miarę potrzeby spalone w tej przemianie do CO2 i H2O. oksyd deami grupy α-aminowem które były kierowa do glutaminia z Inn aminokw są nast. Przeksz w amoniak pod wpły dehydrogenazy glutaminia. Enz ten dziala zarówno z NAD+ jak i NADP+. W biosyn glutam koenzym jest NADP+ natom podczas rozkuł tego aminokw działa NAD+. Dehydro glutamini składa się z 6 identycz podjedn i podlega regulacji alloster. Jej inhi alloster są GTP i ATP, natom GDP i ADP SA aktywat. Kiedy więc stan energet kom jest niski, dehydro gluta jest aktywowana i zwiększa ult aminokw. Powstające szkielety węgl SA zużywane nastę jako paliwo metabolic

Wchodząc do cyklu kw cytr i w końcu uwalniając ene podczas fosforylacji oksy. Glikogenoliza rozpad glikogenu do czą glukozo6-fosf i dalsze wykorzys tej formy glukozy w kom. Rozpad glikog rozpoczyna sie od jego nieredukującego końca. Aby glikogen mógł być rozłożony muszą w tym proc uczestn co najmniej 3 enz. 1-szy z nich to fosforylaza glikogen rozcinająca wiązania a 1,4 od niereduku końca cz glikog. W proc tym wykorzys jest fosforan nieorg, który w wyniku fosforolizy rozbija kowal wiązania miedzy cz glukozy. Takie kolejne odcinanie cz glukozy możliwe jest jedynie do 4 cz glukozy licząc od miejsca rozgałęzienia łań glikogenu. Glikogen przebiegać może dalej tylko wówczas gdy rozgałęziające wiązania 1,6 będą zlikwidowane przez specyficzne en. 1szy z nich jest (transferaza), która przenosi łań 3 reszt glukozowych z jednego łańcucha na drugi i ten sposób odsłonią wiązanie 1,6. Szkielety: cytr, αketoglutaran (Arg,Glu,Gln,His,Pro), Bursz(Ile,Met,Thr,Val) fumaran(Asp,Phe,Tyr) szczawio(Asn,Asp)—fosfenolopiro—glukoza, pirogo (Ala,Gly,Thr, Cys,Ser,Trp) acetylo(Ile,Leu,Trp)—acetoacetylo(Leu,Phe,Lys,Trp,Tyr)—ciala ketonowe. Tetrahydrofo uniwer nośnik aktywowan fragm. Jednowęgl, odgrywa ważną wolę w metabo aminokw i nukleotydów. Koen ten przenosi fragm. Jednowęgl o 3 wzajemnie zamiennych stanach utl: najbardz zreduk-gr metylową, w stanie pośrednim-gr metylenową, bardziej utl-gr formylowi, formiminową i metylenową. Składa się z 3 gr: podst pterydyny, kw p-aminobenzoesowego i glutamini. Ssaki mogą syntezy pierścien ptery, ale nie są zdolne połączyć do z 2 pozostał jedn i dlat pobierają tetra z pożywie lub z mikroorg żyjących w przew pokarm. Pochodne tetra służą jako donory fragm. Jednowęgl w różnych biosyntezach

Rodziny Asparaginia szczawioo-asparagi(Asn,Met,Thr-Ile,Lys), Glutaminia αketoglutaran-glutaminian(Gln,Pro,Arg) Pirogronia Pirogro (Ala,Val,Leu) Serynowa 3-fosfoglicerynian-seryna(Cys,Gly) szikiminowa fofenolopirogronian+erytrozo-4-fosforan (Phe-Tyr,Trp,Tyr) synteza histydyny: rybozo-5-fosforan—histydyna Szlak E-D szereg r biochem prowadzących do przeksz cz gluk do 2 cz pirogo. Szlak alternaty do glikolizy. Powstaje po 1 cz ATP,NADH,NADPH (w gliko po 2 cz ATP,NADH). Gluko zostaje przeksz do glukozo6fosfo z udziałem heksokin i ATP. Nast. Dehydro glukozo6fosfo katali powst niego 6fosfoglukonianu oraz NADPH i NADP+. Kolej en dehydro 6fosfoglukoni kata powst 2-keto-3deoksy-6-fosfoglukonianu. Pod wpły KDPG powst z tego zw cza pirogr oraz cz Aldem 3-fosfoglicery

Noweg, który równi przeksz jest do pirogr w rek podobnych do tych występu w glikolizie. Szlak ten funkcjo wyłącznie u niektó bakter. Dzieki temu bakt nie posiadające en szlaku glikolizy mogą metabolizować glukozę. SzlakC4 dodatkowy mechani wprowadza CO2 do cyklu Calvina, który jest ostat etapem fotosy zachodzą bez udziału św. Pobrany ze środ zewn CO2 podlega przeksz do pozio heksozy. U roś tropi obserwuje się duże miejsc stęż CO2 w kom, gdzie zachodzi cC. CO2 jest przenoszony w postaci zw 4węgl z kom mezofilu które kontaktują się z atmo zewn do kom pochwy okołowiązkowej gdzie są umiejąco gł Rea fotos. Dekarboksy zw C4 w kom pochwy okołow pozwala na utrzymanie dużego stęż CO2 w miejscu funkcjonalnym cC. Szlak C4 rozpocz się w kom mezofilu od kondensacjo CO2 z fosfenolopiro z udziałem karboksy fosfenolopiro. W wyniku czego powstaje szczwioo. Uwolniony CO2 kondensuje z rybulozo-

1,5bisfosf i ta Rea rozpoczyna cC. Jeżeli CO2 jest doprowadzany do miejsca funkcjonowania cC z udziałem szlC4 to 30 cz ATP jest nieb do wytworz 1 heksozy, natom tylko 18 cz potrzeba jeżeli nie pośredniczy szlC4. Dzieki szlC4 w rośl tropi fotooddy jest ograniczone gdyż duże stęż CO2 w kom pochwy Okołowi przyspiesza reak karboksylazową w stosunku do rea oksygenazowej. En allos *szczególna wrażliwość na Male zmiany c subst w zakr fizjolog *związa cz Subdo 1 m akty wpływa na wiązanie cz substr do innych m akty w enz, mówi się że różne m akty zachow się kooperaty w zakresie wiązania cz substi oddziaływania na nie . *są częst białkami złoż z wielu podjedn z których każda ma 1 m akty. Związanie suw 1 m akt indukuje w białku zmianę konformacyjną która jest przenoszona do innych m akt,zmieniająć ich powinowa do cz sub *mogą być kontrolo przez cz efektorów które wiążą się z en w miejscu odmiennym od m akt powodując przez to zmianę konfor m akty co zmienia v działania en. BILANS *glikoliza 2 cz ATP i NADH2 *oksydacyjna dekarboks kw pirogronowego z 2 cz kw powstaje 2 cz NADH2 *cykl Krebsa – 1 cz ATP, 3 cz NADH2, 1 cz FADH2 *utl 1 cz NADH2 w łań odd daje 3 cz ATP *utl i cz FADH2 daje 2 cz ATP. Nitro-podjedno komp. Nitrogenezy, wykorzystu dostarcz Elek przez reduktazę do red N2 do NH3. Glutaminian*sub w reak wiązania NH3 i tworzenia glutaminy*bierze udział w rek czółczenka jabłaczno-asparaginianowe Glutamina*bierze udział w asymil N jako końcowy prod Re kw glutaminowe i amoniaku, syntezie puryn, pirymid oraz wielu aminokw.

F.mlek* gluk-> kw mle + e(2 ATP) * Występuje u bakterii mlekowych i we włóknach mięśniowych *zachodzi w cytoplazmie, bez udziału tlenu *dodatkowo CO2. F.alko glukoza> alk (etanol) + CO2 + e (2 ATP) * Występuje u drożdży i u bakterii. *zachodzi w cytoplazmie, bez udziały tlenu. Kaskada cAMP – gdy w organizmie jest za mała ilość glukozy , adrenalina oddziaływuje na białka zwiane z cAMP , do zwiększenia ilości cAMP oraz wzmożenia procesu glikolizy. Gdy natomiast w organizmie dochodzi do tego ze jest za duża ilośc glukozy , na białka związane z cAMP zaczyna oddziaływać insulina , zmniejszając ilość cAMP , a co za tym idzie spowalniając proces glikolizy