Ekonomika i organizacja produkcji rolniczej

Wykład 1 7.10.2013

Dawid Olewnicki

Kończy się egzaminem będzie test.

Ekonomia a ekonomika?

Ekonomia nauka obejmująca całą gospodarkę, a ekonomika dotyczy konkretnej branży.

Organizacja i Ekonomika przedsiębiorstw ogrodniczych – Krusze N

Ogólna ekonomika ogrodnictwa – Krusze N

Podstawy ekonomiki i organizacji gospodarstw rolniczych – Gębska, Filipak

Inne o tytule organizacja i ekonomika gospodarstw

Ekonomika - nauka badająca, w jaki sposób ludzie wykorzystują zasoby, będące w ich dyspozycji, w celu zaspokojenia różnorodnych potrzeb – dotyczy konkretnej branży.

Zakres ogólnej ekonomiki ogrodnictwa

Jako dyscyplina naukowa zajmuje się społeczno – gospodarczymi problemami gospodarki ogrodniczej, ze szczególnym uwzględnieniem sfery produkcji i konsumpcji.

Dyscypliny ekonomiki ogrodnictwa:

Makroekonomika bada funkcjonowanie i rozwój gospodarki ogrodniczej jako całości, zajmuje się opisem i analizą zjawisk rozwoju gospodarczego i czynników jego wzrostu (dot. skali międzynarodowej, krajowej, regionalnej).

Makroekonomika pozwala odpowiedzieć na pytania:

• Jaki jest globalny popyt i podaż jabłek

• Jaki jest poziom zatrudnienia w rolnictwie

• Jaka jest wartość produkcji owoców i warzyw

Mikroekonomika jest to nauka o podejmowaniu racjonalnych decyzji ekonomicznych rpzez indywidualne przedsiębiorstwa gospodardtwa ogrodnicze

Mikroekonomika postrzega gospodarkę przez pryzmat pojedynczego przedsiębiorstwa i konsumenta

Mikroekonomika pozwala odpowiedzieć na pytania przedsiębiorcy:

• Czy produkować truskawki czy maliny

• Truskawki uprawiać w polu czy w tunelach

• Jaką przyjąć amortyzację liniową czy przyspieszoną?

• Jak obniżyż koszty robocizny

• Ile produkować owoców

Celem ogólnej ekonomiki ogrodnictwa jest tworzenie teoretycznych podstaw sterownaia rozwojem ogrodnictwa zgodnie z interesami społecznymi w skali międzynarodowej, krawowej, region

Ekonomika uwzględnia pięć gałęzi ogrodnictwa:

• Sadownictwo

• Warzywnictwo

• Produkcja roślin ozdobnych

• Szkółkarstwo

• Nasiennictwo

Powiązania ekonomiki ogrodniczej z innymi działami

1 dyscypliny przyrodniczo techniczne

• Mechanizacja

2. inne dyscypliny

• Matematyka i statystyka matematyczna

• Prawo

• Ekologia

• Polityka społeczno – ekonomiczna

• Finanse

Klasyfikacja kosztów:

Koszty – wartość środków produkcji i pracy zużytych w procesie produkcji

W szerszym ujęciu definicja kosztów obejmuje również kilka innych pozycji, które odnoszą się bezpośrednio do zużycia środków produkcji i siły roboczej, ale wpływają na stan wyników ekonomicznych uzyskanych z prowadzonej działalności. Do tej grupy można zaliczyć m. in.:

- odsetki od kredytów inwestycyjnych i obrotowych

-…

Środki produkcji

Środki produkcji dzielą się na:

• Środki obrotowe

• Trwałe

• Usługi obce na rzecz produkcji

Środki obrotowe zużywają się w 1 cyklu produkcyjnym

• nawozy,

• nasiona,

• paliwo

• energia

• środki ochrony roślin

Środki trwałe nie zużywają się w 1 cyklu produkcyjnym

• ziemia,

• budynki i budowle

• maszyny

• urządzenie techniczne

• środki transportu

• plantacje wieloletnie (sad – specyficzny środek trwały)

• zwierzęta (stado podstawowe)

• melioracje

czy jest to środek produkcji

magazyn na środki ochrony roślin – Trwały środek produkcji

nawozy mineralne – obrotowy środek produkcji

samochód dostawczy – trwały środek produkcji

chłodnia do przechowywania owoców – trwały środek produkcji

budynek mieszkalny - ?

ogrodzenie plantacji borówki – trwały środek produkcji

instalacja odwadniający – trwały środek produkcji

samochód osobowy - ? nie jest środkiem produkcji

pralka, lodówka, inny sprzęt AGD - nie jest środkiem produkcji

energia elektryczna – obrotowy środek produkcji

węgiel – obrotowy środek produkcji

usługa transportowa (przywiezienie zakupionych nawozów) – usługi

szklarnia - trwały

sad jabłoniowy – trwały

Koszty bezpośrednie i pośrednie

Koszty bezpośrednie – do których zalicza się materiały bezpośrednie, robociznę bezpośrednią i inne koszty bezp.

Koszty pośrednie tj. koszty wydziałowe i ogólnozakładowe rozliczane wg przyjętego klucza podziałowego (robocizna bezpośrednia, koszty bezpośrednie)

Właściwie przeprowadzony rachunek kosztów tzn. na podstawie dobrej ich dokumentacji e ewidencji oraz prawidłowo ustalonych jednostek kalkulacyjnych stanowi cenny instrument dla ustalenia pełnego kosztu produkcji przy każdym jej poziomie, ceny jednostki produktu (ceny sprzedaży) i zysku jednostkowego. Tym samym rachunek kosztów bezpośrednich i pośrednich ułatwia podejmowanie decyzji dotyczącej konkretnego przedsięwzięcia i oceny jego rentowności.

2 ha kapusty i 8 ha marchwi

Cechy kosztów bezpośrednich

• Pojawiają się jedynie wtedy , gdy istnieje produkcja (w przypadku braku produkcji nie występują w ogóle)

• Poziom tych kosztów jest ściśle uzależniony od rozmiarów produkcji

• Łatwo mogą być przyporządkowane do danej produkcji

Cechy kosztów pośrednich

• Pozostają na niezmienionym poziomie niezależnie od rozmiarów produkcji

• Nieznacznie reagują na małe zmiany struktury produkcji

• Trudno je przypisać do poszczególnych działalności gospodarstwa

Czy jest to koszt bezpośredni czy pośredni

• Nawozy mineralne

• Podatek gruntowy

• Zabiegi pielęgnacyjne w uprawie pomidorów szklarniowych’

• Energia elektryczna

• Usługa pakowania owoców (np. jabłek)

• Środki ochrony roślin

• Opłacenie wczasów wypoczynkowych dla rodziny

• Amortyzacja środków transportu – trwały szacunkowy

• Zakupienie ciągnika sadowniczego

• Ubezpieczenie budynków i środków transportu

• Ubezpieczenie upraw polowych od powodzi

Koszty właściwe i umowne

Koszty właściwe – obejmują zużycie środków produkcji i siły roboczej

Koszty umowne - Nie odnoszą się do środków produkcji i siły roboczej lecz są ponoszone w związku z prowadzoną przez nas działalnością. Dzielą się na koszty umowne płacone (Opłaty) oraz koszty umowne nie płacone (renta gruntowa, % kapitału własnego)