Prawo karne skarbowe

1. Przepisy ogólne

Zasady obowiązywania ustaw w czasie

Czas popełnienia czynu

-czy zabroniony uważa się za popełniony w czasie w którym nastąpiło zachowanie sprawcy

-chyba że kodeks stanowi inaczej

Kolizja ustaw karnych w czasie – prawo intertemporalne

-jest to sytuacja w której czyn został popełniony pod rządami starej ustawy, a orzekanie następuje pod rządami nowej ustawy

-ustawę nową stosujemy, jeżeli:

*nie zmienia sytuacji prawnej sprawcy (stabilizacja penalizacji)

*jest dla niego względniejsza (modyfikacja penalizacji)

*uchyla karalność czynu; znosi dany czyn zabroniony (depenalizacja)

-jeżeli czyn objęty orzeczeniem nie jest już zabroniony pod groźbą kary to ukaranie uważa się za niebyłe, a skazanie ulega zatarciu

-jeżeli wg nowej ustawy czyn objęty orzeczeniem jest zagrożony karą

-o górnej granicy niższej od kary orzeczonej

-to karę należy złagodzić to ustawowej granicy

-jeżeli nowa ustawa nie przewiduje środka objętego orzeczeniem to nie wykonuje się go

-ustawę starą stosujemy, jeżeli jest dla sprawcy względniejsza

-nie można stosować w części ustawy starej oraz ustawy nowej

-nie stosuje się rozwiązań niekorzystnych dla sprawcy

-jeżeli wg nowej ustawy czyn nie jest już zagrożony karą pozbawienia wolności

-to karę wymierzoną zamienia się na karę grzywny

-1 dzień kary pozbawienia wolności to 2 stawki dzienne grzywny

Miejsce popełnienia czynu

#zasada wielomiejscowości

-czyn zabroniony uważa się za popełniony w miejscu

-w którym nastąpiło zachowanie sprawcy

-albo gdzie nastąpił skutek, który stanowi znamię czynu zabronionego

-lub wg zamiaru sprawcy miał nastąpić

#zasada terytorialności

-przepisy KKS stosuje się do sprawcy, który popełnił czyn zabroniony na terytorium RP

-na polskim statku wodnym lub powietrznym, chyba że kodeks stanowi inaczej

-za statek wodny uważa się również stałą platformę umieszczoną na szelfie kontynentalnym

-zasada ta obejmuje wyłączną strefę ekonomiczną

-która znajduje się poza morzem terytorialnym

-a w której RP na podstawie prawa wewnętrznego i zgodnie z prawem międzynarodowym

-wykonuje prawa odnośnie badania i eksploatacji dna morskiego, jego podglebia i zasobów naturalnych

#terytorium to obszar powierzchni ziemi wyznaczony granicami lądowymi ustalonymi w umowach

międzynarodowych z państwami sąsiednimi oraz:

*wody wewnętrzne (porty zatoki)

*morze terytorialne do morskich od linii podstawowej

*powietrze (do najniższych punktów orbit sztucznych satelitów ziemi; aż do kosmosu, ale bez niego

*głębia do granic możliwości eksploatacyjnych

#zasada prawa bandery

-przepisy KKS stosuje się do czynów zabronionych popełnionych na polskim statku morskim lub

powietrznym biorąc pod uwagę jego miejsce rejestracji

#przestępstwo skarbowe popełnione za granicą

-przepisy KKS stosuje się do obywatela RP oraz cudzoziemca,

-który za granicą popełnił przestępstwo skarbowe

-przeciwko istotnym interesom finansowym państwa polskiego

-przepisy KKS stosuje się do obywatela RP w razie gdy popełnił za granicą przestępstwo

skarbowe, które dotyczy obowiązku podatkowego lub celnego

-przepisy KKS stosuje się do obywatela RP lub cudzoziemca, który na terytorium RP

-nakłania lub udziela pomocy do popełniania za granicą przestępstwa skarbowego

-które dotyczy obowiązku podatkowego lub celnego

-i jest skierowane przeciwko interesom finansowym Wspólnot Europejskich

#przestępstwo przeciwko interesom finansowym państwa

-jest to takie przestępstwo skarbowe, które zagraża SP powstaniem uszczerbku finansowego

-o wysokości min. 10 x wielkiej wartości

#wielka wartość to wartość, która w czasie popełnienia czynu zabronionego

-przekracza 1000 krotną wysokość minimalnego wynagrodzenia 1276 zł brutto

#mała wartość nie przekracza 200 krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia

#duża wartość przekracza 500 krotną wartość minimalnego wynagrodzenia

#korzyść majątkowa lub osobista

-jest to korzyść dla siebie jak i kogo innego

#młodociany

-jest to osoba, która w czasie popełnienia czynu zabronionego nie ukończyła 21 lat, a w czasie

orzekania w I instancji 24 lat

Czyn zabroniony

-jest to zachowanie o znamionach określonych w KKS nawet gdy nie jest PS lub WS

a) przestępstwo skarbowe

-jest to czyn zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia

-pod groźbą kary grzywny w stawkach dziennych

-kary ograniczenia wolności lub kary pozbawienia wolności

-jest zawiniony, bezprawny, społecznie szkodliwy w stopniu większym, niż znikomy

- + przestępstwo przeciwko interesom finansowym państwa

b) wykroczenie skarbowe

-jest to czyn zabroniony przez ustawę obowiązującą w czasie jego popełnienia

-pod groźbą kary grzywny określonej kwotowo

-jeżeli kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie

-należności publicznoprawnej lub wartości przedmiotu czynu

-nie przekracza 5 x minimalnego wynagrodzenia jakie obowiązuje w czasie jego popełnienia

-jest to również inny czyn zabroniony, jeżeli KKS tak stanowi

-jest zawiniony, bezprawny, społecznie szkodliwy w stopniu większym, niż znikomy

#dla oceny społecznej szkodliwości czynu bierze się pod uwagę:

-rodzaj i charakter zagrożonego lub naruszonego dobra

-wagę naruszonego obowiązku finansowego

-wysokość uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej

-sposób i okoliczności popełnienia czynu

-postać zamiaru

-motywacja sprawcy

-rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia

Kryteria rozgraniczenia przestępstw i wykroczeń skarbowych

a) ustawowy próg – są czyny przepołowione

-jest to taka wartość przedmiotu czynu lub kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie

należności publicznoprawnej

-która nie przekracza 5 x minimalnego wynagrodzenia w chwili popełnienia czynu

-czyn w którym wartość naruszenia, narażenia, przedmiotu nie jest przekroczona to WS

*wartość przedmiotu czynu (mała, duża, wielka)

-jest to jego wartość rynkowa ustalona wg przeciętnej ceny rynkowej w RP lub na podstawie

oszacowania

-decyduje tutaj czas popełnienia czynu zabronionego lub czas jego ujawnienia

*należność publicznoprawna – występuje w części ogólnej

-jest to należność państwowa (podatek stanowiący dochód budżetu państwa, należność z tytułu

Rozliczenia udzielonej dotacji, subwencji, należność celna)

-lub samorządowa (podatek stanowiący dochód JST, należność z tytułu rozliczenia udzielonej dotacji

lub subwencji)

-która jest przedmiotem PS lub WS

-może stanowić przychód budżetu Wspólnot Europejskich lub budżetu zarządzanego przez nie albo w

ich imieniu

*należność publicznoprawna uszczuplona czynem zabronionym

-jest to kwota pieniężną wyrażona liczbowo

-od której uiszczenia lub zadeklarowania w całości lub w części

-uchyliła się osoba zobowiązana

*narażenie na uszczuplenie należności publicznoprawnej czynem zabronionym

-jest to spowodowanie niebezpieczeństwa uszczuplenia należności publicznoprawnej

-zaistnienie uszczerbku finansowego jest wysoce prawdopodobne, choć nie musi nastąpić

*minimalne wynagrodzenie - 1276 zł brutto

-jest to najniższe wynagrodzenie pracownika, który jest zatrudniony w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy

b) wypadek mniejszej wagi – są czyny przepołowione

-jest to czyn zabroniony jako WS

-który w konkretnej sprawie ze względu na jej szczególne okoliczności przedmiotowe i podmiotowe

-zawiera niski stopień społecznej szkodliwości czynu

-gdy uszczuplona lub narażona na uszczuplenie należność publicznoprawna nie przekracza ustawowego progu

-sposób i okoliczności popełnienia czynu nie wskazują na rażące lekceważenie przez sprawcę

-porządku finansowoprawnego lub wymaganych reguł ostrożności

-lub gdy sprawca czynu zabronionego, którego przedmiot nie przekracza kwoty małej wartości

-czyni to z pobudek, które zasługują na uwzględnienie

c) formalizm naruszenia – nie ma czynów przepołowionych

-jest to naruszenie formalnych obowiązków, które wynikają z ustaw

Znamiona czynu zabronionego

-są to cechy zachowania zabronionego

-które składają się na pojęcie ustawowego typu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego

-pozwalają na odróżnienie jednego PS i WS od innego i stanowią dodatnią przesłankę procesową

1. Przedmiot ochrony (zamachu) – interes finansowy państwa i Wspólnot Europejskich

-jest to dobro chronione przepisami KKS

a) ogólny - stosunki społeczne chronione przez całość norm KKS; każdy czyn zabroniony godzi w te wartości

b) rodzajowy - wartości wspólne dla kilku, kilkunastu przepisów PKS, które są chronione

c) indywidualny - jest to ściśle określone dobro prawne właściwe dla danego zakazu prawnokarnego

-PKS dotyczy podatkowych, celnych, dewizowych oraz gier i zakładów

-są to grupy przestępstw skarbowych

-niegdyś 1 miejsce zajmowały przestępstwa dewizowe, gdyż obowiązywała gospodarka centralnie planowana

2. Podmiot czynu

-odpowiedzialność ponosi ten kto w chwili popełnienia czynu zabronionego ukończył lat 17

-w przypadku czynu ciągłego wystarczy popełnienie jednego zachowania po ukończeniu 17 lat

-w stosunku do sprawcy, który popełnił PS lub WS po ukończeniu lat 13, ale przed ukończeniem lat 17

-sąd zamiast kary lub środka karnego stosuje wychowawcze, poprawcze, lecznicze

-jeżeli przemawia za tym stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste

#stosuje się tutaj ustawę z 26 października 1982 o postępowaniu w sprawach nieletnich

-ustawa ma zastosowanie w trzech płaszczyznach:

*zwalczanie i zapobieganie demoralizacji wobec osób, które nie ukończyły 18 lat

*dotyczy czynów karalnych popełnionych przez nieletnich między 17 rokiem życia

*w zakresie wykonywania orzeczonych na podstawie ustawy środków wobec osób, które nie ukończyły 21 lat

-nieletni dopuszcza się czynu karnego, a nie czynu skarbowego??

3. Strona podmiotowa

-PS lub WS można popełnić umyślnie lub nieumyślnie

#formy winy

a) umyślna – jest to zasada

-istnieje zamiar:

*bezpośredni (dolus directus)

-sprawca chce popełnić czyn zabroniony

-chęć i świadomość poprzedza wolę

-może mieć postać premedytacji, co wiąże się z surowszą karą – sprawca planuje dany czyn

-lub zamiaru nagłego – działa pod wpływem emocji

-zamiar bezpośredni zabarwiony celem działania występuje, gdy ustawa podkreśla, że dany czyn może wystąpić tylko w zamiarze bezpośrednim np. poprzez słowa w celu (dolus directus coloratus)

*ewentualny

-niższa postać umyślności

-sprawca przewiduje możliwość popełnienia czynu zabronionego i godzi się na to

-wola sprawcy jest fakultatywna – brak chcenia

b) nieumyślna – tylko gdy kodeks tak stanowi np. niedopełnienie obowiązku nadzoru

-zamiar nie występuje

-ale sprawca popełnia czyn na skutek nie zachowania reguł ostrożności

-mimo, że możliwość popełnienia czynu przewidywał albo mógł przewidzieć

*nieumyślność świadoma (lekkomyślność) – wyższa postać nieumyślności

-sprawca nie ma zamiaru popełnienia czynu zabronionego

-zachowuje się jednak nieostrożnie

-przewiduje (wie), że może ten czyn popełnić, ale wydaje mu się, że tak nie będzie

-np. kierowca przewiduje, że może spowodować wypadek wyprzedzając na ciągłej, ale uważa, że mu się uda i tak nie będzie

*nieumyślność nieświadoma (niedbalstwo) – niższa postać nieumyślności

-sprawca nie ma zamiaru popełnienia czynu zabronionego

-zachowuje się jednak nieostrożnie

-nie przewiduje (nie wie), że może ten czyn popełnić, choć mógł to zrobić

-np. kierowca nie zauważył ograniczenia prędkości i dalej jedzie

-jej brak oznacza bark odpowiedzialności danej osoby

c) nieszczęśliwy przypadek

-sprawca nie przewiduje możliwości popełnienia czynu zabronionego

-i nie może tego przewidzieć

-oznacza brak zawinienia

4. Strona przedmiotowa

-chodzi tutaj o czyn sprawcy

-jest to takie zachowanie się człowieka, które jest sterowane przez jego wolę

-może polegać na działaniu lub zaniechaniu

-za zaniechanie odpowiada jedynie gwarant

-czyli osoba na której ciążył ustawowy obowiązek działania

-czynem danej osoby nie jest:

*czyn podjęty w warunkach przymusu fizycznego, gdyż nie jest on wynikiem jej woli

*odruch bezwarunkowy, gdyż jest automatyczny

-czynem jest natomiast czyn podjęty w wyniku przymusu psychicznego

-związek przyczynowy oparty jest na teorii obiektywnej

-przyczyną skutku jest ta przyczyna bez której skutek by nie nastąpił

-wyłącza się dane przyczyny, które mogłyby spowodować skutek

-i ocenia się czy nastąpiłby on gdyby ich nie było

-jeżeli pomimo braku danego zachowania skutek jest widoczny to nie jest ono jego przyczyną

-znamiona mogą określać:

*przedmiot czynu – to na co zachowanie sprawcy jest nakierowane

*skutek

*czas

Jedność i wielość czynów

-w PKS obowiązuje zasada jedności czynu – jeden czyn to jedno PS lub WS

1. Kumulatywny zbieg przepisów tej samej ustawy – PS i WS

a) rzeczywisty

-jeżeli ten sam czyn wyczerpuje znamiona, co najmniej 2 przepisów KKS

-to na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów

-przypisuje się tylko 1 PS lub 1 WS

-karę wymierza się na podstawie przepisu, który przewiduje ją najsurowszą

-a jeżeli zbiegające się przepisy przewidują taką samą karę

-to ukaranie następuje na podstawie tego, którego znamiona

-najpełniej opisują czyn sprawcy

-środki karne można orzec na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów

-wyrok wymienia wszystkie naruszone przepisy

b) pozorny

-są to sytuacje, które na pierwszy rzut oka wskazują naruszenie kilku przepisów, mimo iż tak nie jest

-dla wyłączenia wielości ocen stosujemy zasady:

*zasada specjalności – przepis szczególny wyłącza przepis ogólny (lex specialis derogat legi generali)

*zasada pochłaniania – jeden przepis konsumuje inny przepis (lex consumens derogat legi

consumptae)

*zasada subsydiarności – przepis pierwotny wyłącza przepis posiłkowy (lex prymaria derogat legi subsidiariae)

-jeżeli nie ma zastosowania żadna z reguł to mamy do czynienia ze zbiegiem rzeczywistym

2. Idealny zbieg przepisów – PS i WS

-jeżeli ten sam czyn, który jest PS lub WS

-wyczerpuje znamiona P lub W określonego w przepisach karnych innej ustawy

-to stosuje się każdy z tych przepisów

-sprawca jednym czynem popełnia tyle P i W ile przepisów ustawy naruszył

-wykonuje się karę najsurowszą

-środki karne można orzec na podstawie wszystkich przepisów

-łącznemu wykonaniu podlega również kara grzywny

3. Czyn ciągły – PS i WS

-dwa lub więcej zachowań, które są podjęte w krótkich odstępach czasu

-w wykonaniu tego samego zamiaru lub z wykorzystaniem takiej samej sposobności

-uważa się za jeden czyn zabroniony

-czyn ten stanowi tylko 1 PS lub WS

-odnośnie czynów zabronionych, które polegają na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej

-krótki odstęp czasu to okres do 6 miesięcy

-nie stosuje się do czynów nieumyślnych

4. Ciąg przestępstw – tylko PS

-sprawca popełnia 2 lub więcej PS zanim zapadł pierwszy wyrok nawet nieprawomocny

-w stosunku do któregokolwiek z nich

-jeśli każdy z czynów wyczerpuje znamiona PS określone w tym samym przepisie

-a odstępu czasu między nimi nie są długie

-sąd orzeka karę łączną

*PS - max. 1080 stawek dziennych grzywny, 18 miesięcy ograniczenia wolności, 15 lat pozbawienia wolności

*WS – max. Kara grzywny może być zwiększona o połowę w stosunku do górnej granicy ustawowego zagrożenia (30 x minimalne wynagrodzenie); można powiedzieć, iż jest to kara najsurowsza dodatkowo zaostrzona

Okoliczności wyłączające odpowiedzialność

1. Okoliczności wyłączające winę

-czyn sprawcy jest społecznie szkodliwy i bezprawny, ale sprawca nie ponosi winy

a) błąd

-jest to rozbieżność między rzeczywistym stanem rzeczy, a świadomością sprawcy

-ma mylne pojęcie o rzeczywistości mimo, że jest poczytalny

#co, do prawa

-nie popełnia PS lub WS ten kto jest nieświadomy, że czyn zabroniony jest karalny

-błąd musi być usprawiedliwiony

-jeżeli błąd jest nieusprawiedliwiony sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary

-a gdy czyn jest WS sąd może odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego

#błąd, co do faktu

-nie popełnia umyślnie czynu zabronionego

-ten kto pozostaje w błędzie, co do okoliczności

-które stanowią jego znamię

-jeżeli przewiduje się karalność zachowania nieumyślnego to odpowiedzialność ponosi się

#błąd, co do okoliczności, która stanowi znamię uprzywilejowanego typu czynu zabronionego

-jeżeli sprawca działa w błędnym przekonaniu

-że zachodzi okoliczność, która stanowi znamię czynu zabronionego

-od której zależy łagodniejsza odpowiedzialność

-to odpowiada na podstawie przepisu, który przewiduje łagodniejszą odpowiedzialność

#błąd, co do okoliczności wyłączających bezprawność czynu (kontratypu)

-nie popełnia PS lub WS ten kto popełnia czyn zabroniony

-jeżeli jest błędnie przekonany, ża zachodzi okoliczność

-która wyłącza bezprawność

-błąd musi być usprawiedliwiony

-chodzi o błąd z urojenia

-jeżeli błąd jest nieusprawiedliwiony sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary

-a gdy czyn jest WS sąd może odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego

b) niepoczytalność

-niepoczytalny to osoba, która z powodu:

*choroby psychicznej (schizofrenia, paranoja, psychoza)

*upośledzenia umysłowego (lekkie, umiarkowane, ciężkie, głębokie)

*innego zakłócenia czynności psychicznych (hipnoza, upojenie patologiczne)

-nie mogła rozpoznać znaczenia czynu i pokierować swoim postępowaniem chwili czynu

-niepoczytalność stwierdza sąd po zasięgnięciu opinii biegłego lekarza

-sprawa nie popełnia PS lub WS

#ograniczona poczytalność

-w chwili popełnienia czynu zdolność sprawcy do rozpoznania jego znaczenia i pokierowania swoim postępowaniem

-była w znacznym stopniu ograniczona

-sprawa popełnia PS lub WS – wina nie jest wyłączona

-sąd może odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego albo nadzwyczajnie ją złagodzić

-jeżeli sąd tego nie zrobi to kara nie może przekroczyć 2/3 górnej granicy ustawowego zagrożenia z PS lub WS

-jeżeli sprawca wprawił się w stan nietrzeźwości lub odurzenia to uważa się go za poczytalnego

-jeżeli mógł on przewidzieć wyłączenie lub ograniczenie poczytalności

-chodzi o stan we krwi powyżej 0,5 promila lub o,25 mg alkoholu na 1 dm3w wydychanym powietrzu

c) nieletniość

2. Okoliczności wyłączające bezprawność czynu – ryzyko nowatorstwa

-eksperyment ma mieć charakter naukowy, medyczny, techniczny lub ekonomiczny

-działanie ma na celu osiągnięcie istotnej korzyści o znaczeniu poznawczym, medycznym, gospodarczym

-ma być sensowny, prawidłowo prowadzony w świetle wiedzy

-musi być zgoda uczestnika, który na każdym etapie może ją wycofać

-powinien być on poinformowany o tym, co mu grozi

-eksperyment leczniczy polega na wprowadzeniu nowych metod leczenia, gdy dotychczasowe zawodzą,

-eksperyment badawczy ma na celu poszerzenie wiedzy medycznej, gdy ryzyko dla uczestnika jest niewielkie

Formy popełnienia PS i WS

1. Stadialne

-są to etapy realizacji czynu zabronionego

a) zamiar – nie jest karalny

b) przygotowanie – KKS nie mówi nic o karalności

-sprawca pośrednio zmierza do dokonania

-tworzy warunki do popełnienia PS, zbiera informacje, narzędzia

#wyjątek

-karalne jest uzyskiwanie lub przysposabianie środków w celu popełnienia PS

-które polega na fałszowaniu znaku akcyzy lub upoważnienia do odbioru banderol

c) usiłowanie – WS i PS

-sprawca podjął zachowanie, które bezpośrednio zmierza ku dokonaniu, które nie nastąpiło

-stworzył realne zagrożenie dla danego dobra

-nie karze się usiłowania WS

-oraz PS nieumyślnych

-karalne jest usiłowanie udolne i nieudolne:

*udolne

-sprawca nie dokonuje przestępstwa mimo, że było to możliwe

-karalne jest zawsze odnośnie PS zagrożonych karą pozbawienia wolności ponad 1 rok

-jeżeli kara jest niższa lub łagodniejsza to przepis musi mówić wprost o karalności usiłowania

-kara nie może przekraczać 2/3 górnej granicy ustawowego zagrożenia za PS

*nieudolne

-sprawca nie wie, że dokonanie przestępstwa jest niemożliwe np. brak przedmiotu czynu lub środka do popełniania przestępstwa

-sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary lub odstąpić od jej wymierzenia

d) dokonanie – WS i PS

-sprawca realizuje wszystkie znamiona czynu zabronionego opisanego w części szczególnej KKS

2. Zjawiskowe

a) sprawstwo pojedyncze

-sprawca sam realizuje wszystkie ustawowe znamiona PS lub WS

#odpowiedzialność jak za sprawstwo – np. księgowy

-za PS lub WS odpowiada osoba, która na podstawie:

*przepisu prawa

*decyzji organu

*umowy

*faktycznego wykonania

-zajmuje się sprawami gospodarczymi, a w szczególności finansowymi osoby fizycznej, prawnej lub jednostki organizacyjnej, która nie ma osobowości prawnej, a której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną

b) współsprawstwo

-jest to ten kto działa wspólnie lub w porozumieniu z inną osobą

-może być ono wyraźne lub dorozumiane

-sprawca może realizować całość lub część znamion

-porozumienie może nastąpić przed

#współsprawstwo sukcesywne

-porozumienie następuje w trakcie realizacji czynu zabronionego (1 osoba go dokonuje, a druga się dołącza

#sprawstwo równoległe (koincydentalne)

-gdy brak jest porozumienia, a co najmniej dwóch sprawców dopuszcza się w tym samym czasie i miejscu popełnienia czynu zabronionego

#wielosprawstwo (współsprawstwo równoległe)

-każdy ze sprawców sam popełnia w całości czyn zabroniony

-samodzielnie realizuje wszystkie znamiona

c) sprawstwo kierownicze

-jest to ten, kto kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobę

-jest on zazwyczaj jego inicjatorem lub organizatorem

-panuje i nadzoruje nad realizacją czynu

-od jego decyzji zależy popełnienie tego czynu, zmiana lub jego przerwanie

d) sprawstwo polecające

-jest to ten, kto wykorzystuje uzależnienie innej osoby od siebie dla wykonania przez nią czynu zabronionego

-polecenie ma być wiążące, wyraźne, jednoznaczne

-pomiędzy sprawcą polecającym, a realizatorem czynu musi istnieć zależność formalna lub faktyczna

#odpowiedzialność współsprawców

-każdy odpowiada w granicach swej umyślności lub nieumyślności niezależnie od odpowiedzialności innych

-okoliczność łagodzącą, zaostrzającą, wyłączającą odpowiedzialność

-uwzględnia się tylko do sprawcy, którego dotyczy

-by sprawca kierowniczy lub polecający ponosił odpowiedzialność konieczne jest dokonanie czynu zabronionego

-jeżeli jest to usiłowanie to odpowiada się jak za usiłowanie w granicach kary za dany czyn

e) podżeganie – karalne tylko dla PS

-ten kto chce by dana osoba popełniła czyn zabroniony i nakłania ją do tego lub obiecuje pomoc

-zamiar ma być bezpośredni, wina umyślna

-nakłanianie może polegać tylko na działaniu

-dokonane jest, gdy podżegaczowi uda się wywołać zamiar u sprawcy (ktoś zgodzi się na coś)

-jeżeli potem ktoś się rozmyśli to podżeganie i tak było dokonane

#prowokacja – karalne tylko dla PS

-prowokator to osoba, która nakłania daną osobę do popełnienia PS, by skierować przeciwko niej postępowanie karno – skarbowe

-odpowiada tak jak podżegacz

-nie ma czynnego żalu

f) pomocnictwo – karalne tylko dla PS

-ten, kto chce by dana osoba popełniła czyn zabroniony swoim zachowaniem ułatwia jej jego popełnienie

-zamiar bezpośredni lub ewentualny, wina umyślna

-może polegać na działaniu lub zaniechaniu

#odpowiedzialność podżegacza i pomocnika – tylko zamiar bezpośredni, wina umyślna

-formy te mają charakter bezskutkowy i następują z chwilą realizacji PS

-ich karalność jest niezależna od sprawstwa

-jeżeli czynu zabronionego usiłowano dokonać to podżegacz i pomocnik odpowiadają jak za usiłowanie w granicach kary za ten czyn

-kiedy sprawca nie dopuścił się usiłowania sąd może wobec podżegacza i pomocnika zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary lub odstąpić od jej wymierzenia

Zaniechanie ukarania sprawcy – specyficzne instytucje PKS

1. Czynny żal – brak formalnego skazania

-jeżeli sprawca po popełnieniu czynu zabronionego

-dobrowolnie zawiadomił o tym właściwy organ powołany do ścigania i ujawnił:

*okoliczności jego popełnienia

*osoby współdziałające

-to nie podlega karze za PS lub WS, mimo jego popełnienia

-chodzi tutaj o fakt, iż postępowania nie wszczyna się, a wszczęte umarza

-zawiadomienie ma być pisemne lub ustne do protokołu

-sprawca musi uiścić w wyznaczonym terminie należność publicznoprawną

-która została uszczuplona poprzez dany czyn lub narażona na uszczuplenie

-jeżeli orzeczenie przepadku przedmiotów jest obowiązkowe

-gdyż czyn nie dotyczy owej należności

-to sprawca powinien je zwrócić

-a jeżeli nie jest to możliwe to zapłacić ich równowartość, gdy:

*mogą ulec szybkiemu zniszczeniu lub zepsuciu

*przechowywanie niesie niewspółmierne koszty lub nadmierne trudności

*przechowywanie znacznie obniża ich wartość

#zawiadomienie jest bezskuteczne, gdy:

*organ ścigania ma udokumentowaną wiadomość o popełnieniu PS lub WS

*organ ścigania rozpoczął czynności służbowe, sprawdzające, kontrolne, które mają ujawnić PS lub WS; gł. Przeszukanie

#czynnego żalu nie stosuje się do:

*sprawcy kierowniczego

*sprawcy polecającego

*organizatora lub kierującego grupą albo związkiem przestępczym, który ma na celu popełnienie PS, chyba że dokonał zawiadomienia ze wszystkimi członkami grupy lub związku

*prowokatora

-osoba, która skorzystała z czynnego żalu może być świadkiem

#szczególny przypadek

-nie podlega karze za PS lub WS ten kto złożył korektę deklaracji podatkowej i podał jej przyczynę

-musi uiścić uszczuploną lub narażoną na uszczuplenie należność publicznoprawną

2. Dobrowolne poddanie się odpowiedzialności – brak formalnego skazania

-możliwe jest tylko, gdy PS lub WS zagrożone jest karą grzywny

-sąd udziela zezwolenia, jeżeli wina sprawcy i okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości

-sprawca składa wniosek przed finansowym organem postępowania przygotowawczego:

*urząd skarbowy – odwołanie do izby skarbowej

*urząd celny – odwołanie do izby celnej

*inspektor kontroli skarbowej – odwołanie do Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej

-zanim wniesiono akt oskarżenia

-wyroku nie wpisuje się do KRK

-a uiszczenie kwoty tytułem kary grzywny nie jest przesłanką recydywy skarbowej

#jednocześnie muszą być spełnione następujące przesłanki:

a) należność publicznoprawna ma być uiszczona w całości

b) uiszczona kwota = co najmniej najniższej karze grzywny za dany czyn

c) sprawca wyraził zgodę na przepadek przedmiotów, co najmniej w jego obowiązkowym zakresie lub uiścił ich równowartość pieniężną, jeżeli jest niemożliwy

d) sprawca uiścił minimum zryczałtowaną wysokość kosztów postępowania

#zezwolenia nie można udzielić, gdy:

a) przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe zagrożone jest karą ograniczenia lub pozbawienia wolności

b) przestępstwo skarbowe zagrożone jest karą grzywny i zostało popełnione w warunkach skutkujących nadzwyczajnym obostrzeniem kary

c) zgłoszono interwencję, co do przedmiotu, który podlega przepadkowi, chyba że zostanie cofnięta przez interwenienta do czasu wniesienia aktu oskarżenia

#sąd udzielające zezwolenia orzeka:

a) kwotę uiszczoną przez sprawcę

b) przepadek przedmiotów w granicach na które sprawca wyraził zgodę

3. Odstąpienie od wymierzenia kary lub środka karnego – brak formalnego orzeczenia kart

-sąd może odstąpić od wymierzania kary:

a) za przestępstwo skarbowe

-jeżeli jest zagrożone karą pozbawienia wolności, która nie przekracza 3 lat lub karą łagodniejszą

-a stopień społecznej szkodliwości czynu nie jest znaczny

b) za wykroczenie skarbowe

-jeżeli wypadek zasługuje na szczególne uwzględnienie biorąc pod uwagę:

*charakter i okoliczności popełnienia wykroczenia

*sposób i okoliczności popełnienia WS

*właściwości i warunki osobiste sprawcy

*zachowanie po popełnieniu wykroczenia

-jeżeli została uszczuplona należność publicznoprawna to sprawca musi ją zwrócić przed wydaniem wyroku

-stopień społecznej szkodliwości czynu nie jest znaczny

-mimo to można orzec środek karny

Cele kary i środków karnych

-należy je stosować zgodnie z zasadą humanitaryzmu i poszanowaniem godności człowieka

-kara ma wychowywać sprawcę, a sąd musi wziąć pod uwagę:

*ustawowe granice kary

*dolegliwość do stopnia winy

*stopień społecznej szkodliwości czynu

*cele zapobiegawcze i wychowawcze

*potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa

a) prewencja ogólna – kara ma oddziaływać na ogół obywateli poprzez ich zastraszenie

b) prewencja indywidualna – na sprawcę należy oddziaływać tak, by czynu zabronionego nie popełnił; należy go wychowywać, a gdy nie ma rezultatu zastraszać

2. Przestępstwa skarbowe

Kary i środki karne za przestępstwa skarbowe

1. Kary

a) grzywna

-kara podstawowa

-może być orzekana samoistnie lub obok innej kary

-wymierzana jest w stawkach dziennych od 10 do 720

-kara łączna lub obostrzona nie może przekroczyć 1080 stawek dziennych

-wyrokiem nakazowym można wymierzyć maksymalnie 200 stawek dziennych

-stawka dzienna nie może być niższa od 1/30 minimalnego wynagrodzenia i przekraczać 400 krotności tego ułamka

-sąd musi wziąć pod uwagę:

*dochody sprawcy

*warunki osobiste i rodzinne

*stosunki majątkowe

*możliwości zarobkowe

-zawieszenie wykonania kary następuje na okres próby od 1 roku do 3 lat

b) kara ograniczania wolności

-wymierzana od 1 do 12 miesięcy

-kara łączna lub obostrzona nie może przekroczyć 18 miesięcy

-może być orzeczona, gdy:

a) przestępstwo skarbowe zagrożone jest karą pozbawienia wolności – zamiast tej kary

b) sąd nadzwyczajnie łagodzi karę za PS zagrożone karą pozbawienia wolności

c) sąd nadzwyczajnie obostrza karę za PS zagrożone karą grzywny

d) sprzedaż losów bez uprawnienia

-nie zwalnia z uiszczenia należności publicznoprawnej

-skazany nie może bez zgody sądu zmieniać miejsca pobytu

-musi informować sąd o przebiegu kary

-musi nieodpłatnie wykonywać wskazaną przez sąd pracę w wymiarze od 20 do 40 h miesięcznie

-zamiast pracy można potrącić mu od 10 do 25% wynagrodzenia na rzecz SP lub cel społeczny

-nie może rozwiązać stosunku pracy bez zgody sądu

c) kara pozbawienia wolności

-wymierzana od 5 dni do 5 lat w dniach, miesiącach i latach

-kara łączna to maksymalnie 15 lat

-a obostrzona 10 lat

-kara aresztu wojskowego trwa od 5 dni do 2 lat

-zawsze występuje obok kary grzywny

2. Środki karne

*dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

*przepadek przedmiotów

*ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów

*przepadek korzyści majątkowej

*ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku korzyści majątkowej

*zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska

*podanie wyroku do publicznej wiadomości

*pozbawienie praw publicznych

*środki związane z poddaniem sprawcy próbie (probacyjne) – warunkowe umorzenie postępowania karnego, warunkowe zawieszenie wykonania kary, warunkowe zwolnienie

3. Środki zabezpieczające

*umieszczenie w zakładzie zamkniętym, psychiatrycznym, karnym, gdzie stosuje się środki lecznicze lub rehabilitacyjne

*umieszczenie w zamkniętym zakładzie leczenia odwykowego

*skierowanie do placówki leczniczo – rehabilitacyjnej

*przepadek przedmiotów

*zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska

Odpowiedzialność posiłkowa

-stosowana tylko dla przestępstw skarbowych i tylko dla kary grzywny

-osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną

-w całości lub w części jest odpowiedzialna posiłkowo

-za karę grzywny wymierzoną sprawcy PS

-jeżeli sprawcą PS jest zastępca podmiotu, który prowadzi jego sprawy jako pełnomocnik, zarządca, pracownik lub w innym charakterze

-a zastępowany podmiot odniósł lub mógł odnieść

-korzyść majątkową z PS

-dotyczy to ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów

-jest to odpowiedzialność subsydiarna

-gdyż podmiot uiszcza karę grzywny, jeżeli skazany nie zapłaci jej w terminie

-i stwierdzi się, że nie może jej zapłacić w drodze egzekucji

-jeżeli odpowiedzialność dotyczy kilku podmiotów to jest ona solidarna, chyba że sąd postanowi inaczej

-podmiot musi zwrócić na rzecz SP lub JST uzyskaną korzyść majątkową

-nie dotyczy to korzyści majątkowej, która jest zwracana na rzecz innego uprawnionego podmiotu

#wyłączenia

a) odpowiedzialności nie stosuje się do państwowych jednostek budżetowych z ustawy o FP

b) nie obciąża ona spadku

c) nie wygasa w razie:

*śmierci sprawcy skazanego po uprawomocnieniu się orzeczenia

*gdy kary grzywny lub środka karnego ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów nie wykonano z powodu nieobecności skazanego w kraju

Nadzwyczajne złagodzenie kary

#może ono polegać na:

a) wymierzeniu kary ograniczenia wolności, jeśli PS zagrożone jest karą pozbawienia wolności

b) odstąpieniu od wymierzenia kary i orzeczeniu środek karny

*przepadek przedmiotów

*ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów

*przepadek korzyści majątkowej

*ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku korzyści majątkowej

*zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej, wykonywania określonego zawodu lub zajmowania określonego stanowiska

*podanie wyroku do publicznej wiadomości

c) odstąpieniu od wymierzenia środka karnego

d) orzeczeniu tylko kary grzywny w wysokości, która nie przekracza połowy górnej granicy ustawowego zagrożenia za PS

e) warunkowym zawieszeniu wykonania kary nadzwyczajnie złagodzonej

-jeżeli sprawca ujawnił przed organem postępowania przygotowawczego informacje o osobach i okolicznościach popełnienia czynu wraz z nimi

#kary nie można złagodzić, gdy:

*wezwany do wyjaśnień lub zeznań nie potwierdził ujawnionych przez siebie informacji

*kierował wykonaniem ujawnionego PS

*polecił innej osobie wykonanie ujawnionego PS

*zachował się jak prowokator

#może nastąpić w sytuacji:

*w stosunku do młodocianego

*w razie nieusprawiedliwionego błędu, co do prawa lub kontratypu

*w razie ograniczonej poczytalności

*przy usiłowaniu nieudolnym

*przy czynnym żalu nieskutecznym

*wobec pomocnika i podżegacza, gdy czynu nie usiłowano dokonać

*wobec płatnika lub inkasenta, który nie wpłacił w terminie pobranego podatku

Nadzwyczajne obostrzenie kary

-nie może ona przekroczyć 1080 stawek dziennych grzywny (tak samo)

-18 miesięcy kary ograniczenia wolności (tak samo)

-10 lat kary pozbawienia wolności (15lat dla kary łącznej)

#sąd obligatoryjnie je stosuje, jeżeli:

a) umyślnie popełniono PS, które spowodowało uszczuplenie należności publicznoprawnej dużej wartości lub

b)umyślnie popełniono PS a wartość przedmiotu czynu zabronionego jest duża

c) z PS uczyniono stałe źródło dochodu

d) ciąg przestępstw

-sprawca popełnia 2 lub więcej PS zanim zapadł pierwszy wyrok nawet nieprawomocny

-odnośnie któregokolwiek z nich

-i każdy czyn wyczerpuje znamiona PS z tego samego przepisu

-a odstępy czasu między nimi są długie

e) recydywa specjalna

f) popełnia PS działając w zorganizowanej grupie lub związku

-chyba że sprawca odstąpił od udziału w grupie lub związku

-i ujawnił przed organem ścigania istotne okoliczności zamierzonego PS

-czym zapobiegł jego dokonaniu

g) popełnia PS używając przemocy lub grożąc natychmiastowym jej użyciem lub gdy działa z inną osobą, która tak robi

h) nadużywa stosunku zależności albo wykorzystuje krytyczne położenie i doprowadza tym inną osobę do popełnienia PS

#wymiary kary pozbawienia wolności

a) do 6 miesięcy albo kara ograniczenia wolności jeżeli PS zagrożone jest karą grzywny do 360 stawek dziennych

b) do 1 roku albo kara ograniczenia wolności jeżeli PS zagrożone jest karą grzywny ponad 360 stawek dziennych

c) przewidzianą w przepisie za PS, ale nie niższą, niż 1 miesiąc do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę

d) kara nie może być niższa, niż 3 miesiące do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę

Recydywa

a) ogólna

-jest to każdy powrót do popełnienia PS lub WS

b) specjalna

-sprawca został skazany za umyślne PS na jedną z kar

-i w ciągu 5 lat po odbyciu, co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia lub ograniczenia wolności

-albo po uiszczeniu grzywny, co najmniej 120 stawek dziennych

-popełnia umyślne PS tego samego rodzaju

-PS tego samego rodzaju są to PS z tego samego rozdziału KKS oraz te popełnione z użyciem przemocy lub groźby jej użycia

-nie można tutaj orzec kary ograniczenia wolności zamiast grożącej kary pozbawienia wolności

-jeżeli sprawca został skazany za umyślne PS n karę pozbawienia wolności

-i w ciągu 5 lat po odbyciu, co najmniej 1 roku tej kary

-popełnił umyślne PS tego samego rodzaju

-sąd może go warunkowo zwolnić po odbyciu 2/3 kary, ale nie wcześniej, niż po 6 miesiącach

Przedawnienie karalności

-nie można ukarać za PS , jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło:

a) 5 lat, gdy czyn zagrożony jest karą grzywny, ograniczenia wolności, pozbawienia wolności do lat 3

-jeżeli wszczęto postępowanie to 10 lat od popełnienia

b) 10 lat, gdy czyn zagrożony jest karą pozbawienia wolności ponad 3 lata

-jeżeli wszczęto postępowanie 20 lat od popełnienia

c) jeżeli nastąpiło przedawnienie należności publicznoprawnej, a PS polegało na jej uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie

-bieg przedawnienia rozpoczyna się z końcem roku w którym upłynął termin płatności

Przedawnienie wykonania kary

-nie można wykonać kary za PS, jeżeli od uprawomocnienia się wyroku upłynęło dla:

a) pozbawienia wolności do 5 lat to 15 lat

b) pozbawienia wolności ponad 5 lat to 30 lat

b) inne kary, środki karne, środki zapobiegawcze 10 lat

Zatarcie skazania

-ukaranie uważa się za niebyłe po upływie:

a) z urzędu 10 lat, na wniosek 5 lat od wykonania, darowania, przedawnienia wykonania kary pozbawienia wolności, jeżeli nie przekraczała 3 lat

b) urzędu 5 lat, na wniosek 3 lata od wykonania, darowania, przedawnienia, wykonania innej kary

-nie może nastąpić, jeżeli orzeczono środek karny i nie został on wykonany

-jeżeli odstąpiono od wymierzenia kary to następuje wraz z upływem 1 roku od wydania prawomocnego orzeczenia

3. Wykroczenie skarbowe

Kary i środki karne

1. Grzywna

-jedyna kara za WS

-określana jest kwotowo

-wymierzana od 1/10 do 20 krotności minimalnego wynagrodzenia

-mandat karny to maksymalnie grzywna w wysokości x 2 minimalnego wynagrodzenia

-wyrok nakazowy to maksymalnie grzywna x 10 minimalnego wynagrodzenia

-sąd uwzględnia:

*stosunki majątkowe i rodzinne sprawcy

*jego dochody i możliwości zarobkowe

-w razi zatrzymania sprawcy na poczet grzywny sąd zalicza karę pozbawienia wolności

1 dzień = grzywna od 1/500 do 1/50 górnej granicy ustawowego zagrożenia karą grzywny

#kara łączna

-wymierzana, jeżeli jednocześnie orzeka się o ukaraniu, co najmniej 2 WS

-jej wysokość to górna granica ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę

-jeżeli ukarano za, co najmniej 2 WS, które popełniono przed wydaniem pierwszego orzeczenia

-wykonuje się karę najsurowszą

-wykonuje się również inne środki z każdego orzeczenia

2. Środki karne

a) dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

b) przepadek przedmiotów

c) ściągnięcie równowartości pieniężnej przepadku przedmiotów

Przedawnienie karalności

-nie można ukarać za WS , jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął 1 rok, a gdy w tym czasie wszczęto postępowanie to 2 lata

Przedawnienie wykonania kary

-nie można wykonać kary za WS, jeżeli od uprawomocnienia się wyroku upłynęło 3 lata, a dla mandatu karnego 1 rok

-dla środka zabezpieczającego okres to 3 lata

Zatarcie skazania

-ukaranie karą lub środkiem karnym uważa się za niebyłe po upływie 2 lat od wykonania, darowania, przedawnienia wykonania

-w razie odstąpienia od wymierzenia okres to 1 rok do wydania prawomocnego orzeczenia

Inne

1. Księgi

*księgi rachunkowe

*podatkowa księga przychodów i rozchodów

*ewidencja

*rejestr

*inne podobne urządzenia ewidencyjne do których prowadzenia zobowiązuje ustawa np. zapisy kasy rejestrującej

-księga nierzetelna to księga, którą prowadzi się niezgodnie ze stanem rzeczywistym

-księga wadliwa to księga prowadzona niezgodnie z przepisami prawa

2. Znak akcyzy

-jest to znak, który służy do oznaczania wyrobów akcyzowych

-lub opakowań jednostkowych wyrobów akcyzowych, które muszą być oznaczone

-ma m.in. postać banderol, znaków cechowych, odcisków pieczęci

3. Należność publicznoprawna Wspólnoty Europejskiej

-jest to należność, która stanowi przychód budżetu ogólnego WE lub zarządzanego przez WE albo w ich imieniu

-w rozumieniu wiążących RP przepisów prawa UE

-które są przedmiotem PS lub WS

4. Organy postępowania przygotowawczego

a) finansowe

*urząd skarbowy – izba skarbowa (organ nadrzędny)

*inspektor kontroli skarbowej – Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej (organ nadrzędny)

*urząd celny – izba celna (organ nadrzędny)

-organem nadrzędnym jest MF, jeżeli postanowienie lub zarządzenie wydał finansowy organ nadrzędny

b) niefinansowe

*Straż Graniczna – prokurator (organ nadrzędny)

*Policja – prokurator (organ nadrzędny)

*Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego – prokurator (organ nadrzędny)

*Żandarmeria Wojskowa – prokurator wojskowy

*Centralne Biuro Antykorupcyjne

5. Szczególne podmioty PKS

a) podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej

-jest to osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie mająca osobowości prawnej

-którą organ prowadzący postępowanie w sprawie o PS

-wezwał do udziału w tym charakterze

-pociągnięcie podmiotu do odpowiedzialności posiłkowej ma formę postanowienia

-postanowienie wydaje:

*organ, który prowadzi postępowanie

*sąd po wniesieniu aktu oskarżenia

#treść postanowienia

*wskazanie oskarżonego

*zarzucane mu PS

*kwalifikacja prawna

*wskazanie podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej

*podstawy tego pociągnięcia

-po wniesieniu aktu oskarżenia Prezes sądu kieruje sprawę na posiedzenie

-dla podmiotu tego stosuje się przepisy, które dotyczą podejrzanego, oskarżonego i obrońcy

-jeżeli jest to osoba fizyczna to dla jej najbliższych stosuje się KPK

-nie może być przesłuchany jako świadek

b) interwenient

-jest to podmiot, który nie jest podejrzanym lub oskarżonym w sprawie o PS lub WS

-ale zgłasza roszczenie, co do przedmiotów, które podlegają przepadkowi

-dochodzi on swych praw w sprawie o PS lub WS

-jeżeli prawomocnie orzeczono przepadek przedmiotów, a podmiot nie zgłosił interwencji

-z przyczyn od siebie niezależnych

-to SP odpowiada wg przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu

-roszczenie o bezpodstawne wzbogacenie wygasa

-jeżeli powództwa nie wytoczono w ciągu 3 miesięcy

-od dnia w którym powód dowiedział się o prawomocnym orzeczeniu przepadku przedmiotów

-nie później, niż 2 lata od uprawomocnienia się orzeczenia

-interwencję można zgłosić do chwili rozpoczęcia przewodu sądowego I instancji

-zgłoszenie jest bezskuteczne, jeżeli nie podano miejsca zamieszkania, pobytu lub siedziby, albo podano fałszywie

-interwencję zgłasza się na piśmie albo ustnie do protokołu

-jeżeli na podstawie danych zebranych w trakcie postępowania ustali się podmiot

-który może zgłosić interwencję to należy go o tym powiadomić

-chyba że nie można ustalić jego miejsca zamieszkania, pobytu lub siedziby

-jeżeli w toku postępowania zatrzymano przedmiot lub dokonano zajęcia albo zabezpieczenia to należy o tym powiadomić interwenienta

-może być przesłuchany jako świadek

-nieusprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawę nie jest przeszkodą do jej przeprowadzenia

-jeżeli interwencja nie będzie uwzględniona to koszty ponosi interwenient

4. Postępowanie

-w postępowaniu w sprawach o PW i WS stosuje się przepisy KPK, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej

Właściwość sądów

-orzekają sądy powszechne:

-I instancja to SR, wyjątkowo SO

-II instancja to SO, wyjątkowo SA

-dla osób wojskowych w I instancji orzeka Wojskowy Sąd Garnizonowy lub Wojskowy Sąd Okręgowy

-jeżeli rozpoznanie sprawy we właściwym sądzie tak, by uniknąć przedawnienia karalności to SO może przekazać sprawę innemu sądowi równorzędnemu

Tryby postępowania

a) nakazowe

b) uproszczone

c) w stosunku do nieobecnych

d) w przedmiocie udzielenia zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

e) zwyczaje, jeżeli prowadzono śledztwo – tylko dla PS

f) mandatowe – tylko dla WS

-w wypadkach wskazanych w kodeksie organ postępowania przygotowawczego lub jego przedstawiciel

-może nakładać karę grzywny w drodze mandatu karnego

Organy postępowania przygotowawczego

a) urząd skarbowy

b) inspektor kontroli skarbowej

c) urząd celny

d) Straż Graniczna

e) Policja

f) Żandarmeria Wojskowa

g) Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego tylko dla PS

i) Centralne Biuro Antykorupcyjne tylko dla PS

-czynności procesowe wykonują upoważnieni przedstawiciele organów

-funkcjonariusze celni upoważnienie przez urząd celny mogą dokonywać czynności procesowych

-dla zabezpieczenia śladów i dowodów PS lub WS

Strony postępowania

a) oskarżyciel publiczny

-jest to prokurator oraz podmiot, który wnosi i popiera akt oskarżenia (patrz organy post. przyg.)

-w sprawach przed wojskowym sądem garnizonowym lub wojskowym sądem okręgowym jest to wyłącznie prokurator wojskowy

b) oskarżony

-w sprawach o WS oskarżony może korzystać z 1 obrońcy (adwokat, radca prawny)

-w sprawach o PS oskarżony może korzystać max. z obrońców (adwokat)

c) podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej – tylko dla PS

d) interwenient

-c) i d) mogą ustanowić pełnomocnika (adwokat, radca prawny)

-jeżeli nie są oni osobami fizycznymi czynności może dokonywać organ uprawniony do działania w ich imieinu

-dla WS interwenient może mieć tylko 1 pełnomocnika

Różnice między PKS, a PK

a) przedmiotem ochrony jest interes finansowy państwa i Wspólnot Europejskich

-PKS dotyczy podatkowych, celnych, dewizowych oraz gier i zakładów

-są to grupy przestępstw skarbowych

-niegdyś 1 miejsce zajmowały przestępstwa dewizowe, gdyż obowiązywała gospodarka centralnie planowana

b) czyny zabronione dzieli się na PS i WS

-nie ma wewnętrznego podziały PS na zbrodnie i występki

c) podstawowym środkiem reakcji na czyny zabronione jest grzywna

-zmniejsza się, więc rola innych kar

d) występują specyficzne instytucje PKS

*czynny żal

*dobrowolne poddanie się odpowiedzialności

*odpowiedzialność posiłkowa

e) PKS zawiera rozwiązania, które dotyczą całości postępowania

-chodzi tutaj o przepisy materialno – prawne, procesowe i wykonawcze

-stosuje się również przepisy KPS

Pojęcie, podział i funkcje PKS

-jest to wyspecjalizowana dyscyplina prawa karnego (inną dziedziną jest prawo karne wojskowe)

-wiąże się z prawem karnym, finansowym, administracyjnym i cywilnym

-samodzielnie reguluje zasady odpowiedzialności za PS i WS

-które naruszają interes finansowy państwa polskiego

#PKS dzieli się na 3 działy:

a) prawo materialne

-mówi jakie czyny są PS i WS

-ustala zasady odpowiedzialności za te czyny oraz kary i środki karne – część ogólna

-wymienia PW i WS – część szczególna

-stosuje się przepisy KK

b) prawo procesowe

-określa postępowanie przed organami powołanymi do ścigania PS i WS

-ustala czy czyn zabroniony został popełniony i kto go popełnił

-ustala procedurę orzekania kar i środków karnych

-stosuje się przepisy KPK

c) prawo wykonawcze

-dotyczy wykonywania prawomocnych rozstrzygnięć

-stosuje się przepisy KKW

#funkcje

a) ochronna

-ma chronić interes finansowy państwa polskiego

-określa jakie czyny są zwalczane są zwalczane za pomocą kar i środków karnych

b) gwarancyjna

-sprawca nie podlega dowolności decyzyjnej organów

c) egzekucyjna

-ma sprawić, by nakazy i zakazy finansowe były przestrzegane

Historia PKS

1. PKS kształtuje się po odzyskaniu przez Polskę niepodległości

-na terenach byłych zaborów obowiązują:

*ustawa karna skarbowa z 11 lipca 1835 (austriacki)

*ustawy rosyjskie (rosyjski)

*ustawa o postępowaniu karnym administracyjnym w sprawach celnych i podatków pośrednich z 26 lipca 1897 (pruski)

2. Okres międzywojenny

a) pierwsza polska ustawa karna pochodzi z 2 sierpnia 1926 i zawiera rozwiązania zaborcze

b) ustawa z 18 marca 1932 opiera przepisy PKS na przepisach KK

c) dekret Prezydenta RP z 3 listopada 1936 PKS – rozbudowuje część ogólną

-PKS określa zasady odpowiedzialności i sankcje dotyczące podatków pośrednich zakresie:

*ceł i obrotu towarowego z zagranicą

*monopoli państwowych i akcyz

-Ordynacja podatkowa zawiera natomiast regulacje dotyczące podatków bezpośrednich

-chodzi o przestępstwa podatkowe

-czyny karalne w zakresie opłaty skarbowej, przepisów dewizowych regulowały odrębne ustawy

3. Polska Ludowa

a) dekret z 11 kwietnia 1947 – PKS

-zawiera znowelizowane przepisy ustaw międzywojennych

-oraz opłaty skarbowej

b) ustawa karna dewizowa z 28 marca 1952

-rozdziela przepisy karne dewizowe od przepisów administracyjnych

c) ustawa karna skarbowa z 13 kwietnia 1960 – nowelizuje przepisy dekretu

d) ustawa karna skarbowa z 16 października 1971

-ma charakter kompleksowy

-obowiązuje najdłużej

-ostatnia nowelizacja w 1998

4. III RP – KKS z 10 września 1999 – usadowienie PKS

Charakterystyka KKS

-jest to KKS z 10 września 1999

-wszedł w życie 17 października 1999

-do tej daty w sprawach karnych skarbowych orzekały organy finansowe

-obecnie są to sądy powszechne i wojskowe

-organy finansowe są jedynie organami postępowania przygotowawczego

-jest to pierwsza kodyfikacja KKS

-KKS ma charakter zamknięty

-przepisy ogólne stosuje się tylko i wyłącznie do czynów zabronionych, które są w nim określone

-KKS wymienia wszystkie PS i WS – nie mogą być określone w innym akcie prawnym

-zawiera on odesłania do KK, KPK, KKW

-normy KKS często są powtórzeniem KK

-należy tutaj stosować wykładnię:

*gramatyczną biorąc pod uwagę brzmienie przepisy

*systemową biorąc pod uwagę miejsce przepisu w KKS lub systemie prawa

*celowościowa biorąc pod uwagę cel aktu normatywnego

-nie można stosować wykładni rozszerzającej

-dla określenia czynu karalnego i kary nie można stosować analogii

-prace nad projektem kodeksu rozpoczęły się już w 1989 roku

-była ona już przedmiotem blisko 30 nowelizacji

#budowa

-KK składa się z 3 tytułów: działrozdziałartykuł

1.PW i WS składa się z 2 działów

a) dział I część ogólna ustala zasady odpowiedzialności oraz kary i środki karne

b) dział II część szczególna wymienia PW i WS

2.Postępowanie w sprawach o PS i WS składa się z 6 działów

3.Postępowanie wykonawcze w sprawach o PW i WS składa się z 2 działów

a) dział I część ogólna reguluje zasady egzekwowania wymierzonych kar

b) dział II część szczególna dotyczy wykonywania kar i środków karnych

Właściwości organów w przypadku zbiegów

a) sprawcy zarzucono kilka PS lub WS (zachodzi kumulatywny zbieg przepisów)

-jeżeli sprawy należą do właściwości różnych organów postępowania przygotowawczego

-to właściwy jest ten, który pierwszy wszczął postępowanie

b) sprawcy zarzucono PS i WS

-jeżeli sprawy należą do właściwości różnych finansowych organów postępowania przygotowawczego

-to właściwy jest ten, który pierwszy wszczął postępowanie w sprawie o PS

-spór rozstrzyga organ nadrzędny nad tymi organami

-jeżeli nie mają one wspólnego organu nadrzędnego to spór rozstrzyga MF

c) sprawa należy do właściwości finansowych i niefinansowych organów postępowania przygotowawczego

-sprawę prowadzi organ finansowy

-chyba że prowadzi je Żandarmeria Wojskowa

-spór rozstrzyga prokurator właściwy ze względu

-na siedzibę organu niefinansowego

-w czasie trwania sporu organy mogą dokonywać czynności niecierpiących zwłoki

Postępowanie mandatowe

-właściwe jedynie dla WS

#postępowanie może prowadzić:

*finansowy organ postępowania przygotowawczego lub jego przedstawiciel

*niefinansowy organ postępowania przygotowawczego, gdy przepis tak stanowi

*funkcjonariusze celni, którzy pełnią służbę w izbie celnej

-na przeszkodzie nie może stać uprzednie wszczęcie postępowania przygotowawczego

#postępowania mandatowego nie stosuje się, jeżeli nastąpiło:

a) uszczuplenie należności publicznoprawnej

-chyba że do chwili przyjęcia mandatu została ona uiszczona

b) zachodzi kumulatywny zbieg przepisów KKS, a czyn sprawy wyczerpuje znamiona WS i PS

c) zgłoszono interwencję, co do przedmiotu, który podlega przepadkowi

-w drodze mandatu karnego można nałożyć karę grzywny, jeżeli

-osoba sprawcy i okoliczności popełnienia WS nie budzą wątpliwości

-i nie ma potrzeby wymierzenia surowszej kary, niż 2 x minimalnego wynagrodzenia

-sprawca WS musi wyrazić zgodę na przyjęcie mandatu

-a jeżeli obowiązkowo należy orzec przepadek przedmiotów

-to również potrzebna jest jego zgoda

-brak zgody oznacza postępowanie na zasadach ogólnych

-organ musi określić WS i pouczyć sprawcę o skutkach prawnych braku jego zgody na przyjęcia mandatu

#rodzaje mandatów karnych

a) mandat wydawany ukaranemu bezpośrednio po uiszczeniu kary grzywny podmiotowi, który ją nałożył

-staje się prawomocny z chwilą uiszczenia kary grzywny

-właściwy jest on dla:

*osoby, która czasowo przebywa w RP

*nie ma stałego miejsca zamieszkania

*nie ma stałego miejsca pobytu

b) kredytowy, który jest wydawany za potwierdzeniem odbioru

-staje się prawomocny z chwilą pokwitowania jego odbioru

-musi zawierać pouczenie o obowiązku uiszczenia grzywny w ciągu 7 dni od jego przyjęcia

-i o skutkach prawnych braku jej uiszczenia

#uchylenia mandatu karnego

-możliwe jest, jeżeli mandat został nałożony za czyn, który nie jest WS

-możliwe jest na wniosek ukaranego złożony w ciągu 7 dni od przyjęcia mandatu lub z urzędu

-właściwy jest sąd na którego obszarze działania nałożono karę grzywny

-sprawę rozpoznaje na posiedzeniu

-na posiedzeniu może uczestniczyć:

*ukarany

*organ, którego funkcjonariusz nałożył karę

*jego przedstawiciel

*ujawniony interwenient

-nadzór nad postępowaniem sprawuje MF, MSWiA, MON

Postępowanie w stosunku do nieobecnych

-w postępowaniu nie stosuje się przepisów, których wymaga obecność oskarżonego lub podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej

#postępowanie może toczyć się podczas nieobecności sprawcy, który:

*stale przebywa za granicą

*nie można ustalić jego miejsca zamieszkania lub pobytu w kraju

#postępowania nie przeprowadza się, jeżeli:

*wina sprawcy lub okoliczności popełnienia czynu budzą wątpliwości

*oskarżony o PS ukrył się po wniesieniu do sądu aktu oskarżenia

*w toku postępowania ustalono jego miejsce zamieszkania lub pobytu w kraju

-o zastosowaniu postępowania organ przygotowawczy wydaje postanowienie

-dla PS wymaga ono zatwierdzenia prokuratora

-postanowienia nie ogłasza się nieobecnej stronie

#obrońca

-obrońcę z urzędu wyznacza oskarżonemu prezes sądu

-obrońcę takiego wyznacza się również podmiotowi pociągniętemu do odpowiedzialności posiłkowej

-jeżeli nie ma on pełnomocnika

-chyba, że wyznaczono mu adwokata lub radcę prawnego

#pojawienie się skazanego

-odpis prawomocnego wyroku doręcza się skazanemu

-jeżeli zgłosi się do sądu lub zostanie ujęty

-na wniosek skazanego złożony na piśmie

-w ciągu 14 dni od daty doręczenia

-sąd, którego wyrok się uprawomocnił wyznacza rozprawę a wydany wyrok traci moc