Centralny układ nerwowy : mózg, rdzień przedłużony, rdzień kręgowy
Obwodowy układ nerwowy:
Nerwy rdzeniowe
Nerwy czaszkowe
Dwie funkcjonalne części:
Układ somatyczny – bodźce ze śr zewnętrznego
Układ autonomiczny – unerwia narządy wewnętrzne
Przewodzenie w nerwie (impulsu)
Pobudliwość – zdolność reagowania na bodźce
Pobudzenie – zmiana metabolizmu komórkowego pod wpływem bodźca (czynnik zewnętrzny)Bodziec –krótkotrwała zmiana właściwości błony komórkowej (wędrówka jonów do i z komórki, towarzyszące jej wahania potencjału genetycznego.
Każda żywa komórka jest pobudliwa i reaguje na bodźce zewnętrzne.
Komórka nerwowa (neuron)
kierunek od ciała kormoki -> akson -> zakończenie
Pompa sodowo-potasowa
Potrzebuje energii ATP. Kluczowa dla transportu sodu i potasu. 3mole sodu na zewnątrz i 2 jony potasu do środka. Transport wbrew gradientowi stężeń. Enzym trasnrtujący : Na-K-ATP-aza (30% metabolizmu komorkowego)Praca pompy zależy od:
Stały dopływ tlenu i składnikow energetycznych
Stałej esyntezy ATP z ADP + P
Odpływu Co2
Odpowiedniego stosunku Na+/k+ w płynie zewnątrzkomórkowym
Temperatury (37C)
Potencjał spoczynkowy
Zewn
Na Na
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + + +
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
K K K
Wewn
Bodziec:
3 na zewnątrz, 2 na wewn.
++ -- ++ przesuwa się wzdłuż akson udo zakończenia komórki.
-- ++ --
Depolaryzacja błony komórkowej
Bodziec zmienia właściwości błony komórkowej i wywołuje powstawanie potencjału czynnościowego.
Impuls nerwowy – fala depolaryzacji przemieszczająca się wzdłuż aksonu.
Szybkość przewodzenia impulsu:
Wł. Bezrdzenne 0.4 – 2 m/s
Włókna rdzenne 120-400m/s
Potencjał spoczynkowy -70mV
Potencjał progowy -55mV (bodziec musi zadziałać powyżej -55mV aby była depolaryzacja)
Potencjał iglicowy +35mV
Bodziec>polaryzacja>depolaryzacja>refrakcja
Refrakcja bezwzgledna – komórka nie zadziała na bodziec
Synapsy – połączenia między zakończeniami neuronu a kom odbiorczą (neuronem lub kom efektorową)
Synapsy:
Chemiczne (szczelina 20-50nm, opóźnienie 2ms)
Elektryczne (szczelina 1-5nm, opóźnienie MS
Synapsy nerwowo-nerwowe:
Akso-dendryczne – z 1 kom
Akso-somatyczne – z 2 kom
Akso – aksonalne – z 2 aksonem)
Przewodzenie pobudzenia w sunapsie chemicznej
Pęcherzyki z mediatorem
Zakonczenie aksonu (kolbka synaptyczna)
Neuron lub kom efektorowa
Dociera impuls nerwowy (fala depolaryzacji do zakończenia kom)
Wnikają jony wapnia
Uwalniany mediator pod wpływem wapnia
Pokonuje droge do receptora na blonie postsynaptycznej
Do wnętrza komorki wnikają jony sodu
Warunki przewodzenia impulsu:
Ciągłość anatomiczna
Stan fizjologiczny
Temperatura
Czynniki chemiczne hamujące (EOTH, eter, chloroform)
Mediatory pobudzające::
Acetylocholina (Achi)
Adrenalina (A) noradrenalina (NA)
Dopamina
Serotonina
Kwas glutaminowy
Kwas asparaginowy
Mediatory hamujące:
Kwas gamma-aminomasłowy (GABA)
Glicyna
Peptydy opioidowe (endorfiny i eukefoliny)
DYWERGENCJA
ośrodek
Receptor efektor
efektor
KONWERGENCJA
Receptor
Efektor
Receptor
KORELACJA
Receptor Efektor
Receptor Efektor