Aparat ruchu bierny – nie wykonuje żadnego ruchu;
Aparat ruchu czynny - mięśnie, zawiązany układem nerwowym;
Porażenie mięśni – gdy mięśnie nie do[staja sygnału z u. nerwowego i pozostają bezwładne. Brak drożności dróg nerwowych – uraz lub…..
Właściwości fizyczne kości:
Wytrzymałość
Sprężystość
Działanie mięśni jest przenoszone na kości, poprzez ścięgna, którymi mięsień jest z kością połączony. Sąsiednie kości łączą się ze sobą za pomocą stawów. Układ stawu może składać się z 2 lub więcej kości. Łącza Się one ze sobą na zasadzie przylegania, w którym uwypuklenie 1 kości odpowiada zagłębieniu 2 kości. Zakończenie kości czyli tzw. powierzchnia stawowa, pokryta jest chrząstką o gładkiej i śliskiej powierzchni (osseina. Brak powierzchni śliskiej – zwyrodnienie). Cel: brak tarcia, brak problemów ruchowych. Powierzchnię kości pokrywa okostna, która zawiera nerwy. Każdy staw jest otoczony torebką stawową, zbudowaną z tkanki łącznej, której wewnętrzna powierzchnia tworzy błonę maziową. Błona ta układa się w fałdy określone jako kaletki maziowe, które wytwarzają maź – substancja niezbędna do nawilżania powierzchni stawowych i odżywiania ich.
rzeszotnienie kości –
każdy staw ma swój fizjologiczny zakres ruchu. Jego nadmierną ruchomość szczególnie ograniczają więzadła, które także wzmacniają staw. Najbardziej ruchliwe stawy to:
Staw barkowy;
Staw biodrowy;
Ruchy w stawie odbywają się wokół 3 prostopadłych do siebie osi obrotu.
Szkielet człowieka stanowią różnego rodzaju kości. Mięśnie przyczepiające się do kości nazywamy mięśniami szkieletowymi. SA one zbudowane z włókien mięśniowych poprzecznie prążkowanych. Podstawową jednostką czynnościową mięśnia jest tzw. jednostka motoryczna, czyli zespół składający się z nerwowej komórki ruchowej, jej wypustki osiowej – neuryt, i grupy unerwianych przez nią włókien mięśniowych. Zaprogramowany bodziec w ośrodkowym układzie nerwowym wywołuje zmiany w mięśniu, wynikiem czego może być : wydłużenie/ skrócenie mięśnia, wzmożone napięcie bez zmiany długości lub zmiana długości i napięcia. Mięsień wykonuje określoną pracę, powodowany jest różnym rodzajem skurczy mięśniowych. Wyróżniamy:
Skórcz izotoniczny – zmiana długości
Skórcz izometryczny – zmiana napięcia
Skórcz auksotoniczny – zmiana długości i napięcia
Skórcz izotoniczny występuje wówczas, gdy miesień zmienia swoją długość – skraca/wydłuża, przy zachowaniu stałego napięcia – bez zmiany. Podstawą tego Skórczu jest praca dynamiczna – każdy ruch. W pracy tej wyróżniamy:
Pracę koncentryczną – mięsień ulega skróceniu
Pracę ekscentryczną – mięsień się wydłuża
Pracę o charakterze umownym – auksotonicznym – gdy miesień skraca się i wydłuża ze wzrastającym sporem – zmiana napięcia
Skórcz izometryczny występuje wówczas, gdy miesień zachowuje swoją długość , zmieniając napięcie. Na bazie tego Skórczu powstaje praca statyczna – mięsień się napina, a długość nie zmienia. Np. zwis na drążku. Wyróżniamy 3 rodzaje pracy statycznej:
Utrzymująca pozycje – warunkuje utrzymanie odpowiedniego położenia ciała. Równoważy działanie siły ciężkości, działanie sił przeciwstawnych. Angażuje 1 grupę mięśni funkcjonalnych w danym stawie.
Ustalająca – stabilizacja poszczególnych stawów, w trakcie ćwiczenia
Wzmacniająca – polega na zaangażowaniu większej siły mięśniowej przeciwko siłom obciążającym.( stoimy a ktoś nas chce przewrócić – napór)
Skórcz auksotoniczny, zmianie podlegać będzie długość mięśnia jak i jego napięcie. Jest podstawą pracy dynamiczno-statycznej. Np.: chodzenie, podnoszenie nogi z obciążeniem.
Podział czynnościowy mięśni.
Mięśnie możemy pogrupować wg. Stale wykonywanej przez nie pracy. Wyróżniamy:
Zginacze
Prostowniki
Odwodziciele
Przywodziciele
Rotatory zewnętrzne
Rotatory wewnętrzne
Mięśnie agonistyczne – odpowiedzialne za wykonanie konkretnego ruchu w stawie w danym momencie. W czasie gdy mięśnie agonistyczne wykonują ruch mięśnie antagonistyczne się mu niejako przeciwstawiają.
Mięśnie antagonistyczne
Gdy wzrasta siła napięcia mięśniowego mięśni agonistycznych to powinna proporcjonalnie maleć siła mięśni antagonistycznych.
Mięsień 3-głowy – prostownik, antagonista zginanie
Mięsień 2-głowy – zginacz, agonista
M. 3-głowy – agonista prostowanie
m. 2- głowy – antagonista
zginacze, przywodziciele, rotatory wewnętrzne – gr. Silniejsza
prostowniki, odwodziciele, rotatory zewnętrzne – gr. Słabsza
jest to spowodowane wcześniejszym wykształceniem mięśni silniejszych.
Mięśnie synergistyczne – mięśnie współpracujące z innymi mięśniami w określonym ruchu, a nie leżą w pobliżu stawu, w którym wykonywany jest ruch.
Synergizmy wrodzone – rodzimy się z nimi – mięśnie brzucha i pośladkowe, mięśnie kończyn