Zagrożenia biolog: nowo pojawiające się ch zakaźne,brak skutecznie realiz strategii szczepień ochronn
Zagrożenia chem: nowe subst w przemyśle spoż, chemicznym, narażenie dzieci na dym tytoniowy
Zagrożenia fizyczne: wypadki drogowe, domowe, szkolne, podtopienia, samobójstwa
Zagrożenia behawioralne: palenie tytoniu, alkohol,narkomania, brak ruchu, sportu, rekreacji
Zagrożenia społeczno-ekonomiczne/ Zagrożenia genetyczne
Niekorzystne skutki zdrowotne
zbyt wysoka umieralność niemowląt i dzieci, częste występowanie wcześniactwa i noworodków z niską masa urodzeniową, urazy i inwalidztwo powypadkowe, rozpowszechnienie próchnicy i chorób przyzębia, występowanie wrodzonych wad rozwojowych, pogorszenie stanu zdrowia psychicznego, wzrost liczby samobójstw, depresji, agresji i zaburzeń zachowania
Urazy sportowe/Sporty o wysokim ryzyku urazów głowy i kręgosłupa szyjnego: piłka nożna , jazda na rolkach, gimnastyka, hokej na lodzie, boks, jazda na rowerze, nurkowanie, koszykówka, jazda na motocyklu, spadochroniarstwo, rugby, łyżwiarstwo, jazda na deskorolce
Urazy sportowe powodują poważne następstwa: stłuczenie mózgu, krwawienie śródczaszkowe, rozlane uszkodzenie aksonów, zespoły powstrząśnieniowe
Pogryzienie przez ludzi i zwierzęta
objawy zakażenia: rumień, obrzęk, wydzielina, powiększ węzłów chłonnyc, ból przy ruchach biernych
Postępowanie z raną:
1.Odpowiednie przemycie rany/2.Rany na rękach zostawić otwarte/3.Rany zamknąć do 8 h/ 4.Kontrola po 48 H !/ 5.Ran kłutych nie zamykać (KOT)
Zasady profilaktyki p/tężcowej
Małe prawdopodobieństwo zakażenia : rany czyste, dobrze ukrwione, powierzchowne
A.Osoby nie szczep, lub szczep wcześniej niż 5 lat przed urazemanatoksyna p/tężcowa zalecana
B. Osoby szczepione w ciągu ostatnich 5 latprofilaktyka zbędna
Duże prawdopodobieństwo zagrożenia tężcem: >6 h od zranienia, tkanki zanieczyszczone, martwicze, rany postrzałowe, kłute, miażdżone, oparzenia
A. Osoby nie szczepione, lub niepełne szczepienieanatoksyna p/tężcowa + surowica p/tężcowa
B. Osoby szczepione wcześniej niż 5 lat przed urazemanatoksyna p/tężcowa zalecana
Zalecenia poszpitalne : informacja o objawach zakażenia, informacja o zmianach opatrunku, termin wizyty kontrolnej, termin zdjęcia szwów
Ukąszenia : błonkówki : pszczoły, szerszenie i osy, mrówki/ jady błonkówek – własności toksyczne/ reakcje po użądleniu :miejscowe, toksyczne , uogólnione (1%)/ 70% reakcji uogólnionych u dzieci : pokrzywka, świąd, obrzęk naczynioruchowy, skurcz oskrzeli, obrzęk krtani, wstrząs/ opóźniona reakcja ( „choroba posurowicza”) 10-14 dni po pierwotnym użądleniu
Utonięcie i podtopienie
-Podtopienie – stan zanurzenia ofiary w wodzie, wymagający pomocy w miejscu zdarzenia i kwalifikowanego transportu do placówki medycznej w celu obserwacji
-Utonięcie – zgon spowodowany uduszeniem w wyniku zanurzenia w cieczy/w wodzie w ciągu 24 h od zdarzenia/ (ofiara podtopienia może być uznana za zmarłą w miejscu zdarzenia, resuscytowana podczas transportu i w SOR bez efektu hemodynamicznego)
CZYNNIKI SPRZYJAJĄCE TONIĘCIU :
-hipotermia, stan wyczerpania, uraz – zwłaszcza odcinka szyjnego kręgosłupa, utrata przytomności z rozmaitych powodów: atak padaczki, hipoglikemia, zator powietrzny, leki/alkohol, przypadkowe lub umyślne zanurzenie pod wodą (dzieci)
PATOFIZJOLOGIA TONIĘCIA/ PRZEBIEG : zanurzenie głowy pod wodą ->próby utrzymania jej nad powierzchnią->połykanie dużej ilości wody,wykonanie wdechu pod wodą -> aspiracja niewielkiej ilości wody, laryngospasm i niedotlenienie, utrata przytomności ->otwarcie dróg oddechowych ->zalewanie płuc, uszkodz pł, niedotlenienie , zatrzym pracy serca ->uszkodz mózgu i innych narządów
Podstawową konsekwencją podtopienia jest hipoksemia Największe zmiany w płucach:
upośledzenie krążenia płucnego, nadciśnienie, wzrost przepuszczalności bariery pęcherzykowo-włośniczkowej, zaburzenia wentylacji/perfuzji, uszkodzenie surfaktantu
hipotermia „ Zespół zanurzeniowy”/nagły zgon wskutek kontaktu z lodowatą wodą
PATOMECHANIZM HIPOKSJI
ASPIRACJA WODY SŁODKIEJ: wymycie surfaktantu i denaturacja, zmniejszenie podatności płuc, niedodma, zwiększony wysiłek oddechowy, przeciek śródpłucny z prawa-na lewo
ASPIRACJA WODY SŁONEJ : większa hyperosmolarność w stosunku do osocza, znaczny obrzęk płuc
WYTYCZNE ALS
1.Dostęp do sprzętu AED
2.Bezzwłoczna intubacja gdy są wskazania, stabilizacja osiowa szyjnego odcinka kręgosłupa
3.Wentylacja 100% tlenem
4.Ocena obrażeń współistniejących
5.Ocena EKG
6.Defibrylacja gdy VT/VF
7.Transport do szpitala, monitorowanie , RKOM
8.Zapobieganie hipotermii/ogrzewanie
9.Dalsze leczenie - oddział ratunkowy, OIT
SZYBKI TRANSPORT DO SZPITALA !
Wskazany gdy : wysokie uszkodzenie rdzenia kręgowego upośledzające oddychanie, zaburzenia wentylacji, upośledzenie przytomności
Oznaki i objawy: zmieniony stan świadomości, brak tętna, deficyt funkcji ruchowej lub czuciowej, obrażenia głowy lub szyi, odkrztuszanie lub wymioty
Badanie przedmiotowe:
-szczegółowe badanie fizykalne: głowa, szyja, twarz, klatka piersiowa, jama brzuszna, kończyny-ocena parametrów życiowych : ciśn tętnicze krwi, tętno, oddech, zabarwienie i tem powłok ciała,ocen źrenic
KLASYFIKACJA PACJENTÓW PODTOPIONYCH
1.Osoby bez objawów zachłyśnięcia
2. Ofiary z klinicznymi objawami aspiracji wody
3. Ofiary z zaburzeniami oddychania
4. Ofiary, u których nastąpiło zatrzymanie czynności serca
Ad.1 ofiary powinny być przyjęte do szpitala celem obserwacji/ nawet przytomni mogą być w stanie hipotermii/ kontrola gazometrii /niespodziewana kwasica metaboliczna/kontrola radiologiczna płuc
Ad.2 kliniczne objawy aspiracji- wskazania do przyjęcia do oddziału IT/ tlenoterapia bierna w ilości niezbędnej do utrzymania PaO2>8 kPa/ rozważenie intubacji i włączenia terapii respiratorem/ u pacjentów szybko wracających do zdrowia – na ogół oddychanie związane jest z bólem zamostkowym i kaszlem/ pomiar temperatury centralnej, ciągłe monitorowanie czynności neurologicznych/ jeżeli temp.>30 st.C - nie przyspiesza się osiągnięcia normotermii/ infuzje dożylne płynów/krystaloidów/ problematyczne stosowanie sterydów/ poprawa radiologiczna płuc po 24 h leczenia
Ad.3 Objawy : sinica, upośledzenie krążenia obwodowego, tachykardia, niskie ciśnienie krwi tętnicze , zimna skóra, zaburzenia oddychania, upośledzenie przytomności, zmniejszona diureza. Zanieczyszczenia w noso-gardzieli, krtani wymagające odessania
Postępowanie w oddziale ratunkowym
natychmiastowa intubacja, respiratoro-terapia , wentylacja 100 % tlenem, zgłębnik do żołądka
Dalsze leczenie w oddziale IT : adekwatna oksygenacja, /PaO2> 8 kPa, FiO2< 0.5 , PEEP.
podaż płynów dożylnych przez naczynia centralne, monitorowanie OCŻ, leki inotropowe / zwalczanie hipotermii i kwasicy metabolicznej,
Ad.4 Podjęcie czynności BLS na miejscu zdarzenia: intubacja, wentylacja 100% tlenem, uciski klatki piersiowej, podjęcie czynności przez serce – ocena rytmu, wskazania do defibrylacji (uwaga ->hipotermia), kontynuowanie resuscytacji aż do wzrostu temperatury > 31 st.C., ogrzewanie organizmu różnymi sposobami : ogrzewanie wdychanych gazów i płynów i.v., podaż ciepłych płynów dożołądkowo, dializa otrzewnowa, krążenie pozaustrojowe, protekcja mózgu
OPARZENIA:
Obrażenia spowodowane prądem elektrycznym: oparzenia, migotanie komór, różnorodne zaburzenia rytmu serca, ostra niewydolność nerek, objawy neurologiczne
Kliniczne efekty porażeń prądem: oparzenia, zaburzenia rytmu serca prąd do 380V, asystolia i bezdech prąd ponad 500V, złamania, uszkodzenie CUN, zaburzenia psychiczne, utrata przytomności, śpiączka, uszkodzenie wzroku i słuchu
Razenie piorunem: następstwa : zatrzymanie oddychania, zaburzenia rytmu/ zatrzymanie krążenia, oparzenia dendrytyczne, złamania , urazy mięśni, przemijające niedowłady, uraz mózgu, drgawki, utrata przytomności, niepamięć wsteczna, pęknięcie błony bębenkowej, urazy oczu
Zatrucia
DROGI ZATRUCIA : przewod pokarmowy, drogi oddechowe(tlenek wegla), powloki ciala(skora, sluzowki), wstrzykniecia dozylne, podskorne, domiesniowe
SKUTKI ZATRUCIA : miejscowe, systemowe
LEKI POWSZECHNIE UŻYWANE, POTENCJALNIE NIEBEZPIECZNE
TEOFILINA – SKŁADNIK LEKÓW P/ASTMATYCZNYCH/ LEKI P/DEPRESYJNE/NAPARSTNICA I INNE LEKI NASERCOWE/ KODEINA – LEK P/KASZLOWY, SKŁADNIK ŚRODKÓW PRZECIWBÓLOWYCh/ LEKI P/HISTAMINOWE – UŻYWANE W LECZENIU ALERGII/KAMFORA – SKŁADNIK MAŚCI ROZGRZEWAJAC
TOKSYDROMY
ZATRUCIE ATROPINĄ : fizostygmina Zespół cholinolityczny : szerokie źrenice, suche błony śluzowe, tachykardia, pobudzenie psychoruch
ZATRUCIE BENZODIAZEPINAMI : flumazenil Śpiączka, depresja oddechu, próby samobójcze
ZATRUCIE LEKAMI ANTYDEPRESYJNYMI : salicylan fizostygminy/ ZATRUCIE OPIOIDAMI : naloxon
ZATRUCIE PARACETAMOLEM : N-acetylocysteina / ZATRUCIE ZWIĄZKAMI FOSFOROORGANICZNYMI: Atropina/ ZATRUCIE Tl wegla : 100% TLEN/ZATRUCIE METANOLEM/GLIKOLEM ETYLEN : Etanol
Zatrucie środkami opioidowymi
Objawy : zaczerwienie twarzy, zawroty głowy, wzmożone pragnienie i nudności, zaburzenia świadomości o różnym stopniu nasilenia (zespół majaczeniowy – LSD), zrenice wąskie, nie reagujące na światło; szerokie -w zatruciu petydyną, amfetaminą, skopolaminą, senność aż do śpiączki, bradykardia, spadek RR, zaburzenia oddychania -> bezdech, obniżenie temp ciała; w zatruciu kokaina i amfetaminą – wzrost ciepłoty ciała
Powikłania zatrucia opioidami
obrzęk płuc, zapalenie płuc (zachłystowe), bronchospasm, zespół rabdomiolizy z mioglobinurią i ostrą niewydolnością nerek, zaburzenia rytmu, niedotlenienie i zawał m. sercowego w zatruciu kokainą, tętniak rozwarstwiający aorty, krwawienie podpajęczynówkowe, objawy neurologiczne