1. Zidentyfikować pojęcie organizacji oraz opisać zasoby niezbędne w organizacji.

ORGANIZACJA

Procesy zarządzania dokonują się wewnątrz i pomiędzy przedsiębiorstwami (firmami), urzędami, instytucjami – w specyficznym świecie organizacji.

w sensie INSTYTUCJONALNYM

-system społeczno-techniczny, utworzony sztucznie, dla realizowania określonych misji, wartości i celów, posiadający wewnętrzną strukturę łączącą w funkcjonalną całość elementy i części wchodzące w jego skład.

w sensie RZECZOWYM

-zbiór elementów uporządkowanych według jakiejś zasady i powiązanych w jedną całość. W tym znaczeniu , pojęcie organizacji jest synonimem pojęcia systemu.

w sensie CZYNNOŚCIOWYM

-czynność organizowania, czyli świadomego i celowego porządkowania zbioru działań, działających podmiotów, zasobów i instrumentów działania.

ZASOBY niezbędne do funkcjonowania organizacji:

ZASOBY LUDZKIE

pracownicy, zatrudnieni w danej organizacji i ich potencjał kompetencyjny (obejmujący wiedzę, umiejętności, zdolności, cechy osobowe, jak również motywację do uczestnictwa w realizacji celów organizacji)

ZASOBY FINANSOWE

to kapitał finansowy, który organizacja zdobywa i odpowiednio go wykorzystuje do realizacji swoich celów.

ZASOBY RZECZOWE

to surowce, materiały, urządzenia, maszyny, narzędzia pracy, pomieszczenia produkcyjne i biurowe.

ZASOBY INFORMACYJNE

to wszelkiego rodzaju informacje, które musza otrzymywać pracownicy w celu realizacji sowich zadań i kierownicy w celu skutecznego podejmowania decyzji.

1. Zdefiniować pojęcie przedsiębiorstwa oraz wyszczególnić rodzaje działań w całokształcie jego funkcjonowania.

Przedsiębiorstwo to podmiot gospodarczy prowadzący na własny rachunek działalność produkcyjną lub usługową w celu osiągnięcia określonych korzyści.

Cechy przedsiębiorstwa

• odrębność organizacyjna- Tworzenie pewnej całości zdolnej do realizacji założonych celów

• odrębność terytorialna- Każde przedsiębiorstwo posiada ściśle określony teren, na którym działa i za ten teren odpowiada.

• odrębność techniczno – produkcyjna- Określa zasady realizacji procesów technicznych i produkcyjnych realizowanych w przedsiębiorstwie na określonym terenie i zgodnie z ogólnymi zasadami organizacji przedsiębiorstwa

• odrębność ekonomiczna- Gospodarowanie środkami produkcji będącymi w posiadaniu przedsiębiorstwa w taki sposób, aby uzyskać określone korzyści finansowe

• odrębność prawna- Posiada zdolności do czynności prawnych tj. może zawierać umowy z kontrahentami, zaciągać zobowiązania i odpowiadać wobec prawa

Przedsiębiorstwo to podstawowa jednostka gospodarki, wyodrębniona od względem organizacyjnym, ekonomicznym i prawnym, dążąca do realizacji określonych celów i realizująca zasadę maksymalnej efektywności gospodarowania

Całokształt działalności przedsiębiorstwa tworzą 3 rodzaje działalności:

Działalność operacyjna:

-Nawiązuje do słowa „operacja”, które sensu largo oznacza: działanie lub szereg działań zmierzających do wykonywania określonego zadania.

-Obejmuje zestaw działań, podejmowanych w przedsiębiorstwie dla wytwarzania wyrobów lub świadczenia usług i bezpośrednio związanych z ich powstawaniem. Są to działania:

• Projektowe, obejmujące projektowanie wyrobów i usług oraz procesu technologicznego ich wytwarzania.

• Realizacyjne, tj. wytwarzanie wyrobów i świadczenie usług

• Kontrolne, czyli kontrola jakości wyrobów i usług.

Działalność pomocnicza:

Istotą działalności PODSTAWOWEJ i POMOCNICZEJ jest przetwarzanie zasobów i strumieni o charakterze materialnym (wytwarzanie wyrobów), lub niematerialnym (świadczenie usług).

Działalność kierownicza:

Sprawna realizacja tych działalności wymaga sprawowania na poziomie przedsiębiorstwa jako całości, działalności KIEROWNICZEJ. (obejmuje planowanie, organizowanie i zarządzanie, gospodarowanie finansami, kadrami, a jej istotą są procesy informacyjno-decyzyjne).

1. Opisać istotne pojęcia dotyczące produktu.

Produkt- jest zbiorem cech materialnych i niematerialnych, który oferuje sprzedający i nabywa kupujący, akceptując w ten sposób właściwości danego dabra czy usługi jako te, które zaspakajają jego własne potrzeby.

Ujęcie marketingowe:

Produkt to wszystko co można zaoferować nabywcom do konsumpcji i użytkowania lub dalszego przerobu.

Oprócz przedmiotów fizycznych do produkcji zalicza się również wszelkiego rodzaju usługi, czynności, osoby, miejsca, organizacje, pomysły (priorytety) technologiczne, organizatorskie i inne oraz idee.

Funkcje produktu:

-Techniczne- te cechy produktu które określają cel i skutecznośc działania produktu)

-Podstawowe- celem jest rozróżnienie kategorii produktu

-Pomocnicze- są powiązane z podstawowymi poprzez dodatkowe dodawanie funkcji

-Prawne- przyczyniają się do spełniania wymogów prawnych np. pasy bezpieczeństwa

-Ekonomiczne- odnoszą się do wydajności, do obniżania kosztów zakupu

-Integracyjne- dotyczy zakupu produktów na integrowanie się nabywcy ze środowiskiem społecznym np. dostosowanie się do mody, statusu.

Koncepcja Theodora Levitta

W strukturze produktu można wyróżnić 3 poziomy:

-Istota produktu- rdzeń- odpowiada na pytanie, co w rzeczywistości nabywca kupuje. Jest to główna korzyść lub cecha skłaniająca konsumenta do wyboru danego produktu np. funkcjonalnośc, rozwiązania techniczne

-Produkt rzeczywisty- cechy i korzyści dodatkowe, jakich oczekuje nabywca.

-Produkt rozszerzony- zawiera poziom 1 i 2, zawiera dodatkowe cechy które odróżniają ich od konkurencji.

Produkty konsumenckie

-Powszechne-podstawowe, impulsywne, nagłej potrzeby

-Wybieralne- homogeniczne, heterogeniczne

-Luksusowe- unikatowe produkty, znaczenie marki ważne

-Niepowtarzalne- nagłe uświadomienie potrzeby, np. pokazuje się nowe dobra.

-Cykl życia produktu- czas od momentu powstania i pojawienia się dobra na rynku do momentu zestarzenia się, zaprzestania jego produkcji i usunięcie go z rynku

Długość cyklu życia zależy od:

-Rodzaju produktu

-Możliwości jego różnicowania i nadawania mu odmiennego charakteru

-Podatności na zmiany koniunkturalne

-Rodzaj zaspakajanych przez produkt potrzeb konsumentów i tempa ich zmian

-Postępu technicznego i technologicznego w sferze wytwarzania

-Struktury podmiotów działających na rynku

Wyróżniki produktu:

- oznakowanie produktu

- opakowanie

Oznakowanie produktu

- znaki towarowe i marka produktu

- opis produktu, informacja dla kogo produkt jest przeznaczony, skład i działanie, jak przechowywać i użytkować, termin przydatności, data produkcji

-znaki zgodności z normami

- Slogan reklamowy

Znakiem towarowym może być każde oznaczenie przedstawione graficznie, które nadaje się do odróżnienia na rynku towaru jednolitego podmiotu gospodarczego od towarów tego samego rodzaju innych przedsiębiorstw.

Znakiem towarowym może być:

- wyraz

-rysunek

-ornament

- formy przestrzenne

- Melodia

Opakowanie- jest wytworem stanowiącym wierzchnią warstwę danego towaru i ma na celu ochronę, ułatwienie magazynowania przenoszenie oraz sprzedaż poprzez wpływ na wyobraźnię potencjalnego nabywcy.

Funkcje opakowania:

-ochronne

-informacyjne

-ilościowe

- reklamowe

- promocyjne

Podział opakowań

Usługa- działanie podejmowane w celu zaspokojenia określonej potrzeby klienta i realizowanie z udziałem klienta często w celach komercyjnych

Cechy usług:

-niematerialność

- nietrwałość

- różnorodność

- nierozdzielność

- Heterogeniczność

- Niemożność nabywania prawa własności

1. Scharakteryzować wybraną grupę czynności składających się na proces transportowy (czynności przewozowe, manipulacyjne, organizacyjne).

Proces transportowy to następujące kolejno i powiązane ze sobą czynności niezbędne do zrealizowania potrzeby transportowej. Proces transportowy obejmuje proces przewozowy oraz czynności warunkujące dokonanie przewozu, czyli przygotowanie ładunku do przewozu, składowanie przejściowe, wydawanie ładunku i czynności organizacyjne.

Organizacja procesu przemieszczania polega na realizacji opracowanej już wcześniej koncepcji przewozu lub też na wyborze przez stronę posiadającą po swojej stronie gestię transportową optymalnego wariantu przewozu i podjęciu działań zmierzających do jego realizacji. Czynności wynikające z tej fazy procesu transportowego są bardzo często zlecane firmie spedycyjnej czy logistycznej, choć mogą być dokonywane we własnym zakresie.

Fizyczne przemieszczenie ładunku to zespół takich czynności jak załadunek, przewóz, wyładunek, składowanie, magazynowanie, kontrola ilościowa i jakościowa towaru a także czynności manipulacyjne (przepakowywanie, ważenie, pobieranie próbek itp.) W tej fazie powstaje główna część kosztów procesu transportowego, a dla jej właściwego przebiegu istotne znaczenie ma technika i technologia transportu

1. Określić wybrane warianty obsługi transportowej, mając na uwadze udział uczestniczących podmiotów (nadawca, przewoźnik, odbiorca itp.).

- wariant I dotyczy sytuacji, gdy nadawca dokonuje przewozu własnym środkiem taborem, nie korzystając z usług innych przedsiębiorstw.

-wariant II- w obsłudze transportowej ładunku może być zaangażowany przewoźnik- przedsiębiorstwo transportowe wykonujące na zlecenie usługi przewozowe.

-wariant III Gestor ładunku może też zlecić obsługę całości procesu przemieszczania organizatorowi przewozu, który pośrednicząc między nadawcą a odbiorcą ładunku oraz wszystkimi podmiotami wykorzystywanymi w relacji procesu transportowego, ma za zadanie doprowadzić do wykonania bezpiecznego i ekonomicznego przewozu.

Ten wariant przewiduje pojawienie się w obsłudze transportowej ładunku nowego podmiotu- organizatora, nie posiadającego własnych środków transportu, który pośrednicząc pomiędzy zleceniodawcą a przewoźnikiem, podejmuje się organizacji przewozu towaru.

-wariant IV - Współcześnie wraz z coraz częściej stosowaną przez przedsiębiorstwo politykę, zmierzającą do pogłębienia więzi z partnerami- kooperantami, w obsługę transportową ładunku włączony jest, pełniący funkcję organizatora transportu, operator logistyczny:

1. Scharakteryzować rolę organizatora przewozów ładunków w świetle współczesnych tendencji na rynku TSL.

Organizatorzy przewozów ładunków, w toku prowadzonej przez siebie działalności spełniają określone funkcje. Do najważniejszych z nich należą funkcje:

-doradcza - pojawia się w fazie poprzedzającej zawarcie kontraktu handlowego przez eksportera i importera a przejawia się w udzielaniu rad i informacji które mogą być wykorzystane w trakcie prowadzenia negocjacji handlowych, w celu jak najlepszego ujęcia warunków transportu w kontrakcie.

-dokumentacyjna- przez tą funkcję organizator sporządza, podpisuje, sprawdza oraz powoduje wystawienie dokumentów niezbędnych przy realizacji transportowych aspektów kontraktów kupna-sprzedaży

-organizacyjna – polega na doborze środków transportu. Przewoźników, czasu , trasy i sposobu przesłania towarów, a także koordynacji i synchronizacji kolejnych faz przemieszczania towarów oraz udziału i współdziałania poszczególnych podmiotów biorących udział w ich obsłudze.

-wykonawcza – realizowana jest podczas fizycznych operacji transportowych

-bankowa – polega na wykładany w imieniu zleceniodawcy środków pieniężnych na pokrycie należności obciążających ładunek z tytułu różnych usług lub czynności urzędowych

Operator podejmuje się wykonania wszelkich działań i czynności, nie ograniczając się jedynie do przemieszczania ładunku.

1. Przedstawić podział przedsiębiorstw na rynku transportowym według kryterium formy organizacyjno-prawnej.

• Przedsiębiorstwa prywatne

• Transportowe spółki cywilne

• Transportowe spółki jawne , komandytowe, komandytowo-akcyjne, z ograniczoną odpowiedzialnością, akcyjne

• Spółdzielnie transportowe

• Towarzystwa transportowe

• Państwowe przedsiębiorstwa transportowe

• Transportowe zakłady budżetowe

1. Wymienić i scharakteryzować zasoby rzeczowe niezbędne do wykonywania usług przewozowych.

Zasoby rzeczowe które są niezbędne w celu wykonywania usług przewozowych, to:

• Infrastruktura transportowa

  • Drogi kolejowe, samochodowe, kanały żeglugowe

  • Stacje i punkty transportowe

  • Urządzenia infrastrukturalne uzupełniające

• Infrastruktura logistyczna

  • Magazyny i powierzchnie składowe

  • Środki i narzędzia manipulacyjne

• Środki produkcji, wyznaczające potencjał przewozowy przedsiębiorstwa transportowego

  • Tabor transportowy

  • Urządzenia ładunkowe

  • Jednostki ładunkowe (kontenery, palety)

• Środki naturalne, niezbędne do uruchomienia potencjału przewozowego:

  • Materiały pędne

  • Materiały uzupełniające (oleje, smary)

• Środki materialne, niezbędne do funkcjonowania podmiotu transportowego:

  • Budynki produkcyjne ( zajezdnie, lokomotywownie, wagonownie, obiekty zaplecza technicznego)

  • Budynki nieprodukcyjne (budynki socjalne, biurowce)

  • Budowle ( drogi dojazdowe, stacje)

1. Wyszczególnić technologie przewozowe oraz określić uwarunkowania stosowania określonej technologii.

Technologia transportowa rozumiana jest jako metoda postępowania, której celem jest niezawodne, najsprawniejsze i najekonomiczniejsze uzyskanie efektu produkcyjnego w przewozie określonego przedmiotu przewozu. Decyduje ona o sposobach wykonania usług przewozowych na rzecz konkretnej partii ładunku lub liczby pasażerów. Technologie powinny być ujednolicone w odniesieniu do wszystkich czynności w całym procesie transportowym.

Podstawowe wyróżnienie technologii transportowej wynika z faktu, co jest przedmiotem przewozu. W przypadku przewozów ładunków zastosowanie określonej technologii determinowane jest przez: cechy ładunków, warunki miejsca załadunku i wyładunku, dostępną technikę oraz organizacyjne powiązania między nadawcami a odbiorcami.

Najważniejszym czynnikiem są cechy ładunków, które kształtują ich odporność na warunki , czas trwania i skutki transportu, tworząc podatność transportową ładunków, decydującą o doborze technologii transportu.

Rodzaje technologii:

Technologie zunifikowane- mają zastosowanie do ładunków zjednostkowanych, przystosowanych do środków technicznych i sposobów wykonywanych czynności w procesie transportowym. Wymagają one typowych urządzeń transportowych, ujednolicania opakowań ładunków, typowego taboru transportowego, mechanicznych urządzeń przeładunkowych

Technologie specjalizowane- mają zastosowanie do ładunków niezjednostkowanych lub zjednostkowanych w formie pakietów, przewożonych taborem przeznaczonym do określonych ładunków i rodzaju zadania przewozowego. Wymagaja one taboru specjalizowanego ( cystern, chłodni, taboru do ładunków ponadgabarytowych), mechanicznych lub automatycznych urządzen przeładunkowych.

Technologia uniwersalna- mają zastosowanie do ładunków zjednostkowanych i niezjednostkowanych, z wyłączeniem kontenerów. Przy tej technologii stosuje się zazwyczaj tabor uniwersalny, wskazane jest jednak stosowanie mechanicznych urządzeń przeładunkowych.

1. Opisać wybrane problemy decyzyjne w przedsiębiorstwie (w systemie zarządzania, finansowym, motywacyjnym, albo na poziomie marketingowym).

System motywacyjny:

- wynagrodzenie zasadnicze, wynikające z umowy o pracę

- wynagrodzenie dodatkowe, wynikające z pracy w nietypowych warunkach, pełnienia określonych funkcji, pracy w godzinach nadliczbowych

- wynagrodzenie premiowe, występujące w formie regulaminowej lub uznaniowej

- wynagrodzenie dodatkowe, pochodzące nie z umowy o pracę, ale wynikające z wykonywania określonych zadań przez pracowników, nie mieszczących się w ich codziennych obowiązkach, występujących najczęściej w postaci umowy- zlecenia

System finansowy(dwie płaszczyzny):

- działalności operacyjnej, związanej z doborem źródeł finansowania działalności, kształtowania płynności finansowej, kształtowania poziomu zadłużenia przedsiębiorstwa, oceną osiągniętych poziomów rentowności finansowej oraz operacyjnej;

- działalności strategicznej, związanej z problematyką pozyskiwania i wydatkowania środków finansowych, w celu zmiany struktury elementów majątku trwałego zgodnie z długofalową strategią rozwoju przedsiębiorstwa

1. Wyróżnić i dokonać opisu czynności występujących w jednej z wymienionych grup usług na rynku TSL.

11.1. Usługi transportowe

11.2. Usługi spedycyjne

11.3. Logistyka magazynowa

11.4. Logistyka zaopatrzenia i dystrybucji

11.5. Doradztwo logistyczne

11.6. E-logistyka

11.1. Usługi transportowe

TRANSPORT

ŁADUNKI

-drobnica spaletyzowana

-drobnica klasyczna

-drobnica w kontenerach

-drobnica w pojemnikach specjalnych

-paczki

PRZEWOZY

-Przewozy całopojazdowe

-Przewozy ładunków częściowych

PRZEWOZY O CHARAKTERZE SPECJALNYM

-przewozy ładunków niebezpiecznych

-przewozy chłodnicze

-przewozy ponadgabarytowe

-przewozy inne specjalne

-przesyłki kurierskie

KONSOLIDACJA

-konsolidacja na trasie

-konsolidacja w terminalu (klasyczna)

-cross-docking

-merge-in-transit

USŁUGI STANDARD

-track & trace

-dowóz w ciągu 24h (kraj)

USŁUGI STANDARD PLUS

-odbiór poza typowymi godzinami pracy

-transport z magazynowaniem

11.2. Usługi spedycyjne

SPEDYCJA CZYSTA

-spedycja domowa

-dokumentacja

-organizacja procesu przewozowego

-usługa agencji celnej

-inkaso spedytorskie

-doradztwo w zakresie bazy dostawy

11.3. Logistyka magazynowa

USŁUGI TERMINALOWE
(logistyka magazynowa)

-magazynowanie

-magazynowanie przyzakładowe

-skład celny

-kompletacja palet (picking and packing)

-co-pacing

-co-manufacturing

-naprawy

-inwentaryzacja zapasów

11.4. Logistyka zaopatrzenia i dystrybucji

ZAOPATRZENIE/DYSTRYBUCJA (logistyka zaopatrzenia i dystrybucji)

-kompleksowa obsługa dystrybucji

-obsługa supermarketów

-obsługa sklepów internetowych

-obsługa JIT (Just in Time)

-obsługa SCM (Supply Chain Management) m.in. CMO, VMI

-dostawy wahadłowe

-dostawy uzupełniające

-monitoring miejsca sprzedaży

-inwentaryzacja stanu zapasów sieci dystrybucji

-logistyka zwrotów

11.5. Doradztwo logistyczne

DORADZTWO LOGISTYCZNE

-one stop shopping

-procesy logistyczne

-rozwiązania systemowe

11.6. E-logistyka

E-LOGISTYKA

-e-fulfillment (element e-commerce)

-e-procurement

-usługi translacyjne

-ASP (Aplication Service Provider)

-e-rynki

E-LOGISTYKA

• e-fulfillment (element e-commerce) –

• e-procurement

• usługi translacyjne

• ASP (Aplication Service Provider)

• e-rynki

1. Dokonać podziału i opisu uwarunkowań regulowania działalności operacyjnej przedsiębiorstw w branży TSL.

Szczegółowe regulacje prawne obowiązują przedsiębiorców świadczących usługi przewozowe przy wykorzystaniu konkretnych gałęzi transportu.

1. TRANSPORT DROGOWY – (dostosowanie się do ustawy z 6 września 2001 o transporcie drogowym), ustawa określa, kto może posiadać status przewoźnika oraz świadczyć usługi zarobkowego transportu drogowego, a umożliwia taka działalność poprzez nadanie licencji na przewozy krajowe lub międzynarodowe. Żeby otrzymać taką licencję trzeba zdobyć certyfikat kompetencji zawodowych – potwierdza kwalifikacje i wiedzę potrzebną do podjęcia działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług przewozowych transportem samochodowym.
   Został ustanowiony organ kontrolny w postaci INSPEKCJI TRANSPORTU DROGOWEGO (ITD), do której należy:

- kontrola dokumentów związanych z wykonywaniem transportu drogowego

- kontrola dokumentów przewozowych związanych z wykonywaniem transportu

-kontrola ruchu drogowego w zakresie transportu

- kontrola przestrzegania przepisów dot. okresów prowadzenia pojazdów, obowiązkowych przerw i czasu odpoczynku kierowcy

-kontrola przestrzegania szczegółowych zasad i warunków transportu zwierząt.

1. TRANSPORT KOLEJOWY – (ustawa z 28 marca 2003 o transporcie kolejowym). Centralnym organem administracji rządowej jest Prezes Urzędu Transportu Kolejowego, powołany do: regulacji transportu kolejowego, licencjonowania, nadzoru technicznego nad eksploatacją i utrzymaniem linii kolejowych oraz utrzymaniem bezpieczeństwa ruchu kolejowego.

2. TRANSPORT LOTNICZY – (ustawa z 3 lipca 2002). Powołano Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Do jego zadań należą: wszystkie sprawy związane z lotnictwem cywilnym, dotyczące regulacji rynku usług lotniczych oraz nadzoru lotniczego, certyfikacja umożliwiająca prowadzenie działalności gosp. Przy użyciu lotniczych środków transportu.

3. TRANSPORT MORSKI - (kodeks morski – 18 września 2001) reguluje kwestie określające definicje środków transportu oraz przewoźników wykonujących przewozy morskie. W sprawach wypadków morskich orzekają izby morskie ( w Gdyni i Szczecinie).

4. ŻEGLUGA ŚRÓDLĄDOWA – (ustawa z 21 grudnia 2000). Organ regulujący działalność w zakresie żeglugi śródlądowej to minister właściwy do spraw transportu oraz dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej. Zajmują się bezpieczeństwem żeglugi śródlądowej, przeprowadzaniem inspekcji statków oraz kontrolą: przestrzegania przepisów uczestników szlaków żeglugowych; stanu oznakowania dróg wodnych; dokumentów przewozowych. Współdziałają z innymi organami w sprawie bezpieczeństwa żeglugi i ochrony środowiska.

5. TRANSPORT MIEJSKI – jego organizacja leży w gestii samorządów.

Poza regulacjami prawnymi przedsiębiorców obowiązują założenia polityki transportowej. Działania polityki transportowej dzielą się na instrumenty ekonomiczne i pozaekonomiczne.

Do ekonomicznych należą:

-stawki podatkowe, celne, ubezpieczeniowe i amortyzacyjne;

-premie, subwencje, dotacje, ilgi podatkowe;

-kredyty, stopy oprocentowania;

-płace, systemy płacowe;

-zamówienia rządowe;

Normatywy w zakresie podziału zysku, amortyzacji, tworzenia funduszy celowych, obowiązkowych depozytów, czy kaucji.

Do pozaekonomicznych instrumentów do najważniejszych można zaliczyć narzędzia administracyjne:

-zarządzenia i uchwały organów władzy o charakterze imperatywnych (nakazy, zakazy);

-koncesje i limity, kwotowanie, licencje, zezwolenia;

-narzędzia polityki kadrowej (kształcenia, przeszkolenia);

-decyzje lokalizacyjne;

-przydziały (lokali, terenów), rozdzielnictwo i reglamentacja zasobów, w tym usług;

-zalecenia (sanepidu, przeciwpożarowe, BHP).

Występują jeszcze:

- regulacje systemu motywacyjnego (determinowana przez skłonność przedsiębiorstwa do maksymalizacji wynagrodzeń);

-regulacje poziomu marketingowego (zdolność przedsiębiorstwa do pozyskiwania informacji rynkowej oraz wykorzystywania instrumentów marketingu- mix).

1. Określić pojęcie strategii organizacji i wyszczególnić etapy jej tworzenia .

STRATEGIA ORGANIZACJI - Przyjęta przez jej kierownictwo, spójna koncepcja działania , której wdrożenie ma zapewnić osiągnięcie fundamentalnych celów długookresowych w ramach wybranej domeny działania

ETAPY POWSTAWANIA STRATEGII

1. Poznanie swojego przedsiębiorstwa i sytuacji wyjściowej: otoczenia, rodzaju działalności, organizacji, silnych i słabych stron, zasobów wiedzy i umiejętności, środków materialnych, finansowych i ludzkich, konkurencji oraz podstawowych atutów strategicznych.

2.Rozstrzygnięcie, dokąd przedsiębiorstwo chce zmierzać:

-jakie rodzaje działalności zamierza prowadzić /koncentracja, „rojenie” czy dywersyfikacja/

-jakie dostrzega szanse/nowe produkty, usługi, udoskonalenia

-jak definiuje swoich klientów /wierni, nowi, wybrani

-jakie wartości chce proponować /cechy produktu, ceny

-jakie atuty konkurencyjne zamierza wykorzystywać,

-jaki wizerunek własny kreować /dotychczasowy czy nowy

-w jakich krajach prowadzić działalność?

3.Myślenie i wybranie sposobu realizacji określonych celów strategicznych: technologii, innowacji, metod marketingowych, systemu organizacji sprzedaży, środków, inwestycji, terminów, talentów, wiedzy, partnerów fuzji i przejęć, formy organizacji, poziomu ryzyka.

4.Wdrożenie strategii:

-jak od decyzji przejść do działania zbiorowego, jaką metodę przyjąć przy opracowywaniu i wdrażaniu strategii

1. Przedstawić założenia i zasady realizacji strategii w przedsiębiorstwach branży TSL.

Strategia przedsiębiorstw funkcjonujących w branży transportowej traktowana jest jak pewien sposób myślenia, wspólny dla kadry kierowniczej transportu. Aby osiągnąć założenia w niej zaplanowane, przedsiębiorstwo organizujące przewozy musi być zarządzane w sposób nowoczesny, a takie wymagania spełnia zarządzanie strategiczne, którego efektem jest wdrożenie skutecznej strategii, która zapewni osiągnięcie przewagi konkurencyjnej a rynku. Takie warunki spełniają strategie sukcesu.

Wdrażanie założonej strategii jest kompleksowym procesem dostosowywanym do konkretnych warunków i sytuacji przedsiębiorstwa. Sprawność tego działania jest w dużym stopniu funkcją trzech elementów:

-struktury przedsiębiorstwa

-kwalifikacji pracowników

-kultury organizacyjnej

Pierwszym krokiem ku realizacji strategii jest jej transformacja na konkretne zadania ilościowe i finansowe oraz na konkretną politykę funkcjonalną. Konieczne jest opracowanie działań kapitałowych oraz przedsięwzięć w poszczególnych obszarach działalności przedsiębiorstwa. Następnie musi dojść do dostosowania organizacji przedsiębiorstwa do wymogów realizacji strategii. Zmiany te mogą dotyczyć:

-redukcji szczebli organizacyjnych

-redukcji komórek sztabowych i pomocniczych

-tworzenia sieci trwałych powiązań wewnątrz i na zewnątrz przedsiębiorstwa

Następnym krokiem w kierunku realizacji założeń strategii sukcesu przedsiębiorstwa funkcjonującego na rynku usług transportowych jest zadbanie o sprawne działanie systemów informacji i kontroli.

1. Wyjaśnić rozumienie pojęcia zarządzanie strategiczne

Zarządzanie strategiczne - proces informacyjno-decyzyjny, który jest wspomagany funkcjami planowania, organizacji, motywacji i kontroli. Jego celem jest rozstrzyganie o kluczowych problemach działalności przedsiębiorstwa ze szczególnym uwzględnieniem oddziaływań otoczenia i węzłowych czynników własnego potencjału wytwórczego.

Zarządzaniem strategicznym jest działanie polegające na tworzeniu systemowych gwarancji przetrwania organizacji w bliżej nieokreślonych, a jednocześnie w krytycznie istotnych dla przetrwania warunkach. Można tu zauważyć dwa elementy będące składową tego pojęcia, dwie osobne dziedziny, dzięki którym w efekcie synergii powstaje zarządzanie strategiczne: Zarządzanie oraz Strategia.

Według Lemon Consulting zarządzanie strategiczne jest to połączenie trzech głównych procesów: Formułowania strategii, Wdrażania strategii, Oceny strategii.

-Formułowanie strategii polega na przeprowadzeniu analizy sytuacji, oceny siebie i analizy konkurencji: zarówno wewnętrznych i zewnętrznych, zarówno mikro- i makro-środowiskowych. Dodatkowo zgodnie z oceną, ustalane są cele. Cele te powinny mieć przedziały czasowe, niektóre powinny być ustalane w perspektywie krótkoterminowej, inne w perspektywie długoterminowej.

-Kolejnym etapem jest wdrażania strategii. Etap ten przedstawia lokalizację oraz opisuje zarządzanie zasobami (finansowe, kadrowe, czasu i wsparcia). Dodatkowo utworzenie łańcucha dowodzenia lub kilku alternatywnych struktur jest warunkiem dobrego wdrażania strategii. Należy również zauważyć, że niezbędne z punktu widzenia realizacji planu strategicznego jest przypisanie odpowiedzialności za konkretne zadania lub procesy do konkretnych osób, jednostek lub grup operacyjnych . Wdrażanie strategii obejmuje również zarządzanie procesem. Dotyczy to monitorowania wyników, w porównaniu do wzorców i najlepszych praktyk, ocenę skuteczności i efektywności, procesu kontroli odchyleń od strategii i dokonywania niezbędnych korekt w procesie. Podczas realizacji konkretnych programów, wymagane jest zdobywanie niezbędnych środków, opracowanie procesu kształcenia, testowanie, dokumentacja i integracja z tym wszystkim, co zostało dotąd wdrożone.

-Końcowym etapem jest ocena strategii. Jest to w rzeczywistości pomiar efektywność strategii organizacyjnej. Jest niezwykle ważne, aby przeprowadzić analizę SWOT, aby dowiedzieć się o mocnych i słabych stronach, szansach i zagrożeniach (zarówno wewnętrznych jak i zewnętrznych) które posiada dany podmiot. Może to wymagać podjęcia pewnych pomiarów już na tym etapie, lub nawet zmiany całej strategii.

1. Rozróżnić planistyczne i zasobowe podejście do zarządzania strategicznego

Podejście planistyczne

Podejście planistyczne do zarządzania strategicznego opiera się na czterech głównych postulatach. Postulat pierwszy - Strategia jako długookresowy plan działania, który umożliwia kształtowanie przyszłości w racjonalny sposób. Postulat drugi - Proces budowania planu jest formalny, oparty na precyzyjnej metodologii. Postulat trzeci - Strategia tworzona jest z perspektywy „góry”. Ostatni postulat, postulat czwarty - Plan budowany jest w oparciu o zebrane doświadczenie. Jak można zauważyć podejście planistyczne opiera się na cechach przywódczych. Oznacza to, że proces formułowania strategii odbywa się zgodnie z hierarchią obowiązującą w przedsiębiorstwie. Strategia jest formułowana przez menagerów szczebla najwyższego /szef, prezes, dyrektor, itp./ i przekazywana do realizacji personelowi podległemu. Personel szczeble niższego ma za zadanie wypełniać polecenia bez konieczności pełnego zaznajomienia się ze strategią przedsiębiorstwa. Ciężar tworzenia planu strategii spoczywa zatem na kierownictwie firmy. Zgodnie z powyższą charakterystyką oraz nawiązaniu do problematyki przedstawionej przez K. Obłója pracownicy organizacji podzieleni są na dwie grupy: „planistów” oraz personel operacyjny. Tak realizowane podejście strategiczne naraża przedsiębiorstwo na błędne formułowanie strategii przez osoby nie posiadające odpowiedniej wiedzy i doświadczenia. Powoduje to utratę potencjału wiedzy i umiejętności rozpraszając go po całym przedsiębiorstwie. Ponadto nienaturalnie rozdziela etap planowania od etapu wdrażania strategii.

Podejście zasobowe

Zasobowa koncepcja zarządzania strategicznego opiera się na założeniu, że kluczowym czynnikiem sukcesu przedsiębiorstwa jest dysponowanie strategicznymi zasobami i umiejętnościami oraz ich dobre wykorzystanie. Zgodnie z założeniami podejścia zasobowego organizacja dysponuje zasobami pozwalającymi jej osiągnąć przewagę konkurencyjną. Szczególność tych zasobów można określić w następujący sposób: Zasoby pozwalają na wykorzystanie szans oraz neutralizowanie zagrożeń, Zasoby są dostępne niewielkiej liczbie przedsiębiorstw, Zasoby są trudne do powielenia.

Jak wiadomo przedsiębiorstwo, które posiada zasoby zgodne ze swoim profilem działalności oraz realizowaną strategią ma większą szansę na powodzenie i przetrwanie w porównaniu z przedsiębiorstwem, którego zasoby nie są kompatybilne. Posiadane zasoby i umiejętności ułatwiają przedsiębiorstwu realizowanie ustalonych celów. Jednak przede wszystkim zasoby te umożliwiają kreowanie dodanej wartości dla klientów oraz wykorzystywanie przez firmę szans pojawiających się w otoczeniu oraz neutralizowanie zagrożeń. Zasoby, które przyczyniają się do tworzenia wartości dodanej noszą miano strategicznych. Natomiast zasoby krytyczne dla konkurencyjności przedsiębiorstwa te, które trudno zrekonstruować lub zastąpić tworzą tzw. potencjał strategiczny, który przyczynia się do osiągnięcia trwałej przewagi konkurencyjnej. Zasoby, aby stały się źródłem przewagi konkurencyjnej muszą być przede wszystkim trudne do naśladowania z powodu ochrony prawnej lub z powodu tzw. bariery wiedzy. Warunkiem efektywnego zarządzania zasobami przedsiębiorstwa jest wzajemne współdziałanie elementów stanowiących element strategiczny organizacji: importowanie wiedzy z otoczenia, implementacja i integracja nowych narzędzi i technologii, eksperymentowanie, wspólne rozwiązywanie problemów oraz kluczowe umiejętności.

Współdziałanie wymienionych elementów można przedstawić za pomocą grafu (rys. 1.)

Głównym i kluczowym elementem podejścia zasobowego są umiejętności będące własnością przedsiębiorstwa wspierane narzędziami pomocniczymi. Pełne wykorzystanie tych zasobów daje możliwość na realizację wyznaczonego planu strategicznego przedsiębiorstwa. To właśnie umiejętności oraz wiedza stanowią potencjał strategiczny, decydujący o osiągnięciu przewagi konkurencyjnej przez przedsiębiorstwo nad pozostałymi podmiotami rynku.

1. Określić warunki konieczne do przetrwania przedsiębiorstwa na rynku.

Przetrwanie uważane jest za cel nadrzędny organizacji i jemu podporządkowany jest cały system i proces zarządzania. Przedsiębiorstwo aby przetrwać, stale musi wprowadzać u siebie zmiany gdyż funkcjonując w zmieniającym, wzrastającym otoczeniu, samo musi się zmieniać i dostosowywać w takim tempie –aby pozostać w niezmienionej sytuacji, albo szybciej – aby osiągnąć wyższy poziom niż konkurencja. Może to zostań spełnione w warunkach sformułowania i wdrażania strategii odpowiedniej do aktualnej sytuacji przedsiębiorstwa. W branży transportowej, pośród przedsiębiorstw organizatorów przewozów można spotkań się z różnymi przejawami planowania i realizowania strategii działania. Aby osiągnąć sukces na rynku należy wyprzedzać tendencje rynkowe i szybko reagować na potrzeby klientów. Ponadto skuteczność w osiąganiu znaczącej pozycji na rynku zdeterminowana jest przez stopień przygotowania kadry kierowniczej oraz stanem zasobów rzeczowych i finansowych a także zdolnością do dostosowywania strategii do otoczenia.

-maksymalizacja zysku, czyli odpowiednio dobrana wielkość produkcji do danych cen i kosztów

-zapewnienie trwałej zyskowności firmy

-uzyskiwanie przez nie płynności finansowej

-dostosowanie się do nowych wymagań rynku

-wprowadzanie nowej technologii, nowych produktów, surowców, a także form organizacyjnych

skuteczny nadzór właścicieli

-dążenie do uzyskania zadowalających efektów

-działanie w oligopolu (ma ono znaczny wpływ na ustalanie warunków panujących na rynku), działanie monopolistyczne (przedsiębiorstwo samo dyktuje ceny)

1. Opisać przykład przejawów strategii wzrostu wśród przedsiębiorstw branży transportowej.

Aby przedsiębiorstwo miało szanse na rozwój w swoich założeniach strategicznych musi zawrzeć takie posunięcia, które będą prowadziły do jego wzrostu. Należy bowiem zaznaczyć że strategie rozwoju są identyfikowane ze wzrostem. Są dwa rodzaje wzrostu:

-wzrost kapitałowy – następuje projektowanie rozwoju na podstawie posiadania większych aktywów materialnych i niematerialnych, co prowadzi do podniesienia wartości majątku przedsiębiorstwa. Tutaj wzrost może być osiągnięty albo przez dysponowanie maksymalną ilością zasobów, albo przez dążenie do osiągnięcia najwyższej rentowności z zainwestowanych kapitałów.

-wzrost kontaktowy – następuje rozszerzenie pola wpływu przedsiębiorstwa, jednak bez angażowania kapitałów przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwo organizator przewozów ma szansę na osiągnięcie założeń wynikających ze strategii sukcesu poprzez swój wzrost, który może się przejawiać w formie:

-wzrostu wewnętrznego

-wzrostu zewnętrznego

-wykup innego przedsiębiorstwa

-łączenie się z innym przedsiębiorstwem

Wzrost wewnętrzny polega na rozrastaniu się przedsiębiorstwa wewnątrz przez:

-działalność racjonalizującą

-nowe inwestycje rzeczowe – zarówno zakup nowych środków produkcji i instalowanie ich w istniejących obiektach, jak i tworzenie nowych filii czy oddziałów.

• Wzrostu wewnętrznego, który polega na rozrastaniu się przedsiębiorstwa od wewnątrz przez:

  • Działalność racjonalizującą

  • Nowe inwestycje rzeczowe- zarówno zakup nowych środków produkcji i instalowanie ich w istniejących obiektach, jak i tworzenie nowych filii czy oddziałów

Najbardziej kosztowne jest budowanie filii , ponieważ wymaga pokonania barier wejścia do sektora- dużych nakładów inwestycyjnych na stworzenie opłacalnej skali produkcji, sieci dystrybucji, marketingu, niezbędnych zezwoleń, licencji, czy atestów. Ze wszystkich rozwiązań najbardziej ryzykowane, ale dające największe możliwości rozwoju , jest tworzenie oddziałów firmy za granicą.

• Wzrostu zewnętrznego:

  • Wykup innego przedsiębiorstwa

  • Łączenie się z innymi przedsiębiorstwami:

    • Z zachowaniem samodzielności

    • Bez zachowania samodzielności

Alternatywą dla założenia filii własnego przedsiębiorstwa w kraju czy za granicą jest rozwój zewnętrzny przez wykupienie jednej lub kilku firm z interesującego nas sektora. Taki sposób działania zaoszczędza czas potrzebny do zdobycia rynku, pozwala uniknąć wielu kosztów UTOPIONYCH- związanych z uzyskaniem pozwoleń, ale wymaga zaangażowania znacznych kapitałów. Dlatego decydują się na to duże przedsiębiorstwa dysponujące nadwyżkami kapitałowymi, które traktują nabycie firmy jako lokate kapitału.np: integracja pozioma

1. Podać przykład stosowania przez przedsiębiorstwa strategii kooperacji i przedstawić jego charakterystykę.

Strategie kooperacji wykorzystuje się wówczas, gdy firmy zamierzają wejść na atrakcyjny segment rynku, ale ich zasoby, doświadczenie i reputacja nie są wystarczające, aby osiągnąć sukces. Natomiast połączenie zasobów dwóch lub więcej firm stwarza większe szanse na wykorzystanie okazji rynkowych i wzmocnienie dotychczasowej pozycji.

Występują również takie połączenia przedsiębiorstw, w których rezygnują one ze swej gospodarczej samodzielności i poddają się jednolitemu kierownictwu. Takie połączenie może dokonać się w wyniku zdobycia większościowych udziałów w podporządkowanym przedsiębiorstwie albo zawarcia umowy o opanowaniu.

Przykładami takiego rodzaju powiązań są:

-holding

-koncern

-fuzja

Fuzja ma miejsce wtedy, kiedy dwa lub więcej identycznych lub porównywalnych podmiotów gospodarczych, początkowo autonomicznych, zostaje pozbawionych osobowości prawnej i ekonomicznej i łączy się ze sobą w celu stworzenia nowego przedsiębiorstwa. Cechą fuzji jest dobrowolne działanie partnerów. Może być ona przeprowadzona w dwóch formach:

-scalenia przez nowe założenie (konsolidacja)

-scalenia przez wchłonięcie

Holding polega na centralizacji alokacji kapitału i zysków poprzez sprawowanie kontroli nad prawnie samodzielnymi podmiotami, którymi są zazwyczaj spółki kapitałowe. Prowadzi to do powstania grupy spółek, z których jedna jest spółką dominującą a inne spółkami zależnymi. Spółka dominująca posiada w spółkach zależnych kontrolny pakiet udziałów. 
  
Koncern to związek samodzielnych prawnie i ekonomicznie przedsiębiorstw, funkcjonujących pod wspólnym kierownictwem, które może sprawować przedsiębiorstwo, uzyskujące kontrolę nad pozostałymi (koncern subordynacyjny) albo wspólny dla koncernu organ (koncern równorzędny). Forma prawna przedsiębiorstw, które wchodzą w skład koncernu jest dowolny, a sam koncern powstaje w formie umowy, w której przyznaje się jednej ze spółek kierownictwo, albo przez założenie nowej spółki, której celem jest zarządzanie wszystkimi przedsiębiorstwami, wchodzącymi w skład koncernu.

1. Przedstawić własne zdanie dotyczące znaczenia zarządzania zasobami ludzkimi we współczesnych organizacjach oraz określić główne elementy polityki personalnej w przedsiębiorstwie.

Podstawowe elementy polityki personalnej:

-Planowanie zapotrzebowania na personel

-Procedury doboru pracowników

-Procedury selekcji pracowników

-Procedury rozwoju kadr

-Adaptacja społeczno-zawodowa

-Systemy wynagradzania pracowników

-Szkolenie pracowników

-Ocena pracy pracowników

-System motywacyjny

Ze względu na wzrost znaczenia wiedzy i doświadczenia w zarządzaniu przedsiębiorstwem, wzrasta też znaczenie zarządzania zasobami ludzkimi w ujęciu strategicznym. Organizacja, aby móc osiągać cele strategiczne, musi aktywnie dbać o zapewnienie sobie dostępu do odpowiedniej puli talentów, które umożliwią rozwój w wybranych przez siebie kierunkach.

W dzisiejszych czasach uwaga przykładana do zarządzania zasobami ludzkimi coraz bardziej przenosi się z działań administracyjnych na działania „miękkie". Wynika to z faktu, iż pracownicy stają się dla organizacji coraz bardziej wartościowym zasobem. Ich wiedza jest coraz bardziej unikalna i coraz trudniej jest ich zastępować. Dodatkowo, często organizacja wkłada wiele wysiłku w szkolenie i rozwój pracowników, aby byli oni w stanie wykonywać powierzone im zadania. Utrata takich pracowników wiąże się z dużym kosztem wykształcenia ich zastępców. Wychodząc naprzeciw tym zjawiskom, w zarządzanie zasobami ludzkimi wkomponowuje się coraz więcej elementów wywodzących się z nauk psychologicznych i socjologicznych, których celem jest stworzenie optymalnych warunków zarówno wyzwalających potencjał pracowników, jak i zapewniających realizację celów przedsiębiorstwa.