WYKŁAD 1

PROCES PRODUKCYJNY- to uporządkowany ciąg działań w wyniku którego konsument otrzymuje produkty, czyli wyroby lub usługi.

STRUKTURA PROCESU PRODUKCYJNEGO I WYTWÓRCZEGO

PROCES BADAŃ I ROZWOJU(R&D Reserved & Developed, B+R Badanie + Rozwój)

Zadanie:

- opracowanie koncepcji nowych produktów oraz zmiany innowacyjne już istniejących

- projektowanie produktu(obliczenia np. o wytrzymałość materiału, rysunki złożeniowe jak ma wyglądać)

-budowanie prototypów, aby zbadać czy wyrób jest poprawny, ewentualnie zmiany

- projektowanie procesu wytwarzania wyrobów(w jaki sposób wytworzyć produkt, jakie urządzenie itp.)

- projektowanie lokalizacji nowych zakładów produkcyjnych

-rozpoznanie źródeł zaopatrzenia

PROCES WYTWÓRCZY

1) PROCES WYTWÓRCZY PODSTAWOWY

dotyczy samego wytwarzania produktu i wiąże się z rozplanowaniem i realizacją poszczególnych operacji, które prowadzą do powstania produktu. Wiąże się ze sterowaniem ilością produkcji i jej jakością.

Główną częścią procesu wytwórczego podstawowego jest proces technologiczny.

PROCES TECHNOLOGICZNY- jest to proces w ramach którego następuje zmiana kształtów, własności chemicznych i fizycznych, wyglądu zewnętrznego, albo też wzajemnego położenia części tak że w jego efekcie otrzymujemy wyrób lub półwyrób.(montaż)

2) PROCES WYTWÓRCZY POMOCNICZY( proces utrzymania ruchu)

Utrzymanie ruchu dotyczy

1. dostarczanie energii pod różnymi postaciami(elektryczność, woda, para powietrzna)

2. odprowadzenia wszystkich pozostałości i procesu wytwórczego, podstawowego(ścieków, nieczystości, utylizacji odpadów)

3) PROCES OBSŁUGI WYTWARZANIA

dotyczy obsługi administracyjnej, utrzymania czystości, bezpieczeństwa obiektów produkcyjnych

PROCES DYSTRYBUCJI I OBSŁUGI KLIJENTA

dotyczy dostarczania produktów do klientów oraz wszystkich innych kontraktów z klientem

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE PROCESU PRODUKCYJNEGO

1. CELOWNOŚĆ- jest to uporządkowany ciąg działań i służy konkretnemu celowi

2. DYNAMIKA- proces produkcyjny ma charakter dynamiczny tzn. że w trakcie jego realizacji zmieniają się charakterystyki ilościowe i jakościowe(ilość produktu cały czas są zmienne, nie są stałe nie można z góry ustalić jak to będzie wyglądało)

3. Proces produkcyjny jest realizowany z zachowaniem RUCHU EKONOMICZNEGO

ZASADA RUCHU EKONOMICZNEGO:

oznacza to maksymalizowanie efektu produkcyjnego przy określonym założonym zużyciu czynników produkcji(praca, kapitał) lub przy założeniu uzyskania określonego efektu minimalizuje się zużycie czynników produkcji. Przy minimalnym nakładzie środków chce się uzyskać założony efekt lub przy stałym nakładzie maksymalizuje się efekt.

WYRÓB

PROSTY zwany detalem lub częścią, jest jednolity konstrukcyjny element otrzymany z jednego materiału i nie posiadający powiązań z innymi elementami.

ZŁOŻONY To połączone ze sobą co najmniej dwa wyroby proste . Może być on zespołem wyrobu

WYRÓB

GOTOWY Niepodlegający dalszej obróbce danego producenta

FINALNY Który nadaje się do samodzielnego użytkowania eksploatacji

STRUKTURA WYROBU- pokazuje powiązania pomiędzy poszczególnymi elementami wyrobu, pokazuje połączenia w zespoły, podzespoły.

SCHEMAT STRUKTURY WYROBU

WYR ÓB 0

GŁÓWNY ZESPÓŁ 01

ZESPÓŁ 0101

PODZESPÓŁ 010101 010102

DETAL 01 01 01 01 01 01 01 02 01 01 01 03 01 01 01 04 00 00 00 03

Każdy wyrób składa się z poszczególnych elementów każdy detal ma oznaczenia liczbowe, które określają poszczególne podczyści.

CYKL PRODUKCYJNY- okres pomiędzy rozpoczęciem a zakończeniem podstawowego procesu wytwórczego podczas którego surowiec lub materiał wejściowy przechodzą przez kolejne fazy wytwarzania przekształcany jest w wyrób gotowy

!!! DLA MENAGERA JEST BARDZO WAŻNY. BARDZO WAŻNĄ ROLE ODGRYWA TU CZAS!!!

WYKŁAD 2

FORMY ORGANIZACJI PRZEPŁYWÓW PRODYKCJI

500PLN produkt 100PLN

PRZEPŁYW = ILOŚĆ (TYPY)

Formy produkcji:

• produkcja stacjonarna,

• produkcja niepotokowa

• produkcja potokowa

• produkcja gniazdowa

Każdy produkt może być wyprodukowany w każdej formie przepływu produkcji.

Forma stacjonarna inaczej określana jako produkcja „na ten jeden” raz „pod klucz” albo „na przedsięwzięcie”. W tej formie całość zadania produkcyjnego (całość produktu) jest wykonana przez jedną osobę lub grupę ludzi. Produkt jest realizowany bez przerw od początku do końca.

Przykłady: -praca fryzjera,

-praca krawca gdy szyje na zamówienie,

-budowa budynku, bloku mieszkalnego

-budowa statku, produkcja filmu.

Wartość dodana wart. Dodana w danej firmie, dodana do produktów w danym przedsiębiorstwie. Od wartości produktu, który opuszcza przedsiębiorstwo (finalny, gotowy) odejmuje się wartość materiałów i surowców zużytych do jego wytworzenia

V_A = V_OUT - V_IN

- Ta forma produkcji charakteryzuje się szybkim przyrostem wartości dodanej,

- jest prosta, względnie łatwa w organizacji,

- produkcja ta wymaga ludzi o szerokich i różnorodnych umiejętnościach,

- wyposażenie powinno być uniwersalne(nie specjalistyczne), które mają wszechstronne zastosowanie,

- charakteryzuje się niskim współczynnikiem wykorzystania wyposażenia (jak często maszyna pracuje do czasu gdy nie jest wykorzystywana). Jest to cecha niekorzystna(maszyna zainwestowana nie pracuje)

- łatwo jest przystosować produkt do indywidualnych potrzeb klienta.

- przy dużych przedsięwzięciach trudno jest zsynchronizować ludzi i zadania. Stosuje się wtedy rozbudowane harmonogramy jako narzędzie zarządzania.

NIEPOTOKOWA FORMA ORGANIZACJI PRODUKCJI.

W tej produkcji proces produkcyjny danego produktu musi być podzielony na części tzw. operacje. Produkcja a tym samym przepływ przez system produkcyjny odbywa się w tzw. partiach produkcyjnych.

PARTIA PRODUKCYJNA to liczba detali albo części wykonanych jednorazowo w ścisłej kolejności i przy jednorazowym nakładzie pracy związanym z przygotowaniem i zakończeniem przetwarzania (obróbki).

Produkcja niepotokowa polega na tym, że jedna operacja jest wykonywana na całej partii wyrobów i dopiero po zakończeniu obróbki wszystkich wyrobów z partii może być przekazana na kolejne stanowisko do następnej operacji. Jest to najczęściej stosowana forma produkcji w dzisiejszych czasach.

Charakterystyka:

1. wartość dodana narasta bardzo wolno a także nieregularnie, jest to niekorzystne

2. trudność organizacyjna wynikająca z czasów oczekiwania. Są dwa rodzaje czasów oczekiwania:

• czas, kiedy detal oczekuje na swoją kolejkę do wykonania operacji oraz po wykonaniu operacji aż zostanie zakończona operacja na całej partii wyrobu

• czas wtedy, kiedy cała partia wyrobu oczekuje na rozpoczęcie kolejnej operacji. W tym czasie jest transportowanie partii ze stanowiska na operacji jednej do stanowiska na operacji kolejnej, ale często między operacjami partia oczekując na kolejną operację trafia do produkcji w toku

3. zawsze występują kolejki partii oczekujących na realizację operacji

4. dzięki takiej formie produkcji uzyskuje się specjalizację pracowników (mogą mieć węższe umiejętności niż przy poprzedniej formie)

5. wyposażenie bardziej specjalistyczne niż w produkcji stacjonarnej

6. zagmatwane, nieregularne przepływy prod.

7. jest znacznie lepsze wykorzystanie maszyn niż w produkcji stacjonarnej

8. duże prawdopodobieństwo zakłóceń w przepływach produkcji

Potokowa forma organizacji produkcji

Jeśli z produkcji niepotokowej wyeliminujemy postoje, oczekiwanie, kolejki, to mamy do czynienia z produkcją potokową. W produkcji potokowej nie dzieli się wyrobów na partie produkcyjne. Produkcja potokowa to taka, w której obróbkę wyrobu prowadzi się w sposób ciągły. Jest konieczność przekazywania zadań (wyrobu) do następnego stanowiska tuż po zakończeniu obróbki oraz konieczność rozpoczynania zadania tuż po jego nadejściu w ten sposób żeby nie było oczekiwania pomiędzy stanowiskami i na stanowiskach. Aby uzyskać płynny przepływ wyrobu czas niezbędny do wykonania każdej operacji musi być taki sam.

Przy produkcji potokowej występuje płynny przepływ bez oczekiwań i kolejek, znacznie korzystniejszy przepływ w porównaniu z produkcją niepotokową.

Wartość dodana narasta szybko

Takt produkcji potokowej jest to czas pomiędzy spływem z linii dwóch kolejnych wyrobów a jednocześnie jest to czas w którym każde stanowisko robocze musi wykonać przydzielono mu operację.

Problemy produkcji potokowej

Ze względu na zsynchronizowanie systemu wystąpienie jakiegokolwiek błędu lub uszkodzenia (np. awaria na jednym stanowisku) powoduje przerwanie, opóźnienie pracy na wszystkich pozostałych stanowiskach (chyba że awaria ta zostanie usunięta w czasie trwania taktu).

Kiedy stosuje się produkcje potokową:

- warunkiem zastosowania produkcji potokowej jest odpowiednia skala na produkt

- popyt musi odznaczać się stabilnością

- musi trwać co najmniej kilka lat

- gdy produkt jest sezonowy to produkt ma zapas w antysezonie po to żeby można było ją sprzedać w okresie kiedy popyt jest większy od mocy produkcyjnych

- standaryzacja wyrobów- produkty jednakowe bez jakichkolwiek zmian w małych odstępach czasu.

- stabilność dostaw materiałów i surowców oraz stała powtarzalna jakość

- duża niezawodność maszyn i urządzeń w linii potokowej

- błędy i wady wykonawców na stanowiskach wzdłuż produkcji potokowej

PRODUKCJA GNIAZDOWA(zastąpiła ona produkcje potokową, początek lat 80)

Produkcja gniazdowa jest próbą zaradzenia problemom jaką niesie ze Sabą produkcja potokowa. Produkcja gniazdowa jest połączeniem pewnych cech produkcji potokowej.

Główne zasady:

1. pracownicy oraz zakłady pracy są podzielone na gniazda czyli fizycznie oddzielone miejsca w których pracują stałe grupy pracowników

2. gniazda produkcyjne mają dużą samodzielność, samodzielnie planują swoją prace oraz dobierają sposób wykonywania zadań.

3. wielkość gniazda od 6 do 15 pracowników.

4. gniazdo wykonuje wyrób od początku do końca

5. maszyny i urządzenia wykorzystywane przez gniazdo są zgrupowane razem(w jednym miejscu)

W produkcji gniazdowej wartość dodana narasta znacznie szybciej w porównaniu z produkcją niepotokową, natomiast wolniej niż w produkcji potokowej.

KORZYŚCI:

1. lepsze stosunki międzyludzkie między pracownikami

2. większego zaangażowania i większej innowacyjności

3. wydajność z reguły jest lepsza niż w produkcji niepotokowej(na stosunek uproszczenia przepływu produkcji)

4. większe tempo uczenia się pracowników a tym samym szybkiego wzrostu efektywności

5. zmniejszenie ilości transportu

6. uproszczenie planowania produkcji a tym samym znacznie prostsze sterowanie systemem produkcji

TYPY PRODUKCJI:

!!! Mówiąc o typach produkcji bierzemy pod uwagę ilość wyrobów wykonywanych w systemie produkcyjnym.

Są cztery typy produkcji:

1. Jednostkowa

2. małoseryjna

3. seryjna

4. masowa

1. JEDNOSTKOWA

- ma miejsce wówczas kiedy liczba wykonywanych zasobów jest niewielka 1 szt. lub kilka szt.

- każdy wyrób różni się od poprzedniego

- w procesie produkcji jednostkowej występuje duża jednorodność operacji, proces jest nie powtarzalny

- ale też duża elastyczność jest procesów produkcji czyli dostosowanie do procesów produkcyjnych

2. MAŁOSERYJNA

- występuje wówczas gdy liczba wykonywanych wyrobów jest większa i tworzy partie lub serie

- w zależności od ……… możemy mówić o produkcji seryjnej lub małoseryjnej

- partia produkcji wiąże się zawsze z wyodrębnianiem pewnej ilości wyrobów po to żeby muc zarządzać przepływem tych wyrobów wewnątrz systemu produkcyjnego

- seria produkcyjna wiąże się z wprowadzeniem do produkcji na pewien okres czasu pewnego rodzaju wyrobów, z reguły się produkuje co pewien czas

- wykonuje się ja w małych zakładach rzemieślniczych

- często na zasadach klienta i według jego wytycznych

Produkcja małoseryjna charakteryzuje się :

- większym asortymentem o dużej różnorodności

- konieczność częstych przezbrojeń urządzeń i częstych przestojów, małe wykorzystanie maszyn(niepotokowy).

3. SERYJNA

- jeszcze większa ilość wyrobów produkowana w jednej serii czyli przy jednym ustawieniu urządzenia do danego wyrobu.

- tutaj znacznie częściej występuje zapas na magazyn niż na zamówienie

- jest mały margines zmian w produkcie specjalnie pod potrzeby klienta( ale w przypadku gdy klient zamawia powtarzalne serie wykonuje tak zwane kontraktowanie serii jest to dłuższy proces negocjacyjny który polega na ustaleniu charakterystyk wyrobów zamawianych a także warunków finansowych i często to się wiąże z prawem wyłączności. Klient dostarcza często swój projekt)

Produkcja seryjna charakteryzuje się wiec:

- mniejszym zróżnicowaniem produktów

- zastosowaniem standaryzacji i…

- szerszy asortyment ale mniej zróżnicowany

4. MASOWA

- ma miejsce wówczas gdy liczba wykonanych wyrobów jest bardzo duża i taka produkcja trwa nieprzerwanie najwięcej sezon a przeciętnie 2-3 lata.

- jeśli produkcja trwa ciągle to niekonieczny jest podział na serie i partie ale w praktyce prowadzi się na zasadzie identyfikacji

- wiąże się z dużymi nakładami na jej uruchomienie

- duże nakłady mogą się zwrócić tylko przy dużej skali produkcji

- przy produkcji masowej jest bak praktycznie możliwości zmian w wyrobie pod potrzeby klienta

- dominująca forma to potokowa

(urządzenia gosp. Domowego, samochody, produkty spożywcze)

Ciągła:

- jest to produkcja masowa

- wyrób jest produkowany 24 godz./dobę z dnia na dzień

(chemia-komponenty chemiczne, oleje, benzyna, stal- surówki wyrób stali, papier)

- wymaga wyspecjalizowanych maszyn

- jest zautomatyzowana

WYKŁAD 4

	PRODUKCJA
	JEDNOSTKOWE	MAŁOSERYJNE	SERYJNE	MASOWA	CIĄGŁA
WIELKOŚĆ PRODUKCJI	Pojedyncze egzemplarze	Mała	Średnia	Bardzo wysoka	Ciągły strumień
ZMIENNOŚĆ PRODUKCJI	Każdy produkt inny	Znacząca	Rzadka	Mała	Żadna
CZĘSTOŚĆ ZMIAN PRODUKCJI	Ciągła	Częsta	Sporadyczna	Żadna	Żadna
WYPOSAŻENIE JEDNOSTKOWE	Uniwersalne	Uniwersalne	Trochę wyspecjalizowana	Specjalistyczne	Specjalistyczne
LICZBA OPERATORÓW	Duża	duża	Mniejsza	Mała	Mała
POZIOM KWALIFIKACJI	Wysoki	Wysoki	Średni	Niski	Niski
KOSZT KAPITAŁU	Niskie	Niskie	Średnie	Wysokie	Bardzo wysokie
KOSZTY JEDNOSTKOWE	Wysokie	Wysokie	średnie	niskie	niskie

Wielkość produkcji:

Częstość zmian- w sensie zmian asortymentu, wprowadzania jak często(częstotliwość) produkowania poszczególnych asortymentów.

Liczba operatorów- względna liczba operatorów odniesieniu do ilości produkowanych wyrobów.

Poziom kwalifikacji- dotyczy pracowników zajmujących się bezpośrednio produkcją(np. w produkcji masowej wykonują proste czynności nakładów związanych z przygotowaniem i uruchomieniem produkcji.

Koszt kapitału- wielkość nakładów inwestycyjnych, czyli nakładów związanych z przygotowaniami uruchomieniem produkcji

Koszt jednostkowy- całość kosztów, ilość produktów wyrobów

ZARZĄDZANIE ZAPASAMI

Model zaopatrzenia (2):

1. niezależny

2. zależny

Adn. 1

zamawianie informacje o systemie

magazynowym

Nazywa się NIEZALEŻNY ponieważ zamówienia na dostawy nie zależą bezpośrednio od planu produkcji, a oparte są wyłącznie na stanach magazynowych.

Adn. 2

Nazywa się ZALEŻNYM gdyż w tym systemie zamówienia na dostawy materiałów surowców, bezpośrednio zależą od harmonogramów produkcji oraz zamówień klientów.

Wykorzystuje się tu metodę:

MRP1- jako przykład systemu zaopatrzenia zależnego

CYKL ZAOPATRZENIA- okres czasu pomiędzy stwierdzeniem potrzeby na dany materiał część albo surowiec do produkcji, a jej realizacją tzn. stanem w którym materiały bądź część surowców są dostępne do wydania dla działu produkcji. Składa się on z trzech części.

MRP- Material Requive Planning (planowanie potrzeb materiałowych)

Opracowania w latach 50-tych przez Amerykanów, natomiast rozwój i szerokie zastosowanie znalazła dopiero w 90-tych. Polega ona na przetwarzaniu dużych ilości danych. Są to dziesiątki tysięcy różnych informacji na których muszą być wykonywane proste działania matematyczne. Bez zastosowania systemów komputerowych metoda nie mogła zafunkcjonować.

MRP to metoda organizacyjna natomiast w praktyce MRP jako nazwa oprogramowania. Oznacza to, że jest to klasa systemów informatycznych, która stosuje metodę MRP.

MRP pełni role wagi tzn. MRP ocenia zapotrzebowanie materiałowe według popytu na produkty i na podstawie tej oceny steruje zaopatrzeniem na materiały i surowce do produkcji. Ocena ta polega na połączeniu harmonogramu produkcji (wyrażony w wyrobach gotowych) z zestawieniem materiałów, niezbędnych do wytwarzania produktów, następnie zbadanie zapasów magazynowych i na tej podstawie ustalenie które części i surowce muszą być zamówione i w jakim czasie tak , aby jak najkrócej były składowane w przedsiębiorstwie. Uzupełnienie zapasów, o ile to możliwe, odbywa się w taki sposób, aby część materiałów i surowców, były dostępne w procesie wytwarzania w momencie, kiedy są potrzebne na stanowiskach produkcyjnych. System MRP w sposób ciągły lub okresowo kontroluje i aktualizuje harmonogramy. W procesie MRP zapasy bezpieczeństwa tworzy się w wyrobach gotowych.

Dzięki systemowi informatycznemu możliwe jest połączenie razem:

- przewidywania zamówień

- określenie wielkości zamówień

- terminów dostaw

- określenie wielkości partii produkcji

- momentów rozpoczęcia i zakończenia produkcji

- wielkości zapasów w produkcji i w magazynie

OBLICZANIE W MRP

MRP przeprowadza obliczenia dla wszystkich części składowych… i uwzględnia wszystkie części zamawiane z procesem wytwarzania i z cyklem zaopatrzenia

Formuła zaopatrzenia jest następująca:

Część……. Część realizacji……..	TYDZIEŃ
		1	2	3	4	5	6
Ogólne zaopatrzenie na określone części
Stan w magazynie
Różnica
Planowanie zakupów ilościowe i rodzajowe
Faktyczne dostawy

1.Najpierw ustalamy co produkujemy

Przykład

2blaszki połączone 5 śrubami

2.Zestawienie materiałów( specyfikacja wyrobów)

Coś

2 x blaszki 5 x śrubka

cykl 2 tygodnie

3. Okres otrzymywania materiałów

2 tygodnie wcześniej składamy zamówienie, aby śrubka była już gotowa

4.Harmonogram

Tydzień	47	48	49	50
		100	200 100 300	400

Obliczanie MRP dla śrubki

	47	48	49	50
Zapotrzebowanie na śrubkę		500 1000	1500 1000	2000
Stan w magazynie	500	500
Różnica	500	-500	1500	2000
Zamówienia	1500	2000
dostawy			1500	2000

Gdy różnice dodatnie to zamówienie nas nie interesuje

WYKŁAD 5

KOŻYŚCI Z DOBRZE WDROŻONEGO MRP :

1. zmniejszenie poziomu zapasów dzięki precyzji co do ilości i czasu składanych zamówień

2. skrócenie czasu realizacji wyrobu, skrócenie cyklu produkcyjnego wyrobu(wpływ na to ma pkt.1)

3. zmniejszenie ilości opóźnień(precyzja dostaw)

* wyeliminowanie opóźnień w dostawach do klientów

* opóźnień wewnątrz systemu produkcyjnego

4. możliwość elastycznego przyśpieszania i opóźniania różnych zadań produkcyjnych(dzieje się to wówczas gdy klient zrezygnuje z zamówienia którego produkcja zaczyna się dnia następnego)

PROBLEMY Z URZYCIEM MRP(kiedy on może nie zadziałać)

1. Funkcjonowanie głównego planu produkcji

Jeśli główny plan produkcji nie jest precyzyjnie układany, jeśli w przedsiębiorstwie nie ma kultury działania ściśle według planu produkcji to wdrożenie MRP przynosi tylko częściowy efekt.

2. Jeśli plan produkcji jest sporządzany ze zbyt małym wyprzedzeniem albo są często zmieniane wówczas MRP nie przyniesie oczekiwanych korzyści

3. Wiarygodność i atrakcyjność informacji

Jeśli brak jest wiarygodnych danych o cyklu zaopatrzenia wówczas system MRP nie wiele pomoże w zmniejszaniu zapasów

SYSTEM MRP II

MRP II - Manufacturing Resource Planning (planowanie zasobów produkcyjnych)

MRP II jest uzupełnieniem MRP I

MRP II polega na :

Jeśli do funkcji MRP I czyli planowania materiałowego dodamy sterowanie innymi czynnikami produkcji takimi jak zasoby maszyn i urządzeń, powierzchnia produkcyjna i magazynowa, czynniki energetyczne, praca ludzi i kapitał to otrzymamy MRP II.

MRP II- możemy zdefiniować jako system który całościowo obejmuje zarządzanie i sterowanie produkcją, czyli obejmuje planowanie wydajności maszyn, wydajność energii, zapotrzebowanie na kapitał(pieniądze) planowaniem i sterowaniem.

Pełny MRP II obejmuje również pełne cykle biznesowe od sporządzania planu biznesowego do osiągnięcia wyników.

MRP II obejmuje zarządzanie na poziomie

*strategicznym

*taktycznym

*operacyjnym.

Na poziomie STRATEGICZNYM MRP II zajmuje się

- znajduje się biznes plan(czyli całościowy plan przedsiębiorstwa) jest w nim plan sprzedaży na najbliższe okresy, plan rozwoju wyrobów

- planowanie i badanie kosztów produkcji oraz finansów całej firmy

- sterowanie ilością produkcji

Na poziomie TAKTYCZNYM MRP II zajmuje się:

- główny harmonogram produkcji a więc razem z MRP I

- planowanie zdolności produkcyjnych(wydajności i wykorzystywania maszyn)

Na poziomie OPERACYJNYM MRP II zajmuje się:

- składaniem zamówień na materiały i surowce do produkcji

- sterowanie dystrybucją(logistyka wejścia)

-sterowanie zaopatrzeniem w inne czynniki produkcji(energia, ludzie, itp.)

Główną korzyścią z zastosowania MRP II jest przede wszystkim ułatwienie planowania i kontrolowania nad całym systemem produkcyjnym, bardzo ważnym czynnikiem jest możliwość wyrażenia?? i pokazania tych czynników w wymiarze finansowym. np. możliwość śledzenia strat na różnych etapach procesu produkcyjnego.

Jest to bardzo zaawansowany system informatyczny i jest on bardzo trudny do takiego bezkonfliktowego wdrażania.

SYSTEM JUST IN TIME

Opiera się na założeniu żeby produkować i dostarczać takie wyroby gotowe na które w danej chwili jest zapotrzebowanie i dostarczać je w momencie kiedy jest na nie zapotrzebowanie. Taka filozofia jest możliwa tylko wówczas kiedy produkuje się w krótkich cyklach wytwórczych i przy ścisłej współpracy klienta z producentem(dostawcą).

Podzespoły części do montażu dostarczane są do producenta wyrobów finalnych, wówczas kiedy są potrzebne w produkcji. Odbywa się to tak że każde uruchomienie produkcji odbywa się po otrzymaniu polecenia od bezpośredniego odbiorcy wyrobu. Każda produkcja jest odpowiedzią na jakąś potrzebę i taki system byłby systemem ciągnącym w przeciwieństwie do pchającego.

1). 1- produkcja na skład 2). 1- gotowość dostawcy

2- Zamówienie odbiorcy 2- zamówienie odbiorcy

3- dostawa ze składu 3- produkcja

4- dostawa wyrobu

SYSTEM JUST IN TIME DZIAŁA WEDŁUG SYSTEMU LOGIKI CIĄGNACEGO!!!

Ideologia Just in Time

JiT to dążenie do wzorca składającego się z 5 elementów :

1. dążenie do zerowego poziomu zapasów

2. wielkość partii produkcyjnej równa jednej sztuce

3. zerowy poziom braków

4. bezwzględna dokładność w terminach dostaw

5. 100% aktualność danych

Szczegółowe zasady działania JiT

1. należy eliminować wszystkie straty występujące w procesie produkcji

a) należy pozbyć się produkcji zbędnych ilości wyrobów w stosunku do potrzeb w JiT zrywa się z zasadą która powszechnie obowiązywała a mianowicie jeśli produkować tylko po to żeby uniknąć przestojów Ti nie należy wogle produkować w danym czasie.

b) eliminuje się wszelka produkcję na zapas w myśl takiej zasady że nie wiem kiedy i czy kiedykolwiek wyprodukowane na zapas części będą przydatne. Części wyprodukowane na zapas traktuje się jak zamrożony kapitał czyli koszty.

c) zbędny transport, eliminuje się wszelkie zbędne przemieszczenia materiałów, części, wyrobów jeśli nie są one rzeczywiście niezbędne.

d) wszelkiego typu oczekiwania, czyli i oczekiwanie aż dostarczona jest część z poprzednich stanowisk, należy też wyeliminować oczekiwanie na części dostarczone.

e) braki i wady w produkcji, strata materiału i energii ludzkiej, praca maszyn, ponadto są to koszty naprawy braków, naprawy serwisowe

f) zapasy zabezpieczające ze strony dostaw, zabezpieczenie że któryś materiał nie dojedzie

g) wyeliminowanie działań wszelkich bezużytecznych działań pracowników tzn. że w drodze analizy oceny wszelkie przekładanie, schylanie jeśli nie jest niezbędne to trzeba wyeliminować

h) eliminować zbędne procesy

2.Nastawienie pracownika do spraw jakości…………. Produkcji odpowiedzialnymi za jakość w systemie JiT należy uczynić wszystkich pracowników ponadto JiT to praca zespołowa.

ORGANIZOWANIE PRZEPŁYWÓW PRODUKCJI TECHNIKA KANBAN (karteczka, przywieszka)

System Kan-Ban opiera się na 3 elementach:

1. standardowe specjalnie przygotowane pojemniki do transportu wewnętrznego

2. karta produkcji

3. karta przepływu

Adn. 2

Karta produkcji(zlecenie produkcji)- karta ta stanowi zlecenie na wykonanie określonej liczby części, najczęściej jednego standardowego pojemnika. Dopiero kiedy karta taka trafi na stanowisko wykonawcze stanowisko ma prawo rozpocząć obróbkę części według treści polecenia.

Adn. 3

Karta przepływu(karta ruchu, zlecenie przepływu)- karta ta stanowi dokument pobierania części z poprzedniego stanowiska. Karta ta upoważnia do przetransportowania jednego standardowego pojemnika określonych części ze stanowiska gdzie były wytworzone do stanowiska gdzie zostaną poddane dalszej obróbce. Karta ta przemieszcza się razem z pojemnikiem

Punktem wyjścia funkcjonowania systemu Kan-Ban jest harmonogram stanowiska, produkującego wyrób gotowy(montaż) najczęściej na podstawie harmonogramu ostatniego stanowiska. Określa dzienny plan produkcji. Wielkość partii która będzie wytworzona na poszczególnych stanowiskach określa się wielkością stosowanych pojemników. Każde stanowisko jest też magazynem gdzie części wytworzone przez to stanowisko oczekują na dalszą obróbkę. Działanie systemu Kan-Ban rozpoczyna się od ostatniego stanowiska najczęściej będzie to montaż wyrobu gotowego. Przed rozpoczęciem produkcji według dziennego planu, następuje pobranie potrzebnych części ze stanowiska poprzedniego. Odbywa się to poprzez przesłanie odpowiedniej karty ruchu, dzięki której możliwe jest przetransportowanie jednego standardowego pojemnika potrzebnych części. Na stanowisku poprzedzającym w zamian za pobranie części wystawie się kartę produkcji(albo ja się uwalnia) i karta produkcji stanowi zlecenie na poprzedzającego stanowiska, do rozpoczęcia obróbki. Jeśli stanowisko to potrzebuje części z poprzedzającego stanowiska wysyła kartę ruchu i działania powtarzają się i w taki sposób następuje pobieranie pojemników i zlecenia produkcji konkretnych potrzebnych części wstecz aż do początku procesu produkcyjnego.

ZASADY FUNKCJONOWANIA:

1. na każdym stanowisku z dostępnych kart zlecenia produkcji(kart Kan-Banu) ustala się harmonogram roboczy na najbliższy czas(godziny) i harmonogram układa się według kolejności nadchodzenia kart Kan.

Jeśli na stanowisko nie trafi żadna karta Kan-Ban to nie ma potrzeby wykonywania żadnej operacji. W czasie kiedy nie ma zlecenia na żadną produkcję pracownicy wykonują różne zajęcia związane z ulepszeniem pracy porządku stanowiska, przygotowują je do pracy.

Wielkość zapasów produkcji w toku w systemie Kan-Ban jest sterowana poprzez 2 czynniki:

1. przez wielkość standardowych pojemników

2. przez ilość kart Kan-Ban wyemitowanych i wysłanych na produkcję

System Kan-Ban jest tak sterowany aby wymuszał rozwiązywanie problemów przy dużym poziomie zapasów produkcji w toku błędy i wady produkcyjne są łatwe do ukrycia ponieważ nie wpływają bezpośrednio na całość systemów produkcji

W systemie Kan-Ban co pewien czas obniżany jest zapas produkcji w toku. Wówczas zaczynają wychodzić na jaw wszystkie braki organizacyjne i techniczne. Pracownicy stają w sytuacji bez wyjścia i muszą podjąć działania aby je usunąć i w ten sposób następuje doskonalenie produkcji.

Im mniejszy poziom zapasów produkcji w toku tym bardziej widoczne są niedociągnięcia organizacyjne w przedsiębiorstwie.

Do poprawnego działania systemu Kan-Ban konieczna jest harmonijna współpraca z kooperantami przedsiębiorstwa tzn. z dostawcami materiałów części surowca. Wobec nich stosuje się taką samą zasadę jak wewnątrz produkcji a mianowicie nie zamawia się materiałów czy części dopóki nie są one potrzebne w produkcji zakładów.

KORZYŚCI JiT WSRAŻANIA W PRZEDSIĘBIORSTWACH

1. elastyczność produkcji i możliwość szybkiego reagowania na zmiany koniunktury na rynku.

2. znaczna redukcja zapasów produkcji w toku oraz zapasów magazynowych z których można zrezygnować gdy….

3. podniesienie jakości wyrobów i ograniczenie ilości braków

4. skrócenie cykli produkcyjnych

WYKŁAD 6

Projektowanie wyrobów R&D (B+R)

Zajmuje się tym wydział badań i rozwoju.

Okres wprowadzenia wyrobu i czas do pomysłu na nowy wyrób do ukazania się wyrobu w sprzedaży(czyli na rynku) jest to przedmiot konkurencji przedsiębiorstw. Kto pierwszy ten bierze wszystko.

PROCES PROJEKTOWANIA, WDRAŻANIA WYROBÓW

I. ZBIERANIE POMYSŁÓW. TWORZENIE IDEI NOWYCH POMYSŁÓW.

Najczęściej wyroby powstają na skutek pomysłów menadżerskich „my tworzymy potrzeby klientów”.

ŹRÓDŁA POMYSŁÓW NA NOWY WYRÓB

1. Bezpośredni odbiorcy przedsiębiorstwa(dystrybutorzy).

• Mają oni nowe spojrzenie na wyrób nieograniczone możliwościami technologicznymi

• Znają więcej szczegółów o funkcjonowaniu wyrobów u konsumenta. Dlatego bliski kontakt i spotkania z dystrybutorami, możne prowadzić do powstania ciekawych pomysłów na nowe wyroby. Zalecane są systematyczne meeting.

2. Konsumenci (użytkownicy wyrobów)

Wykorzystuje się różne metody badań marketingowych. Najbardziej przydatne wydają się testy prototypów (technika FOKUSU konsumenckiego). Można też wykorzystywać ankietowanie w celu poznania nowych potrzeb upodobań i preferencji użytkowników.

3. Produkty konkurentów.

Informacje o produktach konkurentów symulują. Zespół przygotowujący nowy produkt do lepszych rozwiązań. W wielu przedsiębiorstwach przeprowadza się systematycznie porównywanie produktów konkurencyjnych z produktami przedsiębiorstwa. Szczególnie przy wdrażaniu nowego wyrobu konkurenta. Produkty porównuje się kontem:

• Rozwiązań konkurencyjnych

• Sprawności technologicznej

• Pod kontem DESIGNEU- stylistyki

Dobrym źródłem informacji o produktach konkurentów są materiały reklamowe konkurencji. Jeśli to nie wystarczy, dokonuje się zakupu wyrobu konkurencji.

4. Działy badawczo- rozwojowe dostawców (szczególnie jeśli dostawcy mają dobrze rozwinięte działy dostawcze).

Działy B+R często poszukują nowych zastosowań dla opracowywanych przez siebie produktów oraz wynalazków. Współpraca i dyskusja z pracownikami B+R może doprowadzić do pomysłu na nowy wyrób, w którym zostanie zastosowany produkt albo wynalazek dostawcy.

5. Prywatni wynalazcy.

Są źródłem w pełni rozwiniętych i opracowanych wyrobów a nie tylko pomysłów. W ich wypadku pozostaje do rozwiązania trudny problem ryzyka prawnego i ryzyka związanego z tajemnicą handlową. Prezentując wynalazek najczęściej odwiedza wszystkich konkurentów prezentując ten sam wynalazek. Często każdy wyrób przynosi duże dochody, wynalazca rości prawa do części takich dochodów.

6. Biura patentowe.

Są w posiadaniu dokumentacji milionów rozwiązań technicznych krajowych i zagranicznych. W oparciu o patent można skonstruować nowy wyrób, albo wykorzystać patent w wyrobie. Biura patentowe systematycznie publikują biuletyny o nowo zarejestrowanych patentach.

7. Pracownicy naukowi(szczególnie nauk ścisłych, medycyny, inżynieryjnych)

Mogą zaoferować wiele informacji o projektach innowacyjnych ze swoich dziedzin, a te z kolei mogą przerodzić się w pomysły na nowy wyrób.

8. Laboratoria rządowe i instytuty badawcze

Prowadzą projekty badawcze, które mogą być wykorzystane do nowych wyrobów

9. Wszyscy pracownicy firmy.

Mogą być oni źródłem ciekawych koncepcji. Ważny jest jednak system motywowania, aby pracownicy chcieli zgłaszać swoje pomysły

II. SELEKCJA POMYSŁÓW

Tylko nieliczne pomysły przechodzą do kolejnej fazy.

Ilość pomysłów FU

W ramach procesu selekcji idei wyrobów oraz koncepcji produktów przeprowadza się następujące oceny:

1. analiza rynku pod kontem akceptacji nowego produktu

2. ocenia się reakcje konkurentów

3. ocenia się efektywność ekonomiczną przyszłego produktu

4. ocenia się możliwości techniczne realizacji produktu

5. ocenia się organizacyjne wdrożenia produktu

Kryteria oceny pomysłu:

1. Czy przyczyni się do osiągnięcia zysku?

2. Czy przyczyni się do wzrostu sprzedaży?

3. Czy przyczyni się do poprawy wizerunku?

4. Czy przedsiębiorstwo posiada niezbędny kapitał?

5. Czy przedsiębiorstwo posiada know-how?

6. Czy przedsiębiorstwo ma dostęp do kanałów dystrybucji?

7. Czy przedsiębiorstwo jest w stanie przeprowadzić niezbędne działania marketingowe?

Pozytywna odpowiedz na powyższe pytania, kryteria prowadzi do opracowania koncepcji produktu i dalszych ocen.

• Ocena pod kątem rynku.

Najlepiej jest wykonywać prototyp i organizować spotkania z grupami konsumentów(losowych) i przeprowadzać ocenę wg. Różnych kryteriów. Zadawać pytania co konsument zmienił by w produkcie.

• Ocena reakcji konkurentów

• Najlepsze rozwiązanie gdy zignorują produkt(tego chcemy)

• Mogą odpowiedzieć jeszcze śmielszym nowocześniejszym produktem, mogą odpowiedzieć obniżką cen na podobne produkty, okresowymi obniżkami.

• Mogą wypościć identyczny i tańszy produkt

• Mogą zablokować dostęp do kanałów dystrybucji

• Mogą potrzebować nadzieję na zarobek

PRÓG RENTOWNOŚCI: koszty produkcji zrównują się z przychodem

Przy przekraczaniu progu rentowności każdy sprzeda na sztukę ponad tą ilość przynosi zysk

Przy ocenie ekonomicznej elastyczności należy też zastosować ocenę finansowego zwrotu z inwestycji NPV(netto prezent value) zaktualizowana podwyżka netto

• Ocena możliwości technicznych

Czy mamy odpowiednią technologię by produkować nowy wyrób, nowe moce produkcyjne?

• Ocena organizacyjna

Czy mamy wystarczającą ilość ludzi o wystarczających możliwościach aby wdrożyć produkt i systematycznie produkować i prowadzić sprzedaż

1

Syst.produk

AV(wartość dodana)

T(czas)

Pr. niepotokowa

Pr. Gniazdowa(2 gniazda)

PROCES PRODUKCYJNY

PROCES BADAŃ I ROZWOJU

PROCES WYTWÓRCZY

PROCES DYSTRYBUCJI I ROZWOJU KLIENTA

PROCES WYTWÓRCZY PODSTAWOWY

PROCES WYTWÓRCZY POMOCNICZY

PROCES OBSŁUGI WYTWARZANIA

Dostawcy

Magazyn

Produkcja

Klient

Dostawcy

Magazyn

Produkcja

Klient

Dostawcy

Magazyn

Produkcja

Klient

Zamówienie

Harmonogramy produkcyjne

Stany magazynowe

?

1. Czas potrzebny na złożenie zamówienia

2. Czas realizacji dostawy

3. czas odbioru dostawy

Cykl zaopatrzenia

Główny harmonogram

Wykaz materiałów

Wykaz materiałów w magazynie

Zaopatrzenie materiałowe

Bieżące zapasy i zapasy produkcji w toku

Planowane zakupy

Informacje o cyklu zaopatrzenia

Zapotrzebowanie materiałowe netto

Wykaz materiałów do zamówienia

Czas i ilość materiałów które trzeba zamówić

Dostawca

Odbiorca

Dostawca

Odbiorca

3

1

4

2

3

2

1

System klasyczny „pchaj”(PUSH)

System w logice „ciągnij”(PULL)

1

2

3

4

1

2

3

4

1

2

3

4

1

1

1

2

2

2

wytwarzanie

MRP

zrobić lub kupić sprzedać, wysłać czy zmagazynować

Ponowny harmonogram

Wielkość partii produkcyjnych

Okres otrzymywania materiałów

Przewidywania marketingowe

Zestawienie materiałów

Harmonogramowanie

Zamówienie sprzedaży

B+R

KLIENCI

KONKURENCI

Tworzenie pomysłu

Studium przedrealizacyjne

Potrzeba produktu

Wstępny projekt

Proces planowania

Końcowy projekt

Produkcja

Koncepcja produktu

TAK

Specyfikacja funkcji

prototyp

Projekt i specyfikacja projektu

Liczba idei

czas

Poszukiwanie pomysłu

Selekcja pomysłów

Koncepcja produktu

Analiza ekonomiczna

Rozwój produktu

Testowanie produktu

Wprowadzenie produktu

Strefa przyjęć

Strefa wydań

Strefa przyjęć

Strefa wydań

gniazdo

gniazdo

Wyrób finalny

---