WYKŁADY1 Prawo gospodarcze W

Prawo gospodarcze

Wykład 1

8 października 2015

Dr Izabela Barańczyk

Konsultacje:

Mail:

Zaliczenie: 17 grudnia termin „0”

Prawo gospodarcze jest to zespól norm regulujących ustrój przedsiębiorców oraz stosunki zobowiązaniowe między tymi podmiotami oraz między nimi a innymi uczestnikami w obrocie gospodarczym krajowym i zagranicznym. W prawie gospodarczym mieszczą się zagadnienia o charakterze podmiotowym tzn. kto podlega regułom prawa gospodarczego. Zagadnienia o charakterze przedmiotowym odnoszą się do tak zwanych czynności handlowych związanych z działalnością gospodarczą, zawieraniem umów, wykonywaniem umów, wykonywaniem bądź nienależytym wykonaniem zadań.

Typy umów:

Punktem wyjścia dla naszych rozważań musi być to, że opieramy się na koncepcji prawa cywilnego, zgodnie z nią całokształt przepisów, które normują obrót profesjonalno - gospodarczy NIE stanowi odrębnej gałęzi prawa. Można powiedzieć, że jest to wyspecjalizowany dział prawa cywilnego. Aktywność ta w obrocie prawnym może być podzielona na 2 podstawowe kategorie:

  1. obrót powszechny, odnoszący się do stosunków prawnych między podmiotami prywatnymi

(ten obrót nas nie będzie interesował)

  1. obrót gospodarczy obejmujący stosunki prawne w sferze działalności prawnej

    • obrót profesjonalny między przedsiębiorcami,

    • obrót konsumencki - stosunki między przedsiębiorcami, a konsumentami.

Źródła prawa gospodarczego:

Źródłami prawa gospodarczego obowiązującego w Polsce są ustawy, umowy międzynarodowe, rozporządzenia jako akty wykonawcze. W prawie gospodarczym mają także znaczenie:

Pojęcie przedsiębiorcy i pojęcie działalności gospodarczej

Podstawowym aktem prawnym prawa gospodarczego jest ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Definicja przedsiębiorcy znajduje się w wielu aktach prawnych i niekiedy ten termin jest różnie definiowany. Definicja przedsiębiorcy znajduje się w Art. 43^1 kodeksu cywilnego. Przyjmuje się, że definicja zawarta w kodeksie cywilnym ma walor ogólny. Definicja oparta na Art. 43^1 oraz ustawie o swobodzie działalności gospodarczej w artykule 4 i 2

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej :

Art. 431. Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 331 § 1, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Art. 432. § 1. Przedsiębiorca działa pod firmą.

§ 2. Firmę ujawnia się we właściwym rejestrze, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

Art. 433. § 1. Firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku.

§ 2. Firma nie może wprowadzać w błąd, w szczególności co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia.

Art. 434. Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Nie wyklucza to włączenia do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz innych określeń dowolnie obranych.

Art. 435. § 1. Firmą osoby prawnej jest jej nazwa.

§ 2. Firma zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej, które może być podane w skrócie, a ponadto może wskazywać na przedmiot działalności, siedzibę tej osoby oraz inne określenia dowolnie obrane.

§ 3. Firma osoby prawnej może zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej, jeżeli służy to ukazaniu związków tej osoby z powstaniem lub działalnością przedsiębiorcy. Umieszczenie w firmie nazwiska albo pseudonimu osoby fizycznej wymaga pisemnej zgody tej osoby, a w razie jej śmierci – zgody jej małżonka i dzieci.

§ 4. Przedsiębiorca może posługiwać się skrótem firmy. Przepis art. 432 § 2 stosuje się odpowiednio.

Art. 436. Firma oddziału osoby prawnej zawiera pełną nazwę tej osoby oraz określenie „oddział” ze wskazaniem miejscowości, w której oddział ma siedzibę.

Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej :

Art. 2. Działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Art. 2a. Do działalności gospodarczej: budowlanej, handlowej i usługowej, oraz działalności zawodowej polegającej na świadczeniu usług stosuje się odpowiednio przepisy art. 5, przepisy rozdziału 2 i 3 ustawy z dnia 4 marca 2010 r. o świadczeniu usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. Nr 47, poz. 278, z późn. zm.1)).

Art. 4. 1. Przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą.

ustęp 2. Za przedsiębiorców uznaje się także wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.

Opis wspomnianych ustaw :

Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, o której mowa w Art. 33^1 kodeksu cywilnego

Art. 4.1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, prawna jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną wykonując we własnym imieniu działalność gospodarczą.

Ustęp 2 Art. 4.1 ustawy o swobodzie działalności za przedsiębiorców uznaje również wspólników spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich czynności

Art. 2 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalności wytwórcza, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie złóż z kopalni a także działalność zawodowa wykonywana w sposób ciągły i zorganizowany.

Pojęcie przedsiębiorcy wyznaczają niejako 2 kryteria :

  1. Podmiotowe

  2. Przedmiotowe

Podmiotowe - uczestnikami obrotu mogą być tylko podmioty prawa i tylko one mogą spełniać wymagania profesjonalnego obrotu gospodarczego. Przymiot przedsiębiorcy może przysługiwać tylko podmiotowi prawa. Podmiotowość prawa ma pierwotny charakter w stosunku do sfery aktywności.

Podmioty prawa :

Kategorie, które posiadają podmioty:

Zdolność prawna – zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków

Zdolność do czynności prawnych – zdolność, aby w drodze czynności prawnych nabywać te prawa i zaciągać zobowiązania

Osoba prawna – jednostka organizacyjna wyposażona w osobowość prawna przez normę prawną, zostały w XIX w. wyodrębnione jako nowe jednostki. Uzyskanie przez nie kwalifikacji osoby prawnej jest cechą normatywną, to prawo zastrzega, kto taki przymiot posiada. Każda osoba prawna ma zdolność prawną od momentu wpisu do momentu wykreślenia z odpowiedniego rejestru. Ma zdolność do czynności prawnych w takim zakresie w jakim ma zdolność prawną.

Ułomne osoby prawne – to jednostki organizacyjne, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, także i tutaj podobnie jak w przypadku osobowości prawnej mamy do czynienia z normatywną metodą. Czyli uzależnienie statusu ułomnej osoby prawnej od przyznania jej zdolności prawnej przez ustawodawcę, mają one podmiotowość prawną.

Osoby fizyczne, które maja być przedsiębiorcami czyli o tzw. przedsiębiorcę indywidualnego to uczestniczymy on w obrocie gospodarczym we własnym imieniu i na własny rachunek. To rodzi określone konsekwencje: indywidualizujemy przedsiębiorcę z imienia i nazwiska, miejsca zamieszkania i działalności gospodarczej. Treść czynności prawnej wymaga wskazania tego podmiotu a nie formy organizacyjnej przedsiębiorstwa prowadzonego przez osobę fizyczną. Po drugie na płaszczyźnie majątkowej musimy zwrócić uwagę że nie można rozdzielić składników praw majątkowych, ze względu na źródła praw nabycia: czy źródłem jest działalność gospodarcza, czy tez inne np. przedsiębiorca wygrał w lotto, nabył spadek. Druga konsekwencja osoba fizyczna przedsiębiorca ponosi pełną odpowiedzialność swoim majątkiem osobiście za zobowiązania jakie zaciągnął jako przedsiębiorca. Wierzyciel może żądać zaspokojenia z całego majątku.

Podział osób prawnych: na osoby prawne, których celem jest prowadzenie działalności gospodarczej (FOR PROFIT), z natury przeznaczone do tego są: przedsiębiorstwa państwowe, które są samodzielnym, samorządnym, samo finansującym się przedsiębiorstwem wyposażonym w osobowość prawną, o tym stanowi ustawa o przedsiębiorstwach państwowych. Strukturę organizacyjną reguluje statut. To osoba prawna typu fundacyjnego. Organem zarządzającym jednoosobowym jest dyrektor, możliwe jest zarządzie menadżerskie. Osobą prawną (FOR PROFIT) jest także spółdzielnia. Ustawa – 1982 r. :prawo spółdzielcze „spółdzielnia jest dobrowolnym zrzeszeniem nieograniczonej liczby osób o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, która w interesie swoich członków prowadzi wspólnie działalność gospodarcza. Spółdzielnia może także prowadzić działalność społeczna i oświatowo-kulturalna na rzecz swoich członków i środowiska. W tej grupie osób prawnych wymienić możemy spółki z. o. o i akcyjne, ale tylko takie które prowadzą działalność gospodarczą”.

Osoby prawne, których celem podstawowym nie jest prawna działalność gospodarczej, a podstawowym celem jest prowadzenie działalności innej niż gospodarcza i jeśli ustawodawca zezwala na inne działania(fundacje, stowarzyszenia) to zysk z tej działalności może być przeznaczony wyłącznie na realizacje celu zasadniczego, podstawowego. O takich osobach prawnych mówimy NON PROFIT. Partia polityczna nie prowadzi działalności gospodarczej !! jednostki samorządu terytorialnego – ustawy o gospodarce komunalnej, która mówi o prawach działalności gospodarki komunalnej i prowadzona ona jest przez jednostkę w postaci zakładu budżetowego, wyodrębnionego w strukturze albo w formie wyodrębnionej spółki z.o.o. lub akcyjnej.

Wykład 2

15 października 2015

Status przedsiębiorcy wiąże się z rodzajem aktywności podmiotu prawa cywilnego tj. aktywności gospodarczej. Rodzaje tych działalności wymienia ustawodawca (w art. 2, prawo budowle, art. 3 o swobodzie działalności gospodarczej):

Ustawodawca prawa działalności gospodarczej cechuje kwalifikacje, wiedze, umiejętności w celu należytego wykonywania działalności, możemy odwołać się do 355 paragraf 2 KC, w którym przewiduje się, że należyta staranność dłużnika w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego charakteru tej działalności.

Uwarunkowania prawne podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej

(są określone w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej)

Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej oparte jest na pewnych zasadach, które są podawane w art. O swobodzie działalności gospodarczej. Art. 6 o swobodzie gospodarczej mówi o 3 zasadach:

Zasady art.17

„… możemy mówić o zasadzie uczciwej konkurencji po … dobrych obyczajów oraz służących interesów konsumentów”

Odwołujemy się w tym przypadku do uczciwości kupieckiej i reguł tzw. prawa konsumenckiego (ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ochrona przed nieuczciwymi praktykami konsumenckimi).

Ad1.

Zasada ta ma swoje podstawy w konstytucji, wolność gospodarcza nie ma charakteru absolutnego, to system prawny danego państwa, kreuje, określa granice, wskazuje na ograniczenia i sposoby korzystania z wolności gospodarczej. Istotą tej zasady jest to, że podejmowana działalność gospodarcza jest wolna i dozwolona w granicach obowiązującego porządku prawnego. W treści tej zasady mieści się:

Obowiązkowy system prawny zakłada, że raz dokonany wybór formy przedsiębiorstwa w toku działalności zmianom, przeobrażeniom. Jest jedna reguła, ze w związku z tym osoby trzecie nie mogą w skutek tego doznać uszczerbku. Dopuszczalność prowadzenia działalności gospodarczej przez ten sam podmiot , ważne jest aby prawidłowo oznaczyć działalność gospodarczą.

Nie utożsamiamy podmiotu prawa prowadzącego działalność gospodarczą z przedsiębiorstwem jako strukturę organizacji przez która podmiot prowadzi działalność gospodarczą.

Przedsiębiorstwo jest terminem wieloznacznym, którym posługuje się ustawodawca w przepisach. Trzy znaczenia:

Ad1. Przedsiębiorstwo jest synonimem działalności gospodarczej – działalność prowadzona zarobkowo przez podmiot prawa, zorganizowane przedsięwzięcie gospodarcze wyposażone w majątek niezbędny do prowadzenia działalności zarobkowej.

Ad2. Odnosi się do art..55 znaczek 1KC – to zespół składników materialnych i niematerialnych, zorganizowany, przeznaczony do realizacji określonej działalności gospodarczej obejmująca wszystko to co wchodzi w skład przedsiębiorstwa. W szczególności w… :

  1. Oznacza indywidualizacje przedsiębiorstwa lub jego części (nazwa przedsiębiorstwa),

  2. Własność nieruchomości lub ruchomość (urządzenia, materiały, towary i wyroby oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości),

  3. Prawa wynikające z umów najmu lub dzierżawy, nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych,

  4. Wie…, prawo z … i środki pieniężne,

  5. Koncesje, licencje, zezwolenia,

  6. Patenty i ich prawa własności przemysłowe,

  7. Majątkowe prawa autorskie i pokrewne,

  8. Tajemnice przedsiębiorstwa (know-how),

  9. Księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Ad2. Przedsiębiorstwo jako takie może być podmiotem czynności prawnej, obejmuje to co wchodzi w skład przedsiębiorstwa.

Ad3. Traktuje jako podmiot praw i obowiązków w zakresie prawa cywilnego.

Na tle art.43 znaczek 1 KC status przedsiębiorcy nie wiąże się z dopełnieniem żadnych formalności. Natomiast ustawa o swobodzie działalności gospodarczej przewiduje, że dla podjęcia i wykonywania działalności gospodarczej podmiot zobowiązany jest złożyć wniosek o wpis do właściwego rejestru. Obecnie mamy 2 systemy:

Ustawodawca w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej w art. 14 przewiduje, że przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą jeżeli jest to osoba fizyczna może podjąć działalność w dniu złożenia wniosku o wpis do CEIDG dotyczy tylko przedsiębiorstw osób fizycznych wszyscy pozostali przedsiębiorcy mogą podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS-ie (wyjątek – spółka kapitałowa w organizacji, która może prowadzić działalność gospodarczą).

Art. 36 Ust. o KRS określa do jakich podmiotów stosuje się KRS.

Regulacja o CEIDG jest w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej (art. 23-39) natomiast KRS to prawo cywilne (ustawa o KRS z 1997r.). Obecny kształt CEIDG obowiązuje od 1 lipca 2011r.

KRS – ustawa o KRS z 1997r. opiera się o system postępu Sadownego. Rejestr jest przeprowadzany w systemie informatycznym przez sądy rejenowe-gospodarcze, dla każdego podmiotu prowadzi się odrębne akta rejestrowe, w których gromadzi się dokumenty będące podstawą wpisu, sam wpis odbywa się drogą elektroniczną w sposób scentralizowany a bazy danych są dostępne dla każdego sądu rejestrowego. Wpis do KRS powstaje z wniosku zainteresowanego na urzędowym formularzu, (KRS przewiduje system informatyczny), należy dodać niezbędne dokumenty, wniosek składa się na 7 dni od powstania zdarzenia podlegającego wpisowi, a w przypadku podejmowania działalności gospodarczej po wpisie do rejestru. Wpis jest obowiązkowy, i ma charakter konstytutywny. Istotne jest że sąd bada, zgodnie z art. 23 czy załączone dokumenty są zgodne pod względem formy i treści z przepisami prawa. Sąd bada czy dane wskazane we wniosku, są prawdziwe w przypadkach określonych w ustawie – mianowicie dane dot. Imienia, nazwiska, nazwy firmy, numeru PESEL, REGON, a w pozostałym zakresie bada czy zgłoszone dane są zgodne z rzeczywistym stanem jeżeli ma w tym względzie uzasadnione wątpliwości.

Procedura sądowa charakteryzuje się czymś szczególnym – sąd bada, mamy wobec szczególne skutki wpisu. Mówimy o jawności formalnej i materialnej resetu sądowego, co do tego nigdy nie było wątpliwości.

W przypadki jawności formalnej, każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w rejestrze, za pośrednictwem centralnej informacji i przeglądania akt rejestrowych, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej – są to wyjątki. Zasada jawności formalnej wiąże się także z obowiązkiem publikacji wielu wpisów – nas interesuje moment wpisu - w monitorze sądowym i gospodarczym. Można także uzyskiwać urzędowe odpisy.

Jawność materialna, chodzi o domniemania prawne wynikające z wpisu (mówi się o 3 domniemaniach prawnych)

  1. Domniemanie prawdziwości wpisu – dane zawarte w rejestrze są prawdziwe

  2. Domniemanie dobrej wiary – podmiot zobowiązany do zgłoszenia danych, nie może powoływać się wobec osób 3 działających w dobrej wierze, na dane które nie zostały wpisane, ani zasłaniać się wobec osób 3 działających w dobrej wierze, że dane wpisane nie są prawdziwe jeżeli zaniedbał wystąpić niezwłocznie z wnioskiem o ich sprostanie, uzupełnienie lub wykreślenie.

  3. Domniemanie znajomości wpisu – nikt nie może zasłaniać się nieznajomością treści wpisu w rejestrze.

CEIDG – (os. fizyczne o pełnej zdolności do czynności prawnych) jest to ewidencja przedsiębiorców, wpis dokonywany jest przy podjęciu działalności gospodarczej na wniosek zainteresowanego, chyba że są przewidywane wpisu z urzędu na mocy szczególnych przepisów, i os. fizyczna składa wniosek (może to zrobić w trojaki sposób)

1 – za pośrednictwem formularza w systemie teleinformatycznym , formularz jest na stronie CEIDG – wypełniony formularz opatrzony musi być podpisem elektronicznym kwalifikowanym. System prześle zainteresowanemu, na podany adres e-mail potwierdzenie złożenia wniosku.

2 – Istnieje możliwość złożenia wniosku osobiście w urzędzie gminy, wówczas organ ten potwierdza tożsamość osoby składającej wniosek i organ gminy przekształca ten wniosek w formę dokumentu elektronicznego.

3 – wniosek ten można wysłać listem poleconym do urzędu gminy – powtórka procedury – w tym wniosku trzeba się podpisać, ale wówczas potrzebujemy potwierdzenie wpisu przez notariusza.

Wpisy do CEIDG są bezpłatne. Jeśli mamy podpis kwalifikowany sytuacja jest bardzo prosta.

Wpis jest dokonywany poprzez wprowadzenie danych do systemu teleinformatycznego, pod warunkiem że ten wniosek jest poprawny. Natomiast jeżeli wpis zawiera informacje niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy, to minister wzywa przedsiębiorcę do dokonania zmian , a jeżeli mimo wezwania takich zmian przedsiębiorca nie dokona to minister może go wykreślić z rejestru CEIDG – mamy do czynienia z decyzją administracyjną.

Pomijamy tutaj etap takiej weryfikacji jak w postępowaniu sądowym.

Wykład 3

22 października 2015

Wykład 3

Zasada jawności formalnej – art. 38. ustawy wyraźnie na tę jawność formalną wskazuje

Zasada jawności materialnej – domniemania wynikają z treści art. 33, w świetle tego artykułu, mamy dwa domniemania:

  1. Domniemanie prawdziwości

  2. Domniemanie dobrej wiary

Nie ma tutaj domniemania znajomości wpisu.

W obu przypadkach (KRS i CEIDG) wpisy mają charakter zintegrowany – to jest realizacja postulatu tzw. jednego okienka. (art. 28, a w przypadku KRS to postanowienie znajduje się w art. 20) Przedsiębiorca ma bowiem obowiązek posługiwać się, posiadać:

  1. Stałym, cyfrowym identyfikatorem w systemie REGON, będącym ogólnym systemem identyfikacji i klasyfikacji jednostek gospodarki narodowej wprowadzony przez Główny Urząd Statystyczny.

  2. Stałym, cyfrowym identyfikatorem w systemie NIP, będącego ogólnym systemem rejestracji podatkowej.

  3. Zgłoszeniem płatnika składek w ZUSie, Urzędzie Skarbowym, wiążę się to z wyborem sposobu opodatkowania.

W przypadku pewnych rodzajów działalności gospodarczej ustawodawca wprowadza prawną reglamentacje działalności, przewidując obowiązek uzyskania odpowiedniej decyzji właściwego organu przed rozpoczęciem planowanej działalności gospodarczej. Aktualnie środki reglamentacji prawnej działalności gospodarczej w Polsce są następujące:

  1. Koncesja – oznacza wyrażenie zgody przez właściwy organ państwa na podjęcie i prowadzenie działalności zastrzeżonej na rzecz Państwa lub mającej podstawowe znaczenie dla bezpieczeństwa Państwa, obywateli albo ważny interes publiczny.

Ustawodawca wyraźnie podkreśla jakie rodzaje działalności gospodarczej podlegają koncesjonowaniu i wymienia je w art. 46 ustęp 1 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej np.:

  1. poszukiwanie, rozpoznawanie złóż węglowodorów, kopalin stałych itd.,

  2. wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią,

  3. wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, obrót paliwem i energią

  4. przesyłanie dwutlenku węgla

  5. ochrona osób i mienia

  6. rozpowszechnianie programów radiowych i telewizyjnych

  7. w 2009 r. wprowadzono nowy rodzaj działalności gospodarczej wymagający koncesjonowania – prowadzenie kasyna

Jeśli polski ustawodawca chce wprowadzić inne rodzaje działalności gospodarczej wymagające koncesjonowania to ma obowiązek zmienić ustawę o swobodzie działalności gospodarczej.

Zakres, warunki wykonywania takiej działalności gospodarczej są regulowane w przepisach szczególnych.

Samo postępowanie koncesyjne, cofnięcie, zmiana koncesji – tutaj będziemy odwoływać się do przepisów w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.

Organem właściwym do wydawania koncesji jest organ Administracji Publicznej, którym jest co do zasady właściwy minister, ze względu na przedmiot działalności gospodarczej. Jest jeden wyjątek: jeżeli chodzi o programy radiowe i telewizyjne to jest nim przewodniczący Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.

  1. Zezwolenia – wydawane są na podstawie decyzji administracyjnej przez właściwego ministra lub organ jednostki samorządu terytorialnego, a obowiązek uzyskania zezwolenia musi wynikać z ustawy, a ten obowiązek wprowadza się wtedy gdy działalności wiążę się z możliwością powstania zagrożenia w obrocie dla zdrowia, życia, bezpieczeństwa publicznego.

Rodzaje działalności gospodarczej podlegające zezwoleniom (art. 75 ustawy o swobodzie gospodarczej wymienia jedynie ustawy, do których trzeba sięgnąć aby wiedzieć jakie rodzaje działalności gospodarczej podlegają zezwoleniom m.in. ustawa z 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi).

Podstawowa różnica między zezwoleniem a koncesją jest taka, że jeśli wnioskodawca spełnia kryteria wynikające z ustawy to organ ma obowiązek wydać pozytywną decyzje. (organ najpierw sprawdza czy wnioskodawca spełnia te przepisy szczególne)

  1. Wpis do Rejestru Działalności Regulowanej - Ustawodawca postanowił dokonać liberalizacji tego postępowania i wprowadził właśnie ten, trzeci rodzaj reglamentacji prawnej. W świetle art. 5 pkt 5, działalność regulowana to działalność gospodarcza, której wykonywanie wymaga spełnienia szczególnych warunków określonych przepisami prawa. Są jeszcze dalsze przepisy w ustawie w art. 64 – 74 dot. działalności regulowanej, natomiast w oparciu o te przepisy nie można powiedzieć jaka działalność będzie tą działalnością regulowaną.

Taka działalność regulowana ma miejsce np. w przypadku organizowanie imprez turystycznych lub indywidualnej praktyki lekarskiej, działalność w zakresie organizowania wyścigów konnych.

W oparciu o tę regulacje, która znajduje się w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej powiemy, że wpis następuje do rejestru, który jest prowadzony przez właściwy organ, na wniosek przedsiębiorcy wraz z pisemnym oświadczeniem o spełnieniu warunków wymaganych przez ustawę do prowadzenie tej działalności. Organ wydaje z urzędu zaświadczenie o wpisie.

W tym przypadku nie mamy do czynienia z decyzją administracyjną i z jednej strony ułatwia rozpoczęcie działalność gospodarczej, a z drugiej strony osłabia to pewność obrotu i nie chroni uczestników tego obrotu.

Ustawodawca przewiduje także inne obowiązki nakładane na przedsiębiorcę w związku z podejmowaniem działalności gospodarczej i jej wykonywaniem i chodzi tutaj o:

Art. 16 – zgodnie z którym identyfikacja przedsiębiorcy następuje dzięki numerowi identyfikacji podatkowej (numer NIP). Przedsiębiorca ma obowiązek umieszczać ten numer w oświadczeniach pisemnych kierowanych do osób lub organów, ma się nim posługiwać w obrocie prawnym i gospodarczym.

Ustęp 2 – obowiązek, o którym mowa nie uchybia obowiązkowi określonym w przepisach szczególnych, każdy przedsiębiorca jest identyfikowany w obrocie prawnym dzięki firmie, ma nie tylko prawo, ale i obowiązek posługiwać się firmą w obrocie.

Ponadto ustawodawca przewiduje, że przedsiębiorca musi otworzyć rachunek bankowy i dokonywać, przyjmować opłaty za pośrednictwem tego rachunku – art. 22 ustawy.

Ustawodawca w art. 18 przewiduje obowiązki, wynikające z konieczności przestrzegania porządku i bezpieczeństwa przy podejmowaniu i wykonywaniu działalności gospodarczej. Przedmiotem ochrony jest życie, zdrowie człowieka, ale także ustawodawca wymienia moralność publiczna, a także ochrona środowiska.

Art. 19 – należy bowiem ustalić przy podejmowaniu działalności gospodarczej czy prawo przewiduje posiadanie szczególnych właściwości zawodowych umożliwiających prowadzenie działalności gospodarczej, prawidłowe pełnienie określonych funkcji przez określony podmiot. Zdarza się tak, że te szczególne kwalifikacje muszą dotyczyć samego przedsiębiorcy (wtedy kiedy przedsiębiorca wykonuje działalność gospodarczą osobiście np. przedstawiciele wolnych zawodów, rzemieślnik). Natomiast w świetle art. 19 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej powiemy, że jeżeli przepisy szczególne nakładają obowiązek posiadania odpowiednich uprawnień zawodowych przy wykonywaniu określonego rodzaju działalności gospodarczej, to przedsiębiorca ma jedynie obowiązek zapewnić, aby te czynności w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej były wykonywane bezpośrednio przez osobę, która legitymuje się takimi uprawnieniami.

Zasada równości przedsiębiorców – wyrażona jest ona w art.6, znajduje swoje rozwinięcie w art. 13 – zawarta jest tutaj reguła ustawowa objęcia osób zagranicznych, przedsiębiorców zagranicznych regulacją ustawową na tych samych zasadach co podmioty krajowe. Na takich samach prawach jak obywatele polscy, korzystają w zakresie podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej obywatele państw obcych (wg reguły przyjętej w art. 13)

Ustawodawca przewiduje dwie kategorie:

Osoby Zagraniczne i Przedsiębiorcy Zagraniczni

Osoba zagraniczna - Wedle ustawy osobą zagraniczną jest:

Osoby zagraniczne możemy powiedzieć, że tworzą nowe przedsiębiorstwa w wybranych formach określonych w przepisach prawa polskiego. Można powiedzieć, że będą to podmioty polskie z kapitałem zagranicznym. Mogą oczywiście rozpocząć działalność indywidualną, dokonać samo zatrudnienia, przyjąć formę spółkę, nabywać udziały, akcje.

Polski ustawodawca przyjmuje zasadę, że osoby zagraniczne, które prowadzą działalność gospodarczą na terytorium Polski traktuje się jak polskich przedsiębiorców. Tu wkraczamy w treść art. 13, która wymienia te osoby, przyjmuje się tu regułę traktowania narodowego, to są osoby wymienione w art. 13 ustęp 1 do ustępu 2a. Przede wszystkim dotyczy to obywateli, osób zagranicznych z krajów UE. Osoby zagraniczne nie wchodzące do grupy 1 i 2 ( nie objęci ustępem 1 i 2) mogą podejmować działalność gospodarczą, ale ta działalność jest dla nich ograniczona.

Mogą prowadzić, podejmować, wykonywać dział jedynie w formie spółki komandytowej, komandytowo- akcyjnej, z ograniczoną odpowiedzialnością i akcyjnej, a także przystępować do takich spółek, bądź nabywać, obejmować ich udziały i akcje, o ile umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej.

Przedsiębiorca zagraniczny - jest osoba zagraniczną wykonującą dział gospodarczą za granicą.

Przedsiębiorca zagraniczny może tworzyć oddziały i przedstawicielstwa. O tych oddziałach i przedstawicielstwach stanowi ustawa o swobodzie działalności gospodarczej. Oddział ma służyć wykonywaniu działalności gospodarczej na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej i przedsiębiorca zagraniczny może prowadzić działalność gospodarczą w formie oddziału tylko w zakresie swojej działalności prowadzonej za granicą. Art. 85 ustawy stanowi, że ten przedsiębiorca może prowadzić oddział na zasadzie wzajemności o ile ratyfikowane umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej.

Zasada wzajemności – polski przedsiębiorca ma być tak samo traktowany jak przedsiębiorca jest traktowany u nas (przedsiębiorca zagraniczny może otworzyć w naszym kraju oddział pod warunkiem, że polski przedsiębiorca może zrobić to samo w jego kraju)

Przedsiębiorca zagraniczny musi ustanowić osobę upoważnioną w oddziale do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego. Oddział podlega wpisowi do rejestru przedsiębiorców w KRS, i dopiero po wpisie może podjąć działalność gospodarczą.

Art. 36. - Oddział jest tylko quasi przedsiębiorstwem (nie ma on samodzielności prawnej)

Przedsiębiorca zagraniczny może tworzyć przedstawicielstwa, a zakres działania przedstawicielstwa obejmuje wyłącznie prowadzenie działalności wyłącznie w zakresie reklamy i promocji przedsiębiorcy zagranicznego. Utworzenie przedstawicielstwa wymaga wpisu do Rejestru Przedstawicielstw Przedsiębiorców Zagranicznych prowadzonego przez właściwego ministra do spraw gospodarki.

Firma

Firma regulowana jest w przepisach Kodeksu Cywilnego w art. od 43^2 do art. 43^10. Regulacja dotycząca firmy znajduję się także w przepisach szczególnych dotyczący poszczególnych przedsiębiorców. Art. 43^2 § 1 stanowi: przedsiębiorca działa pod firmą.

Możemy powiedzieć, że na gruncie obecnego stanu prawnego, każdy przedsiębiorca, niezależnie od jego formy organizacyjno-prawnej występuje w stosunkach obrotu pod firmą.

Firma pełni następujące funkcje:

  1. Funkcja indywidualizująca- indywidualizuje przedsiębiorcę w obrocie. Identyfikuje go w obrocie, ale także pozwala odróżniać przedsiębiorców od siebie na rynku. Firma jest tym dla przedsiębiorcy, czym dla osoby fizycznej jej imię i nazwisko. Firma to nazwa przedsiębiorcy. Ustawodawca dokonał rozróżnienia, przynajmniej teoretycznie, że firma, to jest oznaczenie, które służy indywidualizacji przedsiębiorcy, a indywidualizacji przedsiębiorstwa, działalności gospodarczej służy oznaczenie przedsiębiorstwa. Tym samym firma nie jest już składnikiem przedsiębiorstwa w rozumieniu przedmiotowym o czym mowa w art. 55^1 Kodeksu Cywilnego.

  2. Funkcja pośrednia – firma wykorzystana do identyfikacji przedsiębiorstwa prowadzonego przez przedsiębiorcę. Art. 5 ustawy o zwalczeniu nieuczciwej konkurencji, gdzie jako postać oznaczenia przedsiębiorstwa wymienia się też firmę.

  3. Funkcja gospodarcza – tutaj mówimy o funkcji reklamowej, gwarancyjnej, firma służy do budowania wizerunku przedsiębiorcy.

Budowa firmy – firma składa się z dwóch elementów: z korpusu (rdzenia) i z dodatków. Korpus (rdzeń) jest to element identyfikujący, indywidualizujący przedsiębiorcę. Dodatki dzielimy na obligatoryjne (forma organizacyjno-prawna przedsiębiorcy, czyli dotyczy to osób prawnych i ułomnych osób prawnych; słowo oddział; wskazuje w jakim stadium organizacyjnym pozostaje przedsiębiorca: czy jest np. w upadłości likwidacji itp.) i fakultatywne (wskazują na przedmiot działalności; dodatek, który ma w jakiś sposób indywidualizować przedsiębiorcę)

Wybór firmy przez przedsiębiorcę jest w zasadzie dowolny - Ustawodawca w Kodeksie Cywilnym wskazuje jak powinna być skonstruowana firma poszczególnych przedsiębiorców.

Wykład 4

29 października 2015

Możemy zatem wskazać, że firma osoby fizycznej będącej przedsiębiorcą tj. jej imię i nazwisko (rdzeń) ale oczywiście do tej firmy można włączyć: pseudonim, inne określenia wskazujące na przedmiot działalności i miejsce, inne dowolnie obrane. Firmą osoby prawnej jest jej nazwa. Firma osoby prawnej zawiera zawsze określenie formy prawnej osoby prawnej. Może być ono podawane w skrócie. Ponadto może pojawić sie przedmiot działalności, siedziba i inne dowolne obrane określenia. Ustawodawca dopuszcza aby w nazwie firmy pojawiło się nazwisko osoby fizycznej przy spełnieniu dwóch warunków:

  1. Jeżeli służy to ukazaniu związku tej osoby z powstaniem lub działalnością przedsiębiorcy

  2. Potrzebna jest pisemna zgoda tej osoby a w razie jej śmierci zgoda jej małżonka i dzieci

Firma przedsiębiorcy będącym ułomną osobą prawną:

W świetle regulacji kodeksu spółek handlowych firma handlowej spółki osobowej musi zawierać przynajmniej nazwisko jednego wspólnika (nazwa), który ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki oraz dodatek obligatoryjny wskazujący na rodzaj spółki.

Zasady prawna firmowego:

Zasady prawa firmowego zostały sformułowane przez doktrynę i to są pewne reguły, które rządzą tworzeniem firmy, używaniem, rejestracją. Wymienia się następujące zasady:

  1. Zasada prawdziwości firmy

  2. Zasada jedności firmy

  3. Zasada ciągłości

  4. Zasada jawności

  5. Zasada wyłączności

Zasada prawdziwości - firma musi być zgoda z rzeczywistym stanem faktycznym i prawnym. Firma nie może wprowadzać w błąd w szczególności co do: osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia. Firma nie może być myląca. Ocenie tutaj podlega treść firmy a nie jej brzmienie. Nie porównujemy tej firmy do innych przedsiębiorców

Zasada jedności - ta zasada nie jest expressis verbis (wyraźnie) wymieniona w kodeksie. Mamy tutaj uregulowany przejaw tej zasady ale możemy powiedzieć w świetle tego co jest w kodeksie, że sprowadza się ona do zakazu posługiwania się przez przedsiębiorcę więcej niż jedną firmą. Nie wyłącza to możliwości posługiwania się firmą oddziałową. Firma oddziału musi posiadać dodatek wskazujący na słowo oddział, oraz wskazywać na miejscowość gdzie ma ona swoją siedzibę

np. Bank PKO BP S.A 5 oddział w Łodzi

Zasada ciągłości - ustawodawca poprzestaje na przejawach tej zasady, które wymienia w kodeksie cywilnym. Zasada ciągłości jest pewnym wyjątkiem od zasady prawdziwości. Tak jak wszystkie pozostałe zasady stoją na straży bezpieczeństwa obrotu tak zasada ciągłości zwana też zasadą kontynuacji ma służyć ochronie ekonomicznego interesu przedsiębiorcy. Pozwala ona na zachowanie pod pewnymi warunkami dotychczasowej firmy pomimo zmiany okoliczności faktycznych i prawnych. Ustawodawca wymienia trzy okoliczności:

  1. Pomimo przekształcenia osoby prawnej możliwe jest zachowanie dotychczasowej firmy ale należy wskazać wówczas właściwą formę prawną (jeśli ulega ona zmienia). Ustawodawca mówi o osobach prawnych tym niemniej ale odnosi się to również to również do handlowych spółek osobowych, które również mogą być przekształcane.

  2. Utrata członkowstwa przez wspólnika, którego nazwisko było umieszczone w firmie. Warunkiem jest tutaj wyrażenie zgody osoby fizycznej aby jego nazwisko nadal pozostawało w nazwie firmy a w razie jego śmierci - małżonka i dzieci.

  3. To sytuacja kontynuacji działalności gospodarczej osoby fizycznej przez inną osobę fizyczną będąca jej następcą prawnym. W tej sytuacji mamy do czynienia z sukcesją uniwersalną przedsiębiorstwa, które prowadził przedsiębiorca. Następuje tutaj przejście ogółu praw i obowiązków z jednego podmiotu na drugi podmiot. Ten następca prawny może używać nazwiska swojego poprzednika. Niezbędna jest do tego zgoda tej osoby fizycznej a w razie jej śmierci - małżonka i dzieci

Zasada jawności - firma musi być jawna dla osób trzecich. Realizacji tej zasady służy obowiązek ujawnienia firmy we właściwym rejestrze (sens formalny), a w sensie materialnym przedsiębiorca działa pod firmą we wszystkich czynnościach faktycznych materialno-prawnych i procesowych. Jest to nie tylko jego uprawnienie ale i obowiązek.

Zasada wyłączności - zakłada się, że firma przedsiębiorcy powinna odróżniać się dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku. Daną firmą może posługiwać się jeden przedsiębiorca. Możliwe jest istnienie firm brzmiących podobnie byleby obszar działania przedsiębiorców nie stanowił tego samego rynku. Sąd dokonuje oceny badając brzmienie firmy (odniesienie firmy do innego przedsiębiorstwa). Zasada wyłączności ma zapobiegać pomyłką w obrocie

Ustawodawca ustanawia zakaz zbycia firmy. Firma nie może być zbyta. Od zakazu zbycia firmy ustawodawca odróżnia możliwość zbycia przedsiębiorstwa z jego nazwą jeśli nazwa przedsiębiorstwa jest podoba a nawet identyczna z firmą to ustawodawca powiada, że nabywca przedsiębiorstwa może je nadal prowadzić pod dotychczasową nazwą, ale powinien umieścić dodatek wskazujący firmę lub nazwisko nabywcy, chyba że strony postanowią inaczej. Ustawodawca dopuszcza jednak możliwość upoważnienia innego przedsiębiorcy do skorzystania z firmy pod warunkiem, że nie wprowadza to w błąd.

Ochrona prawa do firmy:

Podstawowe znaczenie ma tutaj Art. 43^10 Kodeksu cywilnego. Wedle tego przepisu można powiedzieć, że doktryna jak i orzecznictwo przyjmują pogląd o autonomiczności ochrony wynikającej z Art. 43^10. To oznacza, że nie ma już dziś potrzeby sięgania do przepisów o ochronie dóbr osobistych z 23^24 kodeksu cywilnego. Art. 43^10 jest uregulowaniem wyczerpującym bowiem określa: przesłanki ochrony, zakres przysługujących roszczeń. Jest to ochrona przed każdym zagrożeniem i naruszeniem, nie tylko przed ryzykiem pomyłki (np. co do tożsamości przedsiębiorcy) ale także przed nieuprawnionym użyciem w celu wykorzystania renomy, zdyskredytowania, wyeliminowania z rynku. Przesłanki ochrony w świetle tego przepisu są dwie:

  1. Zachowanie osoby trzeciej zagraża lub narusza firmę uprawnionego

  2. Takie zachowanie jest bezprawne, nie ma uzasadnienia ani w ustawie ani w czynności prawnej czy też w decyzji właściwego organu. Mamy tutaj do czynienia z domniemaniem bezprawności co oznacza, że to sprawca ma obowiązek wykazać okoliczności wyłączające bezprawność

Jakie roszczenia przysługują przedsiębiorcy?

Jeśli doszło do zagrożenia prawa do firmy można żądać zaniechania takiego działania a gdy już doszło do naruszenia także usunięcia skutku naruszenia, złożenia oświadczenia w odpowiedniej treści i formie, roszczenia majątkowego o naprawienie szkody na zasadach ogólnych lub wydania korzyści uzyskanej przez osobę, która naruszenia się dopuściła. (Możliwość dochodzenia 2 roszczeń jednocześnie lub osobno).

Jeżeli chodzi o oznaczenie przedsiębiorstwa to podlega ono ochronie deliktowej (przy czynie nieuczciwej konkurencji, który może naruszać interes przedsiębiorcy, który danym oznaczeniem się posługuje). Źródłem jest Ustawa o Zwalczaniu Nieuczciwej Konkurencji z 16.04.1993 a Art. 5tego aktu prawnego wymienia czyn nazywany wprowadzającym w błąd o znaczeniu przedsiębiorstwa i przewiduje się, że czynem nieuczciwej konkurencji jest takie oznaczenie przedsiębiorstwa, które może wprowadzać klientów w błąd co do jego tożsamości przez używanie firmy, nazwy, godła, skrótu literowego lub innego charakterystycznego symbolu wcześniej używanego zgodnie z prawem, do oznaczenia innego przedsiębiorstwa.

Prokura

W prawie dozwolone jest działanie przez osoby trzecie chyba, że z ustawy bądź właściwości czynności prawnej wynika, że ma być ona dokonywana osobiście np. spisanie testamentu, zawarcie małżeństwa. Przedstawicielstwo polega na tym, że jedna osoba - przedstawiciel, dokonuje w imieniu drugiej osoby - reprezentowanego, czynności prawnej która jeśli mieści się w granicach upoważnienia przedstawiciela do działania w cudzym imieniu pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego. Można użyć sformułowania „ja mówię w jego imieniu, że on chce”. Upoważnienie do działania w cudzym imieniu ma swoje różne, dwojakie źródła:

  1. Ustawa czyli przedstawicielstwo w sensie stricte np. działanie rodziców dla dzieci, działanie wspólnika reprezentującego spółkę

  2. Czynność prawna, która jest jednostronną czynnością, oświadczeniem woli reprezentowanego mocodawcy i tę jednostronną czynność prawną nazywamy pełnomocnictwem. Mamy dwie konstrukcje pełnomocnictwa :

    • Pełnomocnictwo cywilne

    • Pełnomocnictwo handlowe czyli prokura

Pełnomocnictwo cywilne i prokura mają cechy wspólne. W obu przypadkach, na podstawie umocowania udzielonego przez mocodawcę, pełnomocnik lub prokurent uzyskuje upoważnienie do działania w imieniu i na rzecz mocodawcy. U podstaw każdego pełnomocnictwa leży zaufanie między mocodawcą a pełnomocnikiem. Do każdego pełnomocnictwa odnosi się teoria reprezentacji. Pełnomocnik składa własne oświadczenie woli ale w imieniu i z bezpośrednim skutkiem dla reprezentowanego. Takie pełnomocnictwo jest jednostronną czynnością prawną o charakterze upoważniającym czyli do ważności pełnomocnictwa nie jest potrzebna zgoda pełnomocnika. Pełnomocnictwo daje tylko upoważnienie do działania, a nie nakłada obowiązku. Pełnomocnik nie ma obowiązku działania chyba, że między pełnomocnikiem a mocodawcą istnieje jakiś inny stosunek o charakterze podstawowym np. umowa o pracę, umowa zlecenia z której to może wynikać obowiązek działania.

Można mówić o 3 rodzajach pełnomocnictwa cywilnego

  1. Pełnomocnictwo ogólne - udzielane w formie pisemnej pod rygorem nieważności i upoważnia do czynności prawnych w zakresie czynności zwykłego zarządu

  2. Pełnomocnictwo szczególne - upoważnia do dokonania konkretnej, oznaczonej czynności prawnej i musi być udzielone pod rygorem nieważności w takiej samej formie, jaka wymagana jest dla czynności, do której pełnomocnictwo upoważnia.

  3. Pełnomocnictwo rodzajowe - upoważnia do dokonywania określonych kategorii czynności prawnych, powtarzalnych w obrocie i udzielane jest w takiej formie jaka wymagana jest dla tej czynności, do której upoważnia pełnomocnictwo.

Prawo polskie nie przewiduje umocowania do wszelkich czynności. Zakres umocowania (rodzaje pełnomocnictwa) są określone w ustawie.

BĘDZIE PYTANIE O RODZAJ PEŁNOMOCNICTWA NA 100 PROCENTÓW ! W ostatnim roku było pytanie o pełnomocnictwo ogólne

Regulacja prokury znajduje się od 2003 r. w kodeksie cywilnym. Są to artykuły od 101^1 do 109^8. W kwestiach nieuregulowanych stosować należy przepisy o pełnomocnictwie chyba, że byłoby to sprzeczne z istotą, naturą prokury.

Kto może udzielić prokury ?

Prokurentem nie może posługiwać się każdy. Prokury może udzielić tylko przedsiębiorca podlegający obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców. Przedsiębiorca rozumiany jest w znaczeniu Art. 43^1 kodeksu cywilnego

Wykład 5

5 listopada 2015

Zakres prokury w przeciwieństwie do pełnomocnictwa jest stały i jest określony przez ustawodawcę. Prokura obejmuje umocowanie do czynności sądowych i poza sądowych jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokury nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich chyba ze przepis szczególny stanowi inaczej.

Jak rozumieć pojecie przedsiębiorstwa na tle tego przepisu? Przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym i w znaczeniu funkcjonalnym. Można zatem powiedzieć, że umocowaniem z zakresu umocowania wyłączone są sprawy które nie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokurent nie może dokonać czynności zmierzających do zaprzestania prowadzenia przedsiębiorstwa. Nie może zgłosić spółki do rejestru. Nie może zwoływać zgromadzeń wspólników. Co zatem mieści się w granicach? Każda czynność poza sadowa i sadowa związana z działalnością. Prokurent może zawierasz umowy różne np. sprzedaży, kredytu, dostawy, bez względu na wysokość świadczenia, może nabywać, zbywać przedmioty zaliczane do środków trwałych przedsiębiorstwa. Może ustanawiać użyczenie użytkowanie, zawierać umowy najmu, dzierżawy, może nabywać nieruchomości, umowy o prace (nie ma znaczenia czy są to czynności czy są to czynności w granicznych tzw. zwykłego zarządu czy przekraczają tzw. zwykły zarząd). Może prokurent podejmować czynność proceduralne, przed sadami i innymi organami np. wnosić pozwy, środki odwoławcze, prowadzić procesy, może tez zawierać ugody np. sądową. Należy zwrócić uwagę na treść art.109 znaczek 3, który wyłącza wyraźnie określone czynności z zakresu prokury. Z zakresu umocowania wyłączone są następujące czynności: zbycie przedsiębiorstwa, oddanie go do czasowego korzystania atak ze zbywanie i obciążanie nieruchomości (dzierżawa, leasing) ustanowienie użytkowania. Do dokonania czynności potrzebne jest udzielenie prokurentowi pełnomocnictwa szczególnego prokurentowi. Prokury nie można ograniczyć ze skutkiem dla osób trzecich co oznacza ze mocodawca może przewidzieć dla prokurenta pewne ograniczenia, ale znaczenie takiego ograniczenia jest tylko w stosunku wewnętrznym miedzy mocodawca a prokurentem. Dla osób trzecich nie ma żadnego znaczenia. Mamy tylko takie dwa ograniczenie wynikające z ustawy jest to prokura oddziałowa i łączna.

Prokura oddziałowa po raz pierwszy została wprowadzona do KC nie była regulowana w KH. Prokurę można ograniczyć do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa.

Prokura łączna polega na tym , ze mocodawca może powołać kilku prokurentów działających samodzielnie, może być również udzielona kilku osobom łącznie. Jej charakter powinien wynikać z oświadczenia woli złożonego przez mocodawcę w rejestrze również określa się sposób działania prokurentów czyli wykonywania prokury łącznej. Łączne działanie kilku prokurentów nie ma wpływa na … mocowania(18 minuta).

W jaki sposób udzielana jest prokura?

Zgodnie z przepisami KC prokura musi być udzielona w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Musi być ujawniona we właściwym rejestrze (rejestr przedsiębiorców), przyjmujemy ,że ujawnienie w rejestrze ma charakter deklaratoryjnym (jedynym dokumentem stwierdzającym status prokurenta jest wyciąg z KRS).

Przy formie udzielenia prokury art. 99§1 KC nie stosuje się? Wygaśniecie prokury ustawodawca wymienia przykładowe przyczyny i są to odwołania prokury (w każdym czasie, mocodawca nie może się tego zrzec), prokura wygasa w skutek wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru, ogłoszenie upadłości, otwarcia likwidacji, przekształcenia przedsiębiorcy, wraz ze śmiercią prokurenta. Ten przepis §4 art.109 ze znaczkiem 7, który wydaje się być bezprzedmiotowy, ustawodawca stanowi, że śmierć przedsiębiorcy, a nie utrata przez niego zdolności do czynności prawnej powoduje wygaśnięcia prokury do przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, bo trudno mówić, że osoba prawna umiera. Ponadto inna przyczyną odwołania prokury to również utrata pełnej zdolności do czynności prawnej, zrzeczenie się prokury, odrzucenie prokury przez prokurenta.

Podsumowując nasze uwagi możemy wskazać jakie są różnice pomiędzy prokurą a pełnomocnictwem cywilnym:

Charakterystyka form dzięki, którym prowadzi się działalność gospodarcza

Regulacja spółki cywilnej w KC (regulowana w art.860-875) w świetle art. 860 §1 „spółka cywilna jest stosunkiem prawnym powstającym na podstawie umowy, w której wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony w szczególności przez wniesienie wkładu”. Umowa spółki cywilnej powinna być stwierdzona pismem, ale jest to forma dla celów dowodowych, zatem umowa spółki cywilnej zawarta ustnie jest ważna. W razie sporu, czy taka umowa była zawarta czy nie, dowód zostaje po stronie wspólników. Stronami umowy spółki cywilnej może być każdy podmiot prawa, ale z istoty spółki cywilnej wynika, że to jest umowa przeznaczona dla osób fizycznych. Wspólników powinno być przynajmniej dwóch (stosunek wielostronny - nie określa maksymalnej liczby członków spółki cywilnej).

Cel gospodarczy spółki cywilnej nie może być utożsamiany tylko z zamiarem osiągnięcia zysku, ale z punktu widzenia prawa gospodarczego interesują nas tylko te spółki cywilne, które można powiedzieć, że tylko stały się podstawową formą prowadzenia zarobkowej działalności gospodarczej. Spółki cywilne były masowo zakładane od początku lat 90. To w owym okresie powstały wątpliwości, co do statusu prawnego spółki cywilnej, jak również jej statusu gospodarczego czyli kwalifikacji spółki jako przedsiębiorcy.

Na gruncie obowiązującego stanu prawnego, to nie spółka, a wspólnicy spółki cywilnej mają status przedsiębiorcy. Spółka cywilna stanowi jedynie umowę o współdziałanie pomiędzy wspólnikami - przedsiębiorcami. Ma czysto zobowiązaniowy charakter, jest tylko umową (art. 4 ustęp 2 ustawy o swobodzie gospodarczej). Spółki cywilne wedle regulacji kodeksu spółek handlowych mogą być przekształcone w spółkę jawna (art. 26 §4). Umowa spółki jawnej, która tutaj powstaje powinna uwzględniać przesłanki podmiotowo istotne, co oznacza ze wspólnicy dostosowują umowę spółki cywilnej do umowy spółki jawnej. To przekształcenie wymaga zgłoszenia do sądu rejestrowego przez wszystkich wspólników. Z chwilą wpisu do rejestru spółka cywilna staje się spółkę jawną, przysługują jej wszystkie prawa i obowiązki stanowiące majątek wspólny wspólników. Odpowiednio stosuje się również przepisy, że wspólnicy spółki przekształcanej stają się wspólnikami uczestniczących w przekształceniu stają się wspólnikami spółki przekształcanej. Spółka przekształcona pozostaje podmiotem w szczególności zezwoleń, koncesji, ulg, które zostały przyznane spółce przed przekształceniem chyba, że ustawa dotycząca udzielenia koncesja albo ulgi stanowi inaczej. Spółka cywilna może być również przekształcona w inną spółkę handlową niż spółka jawna, ale nie narusza to treści art.26§4-6.

Ten typ więzi jakim jest spółka cywilna może być zawierany każdym prawnym dozwolonym prawem gospodarczym. Takie spółki istnieją, istniały i będą istniały, nie wyeliminowano spółki cywilnej. Kluczem do uregulowania tej kwestii jest system fiskalny. Uproszczone mechanizmy księgowania osób fizycznych czy wspólników spółek osób fizycznych, nie skłania do porzucenia tej formy dla prowadzenia działalności gospodarczej. Spółka cywilna jest nadal płatnikiem podatku VAT.

Konstrukcja spółki cywilnej

Charakterystyczną cechą spółki cywilnej jest stosunek zaufania łączący strony. Tak powstały stosunek prawny, ma charakter ciągły, oparty jest na trwałości więzi wspólników. Ustawodawca chroni niezmienność składu osobowego przez czas trwania spółki. Nowy wspólnik może przystąpić do spółki tylko po przez zmianę pierwotnej umowy spółki (nowa umowa spółki cywilnej - niezmienność składu osobowego), natomiast jeżeli chodzi o wystąpienie wspólnika ze spółki to ustawodawca daje możliwość dokonania tego w drodze jednostronnej czynności prawnej. Ustawodawca daje możliwość wypowiedzenia dokonanego w trybie art.869 „Wspólnik może wypowiedzieć udział, gdy spółka była zawarta na czas nieoznaczony, po przez złożenie oświadczenia na 3 miesiąc na przód na koniec roku obrachunkowego. Jeśli zachodzą ważne powody np. długotrwała choroba, wyjazd za granicę na stałe, to wspólnik może wypowiedzieć umowę bez zachowania terminu nawet wtedy gdy spółka była zawarta na czas oznaczony”. Właściwości i cechy wspólników to jest takie piętno łączące więź. Skutkiem tego jest, że każdy wspólnik ma prawo i obowiązek osobiście prowadzić sprawy spółki, o ile umowa nie stanowi inaczej. Każdy wspólnik bez uprzedniej uchwały prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki. Jeżeli jednak przed zakończeniem takiej czynności, choćby jeden z pozostałych wspólników, sprzeciwi się jej prowadzeniu potrzebna jest uchwała wspólników. Każdy wspólnik może też bez uprzedniej uchwały wykonać czynność nagłą, której zaniechanie mogłoby narazić spółkę na niepowetowane straty. Każdy wspólnik ma prawo do reprezentowania spółki w stosunkach z osobami trzecimi, o ile nic innego nie wynika z umowy lub uchwały wspólników. To uprawnienie przysługuje w granicach w jakich wspólnik jest uprawniony do prowadzenia jej spraw. Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zysku, o ile umowa nie różnicuje tego ze względu na rodzaj i wartość wniesionych wkładów. Takie prawo do zysku istnieje w spółkach zawartych na czas nieoznaczony przy wskazaniu roku obrachunkowego, dlatego że przepis przewiduje, że wspólnik może żądać podziału i wypłaty zysku dopiero po rozwiązaniu spółki. Aby w umowach zawartych na czas dłuższy mógł z tego prawa skorzystać wedle tej reguły. W umowie nie można wyłączyć wspólnika od udziału w zysku. Ciężar ponoszenia strat przez wspólnika jest w takim samym stosunku jak jego prawo do zysku. Szczególne znaczenie w spółce cywilnej ma kwestia dotycząca odpowiedzialności za zobowiązania spółki cywilnej. Art. 864 który reguluje te kwestię jest przepisem bezwzględnie obowiązującym i przewiduje on odpowiedzialność solidarną wspólników ich majątkami osobistymi za zobowiązania spółki. Wierzyciel może także żądać zaspokojenia od każdego ze wspólników lub niektórych wspólników i wtedy mogą oni zaspokoić w części lub w całości tyle ile żąda wierzyciel. To jest solidarność dłużnicza, nie można zmienić jej w umowie.

Wkłady majątkowe w spółce cywilnej

Wspólnik spółki cywilnej jest obciążony wniesieniem wkładów. Rodzaj wkładu i jego wartość powinna być określona w umowie. Zgodnie z regulacją kodeksową, wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki:

Możemy mieć zatem do czynienia z pracą wspólnika na rzecz spółki. Natomiast jako wkładu polegającego na świadczeniu usług nie możemy traktować prowadzenia spółki ponieważ na wspólniku ciąży obowiązek prowadzenia, nie tylko uprawnienia. Aktywa spółki które pochodzą z wkładów oraz takie, które powstają wskutek prowadzenia spółki, składają się na majątek spółki, a w zasadzie na tzw. współwłasność łączną. Majątek należy do wspólników.

Co cechuje tę wspólność/współwłasność łączną? Majątek wspólny wspólników jest majątkiem niepodzielnym przez czas trwania wspólnoty. Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku ani udziałem w poszczególnych jego składnikach. Słowo udział jest skrótem myślowym bo wspólność łączna jest współwłasnością bez udziałową, „te udziały nie są wyodrębnione, są niezbywalne. W czasie trwania spółki wierzyciel osobisty wspólnika nie może żądać zaspokojenia z jego udziałów w tym wspólnym majątku ani z udziałów poszczególnych składników tego majątku. Jednak dla zachowania takiej nadrzędnej zasady ochrony praw wierzycieli art. 870 Kodeksu Cywilnego pozwala, aby wierzyciel wypowiedział udział wspólnika. Art. 870 przewiduje, że jeżeli w ostatnich 6 miesięcy została przeprowadzona bezskuteczna egzekucja z ruchomości wspólnika to wierzyciel osobisty, który uzyskał zajęcie praw przysługujących wspólnikowi na wypadek wypowiedzenia ze spółki lub jej rozwiązania może wypowiedzieć udział wspólnika na 3 miesiące na przód chociażby spółka była zawarta na czas oznaczony. Jeżeli umowa spółki przewiduje krótszy termin wypowiedzenia to wierzyciel może z niego skorzystać. Skutkiem wypowiedzenia udziału, czy to przez samego wspólnika, czy przez wierzyciela będzie ustanie prawnego stosunku łączącego występującego wspólnika z pozostałymi wspólnikami, to co wniósł do spółki do używania oraz wartość zwróconego mu wkładu wraz z przypadająca mu w pieniądzu cząstką wartości wspólnego majątku będzie służyło zaspokojeniu wierzyciela osobistego.

Wykład 6

12 listopada 2015

Natomiast jeżeli wymaga tego natura stosunku prawnego spółki handlowej, przepisy kodeksu cywilnego stosuje sie odpowiednio :

Należy stosować je wprost wtedy jeżeli rozstrzygamy problem, który w ogóle nie należy do matesuje sie tych przepisów kodeksu spółek handlowych wyznaczonej treścią art.1§ 1 wtedy ten art. 2 odsyła wprost do zdania pierwszego

Przepisy te stosuje sie albo sie stosuje z modyfikacją, np. nie stosuje sie tych przepisów kodeksu cywilnego jeżeli moich spółzemy problem rozstrzygnąć droga wykladni Kodeksu Spółek Handlowych po 2 jeżeli materia uregulowana jest wyczerpująco. Nie stosuje sie także jeśli problem został odmiennie uregulowany w kodeksie kodeksu handlowych w porównaniu do przepisów kodeksu cywilnego.

Art. 58 mówi o nieważności czynności prawnych

Zakres regulacji kodeksu spółek handlowych określony został w Art.1 i ustawa obejmuje tworzenie, organizacje, funkcjonowanie, rozwiązywanie, łączenie, podział i przekształcenie spółek handlowych, można zatem powiedzieć że prawo spółek handlowych jest przedmiotem odrębnej kodyfikacji i ma ona charakter całościowy co do zasady można mówić tutaj o regule pełnej kodyfikacji spółek handlowych. Ta regulacja spółek handlowych obejmuje :

  1. Przepisy ogólne dla wszystkich spółek

  2. Wspólną regulacje o spółkach osobowych i spółkach handlowych

  3. Regulacje poszczególnych typów spółek

  4. Przepisy dotyczące restrukturyzacji spółek; łączenie podział i przekształcenie

Należy także wskazać, że w kodeksie spółek handlowych ustawodawca w Art.1 paragraf 2 wskazał nam typy spółek które występują w kodeksie. Należy poprzedzić to rozważania czym w ogóle jest spółka. Obecnie określa go art.3 przepis ten wyraźnie stanowi ze przez umowę spółki handlowej, . wspólnicy albo akcjonariusze zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu przez wniesienie wkładów oraz jeżeli umowa albo statut spółki tak stanowi przez współdziałanie w inny określony sposób. Można zatem powiedzieć ze spółka jest stosunkiem umownym. Koniecznie jest zatem wystąpienie umowy założycielskiej której istotą jest złożenie oświadczeń woli przynajmniej przez 2 osoby. Wyjątki stanowią jednoosobowe spółki kapitałowe. Cel powstania spółki powinien być określony w umowie stosunek prawny spółki charakteryzuje się trwałą strukturą organizacyjną z wyodrębnionym majątkiem ze swoistym mechanizmem zarządzania tym majątkiem. Na ten mechanizm zarządzania składa się zespół uprawnień, kompetencjo organizacyjnych i procedur kolektywnego podejmowania decyzji.

Albo przez wspólników bezpośrednio tak jak jest w spółkach osobowych albo przez organy spółki tak jak jest to w spółkach kapitałowych. Należy pamiętać że spółkę odróżniamy od wspólników (osób prawnych i fizycznych). Z punktu widzenia prawnego takie sformułowanie nie funkcjonuje. Ustawodawca dokonał podziału spółek na spółki osobowe i kapitałowe. Spółki osobowe to spółka jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo akcyjna Spółki kapitałowe to spółka z.o.o. i spółka akcyjna.

Substratem spółek osobowych jest substrat osobowy czyli wspólnicy a substratem istnienia spółkę kapitałowych jest kapitał ew. Majątek. Podział na spółki osobowe i kapitałowe nie ma charakteru ostrego, elementy osobowe i kapitałowe pojawiają się w różnych typach spółek. Te modyfikacje w spółkach mogą wynikać z ustawy bądź z woli wspólników.

Mamy zamknięta listę spółek. Typologia spółek dokonana jest przepisami bezwzględnie obowiązującymi. Jest to katalog zamknięty numersu clausu. Do polskiego systemu prawnego wprowadzono ponadnarodowe formy spółek jak europejskie zgrupowanie interesów gospodarczych czy spółka europejska-akcyjna.

Spółki handlowe osobowe:

Cechy charakterystyczne. W przepisach kodeksu spółek handlowych zawarte są regulacje tych spółek Punktem wyjścia jest wskazanie, że spółki te posiadają podmiotowość prawną. Znajduje ona swoją podstawę w treści Art.8 kodeksu spółek handlowych który stanowi ze „ spółka może we własnym imieniu nabywać prawa w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania pozywać i być pozywana. W świetle tego przepisu spółka ma: zdolność prawną, zdolność do czynności prawnych oraz zdolność procesową. Ma także zdolność upadłościowa. Nie ma już dziś wątpliwość, ze spółka może nabywać prawa własności nieruchomości i inne prawa rzeczowe. Ma bowiem własną zdolność prawną. Zmiana składu osobowego w takiej spółce nie wpływa na zmianę treści wpisów w księgach wieczystych. Dziś nie ma wątpliwości, że w księgach wieczystych wpisana jest spółka a nie wspólnicy. Spółka handlowo-osobowa może być podmiotem wszelkich praw majątkowych i niemajątkowych o ile przepisy nie przewidują żadnych ograniczeń. Spółce przyznano również zdolność procesową. To spółka może samodzielnie dochodzić ochrony w wypadku naruszenia jej praw podmiotowych a wierzyciele kierują roszczenia bezpośrednio do spółki. Proces przeciwko spółce nie jest procesem przeciwko wspólnikom. Podsumowując, podmiotowość prawną spółek handlowych, osobowych wzmacnia treść art. 33^1 kodeksu cywilnego

Żadna ze spółek handlowych osobowych nie ma osobowości prawnej. Handlowa spółka osobowa jest tzw. ułomną osoba prawną. Należy także powiedzieć, podkreślając poprzednie fakty, że spółka posiada własny majątek. To również stanowi o umocnieniu podmiotowości prawnej. Spółka handlowo osobowa posiada własny majątek. Majątek spółki jest majątkiem odrębnym od majątków wspólników. Nie stanowi on współwłasności łącznej wspólników.

Art. 28 kodeksu spółek handlowych stanowi, że majątek spółek obejmuje wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia

Z art.3 wynika że każdy ze wspólników ma obowiązek wnieść do niej wkład.

Druga cecha spółek handlowo osobowych mająca charakter stały to cel w jakim się tę spółkę tworzy. Tym celem jest prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą. Prowadzenie przedsiębiorstwa w rozumieniu funkcjonalnej a zatem celem każdej spółki jest prowadzenie działalności gospodarczej. W innym celu spółka handlowo osobowa powstać nie może. Spółka ta prowadzi działalność pod własną firmą. Firma służy indywidualizacji przedsiębiorcy a nie spółki.

Kolejne cechy spółek poniżej mogą ulegać modyfikacji. Jest to modyfikacja exlege (przewidziana przez ustawodawcę) bądź ( z mocy ustawy) te postanowienia mogą być wyłączone w drodze umowy przez wspólników.

Kolejną cechą jest tzw. względna stabilność składu osobowego wspólników. W zasadzie można powiedzieć ze zasadą jest stabilność, trwałość składu osobowego ale możliwe jest od tego odstępstwo.

Art. 10 przewiduje możliwość rozporządzenia ogółem praw i obowiązków wspólnika. Ten ogół praw i obowiązków wspólnika może być przeniesiony na inną osobę. Ustawodawca przełamuje tutaj zatem te reguły stabilności składu osobowego oparte na zaufaniu między wspólnikami na znaczeniu cech osobistych wspólników np. Właściwości osobiste, kwalifikacje

Możliwość rozporządzenia ogółem praw i obowiązków zakład nie rozszczepialność tych praw i obowiązków. Przepis nie pozwala na rozporządzenie ułamkową częścią tego udziału spółkowego czy członkostwa. Aby można było dokonać rozporządzenia przeniesienia ogółu praw i obowiązków musza być spełnione 2 warunki. 1 ma charakter bezwzględny a 2 charakter względny

Zastrzeżenie w umowie dopuszczalności przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika

Pisemna zgoda wszystkich pozostałych wspólników na takie rozporządzenie, chyba że umowa stanowi inaczej

W przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania tej spółki odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz przystępujący wspólnik – art.10 paragraf 3.

Kolejna cech charakteryzujące spółki handlowo osobowe to tradycyjne ujęcie prowadzenia spraw i reprezentacji . Co do zasady prowadzenie spraw i reprezentacja powierzona jest wspólnikom. Mówimy zatem o bezpośrednim prowadzeniu spraw i reprezentacji. Kodeks co do zasady w przypadku ułomnych osób prawnych wyłącza możliwość występowania organów (występują w teorii osób prawnych). Prowadzenie spraw dotyczy stosunków wewnętrznych w spółce a zatem sa to czynności o charakterze decyzyjnym. Natomiast reprezentacja dotyczy stosunków zewnętrznych czyli składania i przyjmowania oświadczeń woli. Kodeks spółek handlowych stanowi tutaj wyłom. W przypadku niektórych spółek niektórzy wspólnicy są wyłączeni od prowadzenia spraw i reprezentacji a w niektórych spółkach przewiduje również możliwość powołania organów.

Kolejną cechą która charakteryzuje handlowe spółki osobowe jest osobista i nieograniczona odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki. To również jest konsekwencja ułomnej osobowości prawnej spółki. Wspólnicy odpowiadają całym swoim majątkiem

Ostatnia cecha to jednomyślność podejmowania uchwał. Po pierwsze warto zwrócić uwagę na treść Art.9 który stanowi zmiana postanowień umowy spółki wymaga zgody wszystkich wspólników, chyba ze umowa stanowi inaczej. Jeśli zaś mówimy o podejmowaniu uchwal to ustawodawca tez wyraźnie stanowi że uchwały podejmowane są jednomyślnie. Jednak i od tego można wprowadzić w umowie wyłom.

Charakterystyka spółek

Spółka jawna jest to spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą a nie jest inną spółką handlową. Spółka jawna powstaje w drodze umowy, która to umowa powinna być zawarta na piśmie pod rygorem nieważności. Ustawodawca określa elementy przedmiotowo-istotne tej umowy. Powinna określać firmę i siedzibę spółki, określenie wkładów wniesiony przez każdego wspólnika i ich wartość, przedmiot działalności spółki i czas trwania spółki jeżeli jest oznaczony. Spółka powstaje z momentem wpisu do rejestru. Wpis ma zatem charakter konstytutywny. Ustawodawca przewiduje ze z dniem 1.04.2016 wejdą nowe przepisy, które będą pozwalały na zawarcie umowy w oparciu przy wykorzystaniu wzorca umownego i zarazie takiej umowy będzie polegało na wypełnieniu formularza udostępnionego w systemie teleinformatycznym opatrzonego bezpiecznym podpisem elektronicznym. W takiej spółce będzie można wtedy wnosić tylko wkłady pieniężne. Wprowadzenie jest z inicjatywy ministra sprawiedliwości

Pozycja prawna wspólnika jawnego zakłada, że ma on obowiązek wnieść wkład. Wkład wspólnika polega na przeniesieniu lub obciążeniu własności rzeczy lub innych praw a także na dokonaniu innych świadczeń na rzecz spółki. Wkładem do spółki poza wkładem pieniężnym może być wkład niepieniężny ale także to może być świadczenie pracy bądź usług. Prawa, które wspólnik zobowiązuje się wnieść do spółki uważa się za przeniesione na spółkę. Wkłady wspólników, co do zasady, są równe. Obecnie w przepisach kodeksu spółek handlowych pojawiło się pojęcie udziału kapitałowego. Ustawodawca stanowi jedynie udział kapitałowy wspólnika odpowiada wartości rzeczywiści wniesionego wkładu. Wkład finansowy stanowi wartość księgową wyrażoną w złotych, która stanowi podstawę do określenia praw i obowiązków w przypadkach określonych przez ustawę lub umowy. Przykładem takiego prawa wspólnika wynikającego z ustawy jest przewidziane w Art. 53 możliwość żądania przez wspólnika wypłacenia odsetek w wysokości 5% od jego udziału kapitałowego, którego może żądać co rocznie nawet wtedy gdy spółka poniosła stratę. Zysk i strata w spółce jawnej wynikają ze sporządzonego inwentarza i bilansu z końcem każdego roku obrachunkowego. Każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i w tym samym stosunku uczestniczy w stratach, bez względu na rodzaj i wartość wniesionego wkładu. Pozycję prawną wspólnika wyznacza także prowadzenie spraw i reprezentacja w spółce. Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzić sprawy spółki . Nie można powierzać prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączaniem wszystkich wspólników. Art 38 paragraf 1 jest przepisem bezwzględnie obowiązujący. Każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały prowadzić sprawy nie przekraczające zakresu zwykłych czynności spółki jeżeli przed jej załatwieniem którykolwiek ze wspólnik sprzeciwi się potrzebne jest podjęcie uchwały wspólników. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki, potrzebna jest uchwała wspólników wszystkich wspólników jeżeli są to sprawy które nie przekraczają zwykłego zarządu to jest uchwała wszystkich wspólników którzy mają prawo prowadzenia spółki, natomiast jeżeli jest to czynność która przekracza zakres zwykłego zarządu potrzebna jest zgoda także tych którzy tego prawa są pozbawieni . Można powierzyć prowadzenie spółki jednym bądz kilku wspólnikom na mocy umowy lub późniejszej uchwały. Tzn. można pozbawić wspólnika i prawa i obowiązku prowadzenia spraw. P

Wykład 7

19 listopada 2015

Spółka jawna

Każdy wspólnik ma prawo do reprezentacji. To jest tylko prawo nie obowiązek. Takie prawo przysługuje co do zasady wszystkim wspólnikom co wynika ze sformułowania „każdy wspólnik ma prawo do tej reprezentacji, a reprezentacja dotyczy (bardzo szeroko uregulowana) wszystkich czynności sądowych i poza sądowych dotyczących spółki (nie przedsiębiorstwa ale spółki)” tak jest określony zakres prawa do reprezentacji. Mówiąc o prawie do reprezentacji możemy użyć sformułowania, że mamy do czynienia z tak zwanym przedstawicielstwem organicznym bowiem Ci wspólnicy do reprezentacji powołani są z ustawy z mocy prawa. Prawo do reprezentowania spółki nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich. To sformułowanie nie jest obce (patrz :prokura). Umowa może powierzyć prawo do reprezentacji jednemu lub kilku wspólnikom, pozostali będą wówczas pozbawieni tego prawa do reprezentacji, a to oznacza ze jeśli wszyscy wspólnicy podpisują umowę to ten, który nie ma prawa do reprezentacji (wymienione w umowie) zgadza się na to, że tego prawa do reprezentacji nie chce mieć. Pozbawienie wspólnika prawa do reprezentacji może natomiast nastąpić z ważnych powodów w drodze orzeczenia sadowego. Ustawodawca określa poza zakresem prawa do reprezentacji także sposób reprezentacji, każdy wspólnik ma prawo do indywidualnej reprezentacji, ale w umowie można przewidzieć tzw. reprezentację łączną. Czyli reprezentację dwóch wspólników lub reprezentacja wspólnika wraz z prokurentem, dotyczy to sposobu reprezentacji oraz sposobu składania oświadczeń wolnych.

Ma ona charakter bezpośredni oraz co do zasady w spółkach nie ma czegoś co pojawia się w osobach prawnych czyli organów.

Kwestia odpowiedzialności za zobowiązania spółek jawnych

Zgodnie z art. 22§ Kodeksu Handlowego- odpowiedzialność za zobowiązania spółki ponosi spółka całym swoim majątkiem solidarnie ze wspólnikami, odpowiedzialność wspólników jest osobista, nieograniczona całym ich majątkiem osobistym. Obecnie ustawodawca w Kodeksie Spółek Handlowych przewiduje, że odpowiedzialność wspólników ma charakter subsydiarny. Ponoszą odpowiedzialność za cudzy dług, ale ten subsydiarny charakter pojawia się dopiero w Kodeksie Spółek Handlowych. Na czym to polega? Przewiduje to art.31 Kodeksu Spółek Handlowych, który mówi, że wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku spółki dopiero wtedy, a dopiero później może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika wtedy gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna. Oczywiście stanowi również, że wierzyciel spółki może wnieść powództwo przeciw wspólnikowi zanim okaże się, że egzekucja z majątku spółki jest bezskuteczna. Można powiedzieć, że to rozwiązanie które daje taką możliwość podjęcia akcji wnoszę pozew przeciwko spółce, wnoszę drugi pozew przeciwko wspólnikowi, ale drugi …. . W zasadzie to musiałby przeprowadzić postępowanie przeciwko spółce, które się zakończyło i dopiero wtedy żądać tego zaspokojenia z majątku tego wspólnika. To wszystko trwa dlatego ustawodawca ułatwia pomimo wszystko, pomimo wprowadzenia tej subsydiarnej odpowiedzialności, dochodzenie zobowiązania od wspólnika przewidując pewne uproszczenie proceduralne. Zawarte jest ono w treści art. 778 znaczek 1 Kodeksu Postępowania Cywilnego. Przepis ten stanowi, że „tytułowi egzekucyjnemu wydanemu przeciwko spółce handlowej osobowej można nadać klauzule wykonalności przeciwko wspólnikowi, który ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązana spółki”. Subsydiarna odpowiedzialność była wprowadzona po to aby trochę oderwać się od cech osobowych spółek handlowych osobowych, żeby te spółki uatrakcyjnić, żeby wspólnicy nie bali się spółek handlowych osobowych, żeby to było coś ciekawszego, żeby zbliżało to do tego, że jestem w jakiś sposób zabezpieczony mówi wspólnik nie tak od razu przyjdzie do mnie ten wierzyciel. Art. 778 jest tzw. wlokącym się ogonem substratu osobowego pomimo tego, że uciekam to jednak ten 778 znaczek 1 na powrót wrzuca mnie ten tryb te tory kolejowe spółki typowo osobowej – ułatwia wierzycielowi dochodzenie roszczeń.

Spółka partnerska

Spółka partnerska jest najmłodszą spółką, która pojawiła się w obrocie prawnym. Powstała na początku lat ’90 w USA. Na Grucie Europejskim pierwsza regulacja ma miejsce w 1994 roku, kiedy ta spółka pojawiła się w Niemczech, w Polsce pojawiła się w momencie powstania Kodeksu Spółek Handlowych. W obecnej chwili w Polsce jest bardzo mało spółek partnerskich (tylko 1700). Jest to odrębny typ spółek handlowo-osobowych. Spółka partnerska to jest spółka osobowa utworzona przez wspólników zwanych parterami partnerów w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą (art. 86§1 Kodeksu Spółek Handlowych). Punktem wyjścia do naszej analizy jest wskazanie, że to jedyna spółka handlowa osobowa, której ustawodawca określa cechy podmiotowe wspólnika. Są to:

Spółka partnerska powstaje na podstawie umowy, która ma formę pisemną pod rygorem nieważności a wpis do rejestru ma charakter konstytutywny. To co jest charakterystyczne w tej umowie należy określić wolny zawód wykonywany przez partnerów w ramach spółki. Można wykonywać jeden wolny zawód lub więcej w ramach spółki, a ograniczenia wynikają jedynie z przepisów szczególnych w których ustawodawca decyduje, że nie mogą się łączyć w jednej spółce przedstawiciele różnych określonych zawodów. Charakterystyka spółki partnerskiej wymaga wskazania, że w sprawach nieuregulowanych przy spółce partnerskiej należy stosować odpowiednio przepisy o spółce jawnej. Stosunki wewnętrzne w tej spółce co do zasady odpowiadają znanym nam relacjom ze spółek jawnych. Dwa elementy odróżniają spółkę partnerską od pozostałych spółek osobowych (w szczególności od jawnej):

Ad1.

Model pierwszy – kiedy prowadzenie spraw i reprezentacja jest co do zasady taki jak w spółce jawnej (mamy drobne odstępstwa ustawodawca wyraźnie powiada: „każdy partner ma prawo reprezentować spółkę samodzielnie chyba, że umowa stanowi inaczej”- takie sformułowanie uzasadnione jest celem spółki, czyli osobistym wykonywaniem przez partnerów wolnego zawodu w ramach przedsiębiorstwa spółki; jest możliwość pozbawienia partnera prawa do reprezentacji z ważnych powodów, uchwałą wspólników (tego nie ma w spółce jawnej), powinna być powzięta większością ¾ głosów w obecności co najmniej 2/3 ogólnej liczby partnerów, umowa może również przewidzieć surowsze warunki; pozbawienie partnera prawa do reprezentacji jest skuteczna z chwila wpisu do rejestru).

Model drugi – zakłada powołanie w spółce organu jakim jest zarząd, do którego stosowane są odpowiednie przepisy o zarządzie w spółce z.o.o. dokładnie ustawodawca wskazuje na przepisy i określone są kompetencje zarządu, zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje ją; wyłączone jest wówczas stosowanie art.96 czyli przepisu dotyczącego prawa do reprezentacji partnerów.

Czym jest zarząd? Zarząd jest organem czy organem nie jest pomimo tego, że stosujemy przepisy o zarządzie ze spółki z.o.o. tutaj większość głosów jednak podnosi, to jest coś na miarę afazji organów, bo to nadal jest cały czas spółka osobowa i wysuwa się …. .

Kto może być członkiem zarządu? Według przepisów o spółce z.o.o. członkami zarządów mogą być osoby z gromad wspólników lub osoby z poza gronu wspólników, natomiast na gruncie spółki partnerskiej powstaje pytanie czy w spółce może pojawić się jakiś partner czy możemy mieć zarząd w którym nie ma żadnego partnera, gdybyśmy stosowali wprost przepisy o spółce z.o.o. to moglibyśmy sobie powiedzieć, że żaden partner w zarządzie być nie musi, natomiast z treści art.38 , który mówi, że „ nie można powierzyć prowadzenia spraw spółki osobom trzecim z wyłączeniem wszystkich wspólników” to jest argument ku temu, żeby powiedzieć, że w tej spółce zarząd musi być przynajmniej jeden partner bo art.38 jest artykułem bezwzględnie obowiązującym.

Zakres kompetencji jest określony w ten sposób „ma reprezentować spółkę przy czym jak w reprezentacji było napisane w art.93 ustawodawca powiedział, że tego przepisu nie stosujemy żeby spokojnie powiedzieć, że to zarząd jako ten organ czy kwazi organ jest tym jednym który spółkę reprezentuje, a co z prowadzeniem spraw czy mamy przepis, który by wyłączał prowadzenia spraw takich jak bezpośrednio przez wspólników, można by powiedzieć, że zarząd jest po to żeby spośród grona wszystkich partnerów wybrać kogoś czyli menadżerów, którzy będą zajmować się tym zarządzaniem, a co z pozostałym, jak spojrzymy wnikliwie na przepisy o spółce z.o.o. to się okaże, że zarząd oczywiście prowadzi sprawy spółki i ją reprezentuje, to jest jego kompetencja, ale w sprawach, które jednak mają istotne znaczenie dla spółki i dla wspólników to jest taki organ jak organ ustawodawczy, którym jest zgromadzenie wspólników. Zarząd dokonuje podziału zysku, to wspólnicy na głosowaniu zgromadzenia wspólników decydują czy będziemy dzielić czy tez nie czy tez pójdzie na kapitał zapasowy. A co z art.43, który mówi „w sprawach, które przekraczają zakres decydowania zarządu potrzeba jest zgoda wszystkich wspólników nawet tych którzy zostali wyłączeni od prowadzenia spraw spółki” wydaje się, że ten przepis nie został wyłączony artykułem, który mówi o zarządzie bo nie był wyłączony tylko art.96 a w pozostałym zakresie ustawodawca należy stosować odpowiednio przepisy o spółce jawnej to oznacza, że w sprawach o znaczeniu strategicznym decydują wszyscy bo pozbawiliśmy niektórych partnerów prawa do prowadzenia spraw spółki, bo niektórzy weszli do zarządu a inni nie, a jak inni nie weszli to wcale nie oznacza, że nie chcą mieć wpływu na sprawy bieżące.

Odpowiedzialność za zobowiązania w spółce partnerskiej

W przypadku spółki partnerskiej mamy jeden przepis mówiący o odpowiedzialności za jej zobowiązania to treść art.95. W spółce partnerskiej należy wyróżnić dwojakiego rodzaju zobowiązania:

W tym zakresie konstrukcja odpowiedzialności określona została w sposób szczególny w art.95§1 ”partner nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki powstałe w związku z wykonywaniem wolnego zawodu przez pozostałych partnerów jak również za zobowiązania spółki będące następstwem działań lub zaniechań osób zatrudnionych przez spółkę na podstawie umowy o pracę lub innego stosunku prawnego, które polegały kierownictwu innego partnera przy świadczeniu usług związanych z przedmiotem działalności spółki”. Odpowiedzialność za te zobowiązania ponosi spółka i tylko ten parter w związku z którego działaniem lub zaniechaniem doszło do powstania tego zobowiązania, który popełnił błąd w sztuce. Pozostali partnerzy za te zobowiązania odpowiedzialności nie ponoszą, ale nadal ta odpowiedzialność posiada te wszystkie te cechy, które są nam znane jest to odpowiedzialność spółki i partnera, która jest odpowiedzialnością solidarną, odpowiedzialność spółki całym majątkiem partnera całym majątkiem oczywiście w sposób nieograniczony, ale nadal jest to odpowiedzialność subsydiarna (czyli najpierw występuje przeciwko spółce, a potem przeciw partnerowi jeżeli okaże się egzekucja bezskuteczna). Jeżeli chodzi o cechy odpowiedzialności to one się nie zmieniają, zmieniają się tylko krąg podmiotów odpowiedzialnych. §2 tego artykułu przewiduje, że jeden lub większa liczba partnerów godzi się na ponoszenie odpowiedzialności tak jak wspólnik spółki jawnej, jeżeli umowa to przewiduje. Dotyczy to reguły z ‘95 §1 czyli będzie on ponosił odpowiedzialność za błąd w sztuce kolegów. Czy w umowie można przewidzieć, że wszyscy partnerzy będą ponosić w ten sposób odpowiedzialność? To przeczy istocie natury spółki partnerskiej, w której mamy to rozróżnienie odpowiedzialności partnerskiej w taki sposób byśmy mieli do czynienia ze spółka jawną, a nie partnerską. Bo o istocie tej spółki decyduje treść tego art. 95§1.

Spółka komandytowa

Jest spółką osobową mającą na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia nazywa się on komplementariusza, a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika komandytariusza jest ograniczona. Tutaj również ustawodawca przewiduje, że w sprawach nieuregulowanych przy spółce komandytowej należy stosować odpowiednio przepisy o spółce jawnej. Ta spółka powstaje w drodze umowy która ma formę aktu notarialnego, a momentem jej powstania jest moment wpisu do rejestru. Ten wpis ma charakter konstytutywny. Ta spółka charakteryzuje się właśnie tym, że mamy dwa rodzaje wspólników i musi być przynajmniej jeden komplementaiusz i jeden komandytariusz. Komplementaiusz jest tym wspólnikiem, który zachowuje się jak wspólnik spółki jawnej, to aktywny wspólnik. Komandytariusz jest wspólnikiem pasywnym, to poprzez jego pozycję w spółce widzimy swego rodzaju elementy kapitałowe. Ustawodawca nie wskazuje maksymalnej ilości komplementariuszy i komandytariuszy. Nie można być jednocześnie komplementariuszem i komandytariuszem. W umowie spółki komandytowej tym istotnym, szczególnym elementem, który się pojawia jest suma komandytowa. Ta suma komandytowa będzie także ujawniona w rejestrze. Suma komandytowa to oznaczona w pieniądzu, kwotowo, górna granica odpowiedzialności komandytariusza jego majątkiem osobistym. Wiemy, ze odpowiedzialność komandytariusz jest ograniczona do wysokości sumy komandytowej. Należy wspomnieć w tym miejscu o wzajemnym stosunku sumy komandytowej i wkładu wnoszonego przez komandytariusza. Komandytariusz może wnosić wkłady pieniężne, niepieniężne. Natomiast komandytariusz nie może wnieść wkładu polegającego na zobowiązaniu wykonywania pracy lub świadczeniu usług przy powstaniu spółki chyba, że wartość innych jego wkładów nie jest niższa od wysokości sumy komandytowej. Ponadto jeżeli komplementaiuszem jest spółka z.o.o. lub spółka akcyjna a komandytariusz jest wspólnikiem tej spółki (spółki z.o.o. lub akcyjnej) to nie może wnieść jako wkładu do spółki komandytowej swoich udziałów lub akcji, które posiada w spółce z.o.o. lub akcyjnej. Wkład komandytariusza może być wyższy, równy lub niższy od sumy komandytowej. Wniesienie wkładu ma wpływ na zakres odpowiedzialności komandytariusza wobec osób trzecich. Art.112 stanowi, że „komandytariusz wolny jest od odpowiedzialności w granicach wartości wkładu wniesionego do majątku spółki”. Czyli można powiedzieć, że odpowiedzialność komandytariusza jest ograniczona do sumy komandytowej pomniejszonej o wartość rzeczywiście wniesionego wkładu. Pozycje prawna komandytariusza wyznaczają także inne okoliczności. O ile umowa nie stanowi inaczej, komandytariusz nie ma ani prawa ani obowiązku prowadzić spraw spółki. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności spółki potrzeba jest zgoda komandytariusza chyba, że umowa spółki stanowi inaczej. Po drugie komandytariusz nie ma prawa do reprezentacji, ale można mu udzielić pełnomocnictwa. Po trzecie komandytariusz ma prawo domagać się odpisu sprawozdania finansowego, przeglądać księgi i dokumenty celem sprawdzenia ich rzetelności. Po czwarte komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do jego wkładu rzeczywiście wniesionego chyba, że umowa stanowi inaczej, zaś uczestniczy w stratach jedynie do wartości umówionego wkładu. Ustawodawca reguluje spółkę komandytowa patrząc przez fakt pozycji prawnej komandytariusza w pozostałym zakresie musimy się odwołać do przepisów o spółce jawnej.

Wykład 8

26 listopada 2015

Spółka komandytowo-akcyjna

Nie posiada konstrukcji prostej, to nowy typ spółki, który pojawił się w Kodeksie Spółek Handlowych. Cieszy się zainteresowaniem, głównie dzięki kwestiom podatkowym. Spółka komandytowo-akcyjna na gruncie prawa polskiego jest spółka osobową, mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia- komlementariusz, a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Zgodnie z art. 135, który wyraźnie wskazuje „akcjonariusz nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki”. Jest to spółka osobowa, ale ta spółka ma przemieszane elementy osobowe i kapitałowe. Charakteryzuje się dosyć skomplikowana naturą stosunków wewnętrznych i wyraz temu daje regulacja art.126 Kodeksu Spółek Handlowych, to jest przepis o charakterze odsyłającym, który wskazuje, że w sprawach nieuregulowanych w dziale dotyczącej spółki komandytowo-akcyjnej należy stosować odpowiednio:

  1. Przepisy o spółce jawnej w zakresie stosunków prawnych dotyczących komplementariuszy wobec akcjonariuszy oraz wobec osób trzecich, a także do odniesienia się wkładów wnoszonych przez komplementariuszy poza wkładami wnoszonymi przez nich na kapitał zakładowy,

  2. W pozostałych sprawach stosujemy także odpowiednio przepisy o spółce akcyjnej w szczególności dotyczy to kapitału zakładowego, wkładów akcjonariuszy, akcji, rady nadzorczej i walnego zgromadzenia.

Jakie elementy (o charakterze kapitałowym) wyróżniają spółkę komandytowo-akcyjną od klasycznej spółki osobowej jaka jest spółka jawna?

  1. Powstanie tej spółki poddane jest szeregu czynnością do których trzeba będzie stosować przepisy o spółce akcyjnej, co najmniej wszyscy komplementariusze podpisują statut w formie aktu notarialnego (spółka powstaje z momentem wpisu do rejestru),

  2. Funkcjonowanie tej spółki oparte jest, w przeciwieństwie do pozostałych spółek osobowych, na złożonej strukturze fundusz, jednym z nich jest kapitał zakładowy (to rodzaj funduszu) – ma określana minimalna wartość nominalną, która w tej spółce wynosi 50 000zł, kapitał pokrywany jest z wkładów wspólników, wszyscy akcjonariusze wnoszą wkład na kapitał zakładowy, ale w zmian uzyskują akcje, co może być wkładem o tym decydują przepisy o spółkach kapitałowych ,natomiast komplementariusze mogą wnieść wkład do spółki komandytowo-akcyjnej jak stanowi ustawa „na kapitał zakładowy lub na inne fundusze”, ustawodawca przewiduje, że to taki fundusz udziałowy, jeśli nasz komplementariusz wnosi wkład na kapitał zakładowy to uzyskuje akcje, jednak nie zmienia to jego pozycji prawnej bo komplementariusz nadal ponosi nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki. W spółce komandytowo-akcyjej komandytariusz może być jednocześnie akcjonariuszem i komplemenatriuszem. Ustawodawca nie powiada ilu powinno być akcjonariuszy i komlementariuszy i ile wnoszą na kapitał zakładowy.

  3. W spółce tej pojawiają się organy, pojawiają się walne zgromadzenie i rada nadzorcza. W spółce tej ustawodawca przełamał zasadę jednomyślności, bowiem uchwały walnego zgromadzenia mogą być podejmowane różną większością głosów. Prowadzenie spraw spółki prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki przysługuje komplementqariuszom, ale nie obejmuje to spraw przekazanych do kompetencji walnego zgromadzenia, albo rady nadzorczej przez przepisy Kodeksu Spółek Handlowych lub statut. W walnym zgromadzeniu uczestniczą wszyscy wspólnicy przy czym jeśli chodzi o prawo głosu to każda akcja objęta lub nabyta przez osobę będąca komplementariuszem daje prawo do jednego głosu, natomiast każda akcja objęta lub nabyta przez akcjonariusza (przez osobę która nie jest komplementariuszem) daje prawo do jednego głosu chyba, że statut stanowi inaczej. Wedle art. 146 możemy wskazać kompetencje walnego zgromadzenia:

    1. §1 ustawodawca wskazuje te kompetencje klasyczne np. rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania komplementariuszy z działalności spółki oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy, udzielenie komplementariuszom absolutorium za prowadzenie spraw to samo dotyczy członków rad nadzorczych np. rozwiązania spółki

    2. §2 określono kompetencje takie jak podział zysku za rok obrotowy w częśi przypadający akcjonariuszom, zbycie przedsiębiorstwa lub wydzierżawienie, powierzenie spraw spółki oraz reprezentowania jednemu lub kilku komplementariuszom, w tym przypadku uchwała walnego zgromadzenia wymaga zgody wszystkich komplementariuszy pod rygorem nieważności,

    3. §3 takie kompetencje jak: podział zysku przypadający za rok obrotowy komplementariuszom, sposób pokrycia strat za ubiegły rok obrotowy i w tym przypadku uchwała walnego zgromadzenia wymaga zgody większości komplementariuszy pod rygorem nieważności.

Prawo do reprezentacji przysługuje komplementariuszom, którym z mocy statutu lub prawomocnego orzeczenia sądu nie pozbawiono tego prawa (art.. 137).

Spółki kapitałowe (z.o.o. oraz akcyjna)

Spółka z.o.o. regulowana jest od art. 151 do 300, spółka akcyjna od art. 301 do 490. Spółki te mają wiele cech wspólnych co związane jest z ich kapitałowym charakterem.

Funkcjonowanie poddane jest szczególnym przepisom, jeżeli mówimy o powstaniu spółki jednoosobowej może powstać w sposób pierwotny lub wtórny. W obu przypadkach jeżeli mówimy o powstaniu spółki jednoosobowej w sposób pierwotny zakładamy ja jako jednoosobową to mamy ograniczenia art. 151§2 ustawodawca stanowi ”spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością” i to samo odnajdujemy w przypadku spółki akcyjnej. Nie mamy tego ograniczenia przy powstaniu spółki w sposób wtórny. Między obiema spółkami różnice wynikają stąd, że spółka z.o.o ma wiele cech spółek osobowych, wskażemy je w kilku punktach (nie ma ich w spółce akcyjnej):

Powstanie spółki z. o,o i akcyjnej

To jest pewien proces na który składa się szereg czynności prawnych i faktycznych. Ustawodawca wyznacza nawet etapy tworzenia spółki z.o.o.( art.163) i akcyjnej (art.306). W tym miejscu należy powiedzieć, że istnieje pewien etap, okres tworzenia spółki, od momentu jej zawiązania aż do momentu wpisu do rejestru. Czym jest ten etap od zawiązania spółki do mementu zarejestrowania spółki? Na gruncie Kodeksu Spółek Handlowych ustawodawca przyjął pewne rozwiązanie i uregulował spółkę kapitałową organizacji (nastiturus spółkowy). Chwila powstania spółki zoo w organizacji jest zawarcie umowy, natomiast chwila powstania spółki akcyjnej w organizacji jest objęcie wszystkich akcji przez akcjonariuszy. Założyciele spółki maja 6 miesięcy aby doprowadzić do złożenia wniosku o rejestracje spółki docelowej, licząc od podpisania umowy (spółka z.o.o.), podpisania statutu (spółka akcyjna).

Spółka w organizacji jest ułomną osoba prawną, może we własnym imieniu nabywać prawa, w tym także własno nieruchomości i inne prawa ruchome, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywanym. Spółka kapitałowa w organizacji może prowadzić działalność gospodarczą, a wynika to z ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Ona działa pod firmą. Do tej spółki stosujemy przepisy z części ogólnej art. 11-13, a w sprawach nieuregulowanych należy stosować odpowiednie przepisy dotyczące danego typu spółki, po jej wpisie do rejestru. Istotną kwestia jest kwesta odpowiedzialności za zobowiązania. Odpowiedz na to udziela art.13 zmieniony w 2003 roku, możemy powiedzieć, ze odpowiedzialność za zobowiązania spółki kapitałowej w organizacji ponosi spółka solidarnie z osobami, które działają w jej imieniu( założyciele, pełnomocnik , działał w jej imieniu) ale również solidarnie ponoszą odpowiedzialność wspólnik albo akcjonariusz spółki kapitałowej w organizacji do wysokości wartości nie wniesionego wkładu na pokrycie objętych udziałów lub akcji. Odpowiedzialność tych osób działających w imieniu spółki ustaje wobec spółki z chwila zatwierdzenia ich czynności wobec spółki albo przez zgromadzenie wspólników (zo.o.o) albo przez walne zgromadzeniu spółce akcyjnej. Z chwila wpisu do rejestru spółki zoo lub spółki akcyjnej uzyskuje ona osobowość prawną i w drodze sukcesji uniwersalnej przejmuje wszystkie prawa i obowiązki spółki kapitałowej w organizacji.

Jeżeli chodzi o spółkę zoo wyznacza ja art. 163. Do powstania tej spółki potrzebne jest:

W kodeksie spółek handlowych przewidziano także tworzenie spółki zoo zwanej spółka 24 godziny. Chodzi o możliwość zawarcia tej spółki a w zasadzie zawarcia umowy tej spółki przy wykorzystaniu wzorca umownego (udostępniony w systemie teleinformatycznym wraz z podpisami elektronicznymi, rozporządzenie z 2015 roku). Zastrzeżenie art. 158§1 znaczek1 „ w przypadku takiej spółki pokrycie kapitału spółki … i powinno nastąpić nie później niż w terminie 7 dni od dnia jej wpisu do rejestru”.

Etapy tworzenia spółki akcyjnej reguluje art.306 zastrzeżenia

Art. 306 wymienia następujące etapy:

  1. zawiązanie spółki w tym podpisanie statutu przez założyciela, a zatem na ten etap składają się:

    1. statut i akty zawiązania spółki, mogą ale rzadko zawierają się w jednym akcje notarialnym (wyrażenie zgody na zawiązanie spółki, na brzmienie statutu, objęcie akcji)

  2. .. całego kapitału zakładowego ale z uwzględnieniem art. 309 §3 i 4, jeśli zatem wnoszone są do spółki aporty(wkłady niepieniężne) to założyciele sporządzają pisemne sprawozdanie, które poddawane jest badaniu biegłych rewidentów, ale są wyjątki tym sprawozdaniem i opinia biegłych rewidentów zapoznają się przyszli akcjonariusze. Treść art.303 §3 i 4 okazuje się ze kapitał nie musi być pokryty w całości przez rejestracja spółki

Wykład 9

3 grudnia 2015

Art. 309§3 i 4 kapitał zakładowy spółki akcyjnej nie musi być pokryty w całości przed jej zarejestrowaniem

  1. Ustanowienie zarządu i rady nadzorczej

  2. Wpis do rejestru.

Spółki kapitałowe są osobami prawnymi to są samodzielne podmioty prawa występujące w obrocie, które nabywają prawa i zaciągają zobowiązania i ponoszą odpowiedzialność za te zobowiązania całym swoim majątkiem. To one (połka zoo i akcyjna) ponoszą wyłącznie odpowiedzialność za zobowiązania majątkiem spółki., a ten że majątek spółki jest sumą praw oraz innych składników majątkowych najczęściej o zmiennej wartości ekonomicznej w skład którego wchodzą: wartości wniesionych przez wspólników wkładów, dochody z prowadzonej działalności, wartości praw nabytych a także dopłaty wnoszone przez wspólników spółki z.o.o. . należy wyraźnie podkreślić udziałowcy, akcjonariusze (akcyjna) nie ponoszą osobistej odpowiedzialności za zobowiązania spółki, to wynika z przepisu art. 151 ….

Funkcjonowanie spółek kapitałowych opiera się na kapitale zakładowym. Na kapitał zakładowy możemy patrzeć i opisywać w dwojaki sposób:

  1. Kapitał zakładowy to oznaczona w umowie i wyrażona w pieniądzu wartość będąca suma wartości nominalnej udziałów lub akcji,

  2. Kapitał zakładowy to jest fundusz umieszczony w bilansie spółki, zawsze po stronie pasywów które po stronie aktywów odpowiadają wniesione wkłady przez wspólników.

Kapitał zakładowy przez czas trwania spółki jest wartością stałą, chyba że w drodze zmiany umowy lub statutu zostanie zreformowany przez obniżenie lub podwyższenie. Kapitału nie utożsamiamy z majątkiem. Kapitał pełni określone funkcje: prawną , gospodarcza i gwarancyjną.

Kapitał zakładowy jest podzielony w spółce z.o.o. na udziały na równej lub nierównej wartości nominalnej.

Kiedy mogą być równe lub nierówne?

Umowa spółki stanowi czy wspólnik może mieć tylko jeden czy więcej udziałów. Jeżeli wspólnik może mieć więcej niż jeden udział wówczas wszystkie udziały w kapitale zakładowym powinny być równe i nie podzielne. Kapitał zakładowy w spółce akcyjnej zawsze dzieli się na akcje, zawsze o równej wartości nominalnej (minimalna wartość kapitału zakładowego w z.o.o. wynosi 5 000zł, natomiast minimalna wartość nominalna to jest 50 zł).

Minimalna wartość kapitału zakalcowego w spółce akcyjnej to jest 100 000zł , a akcja ma minimalna wartość nominalna w wysokości 1 grosza. Kapitał zakładowy powstaje z wniesionych z wkładów, każdy wspólnik jest zobowiązany do wniesienia wkładów do spółki, ta kwestie postanowił ustawodawca uregulować w przepisach ogólnych i art.14§1 „przedmiotem wkład do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług „.

Przedmiotem wkładu w spółce kapitałowej mogą być wkłady pieniężne(gotowizna) lub wkłady niepieniężne (aporty). Jeżeli chodzi o wkłady pieniężne to mówimy o pieniędzy w ścisłym znaczeniu, inne niż pieniądz środki zapłaty nie mogą być pieniężną forma wkładu do spółki ( weksel, czek). Wkłady niepieniężne, doktryna wykształciła pojecie zdolności aportowej. Praw majątkowych zbywalnych , które maja zdolność do pokrycia udziałów lub akcji. A zatem przedmiotem aportu mogą być: prawo własności rzeczy, inne niż własność prawa rzeczowe np. użytkowanie wieczyste, prawa własności praw –akcji, obligacje, bony skarbowe, inne papiery wartościowe, prawa majątkowe na dobrach niematerialnych np. paten, prawo ochronne na znak towarowy, autorskie prawa majątkowe, w końcu szczególną kategorie stanowią taka ze przedsiębiorstwo (arr.55 znaczek 1 KC), know-how (wiedz, umiejętności o charakterze technicznym, technologicznym, które musza posiadać pewne szczególne właściwości). Wiedza musi być możliwa do wykorzystania, bezpośrednio w toku produkcji, musi być możliwa do ujęcia we wzór, model, opis, projekt, ta wiedza musi być możliwa do oszacowania. Przedmiotem aportu są również wierzytelności. Należy pamiętać ze w przypadku wkładu do spółek kapitałowych ważne jest oszacowanie wkładu to tez wiąże się z jego należytym oznaczeniem, w spółce z.o.o. nie ma kontroli zewnętrznej prawidłowości wkładu w przeciwieństwie do spółki akcyjnej. Ustawodawca reguluje także kwestie w art.14 §2 wadliwości wniesionych wkładów niepieniężnych.

Co wspólnicy przyjmują w zamian za wniesienie wkładów do kapitału zakładowego?

Wkład jest oznaczonym przedmiotem świadczenia wspólnika czy tez akcjonariusza w zamian za obejmowane udział/akcje.

Udział w spółce z.o.o. rozpatrywany jest po pierwsze jako cząstka kapitału zakładowego, w tym właśnie ujęciu wyraża się on w pieniądzu. Na udziały nie są wydawane dokumenty na okaziciela i na zlecenie.

Udział należy rozpatrywać jako ogól praw i obowiązków wspólnika wynikających z uczestnictwa w spółce, to taka wiązka uprawnień o różnorodnych charakterze uprawnień majątkowych i korporacyjnych (uprawnień organizacyjnych). Jeśli chodzi o akcje to poza wyżej wymienionymi rozumieniami pojęcia akcji, akcja jest także papierem wartościowym. Akcja jako papier wartościowy to jest dokument, w którym inkorporowane są prawa majątkowe. Mona powiedzieć, że akcja stwarza taka legitymacje formalną dla każdego posiadacza do wykonywania jego uprawnień. Trzeba też dodać, że dokument akcji może występować w formie tradycyjnej ale może mieć także formie zapisu komputerowego wtedy akcjonariusz uzyskuje jedynie znak legitymacyjny (imienne świadectwo depozytowe). Akcje mogą być różnie kwalifikowane, dzielone, ale najważniejsze to: akcje imienne i na okaziciela. Imienna – jest wymieniony akcjonariusz, okaziciela nie. Istota tych akcji wiąże się z ich zbywalnością. Jeżeli mówimy o akcji, udziale w rozumieniu tej wiazki do uprawnień korporacyjnych zaliczamy: prawo głosu na zgromadzeniu akcyjnym, jeżeli chodzi o udział, na każdy udział o równej wartości nominalnej przypada jeden głos, chyba ze umowa stanowi inaczej,. Jeżeli umowa nie stanowi inaczej, to na każde 10 zł wartości nominalnej udziału o nierównej wartości przypada 1 głos. Natomiast jeżeli chodzi o akcje to każda akcja daje prawo do 1 głosu. Kolejne uiptwnienia to prawo do wyboru spółki, prawo zaskarżania uchwal zgromadzenia wspólników lub………., w przypadku wspólników spółki z.o.o. jest to prawo do indywidualnej kontroli spółki. W przypadku udziału lub akcji uprawnienia o charakterze majątkowym. Podstawowym prawem wynikającym z udziałów lub akcji spółki jest prawo do dywidendy. W przypadku spółki z.o.o. i akcyjnej wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikający z rocznego sprawozdania finansowego i przeznaczonym do podziału uchwała zgromadzenia (art.191§1 i art.341§1)) ponadto można mówić o prawie do kwoty likwidacyjnej czyli cząstki majątku na wypadek likwidacji spółki, prawo pierwszeństwa objęcia udziałów w podwyższanym kapitale, a w przypadku spółki akcyjnej prawo poboru ( prawo do pierwszeństwa podyazsznaego kapitału zakładowego). Umowa lun statut może także przewidywać szczególne uprawnienia związane z udziałem lub akcja, uprawnienie majątkowe jako prawdo do zbycia udziału lub akcji. Otóż udziały są zbywane w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Jeżeli chodzi o akcje to jej zbywalność jest uzależniona od tego czy jest imienna czy na okaziciela. Jeżeli chodzi o akcje to chodzi o papiery wartościowe (przepisy o papierach wartościowych w KC). W przypadku …… prawo idzie za dokumentem. Natomiast jeżeli chodzi o akcje imienne art339 przypisuje szczególne rozwiązanie” przeniesie akcji imiennej następuje przez pisemne i oświadczenia albo na samym dokumencie akcji albo w osobnym dokumencie oraz wymaga przeniesienia posiadania akcji”. Jeśli chodzi o obowiązki to w przypadku spółki z.o.o. i akcyjnej podstawowym obowiązkiem akcjonariusza czy wspólnika …… . 50 min. Uprzywilejowania udziałów lub akcji. Umowa lub status mogą przewidywać w 3 sytuacjach:

  1. Co do prawa głosu (uprzywilejowanie dotyczy udziałów o równej wartości nominalnej; nie może przyznawać uprawnionemu więcej niż 3 głosy na 1 udział w spółce akcyjnej- 2 głosy na 1 akcje, uprzywilejowanie co do dywidendy to w s[polce zoo i akcyjnej to uprzywilejowanie wygląda tak samo jeśli chodzi o regułę…….)

  2. prawa do dywidendy,

  3. Prawa do majątku po likwidacji spółki.

Ograniczenie zbywalności i akcji udziałów, umowa może przewidywać ograniczenie zbywalności udziałów i co do zasady polega ono na uzyskaniu zgody zarządu na zbycie udziału. W przypadku akcji ta możliwość ograniczenia rozporządzania akcja dotyczy tylko akcji imiennych. Natomiast jest możliwe „winkulacja akcji” czyli umowne ograniczenia (miedzy akcjonariuszami). Taka umowa jest zawierana na pewien czas, niedużej niż 5 lat od dnia zawarcia umowy. To ograniczenia może dotyczyć akcji imiennych i na okaziciela. Umorzenie udziałów lub akcji- kodeks przewiduje dobrowolne przymusowe i automatyczne. Dobrowolne – odbywa się w drodze nabycia przez spółkę udziałów od wspólnika w celu ich umorzenia, za zgoda wspólnika czy tez akcjonariusza. Wspólnikowi należy się wynagrodzenie (nie może być mniejsze od wartości księgowej udziału lub akcji). Umorzenie przymusowe – bez zgody wspólnika, tryb i przesłanki tego umorzenia powinny być określone w umowie w statucie najczęściej są to sytuacje kiedy wspólnik/akcjonariusz narusza obowiązek lojalności w stosunku spółki, podejmuje się działalności konkurencyjnej, takie udziały również … .

Wykład 10

10 grudnia 2015

Organy nadzoru:

W spółce z.o.o. Rada Nadzorcza, Komisja Rewizyjna mogą być powołane ale nie muszą, można zatem powiedzieć, że są to organy fakultatywne, ale jeśli w tych spółkach nie ma tych organów to opieramy się o zasadę elementu osobowego czyli możliwości indywidualnego kontrolowania zakładowy w spółce z.o.o. jest wyższy niż 500 tys. zł, a liczba wspólników powyżej 25 to powołanie Rady Nadzorczej lub Komisji Rewizyjnej jest obligatoryjne. Spółka musi zdecydować czy wobec powołania Rady Nadzorczej, Komisji Rewizyjnej jest to przede wszystkim Rada Nadzorcza, czy prawo indywidualnej kontroli zostaje czy wobec powyższego, że jest Rada Nadzorcza następuje wyłącznie ni prawa do indywidualnej kontroli. Funkcje nadzorcze spełnia tylko organ, a nie wspólnicy. Rada Nadzorcza w spółce akcyjnej jest obligatoryjna.

Zarząd w spółkach kapitałowych

Jest organem wykonawczym spółki i kompetencje zarządu obejmują: prowadzenie spraw i reprezentacje spółki. Skład zarządu może być jedno lub wieloosobowy, do zarządu mogą wchodzić wspólnicy lub osoby spoza grona wspólników - jedynym ograniczeniem jest wskazaniem, że członkiem zarządu może być osoba fizyczna. Zarząd w z.o.o. jest powoływany przez zgromadzenie wspólników chyba ze umowa stanowi inaczej, zaś w spółce akcyjnej zarząd powołuje rada nadzorcza, chyba ze statut stanowi inaczej.

Kompetencje organu zarządczego

Zarząd podejmuje decyzje związane z realizacją celów spółki, nie tylko w sprawach bieżących, ale też w sprawach inwestycji, kredytowania, zatrudnienia pracowników itp. Może podejmować decyzje we wszystkich sprawach, które nie zostały zastrzeżone dla innego organu przez przepisy Kodeksu Spółek Handlowych lub przez przepisy umowy spółki z.o.o. i statutu spółki akcyjnej. W grę wchodzą tutaj również uchwały zgromadzenia wspólników lub walnego zgromadzenia. W spółce z.o.o. powiemy, że każdy członek zarządu ma prawo i obowiązek prowadzić sprawy spółki. Może członek zarządu podejmować decyzje, sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności. W sprawach przekraczających zakres zwykłych czynności wymagana jest uchwała zarządu. Natomiast jeżeli chodzi o spółkę akcyjną to tez możemy powiedzieć, że każdy członek zarządu ma prawo prowadzić i obowiązek prowadzić sprawy spółki, ale trzeba powiedzieć, że decyzje zarządu w zakresie prowadzenia spraw spółki w zarządzie spółki akcyjnej podejmowane są zawsze kolegialnie czyli zarząd zawsze musi podjąć uchwałę. Uchwały podejmuje się bezwzględną większością głosów (50+1) jeśli jest taka sama ilość głosów to można przewidzieć w umowie/statucie, że ostatnie zdanie należy do prezesa zarządu. Zarząd ma też prawo do reprezentacji, którego zakres rozciąga się na wszystkie czynności sądowe i poza sądowe spółki. Tego prawa nie można ograniczyć ze skutkiem wobec osób trzecich. Jeżeli chodzi o sposób reprezentacji i jeżeli zarząd jest wieloosobowy to sposób reprezentacji określa umowa lub umowa spółki z.o.o. albo statut spółki akcyjnej, ale jeśli nie zawierają one odrębnych postanowień to przyjmuje się regułę wynikającą z przepisów ustawy, że do składania oświadczeń w imieniu spółki wymagane jest współdziałanie dwóch członków zarządu albo jednego członka zarządu z prokurentem. Natomiast ustawodawca przewiduje sytuacje, to są sytuacje wyjątkowe kiedy zarząd nie reprezentuje spółki kapitałowej. W umowach miedzy spółką a członkiem zarządu oraz w sporach między spółką a członkiem zarządu, spółkę reprezentuje Rada Nadzorcza lub pełnomocnik powołany uchwałą zgromadzenia wspólników albo w spółce akcyjnej walnego zgromadzenia. Art. 299 Kodeksu Spółek Handlowych „reprezentacja spółki przez zarząd może skutkować dla członków zarządu odpowiedzialnością cywilną, niekiedy odpowiedzialnością karną” ale art.299 przewiduje szczególny przypadek odpowiedzialności jedynie członków zarządu spółki z.o.o., ten przepis umożliwia dochodzenie przez wierzycieli spółki od członków zarządu spółki z.o.o. solidarnej odpowiedzialności za zobowiązania spółki w wypadku bezskutecznej egzekucji z majątku spółki. Taka odpowiedzialność nie przewidziana w przypadku członków spółki akcyjnej, należy jednak dodać, że członkowie zarządu mogą uwolnić się od tej odpowiedzialności jeśli wykaże, po pierwsze, że zachodzą przesłanki egzoneracyjne czyli we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszeniu upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzenie układu, po drugie, jeżeli wykaże taki członek zarządu, że nie zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy albo po trzecie, pomimo niezgłoszenia wniosku, o których mowa powyżej, wierzyciel nie poniósł szkody. Art. 299 nie ma odpowiednik jeśli chodzi o spółkę akcyjną, ale art. 116 ustawy Ordynacja Podatkowa, która przewiduje odpowiedzialność członków zarządu za powiązania podatkowe – dotyczy członków zarządu spółki z.o.o. i spółki akcyjnej. W tytule 4 Kodeksu Spółek Handlowych ustawodawca szeroko uregulował kwestie restrukturyzacji, transformacji spółek handlowych (art. od 491 do 594).Ustawodawca uregulował następujące kwestie:

Jeśli chodzi o drugą regulację to dotyczy podziału spółek:

Ustawodawca wymienia 4 sposoby podziału spółek( generalnie istnieje podział przez podział lub rozdzielenie):

  1. przez przeniesie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki,

  2. przez zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej,

  3. przez przeniesie całego majątku spółki na spółki istniejące lub na spółki nowo zawiązane,

  4. jak powyżej ale dotyczy tylko części majątku spółki dzielonej.

Ostatnia restrukturyzacja, która jest możliwa jest to przekształcenie. Spółką przekształcaną może być każda spółka handlowa z wyjątkiem spółki w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku oraz z wyjątkiem spółki w upadłości. W Kodeksie Spółek Handlowych znajdują się szczególne uregulowania dotyczące przekształcenia spółki cywilnej, a także wprowadzone całkiem niedawno przepisy rozdziału 6 dotyczące przekształcenia przedsiębiorcy osoby fizycznej w jednoosobową spółkę kapitałową (art. 584 znaczek 1 i następne przepisy wprowadzone ustawą z 2011 roku). Do przekształcenia spółki stosujemy przepisy dotyczące powstania spółki przekształconej, a także przepisy art.555 Kodeksu Spółek Handlowych, dział 3 tytuł 4 „przyjmuje się tutaj przy przekształcenia zasadę kontynuacji, która stanowi, że spółka przekształcana staje się spółką przekształconą z chwilą wpisu do rejestru. Spółce przekształconej służą wszystkie prawa i obowiązki spółki przekształcanej, obejmuje to także uprawnienia dotyczące zezwoleń, koncesji, ulg przyznanych spółce przed przekształceniem, a wspólnicy spółki przekształcanej stają się z dniem przekształcenia wspólnikami spółki przekształconej. Wspólnicy, którzy nie złożą oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej przysługuje roszczenie o wypłatę kwoty odpowiadającej wartości jego udziałów, akcji w spółce przekształcanej.

Zakończenie działalności gospodarczej

Uwarunkowania prawne: zakończenie działalności gospodarczej może nastąpić dwiema drogami:

Te tryby nie mogą toczyć się równocześnie. Istnieją zasadnicze różnice co do natury, przesłanek takiego postępowania, a także jej przebiegu.

Likwidacja nie jest objęta jednolitym unormowaniem dla wszystkich przedsiębiorców. To wynika z tego, że odmienne są przyczyny rozpoczęcia takiego postępowania. Można powiedzieć, że rozwiązanie i likwidacja spółki przedsiębiorcy jest odpowiednikiem zasady wolności co do rozpoczęcia działalności gospodarczej . Nie ma uregulowań co do likwidacji działalności gospodarczej spółki cywilnej i osoby fizycznej. Jeżeli podmiot zdecydował się na likwidacje swojej działalności to przebieg postępowania likwidacyjnego jest unormowany najczęściej w swoisty sposób dla danego podmiotu. Przy spółkach handlowych mamy art. 67-85 Kodeksu Spółek Handlowych, który reguluje rozwiązanie i likwidacje spółki jawnej, ale wspólnicy mogą uzgodnić inny sposób zakończenia działalności spółki (postępowanie fakultatywne). Do tych przepisów odsyłają także przepisy o spółce partnerskiej i komandytowej. Natomiast jeżeli chodzi jeśli chodzi o spółkę komandytowo-akcyjną stosujemy przepisy o likwidacji spółki akcyjnej (postępowanie obligatoryjne). Jeśli chodzi o spółki z.o.o. i akcyjne to mamy określone przepisy dotyczące rozwiązania i likwidacji spółek kapitałowych art. 270 i następne (spółka z.o.o.) i art. 430 – 459 i następne ( spółka akcyjna). W każdym przypadku ustanie bytu prawnego następuje w momencie wykreślenia spółki z rejestru. Sformułowanie „rozwiązanie” to możemy mieć na uwadze, że są to po pierwsze przyczyny rozwiązania spółki tzn. jest to podstawa do przeprowadzenia czynności prowadzących do ustania bytu prawnego spółki, a ustanie bytu prawnego jest wynikiem ciągu czynności zdarzeń, które składają się na postępowanie likwidacyjne. Celem postępowania likwidacyjnego jest zakończenie działalności spółki, zaspokojenie wierzycieli oraz podział majątku miedzy wspólników. Przyczyny rozwiązania spółki kapitałowej. Po pierwsze przyczyny przewidziane w statucie lub umowie spółki, uchwala wspólników o rozwiązaniu spółki albo przeniesieniu siedzimy spółki za granice = spółka ma być wykreślona z rejestru przedsiębiorców, ogłoszenie upadłości spółki, ale w tym przypadku nie będzie się toczyło postępowanie likwidacyjne ale postępowanie upadłościowe, po czwarte inne przyczyny przewidziane prawem np. spółka z.o.o. art. 271 rozwiązanie spółki wyrokiem sądu np. na żądanie wspólnika lub członka organu spółki jeżeli osiągnięcie celu spółki stało się niemożliwe, albo jeżeli zaszły inne ważne przyczyny wywołane stosunkami spółki, np. niemożliwe jest powołanie zarządu. Wszczęcie postępowania likwidacyjnego następuje w wyniku właśnie tych zdarzeń, okoliczności. Z momentem wystąpienia takiej przyczyny, podjęciem uchwały zgromadzenia czy też uprawomocnienie się orzeczenia o rozwiązaniu spółki. W czasie postępowania likwidacyjnego spółka nie traci swej tożsamości, nadal ma osobowość prawną, działa pod firma z dodatkiem likwidacji, nie wypłaca zysków wspólnikom i w tym okresie od otwarcia tej likwidacji podejmowane są czynności likwidacyjne, przygotowawcze i właściwe likwidacji przez likwidatorów spółki. Jeżeli umowa lub statut albo uchwała nie zawierają odmiennych postanowień likwidatorami spółki stają się dotychczasowi członkowie zarządu. Jeżeli spółkę rozwiązuje sąd to sąd może wyznaczyć likwidatorów. Likwidatorem jest osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych i która nie jest skazana w trybie art. 18§2 Kodeksu Spółek Handlowych. Likwidatorzy muszą zgłosić sądowi fakt otwarcia likwidacji, trzeba wskazać z imienia i nazwiska likwidatorów i określić sposób reprezentacji spółki. Ta informacja jest podawana w Monitorze Sądowniczym wraz z wezwaniem wierzycieli do zgłoszenia ich wierzytelności. Likwidatorzy mogą prowadzić bieżącą działalność spółki, ale w celu zakończenia tej działalności. Likwidatorzy maja prawdo do prowadzenia spraw, reprezentowania spółki ale w granicach czynności likwidacyjnych, a obejmują one zakończenie interesów bieżących spółki ściągnięcie wierzytelności, wypełnienie zobowiązań, upłynnienie majątku (zwiniecie działalności). Podział majątku, który pozostaje po zaspokojeniu potrzeb wierzycieli, następuje miedzy wspólników proporcjonalnie co do wartości ich udziałów , akcji albo wobec innych kryteriów zamieszczonych w umowie lub statucie. Likwidatorzy dokonują też niezbędnych czynności do formalnego zakończenia działalności, zwoływane jest m.in. zgromadzenie wspólników, walne zgromadzenie w celu zatwierdzenia czynności likwidatora. To likwidatorzy wstępują z wnioskiem o wykreślenie spółki z rejestru, drugi tryb zakończenia działalności (uwarunkowania prawne) związane są z upadłością przedsiębiorcy. Na gruncie prawa polskiego obowiązuje jednolita podstawa prawna upadłości. Wszyscy przedsiębiorcy są podporządkowani regułom prawa upadłościowego. Pierwszym aktem prawnym było rozporządzenie prawo upadłościowe z 1934 roku, ale oprócz tego postępowania prawa upadłościowego była możliwość sanacji (możliwość zawarcia układu w oparciu o inny akt prawny w rozporządzeniu o prawie upadłościowym), ale od 2003 roku w Polsce obowiązuje nowy akt prawny o nazwie prawo upadłościowe i naprawcze. Prawo upadłościowe i naprawcze przewidywało zakończenie działalności przedsiębiorcy, ale jednocześnie możliwość dzięki, której nie doszłoby do zakończenia działalności przedsiębiorcy czyli postępowanie naprawcze. Trzeba jednak powiedzieć, że te przepisy (ustawa z 2003 roku) stosowane były sporadycznie. Ta ustawa z 2003 roku obowiązuje, ale ustawodawca dokonał zmian bardzo istotnych zmian i od 1 stycznia 2016 roku nasza ustawa z 2003 roku będzie nosić tytuł prawo upadłościowe. Uchylono wszystkie przepisy dotyczące postępowania naprawczego. Zamiast tego została uchwalona nowa ustawa 15 maja 2015 roku prawo restrukturyzacyjne (wchodzi w życie - styczeń 2016 roku). Zdolność upadłościowa czyli kto może być postawiony w stan upadłości. Art. 5 (tutaj nic się nie zmienia) zdolność upadłościową posiada przedsiębiorca, w rozumieniu art. 43 znaczek 1 KC. Ustawodawca rozszerza krąg podmiotów co do których może być ogłoszona upadłość: spółki z.o.o. , akcyjne które nie prowadzą działalności gospodarczej, wspólnicy spółek osobowych, ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia i także wspólnicy spółki partnerskiej. Natomiast ustawodawca wprowadza także wyłączenia czyli kto upadłym być nie może, są to : Skarb Państwa , jednostki samorządu terytorialnego, publicznych, samodzielnych zakładów opieki zdrowotnej, instytucji osób prawnych utworzonych w drodze ustawy, chyba ze ta ustawa stanowi inaczej oraz utworzone w wykonaniu w obowiązku nałożenia innej ustawy, osób fizycznych prowadzących gospodarstwo rolne, które nie prowadza innej działalności gospodarczej lub zawodowej, uczelni oraz fundusze inwestycyjne. Ponadto należy też powiedzieć, że obecna ustawa reguluje tzw. upadłość konsumencką czyli upadłość osób fizycznych, które nie są przedsiębiorcami (tytuł 5 od art. 491 ze znaczkiem 1 do art.491^23). Kwestia druga – przesłanki ogłoszenia upadłości (art.10 – ta przesłanką jest niewypłacalność dłużnika). Wedle obowiązującego przepisu – dłużnika uważa się niewypłacalnego jeżeli nie wykonuje on swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych (art.11 ustęp 1), natomiast od 1 stycznia 2016 roku dłużnik jest niewypłacalny jeżeli utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Ustęp 1a w którym ustawodawca stanowi „ domniemywa się, że dłużnik utracił swoja zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza 3 miesiące”. Możemy powiedzieć, że ustawodawca nie przewiduje już dzisiaj obiektywnej oceny, kiedy następuje niewypłacalność, mamy ocenny punkt widzenia. Ponadto ustawodawca w art. 11 ustęp 2 reguluje, że ta niewypłacalność polega także na tzw. systemie nadmiernego zadłużenia (od art.11 ustęp 2 zaczyna się następny wykład)!


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
EGZAMIN PRAWO GOSPODARCZE, V rok, Wykłady, Prawo gospodarcze
PRAWO GOSPODARCZE 28.02.2015, V rok, Wykłady, Prawo gospodarcze
Wykład 7 - prawo gospodarcze
Prawo wyklady 3, Prawo gospodarcze
Prawo wyklady 4, Prawo gospodarcze
wyklad prawo gospodarcze cz 1 Z Nieznany
Wykłady Prawo gospodarcze i prawo pracy prof. Wojtyła 2014, FiR UE Katowice 3 semestr, Prawo gospoda
Wykład 2 - prawo gospodarcze
Wykład 3 - prawo gospodarcze
Wykład 4 - prawo gospodarcze
Wyklad prawo gospodarcze wyklad nr
Wykłady Prawo Gospodarcze Śliwa (2)
Wykłady Prawo Gospodarcze Śliwa (12)
Wykłady Prawo Gospodarcze Śliwa (11)
Wykłady Prawo Gospodarcze Śliwa (7)
Wykłady Prawo Gospodarcze Śliwa (9)
Prawo gospodarcze publiczne wykład! 10 2011

więcej podobnych podstron