ANDRAGOGIKA 4.10.2011

*obecności, egzamin ustny/zerówka za wszystkie obecności

ANDRAGOGIKA 11.10.2011

Andragogika – subdyscyplina zajmująca się edukacją dorosłych

Z języka greckiego: -andros- dzielny, dorosły

-ago- prowadzić

Kryteria wyodrębniania dyscypliny naukowej, jaką jest andragogika:

-wyraźnie sprecyzowany i społecznie znaczący przedmiot badań

-adekwatna do przedmiotu terminologia

-specyficzna metodologia badań – procedury, metody i techniki badawcze

-istnienie podstawowych teorii i twierdzeń

-istniejący obieg informacji naukowej

-uznana reprezentacja

ANDRAGOGIKA 18.10.2011

Uczenie się – nabywanie umiejętności i wiadomości o charakterze algorytmicznym i heurystycznym.

Uczenie się – oparty na indywidualnym doświadczeniu proces prowadzący do zmian w zachowaniu się.

Nauczanie – stymulowanie, organizowanie procesu uczenia się.

Kształcenie – nauczanie i uczenie się N+U=K

Warunki rozpoczęcia kształcenia:

-uczeń

-nauczyciel

-treści

-motywacja

Dokształcanie – uzupełnianie wiadomości i umiejętności brakujących do zajmowania danego stanowiska pracy.

Doskonalenie – uwspółcześnianie, modernizacja, ulepszanie już posiadanych kwalifikacji.

Geneza i ewolucja andragogiki jako nauki o dorosłym człowieku:

Refleksja nad kształceniem dorosłych pojawiła się już w starożytności, głównie u filozofów i polityków (Platon, Arystoteles)

Pogłębiała się w okresie renesansu (Marycjusz z Pilzna).

A następnie w czasach nowożytnych (Komeński, Kondorcet).

Wiek XIX (Grundtvig, Libelt, Cieszkowski, Krzywicki).

Andragogika jako odrębna refleksja o kształceniu i wychowaniu człowieka dorosłego wyemancypowała się dopiero w latach międzywojennych.

Wtedy to rodziła się nasza refleksja na temat potrzeby organizacji i metodyki kształcenia dorosłych.

Pojawiły się na szerszą skalę liczne formy kształcenia dorosłych oraz utrwaliły naukowe przekonania o dużych możliwościach uczenia się człowieka dorosłego.

Totalnemu osłabieniu uległa niewiara w skuteczność kształcenia dorosłych.

Znakiem zaawansowania refleksji andragogicznych w tym okresie jest rozwój badań empirycznych, pojawienie się prac naukowych oraz tworzenie międzynarodowej współpracy i wymiany andragogicznej.

Potwierdzeniem jest; Pierwsze Światowe Stowarzyszenie Oświaty Dorosłych – założone w Londynie w 1918 r. oraz Pierwsza Światowa Konferencja Oświaty Dorosłych w 1929 r. w Cambrigde.

W konferencji uczestniczyli reprezentanci ponad 300 organizacji oświatowych i przedstawiciele rządów z 33 krajów.

Pojawienie się wykładów na uniwersytetach z teorii oświaty i życia kulturalnego dorosłych (Wolna Wszechnica Polska w Warszawie w 1922 r., Uniwersytet Columbia w Nowym Jorku w 1930 r., Uniwersytet Jagielloński w 1937 r.)

ANDRAGOGIKA 25.10.2011

Formalny, nieformalny i incydentalny proces uczenia się:

Aby skutecznie przeprowadzić proces walidacji kwalifikacji zawodowych nabytych w czasie życia jednostki, potrzebna jest norma opisująca poziom umiejętności i kompetencji potrzebnych do wykonywanie określonej pracy. Taką normą jest standard kwalifikacji zawodowych, które wyszczególnia odpowiednie cechy pracownika związane z opisywanym zakresem pracy. Spośród wielu potencjalnych zastosowań standardów kwalifikacji zawodowych, umożliwienie walidacji kwalifikacji jest jednym z najważniejszych, gdyż w praktyce zrównuje edukacje formalną, nieformalną i incydentalną, które zostały zdefiniowane przez Komisję Europejską następująco:

-edukacja formalna -kształcenie formalne

-edukacja nieformalna -kształcenie nieformalne

-edukacja incydentalna -kształcenie incydentalne

Edukacja formalna – ma miejsce podczas uczenia się w sposób zorganizowany, w odpowiednich strukturach ( w systemie szkolnym, pozaszkolnym, w formach szkolenia organizowanych w zakładach pracy). Jest to zaprojektowany proces uczenia się i może prowadzić do formalnego uznania – dyplom, certyfikat. Edukacja formalna jest działaniem zamierzonym z punktu widzenia osoby uczącej się.

Edukacja nieformalna – zachodzi podczas zaplanowanej aktywności, która nie jest zaprojektowana wyraźnie jako proces uczenia się, ale zawiera ważne elementy tego procesu. Edukacja nieformalna jest także, z punktu widzenia osoby uczącej się, działaniem zamierzonym.

Edukacja incydentalna – jest definiowana jako rezultat uczenia się w czasie codziennej aktywności związanej z pracą, życiem rodzinnym i wypoczynkiem. Często okreśłana jest jako uczenie się przez doświadczenie, a w pewnym stopniu także jako uczenie się przypadkowe. Nie posiada struktury w sensie przedmiotów nauczania, czasu nauki i wsparcia metodycznego. W typowych warunkach nie prowadzi do otrzymania certyfikatu. Edukacja incydentalna może być procesem świadomym, lecz w większości przypadków jest to proces nieuświadomiony (niezamierzony, losowy).

Polska pedagogika również rozróżnia te terminy i definiuje je w podobny sposób:

Kształcenie formalne – system kształcenia oparty na stałych pod względem czasu i treści nauki formach (klasy, stopnie, szkoły, programy, podręczniki), prowadzący od nauczania początkowego do uniwersytetu i włączający – obok kursów, wykształcenia ogólnego wiele programów specjalnych oraz instytucji stacjonarnego kształcenia technicznego i zawodowego.

ANDRAGOGIKA 1.11.2011

NIE BYŁO ZAJĘĆ

ANDRAGOGIKA 8.11.2011

Książka: Z tradycji polskiej teorii i praktyki andragogicznej.

Towarzystwa regionalne stanowią element składowy ruchu społeczno kulturowego o wyjątkowo niespotykanej dynamice form na przestrzeni dziejów.

Niezaprzeczalnym jest to, że praktyka działalności edukacyjnej i refleksje publicystyczne galicyjskich towarzystw oświatowych stworzyły teorie pracy oświatowej w tym metodyki wykładów i odczytów – podstawowych form oświaty dorosłych. (s. 147)

Na ziemiach Polski południowo-wschodniej, terenach dawnej Galicji środkowej, ośrodkami w których towarzystwa regionalne zaznaczyły swoją obecność były: Jarosław, Przemyśl, Rzeszów, Robczyce, Sanok.

Po roku 1918 towarzystwa w Przemyślu reaktywowały swoją działalność przerwaną I wojną światową. Należały do nich: Towarzystwo Szkoły Ludowej, Przemyski Oddział Towarzystwa Filologicznego, Towarzystwo Upiększania Miasta, towarzystwa ukraińskie – „Ridna Szkoła”, „Poświta”. Swoją obecność wyraźnie akcentowało również Towarzystwo Dramatyczne „Fredreum”.

Program regionalizmu polskiego m.in. przewidywał, że podstawą łączności życia regionalnego z nauką są muzea regionalne w ośrodkach gospodarczych, historycznych i fizjograficznych. (s. 148)

W pracy oświatowej na terenach Polski południowo-wschodniej, później Rzeszowszczyzny ważną rolę w okresie lat 1918-1939 spełniały ogólnopolskie organizacje zajmujące się kształceniem dorosłych. Doczesne miejsce wśród nich zajmowało Towarzystwo Szkoły Ludowej. (s. 148)

Jedna z form oświaty dorosłych realizowaną przez Towarzystwo były odczyty. W 1925 r. w ramach Powszechnych Wykładów Uniwersyteckich, odbyły się m.in. odczyty tj.: „Zagadnienia współczesnej technologii chemicznej” prof. F. Lorenza, „Troska o język polski” prof. S. Jurka, „W 95 rocznicę powstania listopadowego” dyr. J. Smołka. (s.149)

Obok działalności odczytowej Towarzystwo koncentrowało swoje wyniki na prowadzeniu muzeum, biblioteki, archiwum i działalności wydawniczej.

Towarzystwo wydawało własny periodyk „Rocznik Przemyski”. Do 1920 r. ukazały się 3 tomy tego wydawnictwa, natomiast w okresie II RP Towarzystwo wydało 5 tomów „Rocznika…”. (s. 150)

Towarzystwo Przyjaciół Nauk w Przemyślu w latach 1918-1939 było ośrodkiem naukowo- informacyjnym, inspirującym badania naukowe, (…), a także popularyzowało naukę za pośrednictwem wykładów, odczytów, wystaw. (s. 151)

W latach 1918-1939 powstały również organizacje tj. Towarzystwo Uniwersytetu Robotniczego, Stowarzyszenie Miłośników Dolnego Jarosławia, Towarzystwo Regionalne Ziemi Rzeszowskiej, Stowarzyszenie „Dom Robotniczy”, Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Sanockiej, Towarzystwo Przyjaciół Miasta Robczyc, Towarzystwo Regionalne Rzeszowszczyzny.

Działania towarzystw prowadziły do zaspokajania potrzeb wiedzy, rozbudzania i pogłębiania zainteresowań intelektualnych . Warto podkreślić, że towarzystwa regionalne były integralną częścią ówczesnego rozwijającego się systemu oświatowo- wychowawczego i w działaniach praktycznych podejmowały podstawowe formy oświaty dorosłych, inspirując aktywność edukacyjną dorosłych zgodnie z potrzebami kształtującego się Państwa.

Na podkreślenie zasługuje fakt, że ogólnopolskie towarzystwa oświatowe działające we wspomnianych miejscowościach tworzyły wspólnie z towarzystwami regionalnymi, lokalne systemy oświaty dorosłych.

Swoją działalnością oświatową Towarzystwa Regionalne dwudziestolecia międzywojennego wnosiły poważny zasób doświadczeń do ogólnego dorobku oświaty dorosłych. Dopracowały się form i metod popularyzujących wiedzę, przyczyniły się do wywołania grup animatorów oświaty dorosłych w środowiskach lokalnych, którzy z powodzeniem podejmowali praktyczne działania będące podstawą rozwoju teorii dorosłych.

ANDRAGOGIKA 15.11.2011

ROZWÓJ PSYCHOLOGICZNY CZŁOWIEKA DOROSŁEGO

Wg ANNY BRZEZIŃSKIEJ:

Struktura życia ulega przeobrażeniom pod wpływem dwóch grup czynników:

• Pierwsza z nich to niekontrolowane przez podmiot zmiany jego organizmu, oraz wydarzenia zewnętrzne (np. utrata pracy)

• Druga grupa czynników to decyzje i działania samego podmiotu (podejmujemy decyzje i ponosimy konsekwencje) np. małżeństwo, podjęcie studiów

Pierwsza grupa czynników działających poza kontrolą podmiotu sprawia, że nawet osoby stare, nastawiona najbardziej konserwatywnie i pragnące stale trwać w raz osiągniętych, ustabilizowanych warunkach, musza się pogodzić z faktem, że struktura ich życia nieuchronnie ulega przeobrażeniu.

Zdaniem A. Brzezińskiej w okresie dorastania, centralnym problemem staje się konstruowanie tożsamości grupowej i indywidualnej. Odbywa się to w dwóch obszarach:

1)Poszukiwania dla siebie odpowiedniego obszaru działania, zajęcia- wiąże się z poszukiwaniem swojego miejsca pośród innych ludzi, budowaniem poręcznej niszy dla siebie w istniejącej przestrzeni społecznej.

2)Ukształtowania swojej ideologii, podstaw filozofii życia- budowanie podstaw dla wewnętrznego osadzania się, dla własnych, wewnętrznych standardów postępowania, to z kolei wyznacza poziom moralności, we wszystkich jej wymiarach.

Podstawowa zmiana dotyczy tego jak człowiek dorosły jest spostrzegany prze swoje społeczne otoczenie. Dotąd był w relacjach osobą na niższej pozycji, to nim się opiekowano, jego wspierano. Teraz to on jest opiekunem, udziela wsparcia oraz tworzy warunki sprzyjające lub nie rozwojowi osób z nim powiązanych.

Zadanie to podejmuje w wielu obszarach swojego życia:

a)w rodzinie: wobec swych rodziców i swych dzieci, a także wobec swego życiowego partnera

b)w miejscu pracy: wobec swych kolegów, a szczególnie młodszych współpracowników

c)w kręgu towarzyskim: wobec przyjaciół i znajomych

Wczesna dorosłość jest okresem pełni sił fizycznych i sprawności intelektualnej, często twórczej ekspansji prowadzącej jednostkę do samorealizacji w pracy czy też w rodzinie.

Aktywność życiowa koncentruje się najczęściej wobec następujących działań:

-podjęcie i wykonywanie pracy zawodowej

-założenie rodziny

-udział w życiu społecznym

-zmiany pozycji zawodowej w pracy

-zdarzenia losowe (wypadki, choroby)

Część wykształconych, młodych specjalistów rozstrzyga konflikt: kariera – życie rodzinne, na rzecz kariery.

ANDRAGOGIKA 22.11.2011

KRYTERIA DOJRZAŁOŚCI ALLPORTA

Zdaniem Allporta nie należy utożsamiać dojrzałości z dorosłością. Można np. osiągnąć dojrzałość intelektualną, a nie osiągnąć dojrzałości emocjonalnej lub społecznej. Autor ten wyodrębnił 7 kryteriów dojrzałości, które powinny ujawniać się w trakcie dorosłości. Są to:

-zasięg ja

-pozytywny stosunek do ludzi

-bezpieczeństwo emocjonalne

-realistyczna percepcja

-dysponowanie kwalifikacjami i kompetencjami

-wiedza o sobie

-stabilna filozofia życia

1.ZASIĘG JA- jest to sfera kontaktów interpersonalnych, którą nawiązuje i realizuje człowiek, począwszy od kontaktów rodzinnych poprzez szkolne, rówieśnicze, zawodowe, obywatelskie. Człowiek dorosły poszerza swoje więzi interpersonalne w celu zaspokojenia potrzeb oraz zdobywania nowych doświadczeń.

2.POZYTYWNY STOSUNEK DO LUDZI- Allport rozumie przez to zdolność do wrażliwości i empatii do bycia tolerancyjnym. Człowiek dojrzały przekracza barierę podejrzliwości, szuka porozumienia i toruje ścieżki do poprawnych kontaktów z innymi (im człowiek straszy, tym bardziej pewne, szczegółowe problemy przestają być konieczne do rozwiązania- czas uczy nas pogody)

3.BEZPIECZEŃSTWO EMOCJONALNE- świadczą o nim różne aspekty dojrzałości, spośród których 4 wydają się najważniejsze, a mianowicie: akceptacja siebie, akceptacja emocjonalna, odporność na frustracje oraz swobodne wyrażanie siebie. Niezależnie od sytuacji trudnych, człowiek dojrzały jest zdolny do podejmowania świadomych i odpowiedzialnych decyzji

4.REALISTYCZNA PERCEPCJA- dojrzałość w tym znaczeniu to zdolność do utrzymywania kontaktu z rzeczywistością bez jej zniekształcania podczas realizowania własnych potrzeb.

5.DYSPONOWANIE KWALIFIKACJAMI I KOMPETENCJAMI- człowiek dojrzały wykorzystuje wszystkie możliwości dla doskonalenia kompetencji poszerzających własne pole aktywności, co zwiększa jego poczucie bezpieczeństwa.

6.WIEDZA O SOBIE- pozwala mu na samoocenę i doskonalenie wglądu w swoje możliwości, dzięki czemu wie co można, a czego nie można zrobić, a także co powinno się zrobić.

7.STABILNA FILOZOFIA ŻYCIA- pozwala mu na realizacje założonych celów, radzenie sobie z niepowodzeniami (każdy napotyka na blokadę w realizacji potrzeb). Do rozwoju dojrzałości potrzebne są psychiczne warunki, zarówno o charakterze endogennym (biologiczne uwarunkowania) jak i egzogennym (uwarunkowania środowiskowe).

Psychiczne aspekty funkcjonowania ludzi dorosłych i starszych:

Znaczenia życia zawodowego

Znaczenie sfery emocjonalnej

Rola osoby znaczącej- mentora

Droga życiowa jednostki, podobnie jak jej psychika, ma pewne cechy wspólne wszystkim ludziom, cechy wspólne pewnym tylko grupom, ora cechy indywidualne, właściwe tylko danej osobie.

Podstawowym krokiem w poszukiwaniu cech wspólnych są próby dzielenia życia ludzkiego na kolejne fazy i wyróżnienia cech charakterystycznych dla każdej z nich.

KLASYFIKACJA LEVINSONA

4 wielkie ery/obszary:

Dzieciństwo

Wczesna dorosłość

Wiek średni

Późna dorosłość, potocznie starość

Okresy te tworzą makrostrukturę pełnego cyklu życiowego, w której ramach istnieją mniejsze podokresy. Kolejne fazy życia nie są oddzielone od siebie dokładnym datami, lecz zachodzą na siebie. Aktualną strukturę życia charakteryzuje kompleks najważniejszych w danym czasie związków jednostki ze światem i potencjałem rozwojowym własnej osoby, wyrażający się w dominacji pewnych ról społecznych, wartości, celów i postaw oraz potrzeb osobistych.

Każdorazowe wkraczanie w nową erę jest decydującym okresem zwrotnym w cyklu życiowym jednostki. Zostaje w nim zapoczątkowana nowa struktura życia, która następnie będzie rozbudowywana i umacniania, by z czasem ulec nowym modyfikacjom, a w erze następnej- radykalnemu przekształceniu w inną.

Dzieciństwo- do ok. 17-18 r. ż.

Wkraczanie we wczesna dojrzałość- ok. 22 r. ż.

Do 28 r. ż.- debiut w świecie dorosłych

Do 33 r. ż.- wkraczanie w lata 30

Do 40 r. ż.- etap stabilizacji

Do 45 r. ż.- wkraczanie w wiek średni

Do 50 r. ż.- początek wieku średniego

Do 55 r. ż.- wkraczanie w lata 50

Do 60 r. ż.- kulminacja wieku średniego

To co w teorii Levinsona wydaje się najistotniejsze polega nie na powiązaniu konkretnych zmian z określonym wiekiem życia, lecz na przedstawieniu drogi życiowej jako powtarzającego się cyklicznie budowania i przekształcania struktury życia. Dążenie do stałości idzie tu w parze z praca nad zastąpieniem niezadowalającej już struktury nową strukturą. Przychodzi okres nowych poszukiwań, kluczowych decyzji, przemian i związanych z nimi zadań. Koncepcja ta otwiera pole nie tyle do postrzegania życia jako procesu łagodnych przeobrażeń, jak niektórzy o tym marzą ile raczej jak pasmo coraz to nowych zadań i transformacji w sferze priorytetów jednostki i jej powiązań ze światem.

ANDRAGOGIKA 29.11.2011

KIERUNKI BADAŃ NAUKOWYCH W ANDRAGOGICE:

1.Antropologiczne, hermeneutyczne, aksjologiczne, podstawy edukacji dorosłych

2.Drugim obszarem badawczym analizowanym przez współczesnych pedagogów są warunki funkcjonowania różnych instytucji edukacji dorosłych, a więc: szkół dla dorosłych, uczelni wszechnicowych w tym tzw. ludowych, edukacji w instytucjach kultury z uwzględnieniem ich społecznych funkcji, a także edukacyjna działalność zakładów pracy, rola edukacji dorosłych w życiu ludzi niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie np. szkoły w zakładach karnych

3.Trzeci obszar refleksji badań andragogicznych dotyczy warunków i procesów kształcenia dorosłych. Są to sprawy aspiracji, motywacji edukacyjnych, postaw dorosłych wobec edukacji, treści tej edukacji (obywatelska, zawodowa), rodzajów i typów edukacji np. formalna, nieformalna, pozaformalna, edukacji w różnych środowiskach np. jednostka wojskowa, zakłady pracy, lokalne i ponadlokalne uwarunkowania tej edukacji, formy kształcenia: poprzez pracę, doradztwo i poradnictwo, turystykę i podróżowanie, krytyczne wydarzenia biograficzne, edukację przez wolontariat.

4.Czwarty kierunek refleksji badań andragogicznych to proces wychowania w instytucjach oświaty i upowszechniania kultury, a nade wszystko modne zagadnienia edukacji międzykulturowej, formy i zakres tej edukacji np. amatorski ruch artystyczny, obszary tej edukacji i jej efekty, percepcja sztuki.

5.Sprawy edukacji dorosłych z pomocą środków masowego przekazu. Dominuje w tym obszarze problematyka e-learningu jako możliwość kształcenia dorosłych.

6.Refleksje i badania nad nauczycielem (oświatowcem) dorosłych. Jego drogą do zawodu jest stosowanie innowacji edukacyjnych.

7.Popularyzacja wiedzy i nauki w różnych środowiskach i z rozmaitych zakresów. Przedmiotem analizy są tu także zagadnienia stowarzyszeń społecznych zajmujących się popularyzacją.

8.Edukacja osób w wieku podeszłym. Elementy działalności w tym zakresie występują w większości szkół wyższych zajmujących się andragogiką. Bardzo intensywnie badane jest funkcjonowanie Uniwersytetu III wieku.

9.Obszerne badania andragogiczne prowadzone są w ramach andragogiki porównawczej- zwłaszcza badania nad edukacją dorosłych: w Niemczech, we Włoszech, w Wielkiej Brytanii.

10.Edukacja dorosłych w ramach andragogiki specjalnej- badania nad osobami niepełnosprawnymi, niedostosowanymi społecznie, marginalizowanymi i bezrobotnymi, w sferze ubóstwa.

11.Obszar badan dotyczący samokształcenia oraz edukacji on-line.

12.Modne w ostatnich latach stało się w polskiej andragogice zagadnienie edukacji kobiet.

ANDRAGOGIKA 06.12.2011

METODOLOGIA BADAŃ ANDRAGOGICZNYCH

-sposoby dochodzenia do prawdy naukowej

Każda dziedzina praktyki pedagogicznej staje się z czasem obiektem intelektualnej refleksji. Po osiągnięciu określonego poziomu treściowej złożoności refleksja ta instytucjonalizuje się w formie nauki i zaczyna się rozwijać wedle własnych reguł i wzorów, coraz trafniej odwzorowując w wyjaśniając procesy i zjawiska, składający się na będącą przedmiotem jej poznania sferę praktyki- dostarcza coraz bardziej skutecznych instrumentów służących przekształcaniu. Całość owych wzorów i reguł tworzy metodologiczny fundament nauki – andragogiki.

Metodologia badań andragogicznych winna zapewniać realizacje następujących funkcji badawczych:

1.DESKRYPTYWNA – obejmująca diagnozowanie badanej rzeczywistości

2.EKSPLANACYJNA – dotycząca wyjaśniania związków i zależności zachodzących w ramach edukacji dorosłych.

3.PROGNOSTYCZNA – planowanie możliwych do wystąpienia zjawisk

4.PRAKTYCZNO-INNOWACYJNA – związana z udoskonalaniem procesu edukacji dorosłych

Część autorów wymienia jeszcze funkcję ewaluacyjną, czyli szacowanie wartościowania, kontrola rozumiana jako porównanie stanu istniejącego ze stanem idealnym i ocena tego. Ukonstytuowanie się metodologicznego fundamentu nauki nie jest jednorazowym aktem, lecz długotrwałym i skomplikowanym procesem. Prowadzi on do wyłonienia metod, technik, strategii badawczych i procedur nauko twórczych, które z uwagi na uznane w danym czasie społeczne funkcje nauki oceniane są jako najbardziej efektywne. Można więc powiedzieć, że metodologia andragogiki jest systemem zakładanym dla niej celów oraz całokształtem zasad i norm regulujących proces poznawania w taki sposób, że osiągnięcie tych celów staje się możliwe. Właściwa danej dyscyplinie metodologia jest zaangażowana w proces poznania, czyni jego rezultaty sprawdzalnymi. Reguły i zasady metodologiczne ewoluują wraz z historycznie zmiennym ideałem nauki i pełnią jeszcze inną funkcję: są one zespołem najbardziej ogólnych kryteriów pozwalających ustawicznie przewartościowywać i uaktualniać dotychczasowy dorobek nauki.

Pojęcie nauki najczęściej używane jest w 3 odmiennych znaczeniach:

1.Nauka to system instytucji naukowych. Instytucjonalny charakter współczesnej andragogiki nie budzi zastrzeżeń, można wskazać liczne katedry, zakłady naukowe prowadzące badania nad edukacją dorosłych, poświęcone tej tematyce czasopisma naukowe, profesjonalne stowarzyszenia badaczy oświaty dorosłych o zasięgu lokalnym, krajowym i światowym.

2.Nauka bywa utożsamiana z wiedzą naukową. O istnieniu jakieś nauki świadczy fakt, iż legitymuje się ona zgodnymi z przyjętymi kryteriami naukowości twierdzeniami, prawami składającymi się na przyjęty dla tej nauki obszar eksploracji.

3.Pojęcia nauka używa się na określenie specyficznego, właściwego tylko poznaniu naukowemu instrumentarium badawczego. W tym znaczeniu nauka to zestaw wysoce profesjonalnych metod, technik, narzędzi niezbędnych dla efektywnego posługiwania się nimi w procesach eksploracji.

ANDRAGOGIKA 13.12.2011

LIFELONG LEARNING PROGRAMME (LLL)

*COMENIUS edukacja szkolna

*ERASMUS szkoły wyższe

*GRUNDTVIG edukacja dorosłych

*LEONARDO DA VINCI szkolnictwo i doskonalenie zawodowe

CELE PROGRAMU GRUNDTVIG:

-Poprawa jakości edukacji dorosłych i rozwój oferty edukacyjnej dla dorosłych poprzez współpracę europejską, w tym mobilność kadry i słuchaczy

-Odpowiadanie na wyzwania edukacyjne związane ze starzeniem się populacji w Europie

-Zapewnienie alternatywnych możliwości dostępu do edukacji osobom dorosłym z defaworyzowanych grup społecznych oraz tym, które nie uzyskały podstawowego wykształcenia formalnego

PROGRAM GRUNDTVIG:

-dotyczy szeroko rozumianej edukacji ogólnej niezawodowej osób dorosłych i skierowany jest do różnego typu organizacji działających w obszarze edukacji dorosłych, ich słuchaczy i pracowników

-wspiera przede wszystkim działania służące edukacji osób dorosłych z grup defaworyzowanych i o utrudnionym dostępie do oferty edukacyjnej, np. osób starszych, niepełnosprawnych, zamieszkujących tereny wiejskie, bezrobotnych, o niskim wykształceniu i o specjalnych potrzebach edukacyjnych, ale również młodych, które przerwały naukę i potrzebują kolejnej szansy uzyskania formalnych kwalifikacji

-osoba dorosła w rozumieniu programu Grundtvig to każda osoba, która zakończyła już edukację formalną w szkole i ewentualnie ukończyła studia wyższe, niezależnie od tego, czy otrzymała czy nie świadectwo lub dyplom ukończenia szkoły

-działania programu Grundtvig mogą dotyczyć również młodych osób dorosłych, które jeszcze się uczą w szkołach lub studiują, o ile działania te dotyczą oferty edukacyjnej dla dorosłych, a nie programu nauczania w szkole czy uczelni (np. wieczorne kursy językowe, komputerowe, tańca itp.)

GRNUDTVIG 1 EUROPEJSKIE PROJKETY WSPÓŁPRACY NA RZECZ KSZTAŁCENIA DOROSŁYCH I KSZTAŁCENIA USTAWICZNEGO

Cele projektu:

-promowanie innowacji i zapewnienie szerszego dostępu do różnych form kształcenia dorosłych, podniesienie poziomu kształcenia poprzez współpracę europejską

-popularyzacja idei kształcenia sie przez całe życie wraz z promowaniem aktywnych postaw obywatelskich w zdobywaniu i odnawianiu wiedzy, umiejętności lub kompetencji

-opracowanie wysokiej jakości ofert edukacyjnych wykorzystujących możliwości nowoczesnych technologii

GRNUDTVIG 2 PARTNERSKIE PROJEKTY KSZTAŁCENIA DOROSŁYCH

Cele projektu:

-wzmocnienie europejskiej współpracy między mniejszymi instytucjami działającymi na rzecz kształcenia dorosłych

-poprawa jakości edukacji dorosłych poprzez szeroką wymianę doświadczeń, praktyk i metod kształcenia dorosłych

-promowanie wiedzy na temat różnorodności kulturowej, społecznej oraz gospodarczej Europy wraz z popularyzacją dobrych sprawdzonych rozwiązań w zakresie edukacji dorosłych i polityki zatrudnienia

GRUNDTVIG 3 WYJAZDY SZKOLENIOWE OSÓB ZAJMUJĄCYCH SIĘ KSZTAŁCENIEM DOROSŁCYH

Cele projektu:

-podnoszenie poziomu edukacji dorosłych poprzez wzrost kwalifikacji kadry pracującej w placówkach kształcenia dorosłych

-promowanie działań prowadzonych w ramach kształcenia ustawicznego w Europie

GRUNDTVIG 4 SIECI GRUNDTVIGA I SEMINARIA TEMATYCZNE

Cele sieci:

-umocnienie współpracy europejskiej między instytucjami kształcenia dorosłych

-poprawa jakości kształcenia dorosłych, wzmocnienie wymiaru europejskiego oraz promowanie działań podejmowanych w różnych obszarach edukacji dorosłych

-rozpowszechnienie ofert edukacyjnych w ramach promowania idei uczenia się przez całe życie

Rodzaje sieci:

-sieci tematyczne

-sieci projektów

ANDRAGOGIKA 20.12.2011

AKTY PRAWNE DOTYCZĄCE KSZTAŁCENIA DOROSŁYCH

*Ustawa z dn. 07 IX 1991 r. O SYTEMIE OŚWIATY

-przepisy zawierają szczegółowe ustalenia dotyczące zasad podnoszenia kwalifikacji oraz działania publicznych instytucji kształcenia ustawicznego (centra kształcenia ustawicznego, centra kształcenia praktycznego, ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego)

*Ustawa z dn. 27 VIII 2005 r. PRAWO O SZKOLNICTWIE WYŻSZYM

-ustawa definiuje i reguluje kształcenie ustawiczne

*Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dn. 12 X 1993 r.

-w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych (Dz. U. z dn. 29.10.21993 r.)

-reguluje zasady i warunki podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych

*Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dn. 03 II 2006 r.

-w sprawie uzyskiwania i uzupełniania przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych ( Dz. U. z dn. 27 II 2006 r.)

-rozporządzenie określa uzyskiwanie i uzupełnianie przez osoby dorosłe wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych w formach pozaszkolnych.

*Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu

-z dn. 13 VI 2003 r. w sprawie rodzajów, organizacji oraz sposobu działania publicznych placówek kształcenia praktycznego, w tym publicznych ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego (Dz. U. z dn. 29.07.2003 r.)

-Rozporządzenie określa rodzaje, organizacje oraz sposób działania publicznych placówek kształcenia ustawicznego i publicznych placówek kształcenia praktycznego, w tym publicznych ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego

Rozporządzenia dotyczą:

-osób podnoszących kwalifikacje zawodowe i wykształcenia ogólne

-zakładów pracy

-oraz organizatorów oświaty dorosłych prowadzących działalność w formach szkolnych i pozaszkolnych

Przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych rozumie się kształcenie w szkołach dla dorosłych i szkołach wyższych oraz kształcenie, dokształcanie, a także doskonalenie w formach pozaszkolnych. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego może być realizowane na podstawie skierowania zakładu pracy lub bez takiego skierowania.

Może odbywać się systemem:

-dziennym

-wieczorowym

-zaocznym

-samokształcenia kierowanego (e-learning)

-eksternistycznym

-lub systemem mieszanymi

Kształcenie dorosłych w formach szkolnych odbywa się w:

-szkołach podstawowych

-ponadpodstawowych

-i szkołach wyższych

Kształcenie, dokształcanie i doskonalenie w formach pozaszkolnych:

1)kurs- pozaszkolna forma kształcenia o czasie trwania nie krótszym niż 30 godzin zajęć edukacyjnych, której ukończenie umożliwia uzyskanie lub uzupełnienie wiedzy ogólnej, umiejętności lub kwalifikacji zawodowych realizowanych zgodnie z programem nauczania.

2)kurs zawodowy- jest kursem, którego program nauczania obejmuje usystematyzowane treści nauczania wybrane z programu nauczania dla zawodu. Wyniki kursu zawodowego są zaliczane przy podejmowaniu nauki w szkole dla dorosłych prowadzącej kształcenie zawodowe.

3)seminarium- pozaszkolna forma kształcenia o czasie trwania nie krótszym niż 5 godzin zajęć edukacyjnych, której ukończenie umożliwia uzyskanie lub uzupełnienie wiedzy na określony temat, realizowaną zgodnie z programem nauczania przyjętym przez organizatora kształcenia.

4)praktyki zawodowe- pozaszkolna forma kształcenia o czasie trwania uzależnionym od złożoności umiejętności niezbędnych do wykonywania zadań zawodowych, nie krótszym jednak niż 80 godzin zajęć, której ukończenie umożliwia uzyskanie lub uzupełnienie praktycznych umiejętności zawodowych z wykorzystaniem wiedzy i doświadczenia zawodowego uczestników.

ANDRAGOGIKA 03.01.2012

WSPÓŁCZESNE PROBLEMY ANDRAGOGIKI SPECJALNEJ

*Andragogika specjalna zajmuje się problemami kształcenia i samokształcenia, wychowania i samowychowania młodzieży pracującej oraz osób dorosłych niepełnosprawnych lub niedostosowanych społecznie, przy uwzględnieniu ich rewalidacji i resocjalizacji. Pierwszą część wyrazu andragogika pochodzi od greckiego andros (dzielny, dorosły), druga zaś od greckiego ago (prowadzę).

*Mając na uwadze specyfikę przedmiotu zainteresowań badawczych oraz praktycznych, wyróżnić można andragogikę resocjalizacyjną i andragogikę rewalidacyjną.

ANDRAGOGIKA RESOCJALIZACYJNA

*Ten obszar andragogiki koncentruje swoje zainteresowania na problematyce psychospołecznych uwarunkowań zapobiegania i eliminowania zjawiska niedostosowania społecznego osób dorosłych, zwracając szczególną uwagę na resocjalizacyjną funkcje procesów edukacyjnych. W przypadku pozbawienia osoby dorosłej wolności niezbędne jest kształtowanie u niej takich właściwości psychofizycznych, których posiadanie będzie istotne dla readaptacji i prospołecznego funkcjonowania w podstawowych rolach społecznych.

*Zadaniem systemu penitencjarnego oraz zakładów karnych jest uspołecznienie procesu wykonywania kar pozbawienia wolności, sprzyjające przywróceniu byłego skazanego do wartościowego społecznie funkcjonowania na wolności.

*Pomoc skazanym, byłym skazanym oraz ich rodzinom powinna iść w dwóch zasadniczych kierunkach:

A) Świadczeń socjalnych udzielanych w przypadku braku możliwości samodzielnego utrzymania się

B) Pomocy patronackiej i postpenitencjarnej o charakterze działalności wyspecjalizowanej, udzielanej w trakcie wykonywania kary pozbawienia wolności, a także po zwolnieniu z zakładu karnego.

ANDRAGOGIKA REWALIDACYJNA

*Obszar andragogiki obejmuje kształcenie i wychowanie osób dorosłych niepełnosprawnych, w tym m.in. osób upośledzonych umysłowo, niewidomych i niedowidzących, głuchych i niedosłyszących, przewlekle chorych, osób starszych.

*Terminem osoba dorosła niepełnosprawna określane będą osoby dorosłe, których stan fizyczny, umysłowy (psychiczny) powoduje okresowe lub trwałe ograniczenie lub uniemożliwienie wypełniania ról społecznych, związanych z funkcjonowaniem w rodzinie, społeczności lokalnej w obszarach nauki, pracy, czasu wolnego.

*Praktyczne udzielanie pomocy powinno obejmować: usługi medyczne, rehabilitacje, pomoc socjalno-bytową, stymulowanie aktywności społeczno-zawodowej, a w tym kształcenia zatrudnienia oraz aktywności kulturalnej i rekreacji.

WYRÓWNYWANIE SZANS ŻYCIOWYCH OSÓB DOROSŁYCH NIEPEŁNOSPRAWNYCH

Podstawowym celem postępowania rewalidacyjnego jest wielostronny rozwój osób niepełnosprawnych. We współczesnym świecie istnieje wiele barier dla tych osób, często słabiej broniących swoich praw. Już w rodzinie, w której jedno albo oboje rodzice są niepełnosprawni lub w której wychowuje się dziecko niepełnosprawne, występuje potrzeba wsparcia społecznego, również andragogicznego. Powstają, rozszerzają się i na znaczeniu zyskują więc kontakty między rodzicami zrzeszającymi się w różnego rodzaju stowarzyszenia samopomocy.