Witamina K
Witamina K jest substancją chemiczną nazywaną także fitomenadionem, menadionen i menadiolem. Pełni wiele istotnych funkcji w organizmie, a do najważniejszych należą udział w homeostazie wapnia i wpływ na krzepliwość krwi. Można ją znaleźć w wielu owocach i warzywach, a także w produktach pochodzenia zwierzęcego. Jaką rolę jeszcze pełni witamina K?
Spis treści
1. Rola witaminy K
Witamina K to grupa związków nierozpuszczalnych w wodzie, ale rozpuszczalnych w tłuszczach, które są konieczne do ich wchłonięcia przez organizm. Do grup witamin K należą: witamina K2, K1, K3. Witamina K1 jest jasnożółtą cieczą, odporną na działanie temperatury. Występuje głównie w produktach spożywczych pochodzenia roślinnego. Witamina K2 znajduje się głownie w drobnoustrojach.
Występuje ona zarówno w świecie zwierząt i roślin. Owoce oraz produkty zbożowe, podobnie jak mięso i mleko, są ubogim źródłem witaminy K.
Witamina K przede wszystkim zapewnia prawidłową krzepliwość krwi. Zapobiega krwawieniom wewnętrznym oraz krwotokom, jest czynnikiem zmniejszającym nadmierne, obfite krwawienia miesiączkowe.
Hemostaza to zdolność organizmu do samoistnego tamowania krwawienia. Może odbywać się to przez:
skurcz uszkodzonych naczyń,
przylepianie się do brzegów uszkodzonego naczynia - krwinek płytkowych,
krzepnięcie krwi - do procesu krzepliwości krwi niezbędna jest witamina K,
zwłóknienie skrzepu polegające na wnikaniu w jego obręb fibroplastów i tworzeniu się tkanki łącznej trwale zasklepiającej uszkodzone miejsce naczynia.
Witamina K reguluje wytwarzanie protrombiny, czyli białka osocza krwi, które bierze udział w procesach zapobiegających wypływowi krwi w czasie zranienia i uszkodzenia naczyń krwionośnych.
Przypuszcza się, że obecność witaminy K jest istotna w mineralizacji tkanek. Dzieje się tak dlatego, że witamina ta ma wpływ na działanie niektórych białek, znajdujących się w kościach. Procesy te są niezwykle ważne dla organizmu, gdyż obecność składników mineralnych jest konieczna do jego właściwego funkcjonowania. Witamina K umożliwia również prawidłowe funkjonowanie układu kostnego oraz zapobiega skazie krwotocznej noworodków.
1.1. Witamina K dla noworodka
Niemowlęta są szczególnie narażone na niedobór witaminy K ze względu na ograniczone przechodzenie witaminy przez łożysko w czasie ciąży. Ponadto noworodek zużywa zapasy witaminy K tuż po porodzie. Na niedobór witaminy K narażone są niemowlęta karmione piersią, gdyż pokarm matki zawiera mało tej witaminy. Ponadto, w jelicie grubym noworodka znajdują się bifidobakterie, które nie produkują witaminy K. Witamina K dla noworodków jest niezmiernie ważna dla ich prawidłowego funkcjonowania. Krwawienie z niedoboru witaminy K dotyczy noworodków i niemowląt do 3 miesiąca.
Weganizm. Suplementowanie witaminy B12 u alergika.
0 odpowiedzi
0 odpowiedzi
Wypadanie włosów po odchudzaniu
9 odpowiedzi
Olej lniany a suplement z witaminą E
4 odpowiedzi
1.2. Witamina K a niemowlęta
Zawartość witaminy K w mleku matki wynosi około 0,25 g na 100 ml w pierwszych miesiącach ciąży i jest niewystarczająca do pokrycia dobowego zapotrzebowania. Zgodnie z zaleceniem Zespołu Ekspertów w Dziedzinie Pediatrii z 2007 roku, wszystkim noworodkom tuż po urodzeniu podaje się domięśniowo jednorazową makrodawkę witaminy K. Zaś niemowlętom karmionym piersią zaleca się doustne uzupełnianie witaminy K w mikrodawkach od 8 doby życia do ukończenia trzeciego miesiąca życia.
U dzieci karmionych sztucznie nie jest wymagana dodatkowa dawka witaminy K. Niemowlęta karmione mieszankami mlecznymi, mlekiem dla wcześniaków po otrzymaniu jednorazowej dawki witaminy K, nie wymagają dalszej profilaktycznej podaży.
2. Niedobór i nadmiar witaminy K
Człowiek pokrywa swoje potrzeby w zakresie witaminy K z dwóch źródeł, tj. żywności i syntezy bakteryjnej w jelitach. Prawie połowa dziennego zapotrzebowania jest pokrywana przez warzywa, reszta pochodzi ze źródła bakteryjnego. Zapotrzebowanie na witaminę K u dzieci wynosi 1 mg, a u dorosłych 4 mg na dobę.
Nadmiar witaminy K jest równie niekorzystny dla naszego zdrowia. Witamina K w nadmiarze może powodować poty i uczucie gorąca.
Niedobory witaminy K u ludzi zdarzają się na ogół bardzo rzadko, ponieważ powszechnie występuje ona w żywności zarówno pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego, oraz dzięki jej jelitowej syntezie bakteryjnej.
Przyczyną niedoboru witaminy K jest przyjmowanie preparatów antybiotykowych, które niszczą bakterie produkujące witaminę K. Niedobór witamin K spowodowany bywa też przez diety odchudzające i zbyt rzadko jadane warzywa zielonolistne.
Do oznak niedoboru witaminy K zalicza się:
obfite miesiączki,
słaba krzepliwość,
długie gojenie się ran,
Awitaminoza może natomiast wywoływać nastepujące skutki:
uszkodzenie struktury nerwowej u niemowląt,
zaburzenia we wchłanianiu tłuszczów,
zaburzenia we wchłanianiu pokarmów.
3. Występowanie witaminy K
Bogatym źródłem tego składnika są zielone warzywa liściaste, w których w przybliżeniu zawarta jest ona w ilości proporcjonalnej do zawartości chlorofilu. Rośliny, które nie wytwarzają chlorofilu, pozbawione są witaminy K.
Znajdziesz ją w ciemnozielonych i liściastych warzywach, takich jak: brokuły, rzepa, szpinak, sałata, szparagi, brukselka, kalafior, kapusta. Oprócz tego w owocach, tj: awokado, brzoskwinie oraz jajach, serze i wątrobie.
Źródłem witaminy K są także następujące owoce i warzywa:
Należy zauważyć, że zjełczałe tłuszcze, nadużywanie leków, utrudniają wchłanianie witaminy K. Leki zakrzepowe hamują naturalne wchłanianie naturalnej witaminy K, o czym należy pamiętać podczas układania jadłospisu.