Węzeł logistyczny
w sieci dostaw
Planowanie przepływu ładunków (materiałów, produktów, towarów) w sieci dostaw obejmuje wiele operacji logistycznych wykonywanych w węzłach sieci dostaw. Węzeł logistyczny w sieci dostaw służy do realizacji następujących operacji:
rozdzielenia strumienia ładunków od dostawcy do wielu różnych odbiorców (np. w sieci dystrybucji); rozproszeni w różnych lokalizacjach odbiorcy zamawiają określone własnymi potrzebami ilości produktów, w określonym czasie;
konsolidacji strumienia ładunków od wielu różnych dostawców (np. w sieci zaopatrzenia); wspólny punkt docelowy dostaw (np. port morski czy lotniczy, producent, market sieci sprzedaży) wywołuje naturalną potrzebę konsolidacji dostaw.
Węzły logistyczne pełnią coraz ważniejszą rolę w logistycznej obsłudze ładunków w sieci dostaw ze względu na rosnące wymagania klienta, rozwój konkurencji, coraz bardziej skomplikowane powiązania pomiędzy przedsiębiorstwami na rynku i tym samym drogi przypływu ładunków.
Węzeł logistyczny stanowi podmiot gospodarczy (lub grupa podmiotów), dysponujący odpowiednią infrastrukturą logistyczną w sieci dostaw wraz z organizacją pracy i przepływem informacji, wymaganą dla kompleksowej realizacji obsługi logistycznej – przyjmowania, magazynowania, kompletacji i wydawania ładunków oraz świadczenia wielu dodatkowych usług logistycznych, niezbędnych dla pełnej obsługi potrzeb odbiorcy.
Zakres usług realizowanych przez węzeł logistyczny jest szeroki i obejmuje np.:
realizację zleceń przyjęcia, kompletacji i wysyłki towarów;
synchronizację dostaw różnych ładunków w różnym czasie (wymaganie krótkotrwałego składowania), na potrzeby konsolidacji wysyłek do odbiorcy;
usługi magazynowania w różnych magazynach według wymagań ładunków oraz dostawców lub odbiorców – w magazynach uniwersalnych, chłodniach, spichlerzach, zbiornikach, w składach celnych i konsygnacyjnych (konsygnacyjny magazyn - skład towarów oddanych na przechowanie);
kompletację i dekompletację ładunków, kontrolę towarów i formowanie ładunków, pakowanie i znakowanie ładunków;
zarządzanie zapasami (planowanie, odtwarzanie zapasów, kontrolowanie poziomu i struktury zapasu);
kojarzenie różnych rodzajów transportu, zapewniając możliwość przeładunku towarów w terminalach z jednego środka transportu na drugi np. z wagonu na samochód, ze statku na samochód lub wagon, z samolotu na wagon lub samochód;
konsolidację pojedynczych ładunków na potrzeby skompletowania wysyłki i odprawy całego pojazdu, pociągu, statku, samolotu;
krótkookresowe składowanie palet, pojemników, kontenerów, nadwozi wymiennych, naczep, a także obrót opakowaniami;
obsługę spedycyjną, celną ubezpieczeniową ładunku w procesie magazynowani i transportu, planowanie tras transportowych z eliminacją przewozów niepełnych i pustych – powrotnych;
obsługę środków transportowych w stacjach serwisowych.
Obsługa ładunku w węzłach logistycznych sieci dostaw zapewnia dostępność produktu w wymaganej ilości i postaci oraz w odpowiednim miejscu i czasie. W ten sposób węzeł logistyczny dodaje wartość do ładunku dostarczanego odbiorcy (a tym samym do produktu dostarczanego klientowi).
Węzły logistyczne można podzielić według wielu kryteriów obsługi ładunku, np. ze względu na:
wielkość obsługiwanego strumienia ładunkowego (przepustowość, liczba bram przyjęcia i wydania ładunku, pojemność magazynu, szybkość przeładunku i kompletacji);
zakres realizowanych funkcji oraz specjalizację przeładunku;
specjalizację w rodzaju obsługiwanej gałęzi transportu (węzły morskie, rzeczne, kolejowe, lotnicze) lub rodzaje ładunku;
główny zasięg obsługiwanych dostaw – węzły lokalne, regionalne, międzynarodowe.
Wysoki poziom obsługi docelowego odbiorcy (terminowa, kompletna i niezawodna dostawa) w sieci dostaw wymaga dokładnego planowania operacji logistycznych na terenie węzła, a także synchronizacji dostaw i wysyłek.
Dostępność ładunku wymaga odpowiedniego zarządzania zapasem oraz jego uzupełniania w odpowiedniej wielkości i czasie. Sprawna realizacja rozładunków, przyjęć, kompletacji, wydań i załadunków oraz przeładunków w terminalu wymaga planowanie strumieni ładunków w powiązaniu z wydajnością i przepustowością infrastruktury logistycznej, pojemnością magazynu, liczbą pracowników.
Dalszą sprawną dostawę do klientów warunkuje odpowiednie planowanie tras transportowych i środków transportu w różnych obsługiwanych rodzajach transportu. Ciągły i rytmiczny przepływ ładunków w sieci dostaw jest możliwy dzięki dobrej komunikacji pomiędzy dostawcą, węzłem logistycznym i odbiorcą.
Awizowanie dostaw, przekazywanie prognoz, udostępnianie stanów zapasów oraz wymiany wielu innych informacji i danych, wymaga dobrej komunikacji partnerów w sieciach dostaw (skomunikowania ich systemów informatycznych).
Wykorzystywane dla zapewnienia niezawodnych dostaw systemy komunikacji mobilnej – telefonii komórkowej i łączności satelitarnej działającej w systemie GPS – stanowią istotną część infrastruktury komunikacyjnej sieci dostaw.