Odpowiedź na kazusy z PEA

Kazus 1.

Wojewoda nałożył na Państwa G. rodziców 6 letniego Pawełka grzywnę z tytułu nieszczepienia dziecka. Proszę przyjąć, że przepisy szczegółowe w zakresie obowiązków szczepień zostały dochowane i była ona zasadna oraz możliwa. Państwo G. będący zadeklarowanymi przeciwnikami szczepionek oraz administracji rządowej odmówili jej opłacenia w formie protestu. Z powodu tej nieopłaconej grzywny wobec Państwa G. zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne.

Pytanie 1. Jaki jest zakres przedmiotowy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji?

Zakres przedmiotowy ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji obejmuje egzekucję obowiązków o charakterze zarówno pieniężnym, jak i niepieniężnym.

Świadczenia o charakterze pieniężnym dotyczą określonych kwot pieniężnych, a świadczeniami niepieniężnymi są obowiązki o innym charakterze, które wynikają ze stosunków publicznoprawnych, na co wskazuje art. 2 ust. 1 pkt. 10 „obowiązki o charakterze niepieniężnym pozostające we właściwości organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego lub przekazane do egzekucji administracyjnej na podstawie przepisu szczególnego” ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji Dz. U. 2014, poz. 1619. Przykładem takich świadczeń jest np.:

Dodatkowo świadczenia niepieniężne podlegające egzekucji zostały wskazane również w art. 2 ust. 1 pkt. 11 powyżej wspomnianej ustawy, czyli „obowiązki z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz wypłaty należnego wynagrodzenia za pracę, a także innego świadczenia przysługującego pracownikowi, nakładane w drodze decyzji organów Państwowej Inspekcji Pracy”.

Natomiast świadczenia pieniężne zostały szczegółowo wymieniono w art. 2 ust. 1 pkt. 1 – 9 wcześniej już wspomnianej ustawie i należą do nich między innymi:

Należy także nadmienić, że wszelkie obowiązki podlegające egzekucji administracyjnej można podzielić ze względu na źródło ich powstania, czyli:

Pytanie 2. Czy powyższy stan faktyczny mieści się w zakresie działania ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji?

Tak, ponieważ szczepienia są obowiązkowe dla wszystkich osób przebywających na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, co zostało szczegółowo określone w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, a przede wszystkim art. 3 ust. 1 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, który wyraźnie określą, że egzekucji podlegają obowiązki wynikające bezpośrednio z przepisu prawa i pozostające w zakresie administracji rządowej, co dodatkowo umocnił wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 06.04.2011 r. sygn. akt. II OSK 32/11: „Wykonanie tego obowiązku [szczepień] z mocy prawa zabezpieczone jest przymusem administracyjnym oraz odpowiedzialnością regulowaną przepisami ustawy z 20 maja 1971 r. – Kodeks wykroczeń”.

Pytanie 3. Jak może przebiegać postępowanie mające na celu wyegzekwowanie grzywny od Państwa G.?

Na Państwa G. została nałożona pierwsza grzywna w celu przymuszenia zgodnie z art. 119 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Ma ona na celu egzekucję spełnienia przez nich obowiązku wykonania pewnej czynności, czyli zaprowadzenia syna do Punktu Szczepień, w celu podania mu szczepionki. W związku z tym, że zobowiązani postanowili nie opłacić kary grzywny, ustawodawca przewidział możliwość nałożenia ponownych grzywien w celu przymuszenia zgodnie z art. 123 powyżej wspomnianej ustawy, co w przypadku dalszego nie wywiązywania się z obowiązku oraz nie opłacenia otrzymanych grzywien doprowadzi do uruchomienia trybu egzekucji należności w myśl art. 124 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

W takiej sytuacji wobec Państwa G. toczyłyby się dwa postępowania egzekucyjne, a dodatkowo rodziców małego Pawełka można byłoby ukarać karą grzywny w wysokości od 20 do 5 000 złotych zgodnie z art. 24 ustawy z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks Wykroczeń na podstawie art.115 ust. 1 – 2 tejże ustawy lub karą nagany. Jednakże w związku z początkowym zachowaniem Państwa G. sąd mógłby zamienić karę grzywny na pracę społecznie użyteczną lub zastępczą karę aresztu, tak jak zostało to wskazane w art. 25 Kodeksu Wykroczeń.

Kazus 2.

Wobec Jana B. naczelnik urzędu skarbowego prowadził postępowanie, którego przedmiotem było egzekucja z nieruchomości. Po zajęciu nieruchomości naczelnik urzędu skarbowego dokonał wyceny nieruchomości Jana B. w oparciu o dane porównawcze – do urzędu skarbowego były zgłaszane w nieodległym czasie transakcje zbycia porównywalnych nieruchomości celem opłacenia stosownych podatków, stąd naczelnik znał wartość umów i cen rynkowych. Sprzedaż zajętej nieruchomości odbyła się na Allegro.

Odpowiedzi na poniższe pytania zostały udzielone na podstawie ustawy z dnia 17 czerwca 1966r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji Dz. U. 2014, poz. 1619.

Pytanie 1. Jakie są etapy egzekucji z nieruchomości?

Egzekucja należności z nieruchomości opiera się na 4 rozbudowanych etapach:

  1. Zajęcie – następuje poprzez wezwanie zobowiązanego do zapłaty egzekwowanej należności pieniężnej wraz z odsetkami z tytułu niezapłacenia wskazanej należności w terminie oraz kosztami egzekucyjnymi. Termin zapłaty upływa wraz z 14 dniami od momentu doręczenia wezwania, pod rygorem przystąpienia do etapu drugiego, czyli opisu i oszacowania wartości nieruchomości. Wraz z dostarczeniem zobowiązanemu wezwania do zapłaty doręcza się odpis tytułu wykonawczego, jeśli nie został dostarczony wcześniej, na co wskazuje art. 110c ust. 2. Ponadto Art. 22 ust.1 wyraźnie określa, że właściwość miejscową organu zajmującego się egzekucją należności pieniężnych z nieruchomości, ustala się według miejsca położenia danej nieruchomości, a w sytuacji, gdy nieruchomość znajduje się w obszarze dwóch lub nawet i większej liczby organów to egzekucję będzie prowadził ten organ, na którego obszarze znajduje się większa część nieruchomości, ale gdyby nie dało się dokładnie ustalić, w którym to obszarze znajduje się większa część nieruchomości to egzekucja z nieruchomości będzie prowadzona przez organ, który zostanie wskazany przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Dodatkowo w sytuacji, gdy nieruchomość położona jest na obszarze kilku organów egzekucyjnych, organ, który prowadzi egzekucję zobowiązany jest powiadomić o rozpoczęciu oraz zakończeniu egzekucji wszystkie inne organy egzekucyjne, na których obszarze nieruchomość podlegająca egzekucji była położona w myśl art. 110a. Organ egzekucyjny w momencie wysłania wezwania zobowiązanemu do zapłaty zobowiązany jest także do przesłania do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej wniosku o dokonanie w księdze wieczystej wpisu o wszczęcie egzekucji lub składa wniosek do zbioru dokumentów oraz przesyła zawiadomienie wierzycielowi o zajęciu nieruchomości, na co wskazuje art. 110c ust. 2. Samo zajęcie następuje, gdy wezwanie wystawione zobowiązanemu przez organ egzekucyjny zostanie doręczone temu zobowiązanemu, a jeżeli takowe dostarczenie nie nastąpiło to zajęcie następuje w chwili dokonania wpisu w księdze wieczystej lub złożenia wniosku do zbioru dokumentów przez organ egzekucyjny, art. 110c ust. 4.

  2. W sytuacji, gdy zobowiązany nie ureguluje należności wskazanych w wezwaniu, organ egzekucyjny przechodzi do etapu drugiego, czyli opisu i oszacowania wartości zajętej nieruchomości zgodnie z art. 110m ust. 1, co wiąże się z kilkoma obowiązkami, które musi spełnić organ egzekucyjny, mianowicie w myśl art. 110m ust. 2 – 3 wspominanej wcześniej ustawy:

Następnie organ egzekucyjny nie później niż na 14 dni przez rozpoczęciem opisu, musi zawiadomić wszystkich znanych mu uczestników postępowania egzekucyjnego o terminie opisu i oszacowania wartości nieruchomości oraz wzywa w publicznym obwieszczeniu, które wywieszane jest w siedzibie organu urzędu skarbowego oraz urzędu właściwej jednostki samorządu terytorialnego, uczestników, o których nie ma pojęcia, oraz wszystkie inne osoby, które roszczą sobie jakiekolwiek prawa do nieruchomości i jej przynależności, po to by przez ukończeniem opisu mogły omówione osoby zgłosić swoje prawa, na co wskazuje art. 110a. Ponadto organ egzekucyjny zobligowany jest także do przygotowania stosownego protokołu opisu i oszacowania, w którym muszą zostać zawarte pewne istotne informacje, czyli np. umowy ubezpieczenia, sposób korzystania z nieruchomości przez zobowiązanego, zgłoszone prawa do nieruchomości czy też oznaczenie nieruchomości wraz z jej granicami, art. 110r ust. 1. Oszacowanie nieruchomości powinno zostać wykonane przez wyznaczonego, przez organ egzekucyjny, rzeczoznawcę majątkowego, o którym mowa jest w oddzielnych przepisach dotyczących gospodarki nieruchomościami, a w samym oszacowaniu podaje się wartości gruntów, obiektów budowlanych oraz przynależności i pożytków, art. 110s ust. 2 – 3. Oczywiście ustawodawca przewidział także możliwość złożenia zarzutów do opisu i oszacowania wartości nieruchomości, które wynosi w terminie 14 dniowym, a liczy się go od dnia ukończenia opisu i oszacowania, zgodnie z art. 110u.

3. Kolejnym etapem jest obwieszczenie o licytacji, które następuje po wykonaniu opisu i oszacowania, a dokładniej po 30 dniach od dnia doręczenia zobowiązanemu opisu i oszacowania wartości Wyznaczona licytacja jest licytacją publiczną i obwieszcza się ją publicznie, a w obwieszczeniu wskazuje się stosowne dane, czyli np. czas i miejsce licytacji, sumę oszacowania i cenę wywołania, a także oznacza nieruchomość podlegającą egzekucji, do czego zobowiązuje art., który także wskazuje, że omawiane obwieszczenie musi zostać doręczone uczestnikom postępowania, właściwej jednostce samorządu terytorialnego, organom ubezpieczeń społecznych z wezwaniem by najpóźniej w terminie licytacji zgłosiły przygotowane zestawienie zarówno podatków, jak i różnego rodzaju danin publicznych, które są należne do dnia licytacji. Ogłoszenie obwieszczenia o licytacji musi nastąpić na co najmniej trzydzieści dni przed terminem licytacji i dokonane winno być publicznie w siedzibach urzędu skarbowego oraz urzędu właściwej jednostki samorządu terytorialnego oraz w najbardziej poczytanym dzienniku danej miejscowości, jeżeli wartości nieruchomości została oszacowana na kwotę wyższą niż 83 600zł. Również w tym przypadku ustawodawca przewidział możliwość złożenia skargi na czynności organu egzekucyjnego, którą można wnieść w terminie 14 dniowym od dnia ogłoszenia licytacji – art. 110z.

4. Gdy zainteresowane strony dowiedzą się o planowanej licytacji i podejmą decyzję o przystąpieniu do licytacji to co do zasady przed przystąpieniem do licytacji zobowiązane są do złożenia wadium w wysokości jednej dziesiątej sumy oszacowania wartości nieruchomości, o czym mówi art. 111, wadium składa się w gotówce lub w postaci czeku potwierdzonego i wystawionego na organ egzekucyjny. Oczywiście wadium wygranego licytanta zostaje zatrzymana, a pozostałym licytantom oddaje się ich wadium niezwłocznie, do czego zobowiązuje art. 111a. Cała licytacja przebiega ustnie, publicznie pod nadzorem kierownika komórki organizacyjnej urzędu skarbowego, czyli komornika skarbowego. Gdy nastąpi rozpoczęcie licytacji, poborca skarbowy musi podać do wiadomości wszystkich obecnych pewne informacje, do których zalicza się cena wywołania, wysokość wadium, termin uiszczenia ceny nabycia oraz przedmiot przetargu, itd., co szczegółowo zostało opisane w art. 111c, jednakże istnieją pewne wyłączenia dotyczące osób mogących wziąć udział w licytacji, a zaliczają się do nich pracownicy obsługujące organ egzekwujący, małżonkowie, dzieci, rodzice a nawet rodzeństwo osób zobowiązanych, jak i sami zobowiązani. Ustawodawca ustanowił, że nieruchomość podlegająca licytacji z powodu egzekucji, na pierwszej licytacji może zostać nabyta przez licytanta za kwotę trzy czwarte sumy oszacowanej wartości, co stanowi cenę wywoławczą, art. 111e. Dodatkowo postąpienie nie może wynosić mniej niż jeden procent ceny wywołania, z zaokrągleniem wzwyż do pełnych złotych i oczywiście w momencie zaoferowania wyższej ceny przez licytanta, niższa cena przestaje obowiązywać. W momencie, gdy licytanci zaprzestali składać postąpienia, poborca skarbowy uprzedza obecnych, że po trzecim obwieszczeniu dalsze postąpienia nie będą przyjęte, obwieszcza trzykrotnie ostatnio zaoferowaną cenę, po czym zamyka licytację danej nieruchomości wymieniając przy tym licytanta, który oczywiście zaoferował najwyższą cenę, o czym wyraźnie informuje art. 111f. Należy zauważyć, że nie zawsze udaje się zbyć licytowaną nieruchomość za pierwszym podejściem, dlatego też ustawodawca przewidział możliwość wyznaczenia terminu drugiej licytacji, na której to cena wywoławcza wynosi 70% oszacowanej wartości nieruchomości, art. 111i ust. 1, jeżeli po drugiej licytacji nadal nie nastąpiło przejęcie nieruchomości na własność, organ egzekucyjny wyznacza trzecią licytację, na której cena wywoławcza wynosi tym razem 65% oszacowanej wartości nieruchomości. Czasem zdarza się, że nawet po trzeciej licytacji nieruchomość nie zostaje przejęta przez żadnego z wierzyciela, w takiej sytuacji uchyla się zajęcie nieruchomości, a nowa egzekucja z tej samej nieruchomości może być wszczęta dopiero po upływie 12 miesięcy od dnia uchylenia zajęcia nieruchomości. Na czynności prowadzone przez poborcę skarbowego, który prowadzi licytację można zgłaszać skargę do momentu zamknięcia licytacji, składana jest ona ustnie komornikowi skarbowemu, który zobowiązany jest od razu ją rozstrzygnąć wpisując przy tym do protokołu. Po zamknięciu licytacji następuje przybicie, czyli organ nadzorujący wydaje postanowieniu o przybiciu na rzecz licytanta, który zaoferował najwyższą cenę.

Pytanie 2. Czy w powyższym kazusie poprawnie oszacowano wartość nieruchomości? Jeśli nie to kto i jak winien był tego dokonać?

Niestety w powyższym kazusie źle została oszacowana wartość, ponieważ na podstawie art. 110s ust. 1 „Do oszacowania wartości zajętej nieruchomości organ egzekucyjny wyznacza rzeczoznawcę majątkowego, o którym mowa w przepisach o gospodarce nieruchomościami”, jednakże musi być to rzeczoznawca majątkowy wpierw wskazany przez organ egzekucyjny, czyli można by stwierdzić, że dane oszacowanie musi zostać przydzielone odpowiedniemu rzeczoznawcy. W związku z czym naczelnik urzędu skarbowego nie mógł sam dokonać oszacowania nieruchomości. Wybrany rzeczoznawca majątkowy przygotowując oszacowanie musi wykazać w nim osobno: wartość gruntów, obiektów budowlanych oraz przynależności i pożytków. Wspomniane wartości należy podać zarówno z uwzględnieniem, jak i bez uwzględnienia praw, które pozostawały w mocy bez zaliczenia ich na cenę nabycia, oraz wartości praw nieokreślonych żadną sumą pieniężną obciążających nieruchomości. Ponadto organ egzekucyjny zobligowany jest także do przygotowania stosownego protokołu opisu i oszacowania, w którym muszą zostać zawarte pewne istotne informacje, czyli np. umowy ubezpieczenia, sposób korzystania z nieruchomości przez zobowiązanego, zgłoszone prawa do nieruchomości czy też oznaczenie nieruchomości wraz z jej granicami, art. 110r ust. 1. Jednakże, gdyby zostały zgłoszone prawa osób trzecich do gruntów czy też obiektów budowlanych czy też przynależności lub pożytków albo gdyby takie składniki znajdywały się we władaniu osób trzecich to należy oznaczyć kilka kwestii:

W związku z powyżej wymienionymi kwestiami naczelnik urzędu skarbowego nie mógł wykonać oszacowania na podstawie danych porównawczych uzyskanych ze zgłaszanych w nieodległym czasie transakcji zbycia porównywalnych nieruchomości celem opłacenia stosownych podatków.

Pytanie 3. Czy sprzedaż nieruchomości nastąpił zgodnie z ustawą o postępowaniu egzekucyjnym w administracji? Jeśli nie to jak powinna była ona wyglądać?

Sprzedaż nieruchomości powinna nastąpić poprzez licytację, która odbywa się publicznie w obecności oraz pod nadzorem kierownika komórki organizacyjnej urzędu skarbowego prowadzącej egzekucję administracyjną, a także pod przewodnictwem poborcy skarbowego. Niestety na chwilę obecną Allegro nie umożliwia przeprowadzenia tego typu licytacji, co oznacza, że nieruchomość nie mogła zostać w ten sposób zlicytowana, sprzedana. Natomiast cały przebieg sprzedaży przedstawiłam w odpowiedzi na pytanie 1 dotyczące tego kazusu, na stronie 5, w punkcie czwartym poruszającym tematykę licytacji, co stanowi również moją odpowiedź na drugą część tego pytania.

Kazus 3.

Wobec zobowiązanej Joanny S. toczy się postępowanie egzekucyjne w trybie ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Przy braku innych możliwości egzekucji organ skutecznie zajął jej ruchomości w postaci: telewizora plazmowego marki Samsung rok produkcji 2015 o przekątnej ekranu 50 cali; futra z szynszyli i kurtki z norek; kompletu biżuterii złotej z cyrkoniami; jedynego zestawu sztućców z metali nieszlachetnych; jedynego kompletu satynowej pościeli sypialnej; jedynego kompletu ręcznie haftowanych ręczników Karla Lagerfelda; grafik autorstwa Nikifora Krynickiego.

Pytanie 1. O czym mówi zasada poszanowania egzystencji?

Zasada poszanowania minimum egzystencji stanowi prawną gwarancję ochrony przed ubóstwem w administracyjnym postępowaniu egzekucyjnym, wg M. Masternaka jest to wprowadzenie stosownych ograniczeń mających na celu ochronę zobowiązanego przed pozbawieniem go pewnych określonych dóbr i praw majątkowych, które są niezbędne dla zapewnienia egzystencji1. Jednakże należy zauważyć, że jakoby ochronie podlegają nie tylko dobra służące do zaspokajania podstawowych potrzeb powiązanych z kwestiami społecznymi, czyli np. służących do celów religijnych, ale także i te związane z płaszczyzną ekonomiczną dłużnika, np. pozostawienie przedmiotów niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej pozwoli na uchronienie dłużnika i jego rodziny przed staniem się ciężarem dla państwa, co przejawiałoby się w pobieraniu zasiłków czy to dla bezrobotnych cze też najuboższych. Wyłączenia spod egzekucji określone w ustawie mają charakter bezwzględnie obowiązujący, a zobowiązany nie ma prawa zrzec się uprawnień, które wynikają z omawianej tutaj zasady. Jednakże należy zastanowić się, czym jest minimum egzystencji, mianowicie czy jest to minimalna ilość pewnych środków materialnych, dzięki którym to zaspokajane są niezbędne podstawowe potrzeby człowieka, a przede wszystkim, co jest do nich zaliczane.

Pytanie 2. Jakie artykuły ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji regulują zakres wyłączeń spod egzekucji?

Zakres wyłączeń spod egzekucji regulują następujące artykuły ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji:

Pytanie 3. Czy ruchomości zajęte przez organ egzekucyjny Joannie S. podlegają czy też nie egzekucji administracyjnej?

Organ egzekucyjny uznał, że egzekucji podlegają następujące przedmioty Joanny S.:


  1. M. Masternak, [w:] T. Jędrzejewski, M. Masternak, P. Rączka, Administracyjne postępowanie egzekucyjne, Toruń 2002, s. 53.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Prawo Spółdzielcze odpowiedź na kazusy
HPiPP Rosner Testy i kazusy - odpowiedzi na testy, Prawo
form3 odpowiedż na pozew
Rozwój edukacji alternatywnej i ustawicznej 8, Pedagogika porównawcza, odpowiedzi na pytania
Zagadnienie 9, Pedagogika porównawcza, odpowiedzi na pytania
odpowiedzi na nawigacje u kałasznikowa
odpowiedzi na pytaniaC,D iE
Witryna w Internecie – zasady tworzenia i funkcjonowania odpowiedzi na0
Odpowiedź na reklamację
Baza pytań z odpowiedziami na
Dokończ odpowiedzi na postawione pytania x12
odpowiedzi na egzamin hodowla owiec
odpowiedzi na itr niepełne
ĆWICZENIE 1 i 2 ODPOWIEDZI METROLOGIA LAB z MŁODYM Ćwiczenie 2 odpowiedzi na pytania
Odpowiedzi na pytania
kształtowanie opinii publicznej odpowiedzi na pytania PiPara

więcej podobnych podstron