Rada
1952 - Specjalna Rada Ministrów – organ MIĘDZYRZĄDOWY, głównie ministrowie – przedstawiciele państwa (6 osób). Informacje i konsultowanie się z Wysoką władzą. Poprzedniczka Rady.
W 1958 – wspólne instytucje dla EWWiS EWG Euroatom – Europejskie zgromadzenie parlamentarne(178 parlamentarzystów), trybunał sprawiedliwości i Komitet Ekonomiczno Społeczny. Komisje i rady trzech wspólnot mają spory kompetencyjne. Zajmują się jedynie dziedziną wynikającą z określonego traktatu.
!967 – traktat fuzyjny. Scalenie organów Wspólnot Europejskich. Jedna Komisja i Jedna Rada. Wysoka władza przestaje istnieć. Przy EWWiS Komisja ma duże kompetencje przy dwóch pozostałych mniejsze.
JAE - Rada ministrów – zwiększenie ilości spraw podejmowanych kwalifikowaną większością głosów, przede wszystkim w sprawach rynku wewnętrznego transportu i nowych dziedzin współpracy. Kwestia szybkości działania i szybkości wprowadzania działań.
Drugi najważniejszy organ - decyzyjny i odgrywa faktycznie decydującą rolę w kształtowaniu w ramach PWBiS
Przyjmuje akty prawne (od TL wspólne z PE w oparciu o zwykłą procedurę). Może też sama lub na podstawie specjalnej procedury
Sporządza konwencje, których przyjęcie zaleca państwom członkowskim
Stanowi forum konsultacji
Zawiera umowy międzynarodowe z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi (od TL wspólnie z PE) Po TL pełni także:
Funkcję kontrolną - przyjmując na wniosek KE środki ustanawiające warunki aby państwa wprowadzały w swoich krajach rozwiązania w dziedzinie PWBiS
RADA DS. WYMIARU SPRAWIEDLIWOŚCI I SPRAW WEWNĘTRZNYCH (ang. JHA)
Zanim dana propozycja stanie się przedmiotem obrad Rady jest opracowywana we właściwej tematycznie grupie roboczej. Wchodzący w jej skład urzędnicy i funkcjonariusze właściwych służb opracowują propozycje, przy zachowaniu dbałości o interes państwa, które reprezentują. Następnie sprawa jest rozpatrywana przez grupy kierownicze (w ramach Komitetu), który pracuje nad zbliżeniem stanowisk. Dopiero wówczas projekt jest przekazywany do COREPER i Rady.
Rada
Traktat z Nicei przydzielił krajom członkowskim zróżnicowaną liczbę głosów (tzw. głosy ważone). Cztery najludniejsze państwa (Niemcy, Wielka Brytania, Francja i Włochy) mają po 29 głosów, a wraz ze zmniejszającą się liczbą ludności redukuje się także liczba głosów - od 27 w przypadku Polski i Hiszpanii po 3 w przypadku Malty. Od Traktatu Nicejskiego i Traktatu o Do podjęcia decyzji potrzebna jest zgoda państw mających w sumie 255 głosów (około 74 proc. ze wszystkich 345 głosów), a do zablokowania decyzji wystarcza 91 głosów.
Rada
Rada składa się z przedstawiciel państw członkowskich szczebla ministerialnego upoważnionych do zaciągania zobowiązań w imieniu rządu, po jednym z każdego państwa. W posiedzeniach Rady bierze także udział przedstawiciel KE. Skład Rady nie jest stały i zmienia się w zależności od rodzaju spraw będących przedmiotem obrad. Zdarza się że jeżeli sprawa jest wysokiej wagi to w Radzie zasiadają szefowie państw lub rządów państw członkowskich. Niejednolity skład Rady daje jej możliwość obradowania w tym samym czasie w różnych miejscach i w różnych gremiach.
Skład Rady więc może być bardzo różnorodny, wyróżnia się Radę Ogólną i Spraw Zagranicznych oraz następujące rady techniczne:
Finansów i Gospodarki (Ecofin)
Spraw Wewnętrznych i Sprawiedliwości
Zatrudnienia, Polityki Socjalnej, Zdrowia i Konsumentów
Konkurencji
Transportu, Telekomunikacji i Energii
Rolnictwa i Rybołówstwa
Środowiska
Edukacji, Młodzieży i Kultury
Rada Ogólna składa się z ministrów spraw zagranicznych państw członkowskich, zajmuje się polityką zagraniczną Wspólnot. Rady techniczne odpowiedzialne za poszczególne dziedziny działalności Wspólnot. Największe znaczenie ma Ecofin zajmujący się harmonizacją podatków i koordynacją polityki gospodarczej państw członkowskich. Spotyka się raz w miesiącu.
Radę wspomaga Sekretariat Generalny, który sprawuje funkcje administracyjne. Na jego czele stoi Sekretarz Generalny, który pełni jednocześnie funkcję Wysokiego Przedstawiciela do Spraw WPZiB.
Siedzibą Rady jest Bruksela(kwiecień, czerwiec ,październik- Luksemburg). Obrady Rady są z reguły tajne. W posiedzeniach Rady oprócz jej członków, biorą udział także przedstawiciele KE i w określonych przypadkach EBC. Regulamin pozwala żeby podczas nieobecności jednego z członków Rady uczestniczył jego zastępca , który jednak nie może wziąć udziału w głosowaniu. Za nieobecnego może głosować może głosować inny upoważniony do tego członek Rady. Kompetencje Rady mają szeroki zasięg, można je podzielić następująco:
kompetencje prawodawcze
wydawanie aktów prawnych wymienionych w Traktatach oraz różnego rodzaju aktów nienazwanych
wzywanie KE do podjęcia określonych działań oraz do wykonywania prawa inicjatywy prawodawczej
delegacja uprawnień na rzecz KE
zmiana postanowień traktatów założycielskich
podejmowanie decyzji w sprawie ustanowienia wzmocnionej współpracy
kompetencje w zakresie ustalania i realizacji polityki wspólnotowej
sprawowanie ogólnego kierownictwa politycznego we Wspólnotach
uchwalanie budżetu
zawieranie umów z państwami trzecimi i organizacjami międzynarodowymi
3.kompetencje kreacyjne
zmiana liczby członków KE
przyjmowanie, sporządzonych zgodnie z propozycjami państw członkowskich. List członków Komitetu Ekonomicznego i Społecznego, Komitetu Regionów i Trybunału Obrachunkowego
4.kompetencje kontrolne
wnoszenie skargi o stwierdzenie nieważności aktu prawa wspólnotowego
wnoszenie skargi na bezczynność innych instytucji wspólnotowych
stwierdzenie wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia przez państwa członkowskie zasad na jakich ustanowiona jest UE oraz stwierdzaniu poważnego i stałego naruszenia przez państwa członkowskie tych zasad
12. System głosowania w ramach Rady UE
większość członków przy podejmowaniu decyzji mniejszej wagi
większość kwalifikowana – przyznanie każdemu państwu odpowiedniej liczny głosów ważonych. Rozkład głosów w Radzie UE jest nierównomierny i stanowi pewien wyjątek od zasady równości państw członkowskich(Polska ma 27 głosów)
Od 1 stycznia 2007 (27 państw członkowskich) :
jeśli akt głosowany jest na wniosek Komisji: 255 na 345 głosów (73,91%);
w pozostałych przypadkach: 232 głosy oddane przez co najmniej 2/3 ogółu (czyli 17) państw;
w każdym przypadku członek Rady będzie mógł zażądać sprawdzenia, czy państwa stanowiące większość kwalifikowaną stanowią co najmniej 62% ogółu ludności Unii; jeśli nie – uchwała nie zostanie podjęta.
Dalsze zmiany w sposobie głosowania większością kwalifikowaną przewiduje traktat lizboński. 1 listopada 2014 roku zniesiony będzie system głosów ważonych, a zastąpi go system podwójnej większości:
jeśli akt głosowany będzie na wniosek Komisji lub wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa: 55% państw członkowskich (ale nie mniej niż 15) reprezentujących co najmniej 65% ludności Unii;
w pozostałych przypadkach: 72% państw członkowskich reprezentujących co najmniej 65% ludności Unii.
Mniejszność blokująca będzie musiała obejmować co najmniej 4 państw, inaczej uznawać się będzie, że nie została osiągnięta. W przypadku, gdy w głosowaniu nie biorą udziału wszyscy członkowie, brana jest pod uwagę liczba państw uczestniczących i ludność zamieszkująca te państwa. Minimalna mniejszość blokująca obejmuje wtedy liczbę państw równą najmniejszej liczbie państw uczestniczących, których łączna ludność jest większa niż 35% łącznej ludności państw uczestniczących, powiększonej o jeden.
W okresie przejściowym, trwającym 31 marca 2017 roku, każdy z członków Rady będzie zażądać, by podczas głosowania zastosowano nie system podwójnej większości, lecz poprzednio obowiązujący system głosów ważonych.
Deklaracja 7. dołączona do aktu konferencji międzyrządowej, która przyjęła Traktat z Lizbony, stanowi, że członkowie rady reprezentujący 75% liczby członków Rady lub liczby ludności niezbędnej do ustanowienia większości blokującej, mogą zgłosić swój sprzeciw wobec przyjęcia aktu większością kwalifikowaną. Rada musi wówczas uczynić wszystko, w granicach swych uprawnień, by w rozsądnym terminie osiągnąć porozumienie. Szczególną rolę w dążeniu do osiągnięcia porozumienia wyznaczono przewodniczącemu Rady i przewodniczącemu Komisji. Od 1 kwietnia 2017 roku współczynnik 75% zostanie obniżony do 55%. Jest to zmodyfikowana do nowych potrzeb wersja kompromisu z Janiny.
jednomyślność- wszyscy członkowie RUE muszą wziąć udział w posiedzeniu, wstrzymanie się od głosu nie stanowi przeszkody w podjęciu uchwały
13. Prezydencja
Art.203 TWE stanowi o prezydencji. Sprawuje ją kolejno przez okres 6 miesięcy każde państwo członkowskie reprezentowane w RUE , według porządku ustalonego przez Radę działającą jednomyślnie. Obecnie przewodniczy Finlandia.
Ciągłość prac RUE zapewnia tzw. Trójka w skład, której wchodzą: państwo, które pełni obecnie funkcję przewodniczącego w RUE , państwo, które poprzednio pełniło tę funkcję ora państwo, które w następnym okresie będzie przewodniczyć RUE. Państwo przewodniczące w RUE pełni następujące funkcję:
przewodniczenie spotkaniom RUE
zwoływanie spotkań RUE
ustanawianie wstępnego porządku obrad, który trafia do pozostałych członków RUE
przedkładanie propozycji stanowiska RUE do projektów aktów zgłoszonych przez KE
kierowanie organami pomocniczymi RUE
państwo przewodniczące RUE przewodniczy jednocześnie RE
zwoływanie i prowadzenie posiedzeń RUE
zwoływanie konferencji międzyrządowej w celu uzgodnienia zmian traktatów
podpisywanie aktów uchwalonych przez RUE
notyfikacja dyrektyw, decyzji i zaleceń RUE adresatom
reprezentowanie RUE na zewnątrz
14. COREPER
Członkowie RUE nie mogą ciągle przebywać ciągle w Brukseli ze względu na sprawowane przez nich funkcje w kraju, dlatego też w 1958 Rada utworzyła Komitet Stałych przedstawicieli Państw Członkowskich (COREPER), Wspiera on RUE w powierzonych jej zadaniach. COREPER działa jako:
COREPER I (zastępcy szefów przedstawicieli szefów państw członkowskich akredytowanych w Brukseli w randze ambasadorów; zajmuje się sprawami technicznymi)
COREPER II (ambasadorzy, zajmuje się sprawami ogólnymi)
COREPER nie jest odrębną instytucją UE, lecz częścią RUE. Nie może podejmować samodzielnych decyzji. Pełni funkcję głównego organu pomocniczego RUE. Działa na zasadzie filtra przedkładanych decyzji RUE. Prowadzi on negocjacje z KE .Efektem prac COREPER są propozycje przedkładane RUE ujęte w liście A i B. Lista A znajdują się punkty obrad zaakceptowane przez COREPER i mogą być przyjęte przez RUE bez prowadzenia dyskusji. Lista B zawiera sprawy sporne, co do których COREPER nie wypracował wspólnego stanowiska.
RADA – podstawa prawna Lizbona
Artykuł 16
1. Rada pełni, wspólnie z Parlamentem Europejskim, funkcje prawodawczą i budżetową. Pełni funkcje określania polityki i koordynacji zgodnie z warunkami przewidzianymi w Traktatach.
2. W skład Rady wchodzi jeden przedstawiciel szczebla ministerialnego z każdego Państwa Członkowskiego, upoważniony do zaciągania zobowiązań w imieniu rządu Państwa Członkowskiego, które reprezentuje, oraz do wykonywania prawa głosu.
3. O ile Traktaty nie stanowią inaczej, Rada stanowi większością kwalifikowaną.
4. Od 1 listopada 2014 roku większość kwalifikowaną stanowi co najmniej 55 % członków Rady, jednak nie mniej niż piętnastu z nich, reprezentujących Państwa Członkowskie, których łączna liczba ludności stanowi co najmniej 65 % ludności Unii. Mniejszość blokująca musi obejmować co najmniej czterech członków Rady, w przeciwnym razie uznaje się, że większość kwalifikowana została osiągnięta. Inne zasady dotyczące głosowania większością kwalifikowaną określone są w artykule 238 ustęp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
5. Postanowienia przejściowe dotyczące definicji większości kwalifikowanej, które obowiązują do 31 października 2014 roku, jak również postanowienia, które będą obowiązywać między 1 listopada 2014 roku a 31 marca 2017 roku, określone są w Protokole w sprawie postanowień przejściowych.
6. Rada zbiera się na posiedzenia w różnych składach, których wykaz przyjmowany jest zgodnie z artykułem 236 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Rada do Spraw Ogólnych zapewnia spójność prac różnych składów Rady. Przygotowuje posiedzenia Rady Europejskiej i zapewnia ich ciągłość, w powiązaniu z przewodniczącym Rady Europejskiej i Komisją. Rada do Spraw Zagranicznych opracowuje działania zewnętrzne Unii na podstawie strategicznych kierunków określonych przez Radę Europejską oraz zapewnia spójność działań Unii.
7. Za przygotowanie prac Rady odpowiada Komitet Stałych Przedstawicieli Rządów Państw Członkowskich.
8. Posiedzenia Rady są jawne, kiedy Rada obraduje i głosuje nad projektem aktu prawodawczego. W tym celu każde posiedzenie Rady składa się z dwóch części, poświęconych odpowiednio: obradom nad aktami prawodawczymi Unii i działaniom o charakterze nieprawodawczym.
9. Prezydencję składów Rady, z wyjątkiem Rady do Spraw Zagranicznych, sprawują na zasadzie równej rotacji przedstawiciele Państw Członkowskich w Radzie, na warunkach określonych zgodnie z artykułem 236 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Artykuł 237
(dawny artykuł 204 TWE)
Posiedzenia Rady zwołuje jej przewodniczący, z własnej inicjatywy lub na wniosek jednego z członków Rady albo Komisji.
Artykuł 238
(dawny artykuł 205 ustępy 1 i 2 TWE)
1. Jeżeli przyjęcie uchwały wymaga zwykłej większości, Rada stanowi większością członków wchodzących w jej skład.
2. Na zasadzie odstępstwa od artykułu 16 ustęp 4 Traktatu o Unii Europejskiej, od 1 listopada 2014 roku i z zastrzeżeniem postanowień określonych w Protokole w sprawie postanowień przejściowych, jeżeli Rada nie stanowi na wniosek Komisji lub wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, większość kwalifikowaną stanowi co najmniej 72 % członków Rady reprezentujących Państwa Członkowskie, których łączna liczba ludności stanowi co najmniej 65 % ludności Unii.
3. Od 1 listopada 2014 roku i z zastrzeżeniem postanowień określonych w Protokole w sprawie postanowień przejściowych, w przypadku gdy w zastosowaniu Traktatów, nie wszyscy członkowie Rady biorą udział w głosowaniu, większość kwalifikowaną określa się w następujący sposób:
a) większość kwalifikowaną stanowi co najmniej 55 % członków Rady reprezentujących uczestniczące Państwa Członkowskie, których łączna liczba ludności stanowi co najmniej 65 % ludności tych Państw. Mniejszość blokująca obejmuje co najmniej minimalną liczbę członków Rady reprezentujących ponad 35 % ludności uczestniczących Państw Członkowskich, plus jeden członek, w przeciwnym razie uznaje się, że większość kwalifikowana została osiągnięta.
b) na zasadzie odstępstwa od litery a), jeżeli Rada nie stanowi na wniosek Komisji lub wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, większość kwalifikowaną stanowi co najmniej 72 % członków Rady reprezentujących uczestniczące Państwa Członkowskie, których łączna liczba ludności stanowi co najmniej 65 % ludności tych Państw.
4. Wstrzymanie się od głosu przez członków obecnych lub reprezentowanych nie stanowi przeszkody w przyjęciu uchwały, która wymaga jednomyślności.
Artykuł 239
(dawny artykuł 206 TWE)
W przypadku głosowania każdy członek Rady może otrzymać pełnomocnictwo tylko od jednego z pozostałych członków.
Artykuł 240
(dawny artykuł 207 TWE)
1. Komitet złożony ze stałych przedstawicieli rządów Państw Członkowskich odpowiada za przygotowywanie prac Rady i wykonywanie zadań powierzonych mu przez Radę. Komitet może przyjmować decyzje proceduralne w przypadkach przewidzianych w regulaminie wewnętrznym Rady.
2. Radę wspomaga Sekretariat Generalny, działający pod kierunkiem sekretarza generalnego mianowanego przez Radę. Rada decyduje o organizacji Sekretariatu Generalnego zwykłą większością.
3. Rada stanowi zwykłą większością w kwestiach proceduralnych oraz w celu przyjęcia swojego regulaminu wewnętrznego.
Artykuł 241
(dawny artykuł 208 TWE)
Rada stanowiąc zwykłą większością może zażądać od Komisji przeprowadzenia wszelkich analiz, które uzna za pożądane dla realizacji wspólnych celów i przedłożenia jej wszelkich właściwych propozycji. Jeżeli Komisja nie przedłoży propozycji, zawiadamia o tym Radę, podając uzasadnienie.
Artykuł 242
(dawny artykuł 209 TWE)
Rada stanowiąc zwykłą większością określa, po konsultacji z Komisją, status komitetów przewidzianych w Traktatach.
Artykuł 243
(dawny artykuł 210 TWE)
Rada ustala uposażenia, dodatki i emerytury przewodniczącego Rady Europejskiej, przewodniczącego Komisji, wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczeństwa, członków Komisji, prezesów, członków i sekretarzy Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, oraz sekretarza generalnego Rady. Ustala ona także wszelkie należności płatne zamiast wynagrodzenia.