1. Z jakich źródeł może uzyskać informacje o przedsiębiorstwie zewnętrzny analityk finansowy?

Analityk finansowy pracuje na zlecenie banku , potencjalnego inwestora lub nabywcy przedsiębiorstwa itp. Tu jednak przedsiębiorstwo nie ma obowiązku ujawnienia wszystkich informacji, a wtedy analityk musi korzystać z innych źródeł, takich jak: uzyskanych z badanego przedsiębiorstwa np.: materiały promocyjne strony internetowe, czy publikowane raporty roczne. Może też pozyskać informacje od podmiotów, którym przedsiębiorstwo musi udzielać informacji np.: Krajowy Rejestr Sądowy, czy Monitor Polski B. Może też uzyskać informacje z podmiotów, które udostępniają takie informacje na zasadach komercyjnych, np.: biura informacji gospodarczej, wywiadownie. Istotne informacje mogą też zawierać listy rankingowe, publikacje prasowe, informatory i katalogi.

1. Wymień warunki porównywalności danych do analizy finansowej.

Porównywa walność metodologiczna – gdy są liczone według tej samej metodologii; zakłócenia mogą wynikać z różnej metodologii liczenia poszczególnych wielkości ekonomicznych lub wewnętrzne decyzje przedsiębiorstwa. Porównywalność finansowa – gdy są stosowane te same ceny, stawki, stopy procentowe itp. do ustalenia wartości ekonomicznej. Zakłócenia mogą wynikać ze zmian stóp oprocentowania kredytów, stóp podatkowych, stawek amortyzacyjnych i innych. Porównywalność organizacyjna – gdy dotyczą jednostek o zbliżonych cechach. Zakłócenia mogą wynikać ze zmian strukturalnych. Porównywalność przedmiotu działania- gdy jest stabilność działalności, oferowanych produktów i usług.

1. Wyjaśnij treść i znaczenie ekonomiczne wielkości udziału aktywów trwałych w sumie bilansowej. W jakich sytuacjach jest to znaczenie pozytywne, a w jakich negatywne?

Struktura aktywów mówi o warunkach działania przedsiębiorstwa, ale głównie o płynności majątku. Istotne znaczenia ma wskaźnik unieruchomienia majątku = aktywa trwałe/aktywa obrotowe. Im jest on wyższy, tym trwalsze zamrożenie kapitału w składnikach majątkowych. To oznacza malejącą elastyczność w zmienianiu swojej działalności (sztywnienie). Jest to cecha pożądana w okresie dobrej koniunktury i silnej pozycji rynkowej. Dodatkowo wysoki udział aktywów trwałych wiąże się z kapitałochłonnością i potencjałem technologicznym, co jest ochroną przed konkurencją. W warunkach odwrotnych natomiast (dekoniunktura, słaba pozycja rynkowa) przedsiębiorstwo może albo wzmocnić technologię (bariera wyjścia), albo zmienić rodzaj działalności (postęp technologiczny). Udział aktywów trwałych wpływa także na koszty (koszty stałe tj: amortyzacja, podatki, opłaty, koszty utrzymania), co podwyższa próg rentowności i zwiększa wrażliwość na wielkość sprzedaży.

1. Jakie wnioski dla oceny sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa wynikają z analizy rzeczowych aktywów trwałych? Co obejmują te aktywa i jak są wyceniane?

Rzeczowe aktywa trwałe obejmują składniki bazy technicznej przedsiębiorstwa (grunty, budynki, technologie, maszyny, urządzenia, środki transportu). W strukturze aktywów wyraża się charakterystykę przedsiębiorstwa (wyposażenie), wpływ wielkości przedsiębiorstwa, jej politykę inwestycyjną (wybór technologii, unowocześnianie). Analizując rzeczowe aktywa trwałe zwraca się uwagę na to, że są to wartości netto, czyli pomniejszone o amortyzację. Może tu nastąpić sytuacja, kiedy np. samochód zostanie w pełni zamortyzowany, czyli jego wartość bilansowa wynosi zero, ale jest on nadal sprawny technicznie i funkcjonuje w przedsiębiorstwie. Dlatego obserwując bilansową zmianę wartości rzeczowych aktywów np. w ciągu roku kalendarzowego, warto zestawić tę różnicę z naliczonym w tym okresie kosztem amortyzacji. Pozwoli to ustalić, czy oprócz amortyzacji były jeszcze inne przyczyny tej zmiany (inwestycje, sprzedaż). Po zestawieniu informacji dodatkowej z bilansową (netto) wartością tych środków można ocenić stopień zużycia tych składników majątkowych i pilność potrzeb odtworzeniowych.

C:\D:\Documents and Settings\Przemek\Moje dokumenty\ania\różne\ - _3.4.3._Analiza_szczegółowa_składnik

1. Co to są „inwestycje długoterminowe” i jakie wnioski dla oceny sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa mogą wynikać z ich występowania? Gdzie mogą być widoczne efekty (zyski lub straty) ich posiadania?

Inwestycje długoterminowe to zaangażowanie przedsiębiorstwa w przedsięwzięcia, które mają przynieść korzyści ekonomiczne, ale poza podstawową jej działalnością. Z tego faktu wynika dodatkowo, że środki te mogą stanowić rodzaj rezerwy finansowej do wykorzystania w razie problemów. Podobny charakter mają należności długoterminowe. Trzeba się jednak zastanowić, jaka jest możliwość zamiany tych składników majątkowych na środki pieniężne.

1. Jakie czynniki należy wziąć pod uwagę oceniając poziom i strukturę zapasów i należności? Od czego zależy ich poziom i dynamika zmian?

Oceniając poziom zapasów należy zwrócić uwagę na warunku zaopatrzenia, produkcji i sprzedaży oraz zarządzanie zapasami. Wzrost zapasów oznacza wzrost obrotów, zmianę źródła zaopatrzenia lub organizacji sprzedaży. To może być spowodowane złymi zakupami, zmianą rodzaju działalności lub trudnościami ze zbytem. Spadek zapasów może być wyrazem ich racjonalizacji bądź też brakiem pieniędzy na ich gromadzenie. Wzrost należności może być spowodowany wzrostem obrotów lub celowego zadłużenia terminu płatności. Spadek należności może wskazywać na dobre zarządzanie należnościami jak i skuteczną windykację, ale też na spadek sprzedaży. Poziom zapasów i należności powinno się porównywać do wielkości obrotów. Warto też zwrócić uwagę na należności przeterminowane i spisane straty.

1. Kryteria oceny i wyboru podstawowej struktury kapitału (podział na kapitał własny i obcy).

Pasywa dzielą się na kapitał własny i kapitał obcy. Tę strukturę analizuje się zwracając uwagę na bezpieczeństwo (ryzyko) finansowe i rentowność kapitału własnego. Przedsiębiorstwo troszczy się w swoje bezpieczeństwo finansowe (zadłużenie tworzy ryzyko niewypłacalności), ale jednocześnie dąży do uzyskania tzw. dźwigni finansowej. Jest tak gdy efektywność gospodarowania majątkiem przedsiębiorstwa jest wyższa, niż koszt (oprocentowanie) korzystania z kapitału obcego. Tu zawsze powstaje pytanie jaką strategię wybrać, czy zwiększyć bezpieczeństwo i zmniejszyć jednocześnie rentowność kapitału własnego, czy może odwrotnie – zaakceptować większe ryzyko, ale osiągnąć większą rentowność. Korzystanie z kapitału obcego wcale nie musi stanowić zagrożenia, dopóki przedsiębiorstwo nie ma problemów z wypłacalnością.

1. Co to jest kapitał stały i jakie ma znaczenie dla sytuacji finansowej przedsiębiorstwa?

Kapitał stały = kapitał własny + zobowiązania długoterminowe. Wzrost udziału kapitału stałego oznacza poprawę stabilności i płynności finansowej przedsiębiorstwa. Ale takie bezpieczeństwo finansowe oznacza ograniczanie wykorzystania zobowiązań krótkoterminowych, a to pociąga za sobą podwyższenie kosztu kapitału (odsetki od zobowiązań długoterminowych są wyższe, niż od krótkoterminowych) i zmniejszenie efektu dźwigni finansowej (spadek rentowności kapitału własnego).

1. Jakie znaczenie dla stabilności sytuacji finansowej przedsiębiorstwa ma struktura kapitału obcego?

Rezerwy na zobowiązania – są to zobowiązania, o których wiadomo, że powstaną, ale ich termin wymagalności lub kwota nie są jeszcze pewne. Jest to zapis księgowy, który urealnia sytuację finansową przedsiębiorstwa. Kapitał obcy długoterminowy – kredyty, pożyczki, obligacje. Wskazuje na rozwój przedsiębiorstwa (inwestowanie). Jeżeli wymagalność wynosi więcej niż rok, to pozycja finansowa przedsiębiorstwa jest stabilna (nie ma pilności zwrotu), ale pociąga też większy koszt finansowy (odsetki). Kapitał obcy krótkoterminowy – oprocentowany (kredyty, pożyczki) lub nieoprocentowany, wymagany w terminie krótszym niż rok. Jeżeli są zatory płatnicze wobec dostawców, a firma nie ma kredytu obrotowego, to raczej go nie dostała, niż gdyby miała go nie potrzebować. Zobowiązania handlowe, podobnie jak należności i zapasy, są funkcją obrotów. Wzrastający z okresu na okres poziom zobowiązań wobec budżetu powinien budzić niepokój, gdyż firmy stojące na skraju bankructwa nie będą płaciły podatków i ZUS-u starając się w miarę regularnie spłacać zobowiązania wobec dostawców, by dostać towar, mieć prąd i łączność telekomunikacyjną.

1. Jakie zmiany w strukturze kapitału obcego następują pod wpływem narastających trudności płatniczych?

Zmiany w zobowiązaniach krótkoterminowych z reguły pozostają w relacji do wielkości sprzedaży. Ale w sytuacji narastania trudności finansowych (płatniczych) przedsiębiorstwa może następować zmiana struktury zobowiązań bieżących. Przy niewielkich trudnościach można spodziewać się zwiększenia zobowiązań handlowych (niedotrzymywanie terminów płatności), a także kredytów bankowych. Przy większych trudnościach te możliwości staną się mniejsze – banki nie zwiększą kredytu, a dostawcy zagrożą wstrzymaniem dostaw. Skutkiem tego będzie niedotrzymywanie terminów płatności także wobec innych podmiotów, z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń społecznych, wynagrodzeń. Oznaką kłopotów płatniczych może być również rosnący stan funduszy specjalnych – oznaczający naruszające prawo nie wypłacanie (mimo naliczenia) świadczeń socjalnych. W bilansie nie są widoczne zobowiązania przeterminowane, ale taką informację można znaleźć w informacji dodatkowej.

1. Wyjaśnij istotę „złotej reguły finansowania”.

Reguła, według której aktywa trwałe powinny być w całości sfinansowane kapitałem własnym, gdyż oba te składniki są oddawane do dyspozycji przedsiębiorstwa na długi okres czasu. Oznacza bezpieczeństwo finansowe przedsiębiorstwa, gdyż zobowiązania wymagalne (krótkoterminowe) są z nadwyżką zrównoważone (pokryte) aktywami obrotowymi, które w krótkim czasie mogą być wykorzystane na potrzeby spłaty tych zobowiązań (cechuje je duża płynność - szybka zamienialność na gotówkę). Istnieje jeszcze „srebrna reguła bilansowa”, zgodnie z którą aktywa trwałe nie powinny być wyższe, niż kapitał stały (własny i obcy długoterminowy).

1. Definicja i znaczenie kapitału obrotowego.

Przy prawidłowo prowadzonej polityce przedsiębiorstwa kapitał stały powinien z nadwyżką pokrywać aktywa trwałe zapewniając dodatkowo pewne pokrycie aktywów obrotowych. Ta część kapitału stałego, która finansuje aktywa obrotowe określana jest kapitałem obrotowym lub kapitałem pracującym. Można go obliczyć w dwojaki sposób: kapitał obrotowy = kapitał stały - aktywa trwałe lub kapitał obrotowy = aktywa obrotowe - krótkoterminowe rezerwy i zobowiązania. Zadaniem kapitału obrotowego w przedsiębiorstwie jest zmniejszenie ryzyka wynikającego z unieruchomienia części środków obrotowych (np. niechodliwe zapasy, nieściągalne należności) lub też wynikającego ze strat związanych z tymi środkami, np. z trudnością sprzedaży wytworzonych wyrobów. Stanowi on pewnego rodzaju element bezpieczeństwa ułatwiający zachowanie płynności finansowej firmy

1. Scharakteryzuj czynniki kształtujące wynik finansowy na poziomie operacyjnym.

Wynik na sprzedaży - wraz z pozostałymi przychodami i kosztami operacyjnymi kształtuje wynik na działalności operacyjnej. Pozostałe koszty i przychody operacyjne nie wynikają bezpośrednio z bieżącej działalności operacyjnej przedsiębiorstwa, chociaż pozostają z nią w związku pośrednim. Obejmują one w szczególności skutki zdarzeń o charakterze incydentalnym, niepowtarzalnych, takich jak: sprzedaż i likwidacja środków trwałych, odszkodowania, kary, przedawnione należności i zobowiązania, rezerwy, odpisy, postępowanie naprawcze lub układowe. Wynik na działalności operacyjnej zamyka ocenę finansową prowadzonej działalności operacyjnej. Ma on kluczowe znaczenie dla charakterystyki tej działalności i formułowania wniosków dotyczących jej perspektyw. Na tym poziomie zwykle koncentruje się też uwaga analityków w przedsiębiorstwach przeżywających trudności finansowe, np. w sytuacji konieczności podjęcia decyzji o programie naprawczym lub ogłoszenia upadłość.

1. Co jest przedmiotem oceny wyniku finansowego na poziomie finansowym?

Przychody finansowe – posiadane papiery wartościowe, odsetki od lokat i pożyczek, dyskonta weksli, zysk z inwestycji finansowych, nadwyżki dodatnich różnic kursowych. Koszty finansowe – odsetki i prowizje od kredytów, pożyczek, strat z inwestycji finansowych, dyskonta od sprzedanych weksli, nadwyżki ujemnych różnic kursowych. Na poziomie finansowym możemy ocenić, czy zakres i rodzaj wykorzystywanego kapitału obcego są dostosowane do możliwości bieżącego finansowania związanego z tym kosztu kapitału (oprocentowania).

1. Wskaż kryteria oceny jakości zysków.

Najwyższa jakoś powstaje na szczeblu działalności operacyjnej. Wynika to z faktu konkurencyjności, sprawnej polityki zarządzania i dobrej bazy technicznej. W przedsiębiorstwie uwzględnia się jednak także zyski o niżej jakości, które mogą powstać w skutek zbyt wysokiego poziomu ryzyka finansowego, zysków ze sprzedaży lub zużycia nabytych wcześniej produktów po cenie niższej, wpływu techniki księgowania (LIFO, FIFO), czy przesuwanie nakładów na następne okresy.

1. Jakie znaczenie dla wyniku finansowego ma termin płatności należności?

Terminy płatności należności są „stymulatorem” sprzedaży, co stanowi zachętę dla odbiorców, jednak nie zawsze odbiorcy płacą w określonym terminie. Dlatego właśnie różni przedsiębiorcy płacą za towar po tych samych cenach, ale w różnych terminach, co w rzeczywistości wychodzi na to, że płacą różne ceny. Wynika to z kosztów zamrożenia kapitału w należnościach. Każde wydłużenie terminu zapłaty oznacza wzrost należności na które przedsiębiorstwo musi mieć pokrycie kapitałowe. Ponieważ z prawem dysponowania kapitałem, niezależnie od źródła jego pochodzenia, w ostatecznym rachunku zawsze wiążą się pewne koszty (odsetki, dywidendy, utracone rabaty za płatność gotówkową), na te w tych kosztach można wyrażać każdy dodatkowy dzień wydłużenia terminu płatności.

1. Założenia rachunku progu rentowności.

Próg rentowności jest punktem wyrównania przychodów ze sprzedaży i poniesionymi kosztami. W tym punkcie rentowność przedsiębiorstwa wynosi zero. Znajomość progu rentowności pozwala ustalić poziom bezpieczeństwa ekonomicznego. Jednak aby to zrobić, należy przyjąć pewne założenia upraszczające: sprzedawany jest tylko jeden rodzaj wyrobu, koszty zmienne są liniową funkcją wielkości produktów, produkcja i sprzedaż są sobie równe, ceny wyrobów są stałe, koszty stałe są niezmienne, jednostkowe koszty zmienne są stałe. Przy tych założeniach próg rentowności wyraża się w równaniu: Koszty stałe = ilość * (cena – jednostkowy koszt zmienny).

1. Jak się liczy próg rentowności przy produkcji wieloasortymentowej?

Przy produkcji dwóch produktów (A i B) przyjmuje się dodatkowe założenia. Przyjmując, że wiemy, jaka jest ilość produktów B, próg rentowności wyrażony ilością produktu A obliczymy następująco: BEP A= Koszty stałe- ilość B* (cena B- jednostkowy koszt zmienny B)/cena A- jednostkowy koszt zmienny A. Próg rentowności możemy wyrazić także ilością produktów B, ale wtedy konieczne byłoby przyjęcie założenia o ilości produktów A: BEP B= Koszty stałe- ilość A* (cena A- jednostkowy koszt zmienny A)/cena B- jednostkowy koszt zmienny B. Jeżeli struktura asortymentowa produkcji jest bardziej rozbudowana, powyższa metoda jest bezużyteczna, gdyż wymaga zbyt wielu założeń. W takim przypadku rozwiązaniem jest wartościowy próg rentowności. BEP wartościowo= koszty stałe/ 1- (suma kosztów zmiennych/suma przychodów ze sprzedaż); BEP wartościowo= koszty stałe* 100%/ marża handlowa w %. W powyższych wzorach chodzi o ustalenie wartości sprzedaży, przy której podana w mianowniku marża pokryje sumę kosztów stałych (w liczniku)

1. Co różnicuje przychody i wpływy oraz koszty i wydatki?

Z analizy rachunku przepływów pieniężnych i rachunku zysków i strat wynika, że na drodze od wyniku finansowego netto do zmiany stanu gotówki mogą pojawić się następujące czynniki różnicujące: zmiana stanu aktywów trwałych (inwestycje – amortyzacja), zmiana stanu zapasów (wzrost – spadek), zmiana stanu należności (wzrost – spadek), zmiana stanu zobowiązań krótkoterminowych (wzrost – spadek), zmiana stanu kredytów (wzrost – spadek), zmiana stanu kapitału własnego (wzrost – spadek). Te zmiany różnicują wskazania rachunku zysków i strat oraz rachunku przepływów pieniężnych, ponieważ są koszty, które nie powodują ruchu gotówki (amortyzacja), a także są zmiany w kapitale obrotowym, a także są zdarzenia gospodarcze, które zmieniają stany gotówki, a nie ma ich w rachunku zysków i strat.

1. Ogólna struktura rachunku przepływów pieniężnych według Ustawy o rachunkowości.

Układ rachunku przepływów pieniężnych składa się z trzech rodzajów działalności: 1) działalność operacyjna, dotycząca podstawowej działalności operacyjnej, która kształtuje strumienie pieniężne poprzez wynik finansowy i amortyzację oraz zmiany w kapitale obrotowym (zapasy, należności, zobowiązania bieżące – poza kredytami obrotowymi), 2) działalności inwestycyjna, która wpływa na strumienie pieniężne poprzez zmiany w obrębie aktywów trwałych i inwestycji krótkoterminowych. 3) Działalność finansowa dotyczy operacji związanych z własnymi i obcymi źródłami kapitałów długo i krótkoterminowych (kapitały własne, kredyty).

1. Co wynika z informacji o strukturze sald przepływów pieniężnych na rodzajach działalności?

Na każdym rodzaju działalności przedsiębiorstwa może wystąpić dodatnie lub ujemne saldo związanych z nim strumieni pieniężnych. Przedstawię więc 8 przypadków struktury sald: 1) Charakterystyczny dla firm o dużej płynności finansowej. Nadwyżka pieniężna w każdym z rodzajów działalności świadczy o przygotowywaniu się do nowych przedsięwzięć, na przykład przejęcia nowego przedsiębiorstwa. Wariant ten występuje bardzo rzadko, 2) Występuje w rentownych i rozwiniętych przedsiębiorstwach. Zysk wypracowany na podstawowej działalności wystarcza na inwestycje, wypłatę dywidendy oraz pokrycie bieżących zobowiązań, 3) Dodatnie przepływy z działalności inwestycyjnej i operacyjnej. Firma jest w trakcie uzdrawiania albo ma spore problemy ze spłatą bieżących zobowiązań. Prawdziwą sytuację zna zarząd, 4) Firma ma dodatni przepływ z działalności operacyjnej i finansowej, ale rozmiary inwestycji zmuszają je do zaciągnięcia pożyczek, 5) ujemne saldo działalności operacyjnej - trudności z podstawową działalnością zmuszają do sprzedaży majątku. Kłopoty muszą być jednak przejściowe skoro banki i inwestorzy decydują się na pożyczanie pieniędzy, 6) dodatnie saldo działalności finansowej - Perspektywy muszą być dobre, skoro właściciele i banki nie wahają się dać pieniądze na inwestycje oraz prowadzenie podstawowej działalności. Sytuacja charakterystyczna dla młodych, rozwijających się firm, 7) dodatnie saldo działalności inwestycyjnej - straty na podstawowej działalności oraz spłatę zadłużenia firma pokrywa sprzedażą majątku. Poważne trudności finansowe, 8) wszystkie salda ujemne - Może to być kontynuacja przypadku 1, ale jest to sytuacja wysokiego ryzyka i możliwości bankructwa.

1. Scharakteryzuj główne obszary problemowe analizy wskaźnikowej.

Wskaźniki służą do oceny aktualne sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa oraz do kształtowania i oceny procesów ekonomicznych w przyszłości. Wskaźniki odpowiadają na pytania, na które szuka się odpowiedzi. Należy jednak pamiętać, że: nie ma jednolitej, powszechnie akceptowanej metodologii liczenia wskaźników; o jakości analizy nie świadczy duża liczba wskaźników, ale trafne ich zestawienie i interpretacja; jakość zależy od jakości wykorzystywanych informacji; porównanie wskaźników dotyczących strumieni finansowych i zasobów finansowych wymaga szczegółowej uwagi (okres trwania); zastosowanie wskaźników porównawczych; pamiętać należy, że dane bilansowe przedstawiają konkretny moment bilansowy, a te w małych firmach mogą być silnie zależne od pojedynczych transakcji; wskaźniki finansowe informują o pozytywnej albo negatywnej sytuacji przedsiębiorstwa, nie dostarczają informacji i przyczynach jej wystąpienia.

1. Czego dotyczy analiza wskaźnikowa rentowności?

Wskaźniki rentowności oceniają zdolności przedsiębiorstwa do generowania zysków. Są one relacją wyniku finansowego do wielkości, która z tym wynikiem powinna pozostawać w logicznym związku. Wskaźniki rentowności służą syntetycznej ocenie efektywności firmy, czyli jej zdolności do generowania zysków z zaangażowanych środków. Wyróżnia się trzy podstawowe obszary analizy rentowności: rentowność sprzedaży, rentowność majątku i rentowność kapitałów własnych.

1. Wyjaśnij czynniki wpływające na rentowność aktywów.

Rentowność aktywów (majątku) charakteryzuje zdolności do efektywnego wykorzystania majątku, wyrażonego przez wartość aktywów (sumę bilansową). Wskaźnik rentowności aktywów (ROA) informuje o wielkości zysku realizowanego z jednostki zaangażowanego w firmie majątku, a więc przedstawia syntetycznie efektywność wykorzystania tego majątku. Im wyższy wskaźnik, tym lepsze wykorzystanie majątku. Wskaźnik ten ma kilka modyfikacji, a spowodowane one są takimi czynnikami jak: rentowność sprzedaży i rotację aktywów. Ten sam poziom rentowności aktywów można uzyskać przy niskiej rentowności sprzedaży i szybkiej rotacji aktywów albo przy wysokiej rentowności sprzedaży i niskiej rotacji aktywów.

1. Wyjaśnij czynniki wpływające na rentowność kapitału własnego.

Rentowność kapitału własnego jest stopą zysku , jaką otrzymują właściciele przedsiębiorstwa z wniesionego kapitału własnego. Ważne jest, aby stopa ta kształtowała się w długim okresie powyżej stopy inflacji i kosztu długoterminowego kapitału obcego (premia za ryzyko). Rentowność kapitału własnego zależy głównie od wskaźników rentowności sprzedaży i rotacji aktywów, ale również od struktury kapitału (mnożnik kapitału własnego). Im mniejszy jest udział kapitału własnego w finansowaniu aktywów, tym rentowność kapitału własnego powinna być wyższa. W tym przypadku wzrastać będzie udział kapitałów obcych, co pociąga za sobą wzrost kosztów finansowych, a w rezultacie spadek zysku i rentowności. Zwiększenie udziału kapitału obcego jest opłacalne tylko do momentu, gdy koszty kapitału (z kosztami wzrostu ryzyka finansowego) nie przewyższają rentowności aktywów.

1. W jaki sposób można ustalić efekt dźwigni finansowej?

Efekt dźwigni finansowej oznacza zwiększenie rentowności kapitału własnego. Zaangażowanie obcych kapitałów umożliwia zwiększenie zysku netto, dzięki temu, iż ich koszt (odsetki) pomniejsza podstawę opodatkowania. Warunkiem wystąpienia pozytywnego efektu dźwigni finansowej jest wypracowanie przez kapitał obcy większego zysku, niż wynosi jego koszt. Po opłaceniu kosztu tego kapitału (głównie odsetek) powstanie nadwyżka, którą przejmie kapitał własny. W sytuacji odwrotnej zysk wypracowany przez kapitał obcy nie starczy nawet na pokrycie jego kosztu. Brakująca część zostanie pokryta z zysku wypracowanego przez kapitał własny, obniżając tym samym jego rentowność. Zasadniczą kwestią jest więc to, by rentowność operacyjna całego kapitału była wyższa od stopy oprocentowania kapitału obcego. Wskaźnik dźwigni finansowej= Wynik finansowy netto/kapitał własny śr. – wynik finansowy netto+odsetki *(1-stopa podatku dochodowego)/ Kapitał całkowity śr.

1. Wyjaśnij związek wskaźnika płynności bieżącej z kapitałem obrotowym.

Wskaźnik płynności bieżącej charakteryzuje zdolność przedsiębiorstwa do wywiązywania się z bieżących zobowiązań, a także określa stopień bezpieczeństwa jego wierzycieli. Optymalny poziom mieści się w granicach 1,2 – 2,0. Równanie wskaźnika wygląda następująco: (CR) = aktywa obrotowe/zobowiązania krótkoterminowe. Zauważyć należy, że wskaźnik bieżącej płynności jest zasadniczo powtórzeniem informacji zawartej w wartości kapitału obrotowego i jego udziale w finansowaniu majątku obrotowego. Wskazuje on jedynie dodatkowo na postulowane względne granice tego kapitału – od 0,167 do 0,5 wartości aktywów obrotowych, co jest odpowiednikiem 1,2 – 2,0 wartości wskaźnika bieżącej płynności.

1. Co wyraża cykl środków pieniężnych?

Cykl środków pieniężnych to czas od momentu wydania środków pieniężnych na zakup materiałów do otrzymania zapłaty na sprzedane produkty (towary). Oblicza się go następująco: Cykl środków pieniężnych= cykl zapasów+ cykl należności+ cykl zobowiązań. . Im krótszy jest cykl środków pieniężnych tym sytuacja firmy korzystniejsza, gdyż pieniądze angażowane w majątek obrotowy wracają do przedsiębiorstwa szybciej i mogą być ponownie wykorzystane. Jednakże ujemny cykl konwersji gotówkowej może świadczyć o trudnościach w terminowym regulowaniu zobowiązań. Wystąpi ujemny kapitał obrotowy. Długość cyklu środków pieniężnych wyznacza zapotrzebowanie na kapitał obrotowy i kredyt obrotowy w przedsiębiorstwie. Jeżeli przedsiębiorstwa nie będą miały możliwości zaciągania krótkoterminowych kredytów, to wysoki poziom kapitału obrotowego jest niezbędny. Wielkość kapitału pracującego można ocenić w relacjach do generowanych obrotów.

1. Zinterpretuj główne grupy wskaźników zadłużenia.

Analiza zadłużenia umożliwia ocenę przedsiębiorstwa z punktu widzenia wywiązywania się z całkowitego zadłużenia, tzn. krótko- i długoterminowego. W analizie tej wykorzystuje się dwie grupy wskaźników: 1) wskaźniki obrazujące poziom zadłużenia przedsiębiorstwa - pokazują jakie jest zabezpieczenie wierzytelności w przypadku niezdolności przedsiębiorstwa do spłaty długu z bieżących przychodów; 2) wskaźniki oparte na przychodach, pokazujące zdolność przedsiębiorstwa do obsługi długu.

1. Omów wskaźniki poziomu zadłużenia.

W pierwszej grupie wskaźników wymienia się:

Wskaźnik ogólnego zadłużenia= Zobowiązania ogółem/ aktywa - pokazuje udział kapitałów obcych w finansowaniu majątku przedsiębiorstwa. Im wyższy jest jego poziom, tym większe ryzyko finansowe wierzycieli. Minimalizacja tego wskaźnika ogranicza jednak korzyści z tytułu zwiększania rentowności kapitału własnego na zasadzie pozytywnego efektu dźwigni finansowej. Optymalny jego poziom powinien oscylować w przedziale (0,57 -0 ,67);

Wskaźnik zadłużenia kapitału własnego= zobowiązania ogółem/ kapitał własny - wskaźnik ten określa możliwości pokrycia zobowiązań z własnych źródeł. Pokazuje on z jednej strony margines bezpieczeństwa wierzycieli, z drugiej zaś zdolność przedsiębiorstwa do przetrwania. Wartością graniczną dla małych firm jest proporcja 3:1, dla dużych 1:1;

Wskaźnik zadłużenia długoterminowego= zobowiązania długoterminowe/ kapitał własny - Określany jest też jako wskaźnik długu bądź wskaźnik ryzyka. Pokazuje strukturę kapitału stałego. Zadowalający poziom tego wskaźnika to 0,5, co oznacza, że kapitałów własnych powinno być 2 razy więcej niż zobowiązań długoterminowych.

1. Co wyrażają wskaźniki zdolności do obsługi długu?

Wskaźniki drugiej grupy koncentrują się na relacji bieżących obciążeń z tytułu obsługi długu (spłata rat kapitałowych i odsetek) do zdolności przedsiębiorstwa do generowania wyników i nadwyżek finansowych. Na tej relacji zbudowane są wskaźniki pokrycia obsługi długu. Wskaźnik pokrycia długu= zysk brutto + odsetki/raty kapitałowe +odsetki - określa on stopień zabezpieczenia obsługi kredytu przez wygospodarowany w przedsiębiorstwie zysk operacyjny. Jego optymalny poziom mieści się w granicach (1,3 - 2,5);

Wskaźnik pokrycia obsługi długu II = zysk netto/raty kapitałowe + odsetki - określa on jakie są możliwości spłaty kredytu z pozostającego w firmie zysku netto. Jego minimalny poziom powinien być większy od 1.;

Wskaźnik pokrycia obsługi długu z cash flow = zysk netto + amortyzacja/raty kapitałowe + odsetki - wskaźnik ten uznaje się za najbardziej praktyczny i wymowny miernik wiarygodności kredytowej przedsiębiorstwa. Pokazuje on bezpośrednią relację między wielkością długu, a dopływem gotówki, która może być przeznaczona na jego obsługę. Jego optymalny poziom to 1,5;

Wskaźnik pokrycia odsetek zyskiem = zysk brutto + odsetki/odsetki - wskaźnik ten pomija spłatę kredytu, a jedynie wskazuje, czy firma jest w stanie spłacać odsetki z osiągniętych efektów finansowych.

1. Charakterystyka wskaźnika pokrycia odsetek zyskiem.

Wskaźnik pokrycia odsetek zyskiem= zysk brutto+odsetki/odsetki - Wskaźnik ten pomija spłatę kredytu, a jedynie wskazuje, czy firma jest w stanie spłacać odsetki z osiągniętych efektów finansowych. Im wyższy jest jego poziom, tym przedsiębiorstwo mniej odczuwa uciążliwość płacenia odsetek. Wielu kredytodawców uznaje ryzyko przy udzielaniu kredytu za dopuszczalne, gdy wysokość wskaźnika wynosi 3-5. Gdy jego poziom osiąga wartość 1, oznacza to, że cały zysk operacyjny jest „zjadany” przez odsetki.

1. Wskaż przykłady 5 informacji ze sprawozdań finansowych, które mogą wskazywać na zagrożenie bankructwem przedsiębiorstwa.

Wzrost rozliczeń międzyokresowych i zmiana rezerw, Niestabilność struktury bilansu oraz rachunku zysków i strat, Rosnące zadłużenie, Nieterminowość wypłat wynagrodzeń, Uwagi audytorów, Wyprzedaż składników majątkowych, Duże rozrachunki z podmiotami powiązanymi, Spadek stanu gotówki.

1. Wskaż przykłady 5 informacji nie finansowych, które mogą wskazywać na zagrożenie bankructwem przedsiębiorstwa

Niedotrzymywanie terminów dostaw, Duża zmienność zamówień i nielojalność klientów, Niewykorzystanie zdolności produkcyjnych, Konflikty z załogą, Duża skłonność do ryzyka, Częste zmiany kluczowych pracowników, brak kompetencji kierownictwa, Pogarszający się stan techniczny majątku.

1. Podstawowe kryteria oceny efektywności projektów inwestycyjnych

Inwestycje wiążą się z rozwojem przedsiębiorstwa. Ich realizacje są rozciągnięte w czasie, a przyszłości mają przynosić korzyści ekonomiczne. Przed rozpoczęciem jakiejkolwiek inwestycji należy najpierw ocenić opłacalność tego projektu wg trzech kryteriów oceny: Zysku - który jest zasadniczym kryterium wyboru w procesie gospodarczym. Może on być rozpatrywany w wielkościach absolutnych, ale najczęściej przyjmuje się jego relację do zaangażowanego kapitału (ROI, ROE), Czynnika czasu - który wiąże się z zróżnicowanym rozkładem w czasie strumieni nakładów i efektów. Utrudnia to porównywalność tych strumieni i wariantów przedsięwzięcia oraz narzuca konieczność liczenia wartości pieniądza w czasie, Ryzyka - oznaczającego możliwość nieuzyskania założonych (planowanych) efektów, w tym przede wszystkim - planowanego zysku. W ocenie inwestycji potrzebne jest więc stawianie pytania o wielkość zysku, ale także jego rozkład w czasie i pewność uzyskania. Nie można więc ograniczyć się tylko do maksymalizacji zysku. Uwzględnienie czynników ryzyka i czasu powoduje, że kryterium oceny przedsięwzięć rozwojowych można sprowadzić do jak najwyższej stopy zwrotu z kapitału przy akceptowanym poziomie ryzyka w określonej perspektywie czasowej.

1. Struktura inwestycyjnych przepływów pieniężnych

Wydatki kapitałowe, wynikające z projektu inwestycyjnego i warunków jego realizacji: na rzeczowe składniki majątku trwałego, jako wydatki kapitałowe fazy przed realizacyjnej i przedprodukcyjnej, jako nakłady na stworzenie kapitału obrotowego netto; II. Wpływy z podjętej działalności operacyjnej (ze sprzedaży produktów, towarów lub usług), III. Wydatki związane z podjętą działalnością operacyjną: koszty działalności operacyjnej, podatki, raty kredytów, odsetki; zmiana kapitału obrotowego netto w całym okresie funkcjonowania przedsięwzięcia; nakłady inwestycyjne w trakcie funkcjonowania przedsięwzięcia; IV. Wpływy i wydatki związane z zakończeniem funkcjonowania przedsięwzięcia: np. sprzedaż majątku trwałego, odzyskanie kapitału obrotowego.

1. Problem inflacji w inwestycyjnych przepływach pieniężnych

Dużym problem przy planowaniu finansowym jest inflacja. Jej prognozy są w prawdzie ogłaszane, ale nie są one dokładne. Wskazuje się ponadto, że uwzględnienie tego samego wskaźnika inflacji w przychodach i kosztach zmienia obie te wartości w tym samym stopniu. Powoduje to, że w rachunku wyniku finansowego zmiany te wzajemnie się znoszą i nie mają znaczenia dla oceny efektywności przedsięwzięcia. Nie wyklucza to opracowania prognozy inwestycyjnych przepływów pieniężnych w cenach nominalnych (z inflacją) i powiększenia oczekiwanej stopy zwrotu o inflację, ale najczęściej rachunek ten jest prowadzony w cenach stałych, przy założeniu braku inflacji. Przepływy pieniężne obliczane na podstawie wielkości realnych (bez inflacji) należy więc dyskontować według realnej stopy procentowej.

1. Okres zwrotu nakładów inwestycyjnych

Okres zwrotu nakładów - jest to czas niezbędny do odzyskania początkowych nakładów na realizacje przedsięwzięcia z osiąganych nadwyżek finansowych (nadwyżka finansowa to zysk netto + amortyzacja). Okres zwrotu nakładów ustalamy w ten sposób, że od początkowych nakładów na realizację przedsięwzięcia odejmujemy roczne nadwyżki finansowe osiągane w kolejnych latach jego funkcjonowania. Liczba lat, które trzeba w tym rachunku uwzględnić, jest okresem potrzebnym na odzyskanie zainwestowanej kwoty. W przypadku jednakowych rocznych wpływów pieniężnych okres zwrotu ustala się w oparciu o następujący wzór: okres zwrotu = nakłady inwestycyjne/roczna nadwyżka wpływów pieniężnych. Metoda okresu zwrotu umożliwia wybór projektu inwestycji zapewniającego najszybsze odzyskanie początkowych nakładów. W przypadku oceny pojedynczego projektu, należy przyjąć go do realizacji, o ile jego okres zwrotu jest krótszy lub równy okresowi wymaganemu przez inwestora. Wady: nacisk na szybki zwrot; „nie widzi” całego okresu trwania przedsięwzięcia.

1. Prosta stopa zwrotu

Prosta stopa zwrotu obliczana jest najczęściej jako stosunek oczekiwanego rocznego zysku netto z projektu do przeciętnej wartości zaangażowanego kapitału. Oczekiwany roczny zysk netto ustala się najczęściej jako średnią arytmetyczną zysków netto uzyskanych w kolejnych latach realizacji projektu lub jako zysk netto z typowego roku eksploatacji inwestycji. Przeciętną wartość kapitału zaangażowanego ustala się jako sumę wartości kapitału zaangażowanego w inwestycji początkowej i wartości netto inwestycji końcowej (tj. po uwzględnieniu naliczonego umorzenia) podzieloną przez dwa. Najkorzystniejszy jest wariant o najwyższej stopie zwrotu.

1. Próg rentowności w ocenie projektów inwestycyjnych

Analiza progu rentowności opiera się na znanym już schemacie rachunkowym, z tą tylko różnicą, że przy ocenie projektów inwestycyjnych prowadzona jest na podstawie wielkości przewidywanych i przez to niepewnych. Próg rentowności =koszty stałe/cena-koszt jednostkowy zmienny. Stosownie do potrzeb próg rentowności może być wyrażany także innymi, występującymi w tym wzorze, parametrami: graniczna cena, koszt zmienny, koszt stały. Uzupełnieniem tej metody jest dodatkowa analiza ryzyka. Najprostszym rozwiązaniem jest przygotowanie wariantów optymistycznego i pesymistycznego prognozy przepływów pieniężnych oraz ustalenie marginesu bezpieczeństwa, rozumianego jako odległość od wielkości granicznej, wyznaczająca maksymalną dopuszczalną skalę zmian poszczególnych czynników, pozwalającą uniknąć wejścia w strefę nieefektywności (strat).

1. Formuła i interpretacja wartości zaktualizowanej netto (NPV)

Zaktualizowana wartość netto (NPV- Net Present Value) mierzy wielkość nadwyżki zdyskontowanych wpływów nad sumą zdyskontowanych wydatków; jest to suma zdyskontowanych oddzielnie dla każdego roku przepływów pieniężnych (NCF), zrealizowanych w całym okresie objętym rachunkiem, przy stałym poziomie stopy procentowej (dyskontowej). Wartość NPV liczona jest według następującej formuły:

gdzie: NCFt -wielkość przepływów pieniężnych netto ustalonych jako różnica między wpływami i nakładami, tj. wielkość wolnej gotówki pozostającej w firmie w okresie t, i - stopa dyskontowa w okresie (wymagana stopa zwrotu = koszt kapitału dla konkretnego przedsięwzięcia) I0 - początkowe wydatki inwestycyjne, n - okres eksploatacji inwestycji. Zasady decyzyjne w przypadku stosowania metody NPV są następujące: jeżeli wartość NPV jest dodatnia - akceptuje się projekt, jeżeli wartość NPV jest ujemna - odrzuca się projekt. W przypadku rozważania alternatywnych przedsięwzięć większe korzyści niesie z sobą to rozwiązanie, dla którego NPV ma największą wartość. Do porównywania różnych, z punktu widzenia nakładów kapitałowych, przedsięwzięć inwestycyjnych, stosuje wskaźnik wartości zaktualizowanej netto NPVR. Jest on stosunkiem NPV do wartości zaktualizowanej (bieżącej) potrzebnego nakładu inwestycyjnego (PVI). Wyższa wartość wskaźnika wskazuje na przedsięwzięcie bardziej opłacalne.

1. Formuła i interpretacja wewnętrznej stopy zwrotu (IRR)

Wewnętrzna stopa zwrotu (IRR - Internal Rate of Return) - jest stopą dyskontową przy której wartość zaktualizowana wydatków pieniężnych równa jest wartości zaktualizowanych wpływów pieniężnych, co oznacza, że przy tej stopie NPV równe jest 0. Przy tej stopie oprocentowania kapitału następuje zwrot nakładów niezbędnych na realizację projektu, więc badane przedsięwzięcie rozwojowe jest opłacalne wówczas, gdy jego IRR jest wyższa od stopy granicznej (stopa graniczna to najniższa możliwa do zaakceptowania przez inwestora stopa rentowności) Dodatnie odchylenie (IRR) jest miarą bezpieczeństwa finansowego projektu inwestycyjnego. Oznacza margines bezpieczeństwa, tj. odpowiada na pytanie: o ile może zmienić się stopa dyskontowa nie prowadząc do ujemnej wartości NPV. Do wyznaczenia IRR stosuje się metodę prób i błędów. Należy znaleźć dwie stopy procentowe, jedną (i1), przy której wartość NPV jest bliska zeru ale dodatnia i drugą (i2), przy której wartość NPV jest bliska zeru ale ujemna. W celu znalezienia dokładnej wartości stopy zwrotu należy dokonać interpolacji między tymi dwiema stopami korzystając z następującego wzoru: