Wykład 8 24.11.2011 r. Ubezpieczenia społeczne
3. Metody finansowe świadczeń
a) źródłem finansowania świadczeń jest bieżące składki, a fundusz ma charakter konsumpcyjny. Obecne pokolenie pracujących musi ponieść zobowiązania wobec aktualnych świadczeniobiorców w celu podtrzymania obietnic umowy społecznej, z której oni się wcześniej wywiązywali.
b) kapitałowa – ZUS gromadzą fundusz w długich przedziałach czasu na zasadach tzw. Kapitalizacji składki i gromadzenia rezerw finansowych
Wady systemu repartycyjnego -/+ zalety systemu kapitałowego
(-)Zachęca do pracy na „czarno”(+)
( -)jest niestabilny i nie należy do przetargów politycznych(+)
(-)wydawanie bieżące wpływających składek nie pobudza wzrostu gospodarczego (+)
(-) uniezależając wielkość świadczenia od płaconych składek, zachęca do nie płacenia tych składek (+)
(-)obniżanie pracodawców z wysoką składką (muszą pokryć aktualne wydatki) obniżając konkurencyjność przedsiębiorstw na rynkach krajów, gdzie składka może być niższa.(+)
Zalety systemu repartycyjnego + / - wady sytemu kapitałowego
(-) są bardziej odporne na dekoniunkturę gospodarczą i procesy inflacyjne (+)
(-) zapewniają poczucie bezpieczeństwa socjalnego, gwarantując wszystkim ubezpieczonym szeroką ochronę w razie zajścia sytuacji uniemożliwiającej zarobkowanie (+)
(-) są niezwykle humanitarne poprzez możliwości wprowadzenia ich „od zaraz” co umożliwiło np. wypłacanie emerytur zaraz po wojnie (+)
(- ) mają niskie k-ty funkcjonowanie (+)
(-) nie mają tendencji do „znikania” w sytuacjach ekstremalnych ( np. kradzież, wojna) (+)
4. składki na ubezpieczenie społeczne
1. Istota składek
Składka w ubezpieczeniu społecznym jest świadczeniem pieniężnym o charakterze przymusowym, celowym, odpłatnym i bezzwrotnym.
Składka jest przede wszystkim cenę gwarancji ubezpieczeniowej, a więc posiadanie pewnego komfortu psychicznego, z którego korzysta ubezpieczony.
2. Konstrukcje składki i jej wysokość
a) podział składki wg ryzyka:
- emerytalne – 19,52% podstawy wymiaru 7,3% teraz 4%
- rentowe – 10% podstawy wymiaru od 1.01.2008r. – 6% składki deficytowe
- chorobowe – 2,45% podstawy wymiaru
- wypadkowe – 0,67 – 3,33 % podstawy wymiaru
- na Fundusz Emerytur Pomostowych – 1,5% podstawy wymiaru
b) podział składki wg przedmiotu opłacającego
- pracownicy – część płaci emerytalnej, rentowej, tylko on płaci chorobową
- pracodawca – część płaci emerytalnej, rentowej, w całości finansuje wypadkową , całość płaci pomostowych emerytur
3. Podstawa wymiaru składek
a) faktyczny przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych.