Skóra:
-najgrubsza skóra jest na karku, grzbiecie, i podeszwach
-leży na warstwie tkanki łącznej właściwej luźnej- tkanka podskórna (wahania grubości)
-przydatki skóry- gruczoły łojowe, gruczoły potowe, włosy i paznokcie
-naskórek
-nabłonek wielowarstwowy rogowaciejący płaski
-komórki nabłonka to keratynocyty (odmianą są komórki Merkla (są z grzebienia nerwowego, receptory dotykowe) oraz melanocyty (z grzebienia nerwowego, synteaza i wydzielenie melaniny), inne kom: komórki dendrytyczne (Langerhansa; gwiaździste, między keratynocytami, występują ziarenka (Birbecka; zawierające langerynę), prezentują antygen), limfocyty T αβ cytotoksyczne)
-komórki jego części podstawnej dzielą się mitotyczne, a 50% przesuwa się ku górze różnicując się stopniowo do komórek zrogowaciałych
-błona podstawna: ciągła, z warstw (blaszki jasnej (wypustki komórek nabłonkowych i makrocząsteczki glikoprotein), blaszki gęstej (z kolagenu IV) i włókien kolagenowych blaszki siateczkowej(zawiera fibrylarne cząsteczki kolagenu VII))
Keranocyty w naskórku:
-warstwa podstawna- komórki walcowate, tam są komórki macierzyste naskórka (ich mitoza jest asymetryczna; jedna potomna zostaje, druga się różnicuje)
-warstwa kolczysta- warstwy spłaszczonych, czternastościennych komórek, między nimi połączenia typu desmosom.
-warstwa ziarnista- połączenia occludens
-warstwa jasna -cienka warstwa keratynocytów, nie mają wtedy jąder, wypełnione zrogowaciałymi fi lamentami cytokeratyny
-warstwa zrogowaciała- ściśle pakowan, całkowicie zrogowaciałe bezjądrowe komórki- łuseczki rogowe
-funkcje: wytwarza peptydowy antybiotyk, barier dla antygenów cząsteczkowych (odporność nieswoista), ziarna melaniny pochłaniają promienie nadfioletowe, bariera dla wody
-skóra właściwa
-tkanka łączna właściwe
-zawiera naczynia krwionośne i limfatyczne, nerwy i gruczoły
-warstwa brodawkowa-> zbudowana z tkanki łącznej właściwej luźnej, daje wpuklenia do naskórka (brodawki), jest bogata w komórki (fibroblasty, makrofagi, komórki tuczne, komórki plazmatyczne i leukocyty-> SALT)
-warstwa siateczkowata-> tkanka łączna właściwa zbita o utkaniu nieregularnym, zawiera włókna kolegenowe i sprężyste
-receptory czucia- ciałka Krausego, ciałka Ruffiniego, ciałka Meissnera, receptory mieszka włosowego i ciałka blaszkowate
-melanosomy-> pęcherzyki gdzie zachodzi synteza melaniny
-ziarna melaniny-> pęcherzyk wypełniony melaniną bez aktywności oksydoreduktazy
-cytokrynia-> przemieszczanie się ziaren melaniny z wypustek melanosomów do keratynocytów
-melanofory-> fibroblasty wypełnione ziarnami melaniny
-gruczoły łojowe- są wszędzie oprócz dłoni i stóp, powstają z nabłonka mieszka włosowego albo z naskórnka, wydzielają łój skórny (wydostaje się do mieszka włosa albo na powierzchnie skóry)
-gruczoły potowe- część jest w warstwie siateczkowej skóry właściwej, ich przewody tworza kanały w naskórku, uchodząc na jej powierzchnie.
-gruczoły potowe ekranowe-> budowa prostych cewek, zwinięte spiralnie, część wydzielnicza jest z jednowarstwowego nabłonka sześciennego, otoczonego komórkami mioepitelioidalnymi (wyciskanie wydzieliny); komórki jasne (pompują jony), komórki ciemne (pęcherzyki wydzielnicze z proteoglikanami), mioepitelialne. Wytwarzają pot (jest z przesączu krwi i wydzieliny komórek gruczołowych; woda + NaCl + amoniak, mocznik, kwas moczowy, witamina C)
-gruczoły potowe apokrynowe- pod pachami, w przewodzie słuchowym, w powiecie, sutku, okolica odbytu, wydzielanie jest regulowane przez hormony płciowe, wydzielanie apoktynowe, dookoła cewek są komórki mioepitelialne, wydzielina jest lepka i przypomina mleko,
-unaczynienie skóry: zaopatrywana przez tętnice podskórne, tworzy sieć tętniczą skóry właściwej, znajdują się anastomozy między tętnicami i żylami (odpowiada za termoregulacje)
-boagata warstwa nacyzń limfatycznych
-włókna nerwowe: neurony czuciowe zwojów międzykręgowych
-czynności: chroni przed wpływem czynników zew, przed utratą wody, narząd termoregulacyjny, wydala z organizmu, bierze udział w syntezie witaminy D3