Metody i techniki pracy socjalnej z rodziną – zerówka 23.01.2014r.
1.KGR – Konferencja Grupy Rodzinnej
Główną ideą tej formy pracy jest założenie, że w każdej rodzinie można znaleźć „zdrowy element”.
Rodzina potrafi zmobilizować się w przypadku zagrożenia.
Członkom dalszej rodziny niejednokrotnie zależy na losie dzieci swoich krewnych, lecz nie mają dostatecznych informacji i nie wiedzą co mogą zmienić
Rodzina postrzegana jest jako „ekspert”
Rodzina musi wyrazić zgodę, musi mieć świadomość, że będzie jej udzielana pomoc, stosuje się opiekę najczęściej nad dzieckiem.
- Etapy KGR:
Wstępne zakwalifikowanie rodziny przez specjalistę
Zgoda rodziny na udział
Zgłoszenie rodziny do centrum KGR, wyznaczenie koordynatora
Koordynator przygotowuje konferencję
Spotkanie składa się z 3 etapów:
I etap – informacje wstępne (w obecności profesjonalistów): wybierane są 3 osoby:
1 – opiekun dziecka, 2 – prowadzący spotkanie, 3 – sekretarz spisujący wszystkie zobowiązania, które proponuje rodzina
II etap – prywatny czas dla rodziny podczas spotkania
III etap – zaakceptowanie planu przez profesjonalistów
- realizacja planu
- kontrola realizacji planu
- monitorowanie realizacji planu przez odpowiednie instytucje
2.Teoria systemowa:
Pierwotnie teoria systemowa była wykorzystywana w naukach biologicznych, a w latach 60-tych XX wieku zaczęła wpływać na takie dyscypliny jak psychologia i zapoczątkowała nurt psychologii systemowej.
W psychologii systemowej system to zbiór elementów powiązanych ze sobą wzajemnymi relacjami i zależnościami (elementem jest pojedynczy członek rodziny). W ten sposób elementy są tak powiązane, iż stanowią jedną całość zdolną do funkcjonowania w myśl ściśle określonych reguł.
- Zasada ekwifinalności
- Zasada ekwipotencjalności
Najważniejsze założenia teorii systemowej:
System dzieli się na podsystemy.
Występują granice między systemami.
Rodzina jako system ma tendencję do zachowania zmiany, a z drugiej strony ma tendencję do zachowania stałości.
Przyczyny różnych zjawisk mają charakter cyrkularny, a nie liniowy. Ta cyrkularność powoduje, że zmiana w najdrobniejszym podsystemie ma wpływ na cały system.
- 6 podejść systemowych w terapii rodziny:
1. Terapia rodzinna Alfreda Adlera.
2. Wielopokoleniowa terapia rodzinna.
3. Model procesu uprawomocnienia człowieka.
4. Terapia nastawiona na doświadczenie.
5. Strukturalna terapia rodzinna.
6. Strategiczna terapia rodzinna.
3. Model procesu uprawomocnienia człowieka wg Virginii Satir
Model ten akcentuje porozumiewanie się, czyli komunikację, a także przeżycia emocjonalne.
Komunikacja w małżeństwie:
„Styl zjednywa cza”
- Zjednywacz jest taką osobą, która zjednuje innych poprzez przepraszanie oraz uległość.
- Jednocześnie bagatelizuje to, co czuje do siebie.
- Taka osoba robi wszystko w nadziei, aby nie denerwować innych i że otrzyma w ten sposób trochę miłości.
- Osoby takie najczęściej czują się bezradne i bezwartościowe.
„ Styl obwiniacza”
- Osoba, która jest głównie nastawiona na krytykę innych.
- Pomija to, co czuje do innych w nadziei, że będą myśleli o niej jak o silnej, zarządzającej osobie.
- W ten sposób ukrywa poczucie samotności i złą samoocenę.
„Styl komputerowo-racjonalny”
- Jak najmniejsze odczuwanie emocji, sztywna postawa ciała, nieprzytomne rozmowy prosto w oczy oraz używanie trudnych słów i sformułowań.
„Styl mąciciela”
- Rozładowuje napięta sytuację poprzez zwracanie uwagi na coś zupełnie innego, nie związanego z tematem rozmowy.
- Taka osoba mówi o „niebieskich migdałach”, aby zakamuflować poczucie, że nikt się o nią nie troszczy, że nie ma dla niej miejsca.
„Styl poprawnego komunikowania się”
- Mówienie wprost.
- Osoba taka potrafi powiedzieć co naprawdę czuje, bez naruszenia godności własnej oraz godności innych.
- Ten sposób komunikowania się wymaga dojrzałości.
4.Terapia rodzinna rodziny z przemocą (etapy pracy w terapii):
I etap – nawiązanie kontaktu z rodziną – bliższe poznanie się, zbadanie motywacji, co do chęci do zmian, każdy kto trafi na taką terapię musi uwierzyć w zmianę.
II etap – opisanie problemu rodziny
- poznanie wszystkich szczegółów dotyczących rodziny
III etap – uzgodnienie warunków terapii rodzinnej
- ocena przemocy jako zachowania szkodliwego i niedopuszczalnego
- deklaracja członków rodziny, że przemoc ustanie
IV etap – kontynuacja terapii na głębszym poziomie
- analiza wzorów generacyjnych
- omówienie korzyści jakie przynosi ofierze rola ofiary
V etap – towarzyszenie rodzinie w poszukiwaniu nowych rozwiązań
- praca nad nowymi
VI etap – zakończenie terapii
5.Podejście (terapia) skoncentrowane na rozwiązaniach (TSR/PSR):
- zainteresowanie się rodzin swoimi możliwościami, a nie skupienie się na ograniczeniach
- skupienie się na tym co jest i docenienie przez osobę pomagającą (może to wzmocnić włączenie się do współpracy)
- Rozmawiając z klientami, osobami warto:
Często podsumowywać i parafrazować, skupiając się na relacji, a nie na każdej osobie z osobna
Na początku rozmowy warto skupić się na atutach jednej ze stron najlepiej tej osoby, która jest niechętna do rozmowy i włączyć w to drugą stronę
Każdemu klientowi należy zadać pytanie o to, co chce zmienić
Należy utrzymywać równowagę między osobami (dać możliwość wygadania się każdej stronie)