CHOROBY WIRUSOWE U LUDZI
Grypa – Influenza (wirus grypy Myxovirus influenzae)
Zakażenie wirusami grypy zachodzi drogą kropelkową. Infekcja objawia się po 2-3 dniach.
Objawy: początek nagły, z dreszczami, bólami mięśniowo- stawowymi i głowy, uczuciem ogólnego rozbicia oraz brakiem apetytu. Częste są bóle przy poruszaniu gałkami ocznymi, bóle i drapanie w gardle, suchy kaszel oraz gorączka. Powikłaniami grypy są: zapalenie zatok obocznych nosa, ucha środkowego, płuc, mięśnia sercowego, mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych, nerwów obwodowych, a nawet rdzenia kręgowego.
Zapobieganie: coroczne szczepienia, izolacja od osób chorych. Leczenie objawowe. Zalecane jest odpoczynek, leżenie w łóżku i picie dużej ilości płynów.
Ospa wietrzna (wirus ospy wietrznej i półpaśca Herpes virus varicellae-zooster)
Jest chorobą zakaźną wieku dziecięcego. Wirus szerzy się drogą kropelkową. Przebycie ospy wietrznej powoduje trwałą odporność. Powtórne zachorowania są rzadkie i ujawniają się często w postaci półpaśca.
Objawy: na obraz ospy wietrznej składa się zespół objawów infekcji wirusowej (osłabienie, bóle mięśniowe, bóle głowy, gorączka, czasem drapanie w gardle i niewielki suchy kaszel) oraz charakterystyczna swędząca wysypka ulegająca zmianom (grudka, pęcherzyk, małe owrzodzenie, strupek, niewielkie przebarwienie znikające po pewnym czasie). U dorosłych choroba przebiega zwykle ciężej i może mieć powikłania tj. bakteryjne zakażenie zmian skórnych, zapalenia płuc ucha środkowego, mózgu.
Zapobieganie: szczepionki oraz izolacją od osób zakażonych. Leczenie choroby jest głównie objawowe.
Świnka – nagminne zapalenie ślinianek (wirus świnki Parotitis epidemica)
Choroba zakaźna przenoszona drogą kropelkową. Przebycie świnki zapewnia trwałą odporność. Choroba trwa ok. 7
Objawy: początkowo nieznaczny wzrost temperatury, bóle głowy, złe samopoczucie, a następnie obrzmienie jednej lub obu ślinianek przyusznych, niekiedy podszczękowych lub podjęzykowych. Zdarzają się powikłania: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych zwykle jednak o łagodnym przebiegu, zapalenie jąder, jajników, trzustki, mózgu i niedosłuch. Szerokie otwieranie ust i żucie utrudnia żywą bolesność powiększonych ślinianek. Chory odczuwa zwykle suchość w jamie ustnej i jest wrażliwy na kwaśne pokarmy.
Zapobieganie: szczepienia oraz izolacja od osób chorych. Leczenie wyłącznie objawowe. Konieczna jest staranna pielęgnacja.
Różyczka (wirus różyczki Myxovirus rubeolae)
Choroba zakaźną o łagodnym przebiegu, przenoszona drogą kropelkową. Choroba wieku dziecięcego o dużej zaraźliwości. Przebycie różyczki powoduje trwałą odporność.
Objawy: na obraz różyczki składa się zespół objawów infekcji wirusowej (osłabienie, bóle mięśniowe, bóle głowy, stany podgorączkowe, czasem drapanie w gardle, niewielki suchy kaszel) i nasilająca się różowawa swędząca wysypka drobnoplamista. Typowym objawem różyczki jest powiększenie węzłów chłonnych. Mogą wystąpić powikłania tj. różyczkowe zapalenie mózgu oraz stawów, plamica różyczkowa. Różyczka jest niebezpieczna dla kobiet we wczesnej ciąży (możliwość wystąpienia wad wrodzonych płodu).
Zapobieganie: szczepienia oraz izolacja od osób chorych. Leczenie jest głównie objawowe.
Odra (wirus odry z rodziny Paramiksowirusów)
Ostra, bardzo zaraźliwa choroba zakaźna wieku dziecięcego. Przenosi się drogą kropelkową i często ma postać epidemii.
Objawy: choroba zaczyna się złym samopoczuciem, wysoką gorączką, nieżytem nosa i spojówek. Występuje łzawienie i światłowstręt oraz suchy, męczący kaszel. Pojawiają się charakterystyczne białe wykwity w jamie ustnej, a na ciele wysypka (nieregularne plamki, która z czasem zalewa całe ciało.) Powikłania: zapalenie płuc, uszu oraz mózgu.
Zapobieganie: szczepienia ochronne, wczesna izolacja chorych. Najlepszym leczeniem odry jest leżenie w łóżku, spokój, lekkostrawna dieta i picie dużej ilości płynów. Leczenie objawowe.
Choroba Heinego – Medina – Polio (wirus polio Poliovirus)
Choroba wirusowego występująca epidemicznie, głównie u dzieci. Przenoszona drogą feralno oralną. Wirus atakuje i uszkadza komórki ośrodkowego układu
nerwowego, powodując śmierć, porażenia i niedowłady mięśni.
Objawy: początkowe objawy mało charakterystyczne, przypominają infekcje kataralną; następnie występuje bolesność dotykowa skóry, bóle mięśni i stawów przy poruszaniu czynnym i biernym. Znaczną część zachorowań przemija skrycie, bez pozostawiania śladów, dając za to trwałą odporność. Porażenia powstają wskutek uszkodzenia rogów przednich rdzenia kręgowego, co powoduje zaburzenia w unerwieniu ruchowym mięśni szkieletowych i prowadzi do zaników mięśniowych.
Zapobieganie: Jedynym zapobieganiem są szczepienia ochronne.
Wirusowe zapalenie wątroby – WZW (wirusy z rodziny Hepadnaviridae HBV)
Żółtaczka zakaźna może być wywołana jednym z 6 wirusów (A,B,C,D,E i G, spowodowana podwyższeniem poziomu bilirubiny – barwnika żółciowego.
A – wirus jest wydalany wraz z kałem i przenoszony wraz z wodą i pokarmem („choroba brudnych rąk”).
B - wirus osoczowy, wykrywany we krwi, ślinie i innych płynach ustrojowych. Przenoszony przez stosowanie zanieczyszczonych sprzętów medycznych oraz drogą płciową.
C – przenoszony przez krew i kontakty płciowe.
Objawy: z początku gorączka, zmęczenie, nudności, biegunka, utrata wagi, bóle mięśni i stawów. Następnie pojawia się żółtaczka.
Zapobieganie: szczepienia
Ebola – gorączka krwotoczna (wirus eboli Zaire Ebola virus)
Choroba zakaźna o wysokiej śmiertelności zaliczana do wirusowych gorączek krwotocznych. Naturalnym rezerwuarem są prawdopodobnie gryzonie i małpy Saba. Najczęściej występuje w krajach tropikalnych. Zarażenie następuje po bezpośrednim kontakcie z chorym, chociaż choroba może także przenosić się innymi drogami.
Objawy: z początku przypominają objawy grypy. W miarę postępu chory zaczyna wymiotować, odczuwać bóle brzucha, klatki piersiowej oraz głowy, pojawia się wysypka. W szczytowej fazie choroby może dojść do obfitych krwawień z jam ciała oraz krwotoków wewnętrznych. Niejednokrotnie chory może nawet w tym czasie tracić przytomność i kontakt z otoczeniem a nawet doznawać zaburzeń psychicznych.
Zapobieganie: Stosuje się leczenie objawowe i podtrzymujące. Brak szczepionki.
Żółta febra (wirus żółtej febry Yellow fever virus)
Ostra, epidemiczna i endemiczna (występująca na określonym obszarze) choroba zakaźna. Występuje w tropikach, w organizmach dzikich zwierząt, na człowieka przenoszona przez komary.
Objawy: wysoka gorączka, żółtaczka (zażółcenie skóry i białek oczu, jest objawem wielu chorób związanym z uszkodzeniem wątroby), dochodzi do niewydolności nerek i do martwicy wątroby, często kończy się śmiercią w ciągu kilku dni
Zapobieganie: szczepionki
Ospa prawdziwa (wirus z rodziny poxviridae - Variola virus)
Choroba śmiertelna, całkowicie wytępiona na świecie (utrzymywana laboratoryjnie). Większość postaci tej choroby ma charakter odzwierzęcy. Unikanie kontaktów z nosicielami zabezpieczy nas przed kłopotami.
Objawy: gorączka, osłabienie, uczucia rozbicia, dreszcze, wymioty, ból głowy i pleców, plamkowo-grudkowa wysypka.
Denga - żółta gorączka (wirus dengi Dengue virus)
Choroba odzwierzęca, zakaźna występująca endemicznie w krajach tropikalnych i subtropikalnych, przenoszona przez komara.
Objawy: napady gorączki, bóle głowy, stawów, mięśni i gałek ocznych, wysypka, w niektórych postaciach skaza krwotoczna.
Zapobieganie: leczenie objawowe. Brak szczepionki.
Półpasiec (Herpes Virus varicella)
Wirusowe zapalenie nerwów czuciowych. Ostra wirusowa choroba zakaźna. Różni się od ospy wietrznej tym, że powoduje stan zapalny obwodowego nerwu czuciowego
Objawy: złe samopoczucie, gorączka, silne bóle, osłabienie, bolesna wysypka wzdłuż przebiegu nerwu.
Opryszczka zwykła (Herpes simplex virus HSV1 oraz HSV2)
Opryszczka wywołana wirusem HSV1 występuje w obrębie warg i jamy ustnej, natomiast wywołana HSV2 występuje na narządach płciowych. Opryszczka zwykła nawrotowa występuje u wielu nosicieli wirusa opryszczki pod wpływem bodźców nieswoistych (np. stany gorączkowe, przemęczenie). U kobiet nawroty opryszczki wargowej mogą korelować z miesiączką.
Objawy: pęcherzyki wokół warg, błony śluzowej i jamy ustnej. Towarzyszy im pieczenie, lekki ból. Jeżeli wirus zaatakuje gałkę oczną może powodować uszkodzenie wzroku.
AIDS – zespół nabytego niedoboru odporności (wirus z grupy retrowirusów HIV)
Wirus powoli niszczy limfocyty T przez co zostaje osłabiony układ immunologiczny, co skutkuje zapadalnością na tzw. choroby wskaźnikowe: nowotwory, grzybice, nietypowe zapalenia płuc mogące się skończyć śmiercią pac jęta. Wirus HIV przenosi się poprzez kontakt z zakażoną krwią, spermą, śluzem szyjki macicy, podczas stosunku płciowego i oralnego, używania zakażonego sprzętu lekarskiego oraz podczas porodu z matki na dziecko.