Postępowanie egzekucyjne jest finałem sprawy administracyjnej. Celem postępowania egzekucyjnego jest zmuszenie zobowiązanego do wykonania obowiązku wobec wierzyciela.
Wierzyciel to podmiot który żąda wykonania obowiązku lub jego zabezpieczenie w postępowaniu egzekucyjnym.
Zobowiązany to osoba fizyczna osoba prawna jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej która nie wykonała w terminie obowiązku o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym.
Egzekucji administracyjnej podlegają obowiązki:
Podatki, opłaty, należności budżetowe z prywatyzacji. 2. Grzywny, kary pieniężne. 3. Mandaty. 4. Należności przypadające od jed. Budżetowych. 5. Wpłaty na rzecz funduszy celowych. 6. Należności pieniężne. 7. Obowiązki z zakresu bhp. 8. Obowiązki z zakresu ochrony danych.
Egzekucję administracyjną stosuje się gdy wynikają one z decyzji i postanowień właściwych organów, z przepisów prawa, przepisów szczególnych, z tytułów wykonawczych i orzeczeń i aktów prawnych wydanych przez obce państwa.
W razie uchylenia się zobowiązanego od wykonania obowiązku wierzyciel podejmuje czynności zmierzające do zastosowania środków egzekucyjnych.
Organ egzekucyjny stosuje środki najmniej uciążliwe dla zobowiązanego jak prowadzące do wykonania obowiązku. Środki egzekucyjne są niedopuszczalne gdy obowiązek o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym został wykonany albo stał się bezprzedmiotowy.
Nie podlegają egzekucji:
- przedmioty urządzenia domowego, pościel, bielizna, ubrania niezbędne dla zobowiązanego i jego rodziny, oraz ubrania niezbędne do wykonywania zawodu lub pełnienia służby. – zapasy żywności i opału niezbędne na 30 dni. – 1 krowa 2 kozy lub 3 owce potrzebne do wyżywienia zobowiązanego i jego rodziny. – dokumenty osobiste. – po 1 obrączce,, ordery, odznaczenia. – pieniądze w kwocie 760zł. – przedmioty niezbędne do nauki i wykonywania zawodu i praktyk religijnych i do codziennego użytku.- kwoty ze stypendiów. – kwoty z ubezpieczenia majątkowego. – środki przyznane z budżetu państwa.
Środki egzekucyjne pieniężne:
-pieniądze – wynagrodzenie za pracę – renta, emerytura – rachunki bankowe – weksle – papiery wartościowe – ruchomości – nieruchomości
Obowiązki niepieniężne:
-grzywna w celu przymuszenia – wykonanie zastępcze – odebranie rzeczy ruchomej , nieruchomości – przymus bezpośredni.
Obowiązki o charakterze niepieniężnym np.
-obowiązek edukacyjny – utrzymanie porządku w gminie – ustawa o odpadach.
Organ egzekucyjny:
Organ uprawniony do stosowania w całości lub części środków służących do wykonania przez zobowiązanych obowiązków o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym oraz zabezpieczenia wykonania tych obowiązków.
Poborca skarbowy:
Pracownik organu egzekucyjnego wyznaczony do egzekucji o charakterze pieniężnym.
Organ rekwizycyjny:
Organ któremu organ egzekucyjny zlecił wykonanie czynności egzekucyjnych.
Wierzyciel:
To podmiot który jest uprawniony do żądania wykonania obowiązku lub jego zabezpieczenia w postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym.
Zobowiązany:
To osoba fizyczna osoba prawna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej która nie wykonała w terminie obowiązku o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym.
Środki egzekucyjne:
Pieniężne – pieniądze, wynagrodzenia za pracę, z rachunków bankowych, z ruchomości, z niruchomości, z praw autorskich. Niepieniężne – grzywny w celu przymuszenia, wykonanie zastępcze, odebranie rzeczy ruchomej, odebranie nieruchomośc, przymus bezpośredni.
Zasady prowadzenia egzekucji:
-najmniejszej dolegliwości – obligatoryjnego wykonania decyzji – zagrożenia – praworządności – prawdy obiektywnej – zaufania – przekonywania – udzielania informacji.
Egzekucja administracyjna może być wszczęta jeżeli wierzyciel po upływie terminu do wykonania przez zobowiązanego obowiązku przesłał mu pisemne upomnienie zawierające wezwanie do wykonania obowiązku z zagrożeniem skierowania sprawy na drogę post. Egzekucyjnego. Postepowanie może być wszczęte po upływie 7 dni od dnia doręczenia upomnienia. Art. 15. W postępowaniu egzekucyjnym mają też zastosowanie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. Art. 18
Organy egzekucyjne:
Naczelnik urzedu skarbowego – należności pieniężne. Dyrektor ZUS – należności pieniężne. Dyrektor izby celnej – należności pieniężne. Dyrektor wam – nalezności pieniężne. Wojewoda – niepieniężne.
Wszczęcie egzekucji:
Organ egzekucyjny wszczyna egzekucję na wniosek wierzyciela i na podstawie wystawionego prez niego tytułu wykonawczego. Wszczęcie egzekucji następuje z chwilą : doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego. Doręczenia dłużnikowi zawiadomienia o zajęciu wierzytelności lub innego prawa majątkowego.
Tytuł wykonawczy zawiera:
:oznaczenie wierzyciela :wskazanie imienia,firmy, adresu zobowiązanego : treść podlegającego egzekucji obowiązku : wskazanie zabezpieczenia należności pieniężnej : wskazanie podstawy prawnej prowadz. Egzek. :datę wystawienia tytułu, podpis , pieczęć. : pouczenie zobowiązanego.
Podstawy zarzutu dotyczące prowadzenia egzekucji:
Wykonanie lub umorzenie w całości lub części obowiązku, przedawnienie wygaśnięcie obowiązku , odroczenie terminu wykonania obowiązku , brak wymagalności obowiązku , błąd co do osoby zobowiązanego , niedopuszczalność egzekucji , brak uprzedniego doręczenia upomnienia , zastosowanie zbyt uciążliwego środka.
Zarzuty organ egzekucyjny rozpatruje po uzyskaniu stanowiska wierzyciela jest wiążąca. Na postanowienie wierzyciela przysługuje zażalenie. Wniesienie zarzutu przez zobowiązanego nie wstrzymuje tego postanowienia. Organ egzekucyjny może w uzasadnionych przypadkach wstrzymać postępowanie egzekucyjne do czasu rozpatrzenia zarzutu.
Organ egzekucyjny może od uczestników postępowania żądać informacji i wyjaśnienia.
Zobowiązany zobowiązany jest w ciągu 7 dni powiadomic organ egzekucyjny o zmianie miejsca pobytu powyżej 1 miesiąca.
Kto nie jest zobowiązanym i rości sobie prawo do rzeczy czy prawa majątkowego z którego prowadzi się egzekucję może wystąpić do organu egzekucyjnego w terminie 14 dni od dnia uzyskania wiadomości o egzekucji z żądaniem wyłączenia jej spod egzekucji przedstawiając dowody na poparcie żądania swojego.
Na wniosek zobowiązanego może być powołany świadek do obecności przy czynnościach egzekucyjnych egzekutor powołuje 2 świadków jeżeli zobowiązany nie może być obecny podczas egzekucji. Świadkowie mogą być pełnoletni członkowie rodziny i domownicy. Egzekutor z tych czynności wykonuje protokół.
Zobowiązanemu przysługuje skarga na czynności egzekucyjne lub egzekutora.
Na przewlekłość postępowania egzekucyjnego służy również skarga wierzycielowi.
Skargi te wnosi się za pośrednictwem organu egzekucyjnego.
Postanowienie w sprawie skargi daje organ nadzorczy.
Wniesienie skargi nie wstrzyuje postępowanie. Organ egzekucyjny może w drodze postanowienia w uzasadnionych przypadkach wstrzymać prowadzenie postępowania egzekucyjnego.
Postępowanie egzekucyjne ulega zawieszeniu:
W razie wstrzymania wykonania odroczenia terminu wykonania obowiązku albo rozłożenia na raty spłat należności pieniężnych, w razie śmierci zobowiązanego , w razie utraty przez zobowiązanego zdolności do czynności prawnych , na żądanie wierzyciela.
Organ egzekucyjny podejmuje zawieszone postępowanie po staniu przyczyny zawieszenia. Organ egzekucyjny wydaje postanowienie na zawieszenie postępowania.
Postępowanie egzekucyjne umarza się:
-jeżeli obowiązek został wykonany przed wszczęciem postepowania. – jeżeli obowiązek nie jest wymagalny został umorzony lub wygasł – gdy jest błąd co do osoby zobowiązanego – jeżeli obowiązek o charakterze niepieniężnym jest niewykonalny – śmierci zobowiązanego – zobowiązanemu nie doręczono upomnienia – na żądanie wierzyciela.
Organ egzekucyjny wydaje postanowienie dotyczące umorzenia.
Wszczęcie ponownej egzekucji może nastapić gdy zostanie ujawniony majątek lub żródła dochodu.
Umorzenie kończy postępowanie egzekucyjne.
Zbieg egzekucji:
W przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej i sądowej do tej samej nieruchomości, rzeczy, prawa majątkowego organ egzekucyjny wstrzymuje egzekucję na wniosek wierzyciela, zobowiązanego lub z urzędu i przekazuje akta egzekucji do sądu rajonowego.
W przypadku zbiegu egzekucji administracyjnych egzekucję przejmuje Naczelnik Urzędu Skarbowego który pierwszy zastosował egzekucję.
Jeżeli Naczelnik Urzędu Skarbowego nie dokonał takiej czynności lub nie był pierwszy łączną egzekucję przejmuje Naczelnik Urzędu Skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania zobowiązanego.
Jeżeli zobowiązany płaci poborcy to on wystawia pokwitowanie odbioru pieniędzy. Pokwitowanie to wywiera ten sam skutek prawny co pokwitowanie wierzyciela.
Organ egzekucyjny dokonuje zajęcia wynagrodzenia za pracę przez przesłanie do pracodawcy zobowiązanego zawiadomienia o zajeciu wynagrodzenia+odsetki+koszty egzekucyjne.
Do egzekucji z ruchomości zobowiązanego poborca przystępuje przez ich zajęcie.
Zajęciu podlegają ruchomości zobowiązanego znajdujące się w jego władaniu jak i we władaniu innej osoby, jeżeli nie zostały wyłączone spod egzekucji. Poborca zostawi zajęta ruchomość pod dozorem zobowiązanego lub dorosłego jego domownika albo innej osoby u której ruchomośc zajął.
Sprzedaż zajętych ruchomości nie może nastąpić wcześniej nic 7 dnia od daty zajęcia.
Zajęte nieruchomości organ egzekucyjny:
-sprzedaje w drodze licytacji – sprzedaje po cenie oszacowania podmiotom prowadzącym działalnośc handlową – przekazuje do sprzedaży podmiotom prowadzącym sprzedaż kominową – sprzedaje w drodze przetargu ofert – sprzedaje z wolnej ręki.
Prawo własności zajętych ruchomości nabywa osoba która zaoferowała najwyższą cene.
W licytacji nie może uczestniczyć : zobowiązany , poborca skarbowy , pracownicy organu egzekucyjnego , osoby obecne przy licytacji z urzędu.
Zobowiązany , wierzyciel , uczestnik licytacji może zgłosić do protokołu skargę na przeprowadzenie licytacji.
Wniesienie skargi wstrzymuje wydanie rzeczy. Ruchomość oszacuje – poborca skarbowy, a złoto, platynę – biegły skarbowy.
Z ruchomości może być egzekucja jeżeli inne środki egzekucyjne okazały się nieskuteczne.
Organ egzekucyjny przystępuje do egzekucji nieruchomośi przez zajęcie.
Zajęcie następuje przez wezwanie zobowiązanego aby zapłacił egzekwowaną należność pieniężną + odsetki w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania pod rygorem przystąpienia do opisu i oszacowania wartości nieruchomości. Zajęcie jest dokonane z chwilą doręczenia zobowiązanemu wezwania. Rzeczoznawca szacuje majątek.
Organy takie jak Policja, awb, straż graniczna, pip mogą stosować środk egzekucyjne w przypadku tych środków o charakterze niepieniężnym bez potrzeby wystawiania tytułów wykonawczych , doręczenia postanowienia jeżeli w wykonaniu obowiązku groziłaby niebezpieczeństwem życia, zdrowia, szkodami dla gospodarstwa narodowego lub jeżeli to interes społeczny.
Przymus bezpośredni polega na doprowadzeniu do wykonywania obowiązku nie wyłączając siły fizycznej w celu usunięcia oporu zobowiązanego lub innych osób, które stają na przeszkodzie w wykonywaniu obowiązku.