Z teoretycznego punktu widzenia…

Teoria praw własności:

Zasoby są najefektywniej wykorzystywane jeżeli właściciel dysponuje pełną wiązką praw własności.

Wiązka praw własności:

- posiadanie

- używanie

- korzystanie z pożytków

- wykluczenie osób trzecich z korzystania

-przeniesienie praw na inne osoby,

- zniszczenie, przeobrażenie, zmiana

Trzy rewolucje przemysłowe

XVIII/XIX wiek - zastosowanie w procesie produkcji nowych źródeł energii

XIX XX wiek- powstanie i rozwój nowych środków transportu i komunikacji oraz opakowań

1973 -zmiany technologiczne, polityczne, regulacyjne i ekonomiczne inicjują przejście do kapitało intensywnej produkcji, szybki wzrost efektywności i standardów życiowych, powstanie zhierarchizowanych spółek, nadprodukcja, przeinwestowanie.

Pierwsze bańki spekulacyjne:

Tulipomania - Holandia 1634- 37

South Sea Bubble Wielka Brytania- 1711 -20

Missisipi Bubble - Francja 1719-20

Geneza tulipomanii

Od średniowiecza w coraz większym stopniu źródłami bogactwa krajów i społeczności stawał się handel, rzemiosło i rodząca się działalność przemysłowa

Do najbogatszych obywateli zaczęto zaliczać przedsiębiorców, którzy dążąc do pomnażania swoich bogactw rozwijali nowe technologie, produkty i poszerzali kontakty handlowe

Narastanie bogactwa inicjowało żądzę posiadania coraz większych zasobów i siły przyczyniając się do rozwoju różnych form ekspansji prowadzących do transformacji – politycznej, finansowej, kulturowej i gospodarczej.

Tulipany przybyły do Antwerpii w 1562

3 skarby Holandii:

• potężna flota

• Wielkie swobody

• bogactwo tulipanów

Tulipanowe tabele o zmiennym kursie, kontrakty terminowe, premie opcyjnie, aceny

Semper Augustus 5-30 tys Florenów (60 lub 5x 60 tys dolarów)

Geneza tulipomanii

Rząd nie zakazywał dokonywania ryzykownych transakcji, ale nie obejmował ich realizacji ochroną prawną. Zostały one formalnie zakazane przez edykty w 1610 roku, a następnie w 1621, 1630, 1636.

Dokonywane były one na własne ryzyko i odpowiedzialność stron. Mimo tego rozwinął się skomplikowany rynek terminowych kontraktów tulipanowych – kolegia

Towary wymienione na 1 cebulkę Viceroy : Mackay: Madness of Crowds (1841)

• 2 łaszty (24 x12) pszenicy - 448ƒ

• 4 łaszty (48 x 12) żyta - 558ƒ

• 4 tłuste woły - 480ƒ

• 8 tłustych świń - 240ƒ

• 12 tłustych owiec - 120ƒ

• 2 (240L) beczki wina - 70ƒ

• 4 kadzie piwa - 32ƒ

• 2 tony masła - 192ƒ

• 1,000 lb. sera - 120ƒ

• 1 łóżko z pościelą - 100ƒ

• Zestaw ubrań - 80ƒ

• Srebrny kubek - 60ƒ

Razem 2500ƒ

Gorączka tulipanowa - krach 1637

24.02.1637 – kontrakty futures zamieniono na kontrakty opcyjne;

Za zerwanie kontraktu (zawartego po 30.10.1636) należało zapłacić 3,5% jego wartości.

Decyzją Parlamentu unieważniono wszystkie kontrakty co spowodowało krach.

Anglia: South Sea Company (1711)

• Autonomiczna giełda (od XVII wieku), surowe regulacje odnośnie uczestnictwa i profesji (jobber, broker)

• SSC miała monopol na handel z koloniami hiszpańskimi, skupiała się na transporcie do Ameryki Południowej niewolników z Afryki Zachodniej (25 lat -34 tys.).

• wyrafinowane przedsięwzięcie lorda Roberta Harleya, dzięki któremu zamierzał on pozyskać mechanizm finansowania pożyczek rządowych poprzez spekulacyjną grę na wzroście kursu akcji Kompanii.

• przekonano (rząd i SSC) właścicieli £10 millionów krótkoterminowych obligacji rządowych do zamiany ich na emitowane akcje SSC. W zamian, rząd zobowiązał się wpłacać na konto spółki kwotę £576,534 rocznie lub udzielać stałej pożyczki w kwocie £10 milionów na rok, 6%.

• odsetki płacone z podatków nałożonych na towary przywożone z Ameryki Południowej

• W 1718 roku spółka zwiększyła dług o kolejne £2mln, a w 1719 zaoferowała przejęcie połowy długów państwa (ok. £31 mln), obiecując obniżenie odsetek do 4% po 1727 roku.

• Do gorączki zakupowej z 1720 r. przyczyniły się plotki rozpowszechniane przez protektorów SSC, zgodnie z którymi miała ona osiągnąć "ogromne zyski".

SSC "sprzedawała" (w rzeczywistości przekazywała za darmo) akcje znanym osobistościom, które uwiarygodniały całe przedsięwzięcie swoimi nazwiskami

System finansowy w Anglii

• Rozwój gospodarki (nacjonalizm gospodarczy) i nowej, kapitalistycznej, formacji społecznej umożliwiał Parlament oraz Royal Exchange w Londynie (1570) którą obsługiwał Stock jobbers (1688)

• Akty Nawigacyjne (1651) chroniły Anglię i jej kolonie przed konkurencją innych państw kolonialnych i były podstawą brytyjskiej polityki handlowej i kolonialnej na długie lata

• 1693 oddzielenie długów państwowych od osobistych długów króla

• 1694 założenie Banku Anglii ( The Governor and Company of the Bank od England) według koncepcji Sir Williama Patersona, kupca, ekonomisty

• Do 1695 roku powstało ponad 100 spółek akcyjnych, których kapitał nominalny wyniósł 4 miliony dolarów(1/9 majątku osobistego ogółem)

South Sea Company

• Spółka handlowa powstała (1711) z inicjatywy Lorda Skarbnika Roberta Harleya

• Oficjalny cel – handel z koloniami hiszpańskimi w Ameryce Południowej (monopol na handel niewolnikami na okres 25 lat)

• W istocie mechanizm finansowania długów państwa zaciągniętych na potrzeby wojen prowadzonych na przełomie XVII i XVIII wieku

• Zadłużenie to było wysoko oprocentowane (7-9%) długookresowe i stałe ale mogło polegać na zmianie na gotówkę lub akcje za zgodą jej właściciela

W 1719 zaoferowała przejęcie reszty długów państwa obiecując obniżenie odsetek do 4 % po 1727

Rok 1720

• Wzrost cen akcji

• Akcje SSC

• Pierwszy termin płatności odsetek

• Spółka pożycza pieniądze inwestorom na zakup akcji

• Dywidenda 40% i 50%

• Kryzys w Paryżu i Amsterdamie

• Bubble Act skasował 202 fikcyjne spółki

• Na polecenie Parlamentu wszczęto śledztwo w sprawie Kompani w 1721, kary dla dyrektorów spółki (więzienie, utrata dobrego imienia, pozycji, majątku)

• Likwidacja spółki 1850 rok ( długi rządu)

Mississippi Company (1684) Francja

• W 1717 roku John Law nabywa większość akcji spółki Mississippi Company

• Jej pierwotnym celem był handel z francuskimi koloniami w Ameryce Północnej Indiami i Chinami na który otrzymał monopol na 25 lat

• 1716 tworzy pierwszy prywatny bank francuski, który uzyskuje gwarancje królewskie (Bank Royale, 1718)

• Bank Royale był własnością kompanii wspieranej przez Regenta

• Cel –zamiana złota na banknoty w celu zintensyfikowania obrotu pieniądza

• 1720 – spółka przejmuje całość długów państwowych

• Transakcja ta pozwoliła rządowi pozbyć się gigantycznych długów wynoszących 1000% rocznego budżetu( 200-400% PKB)

• 3 mld wartość rynkowa – 120 mln majątku (21-mln gotówka)

• Za akcję wartą 500 liwrów płacono 18 tys

• Podniesiono dywidendę z 12 na 40%

• 1720 kapitalizacja spółki zmniejszyła się o 93%

• 1722 restrukturyzacja spółki

• W 1723 Ludwik XV przyznał jej nowe przywileje (handel kawą, tytoniem, loteria, prawo emisji akcji i obligacji)

• 1726-46 rozkwit spółki (Chiny, Indie Afryka Zach)

1770 spółka przekazuje swój majątek państwu, król spłacił jej długi.

1790 – likwidacja spółki

Podobieństwa kryzysów

• Wybuchły niespodziewanie w najlepiej rozwiniętych krajach, a następnie rozprzestrzeniały się na cały świat

• Powstały w okresach transformacji, ekspansji, innowacji

• Miały krajowy i międzynarodowy wymiar i konsekwencje, rujnowały ludzi, instytucje i powodowały depresje

• Implikowały postęp

• Powodowane były zastosowaniem innowacyjnych instrumentów finansowych, które nie były wspierane przez adekwatny rozwój prawa, gospodarki, nauki i społeczeństwa

• Wynikały z błędnych decyzji podejmowanych z powodu braku informacji, wiedzy, a także na skutek korupcji i wpływów politycznych, a także

• Powodowane były brakiem (brak odpowiedniej rachunkowości, audytu, kontroli), insider trading, słabości rynków kapitałowych;

• Brak adekwatnych metod umożliwiających rozpoznawanie oszustw

Wykład 28.10

Nadzór korporacyjny

• To instytucja w spółkach publicznych, której zadaniem jest niezależna ocena, kontrola oraz wprowadzenie korekt w działanie zarządów

• Nawiązuje do procesów poprzez, które organizacje są ukierunkowywane, regulowane i rozliczane

NADZÓR KORORACYJNY

-odnosi się do zasad działania, procedur, systemów i struktur za pomocą których rada nadzorcza nadzoruje i kieruje działaniami spółki mając na względzie interes akcjonariuszy.

- stanowi instrument określający i umożliwiający efektywne relacje pomiędzy członkami rady nadzorczej a dyrektorami spółki oraz akcjonariuszami, którym służą.

Nadzór korporacyjny obejmuje:

• Wielkość, struktura ( członkowie) rady (nadzorczej) i jej komisje;

• Sposób monitorowania i wybierania członków rad (nadzorczych) i komisji;

• Prawa i obowiązki członków rad nadzorczych i zarządu;

• Prawa i obowiązki akcjonariuszy;

• Zasady działania i procedury dotyczące księgowości, prowadzenia audytów i sporządzania raportów finansowych;

• Zasady działania i procedury dotyczące wynagrodzeń członków zarządu.

Znaczenie nadzoru korporacyjnego dla akcjonariuszy

• Silny i skuteczny nadzór korporacyjny służy za system kontroli i równowagi, który uwzględnia interesy akcjonariuszy bez niepotrzebnego ograniczania funkcji zarządu.

• CEL – maksymalizacja długoterminowej wartości spółki

• Z teoretycznego punktu widzenia…

• O ile sprawa w przypadku jednego właściciela jest stosunkowo prosta o tyle w przypadku gdy jest ich kilku kwestie poszczególnych praw i obowiązków wymagają dodatkowego uregulowania w postaci kontraktu. – teoria kontraktów.

• Teoria kontraktów: Nie jest możliwe zawarcie umowy uwzględniającej wszystkie okoliczności , jakie mogą mieć miejsce0 podczas realizacji kontraktu. Tzw. „ kontrakty niekompletne” . dodatkowo sam fakt zawarcia kontraktu wcale nie oznacza, że strony będą postępować zgodnie i zadeklarowanymi zobowiązaniami.

Wykład 25.11

Model nadzoru korporacyjnego

Na model( typ) ładu korporacyjnego składają się wzajemne ze sobą powiązane oraz komplementarne względem siebie (uzupełniające się ) elementy o charakterze:

• instytucjonalno- prawnym

• ekonomicznym

• Kulturowym,

które łącznie determinują sposób w jaki sprawowana jest kontrola i w jaki podejmowane są decyzje w publicznych spółkach akcyjnych.

Modele nadzoru korporacyjnego można sklasyfikować w oparciu o następujące kryteria:

• Rola rynku kapitałowego w finansowaniu spółek oraz prawno instytucjonalny kształt tego rynku

• Struktura własności spółek publicznych i rola inwestorów instytucjonalnych

• Istnienie tzw. rynku kontroli nad spółkami, którego zasadniczą determinantą jest częstotliwość występowania publicznych ofert przejęcia spółki

• Standard prawnej ochrony drobnych inwestorów i akcjonariuszy mniejszościowych

• Rola interesariuszy przy wyznaczeniu treści interesu spółki i podejmowanie decyzji jej dotyczącej

• Struktura, skład i kompetencje organów spółki oraz zasady odpowiedzialności menedżerów

Modele nadzoru korporacyjnego

• Anglo-Amerykański (US/UK)

  • Separacja własności i kontroli (kto inny jest właścicielem, kto inny zarządza)

  • Konflikt: menedżerowie vs. akcjonariusze

  • Dominacja rynku kapitałowego w systemie finansowym ( nie pożyczamy od banku)

*Kontynentalno - japoński

- Dominujący akcjonariusz (rodzina) kontroluje spółkę

- Konflikt: akcjonariusz dominujący vs. mniejszościowy akcjonariusz

- Dominacja banku w systemie finansowym

Cecha	Model anglo-amerykański (zewnętrzny)	Model kontynentalno-japoński (wewnętrzny)
Własność akcji Zaangażowanie banku w operacje spółki Krzyżowe posiadanie akcji ( jedna firma jest właścicielem drugiej) Struktura zarządu Wpływy zarządu Ochrona akcjonariuszy mniejszościowych Legislacja w zakresie upadłości Księgowość i wymogi jawności Rynek kontroli spółek Zachęty kierownicze	rozproszona nieznaczne nieznaczne jednowarstwowa(rada dyrektorów) duże ( menedżerowie ponoszą dużą odpowiedzialność) ważna nacisk na ochronę przed wierzycielami surowe aktywny rozległe	skoncentrowana znaczne znaczne przeważnie dwuwarstwowa(zarząd, rada nadzorcza) niewielkie mniej istotna nacisk na ochronę wierzycieli mniej surowe słaby niewielkie

Polska: model kontroli wewnętrznej

• Wciąż jeszcze małe znaczenie rynku kapitałowego dla finansowania przedsiębiorstw, mała kapitalizacja giełdy i liczby notowanych na niej spółek

• Przewaga spółek o skonsolidowanym akcjonariacie – w ponad połowie spółek występują akcjonariusze większościowi, którzy je kontrolują; dodatkowo wpływ tych akcjonariuszy na kontrolę w spółce, zwiększają przywileje głosowe związane z akcjami

• Przewaga konfliktów na linii: duży akcjonariusz -mali akcjonariusze; liczne nadużycia na niekorzyść akcjonariuszy mniejszościowych

Korporacje i corporate governance

Przyczyny różnic

• Systemy prawne

• Systemy ekonomiczne (zarządzania)

• Systemy społeczne

• Istota i rola korporacji w społeczeństwie

• Systemy kontroli działalności korporacji

GŁÓWNE DETERMINANTY ZMIAN NADZORU KORPORACYJNEGO

• rosnąca rola inwestorów instytucjonalnych

• integracja rynków kapitałowych

• wzrost aktywności akcjonariuszy

• prywatyzacja

Formy własności przedsiębiorstw

Trzy główne rodzaje własności:

• działalność gospodarcza

• spółka partnerska

• korporacja ( duża spółka akcyjna)

Porównanie trzech form własności:

• własność : pojedynczy właściciel, partnerzy, akcjonariusze

• odpowiedzialność właściciela : nieograniczona, nieograniczona, ograniczona

• łatwy dostęp do rynku kapitałowego: nie, nie, tak

• rozdzielenie własności i zarządzania: nie, nie, tak

• podwójne opodatkowanie właścicieli : nie, nie, tak

Korporacja definicje:

• prawnicy : Korporacja jest prawną strukturą biznesu ustanawiającą, że przedsiębiorstwo jest odrębne od właścicieli

• ekonomiści: wiązka kontraktów

Zalety i wady korporacji

Zalety:

• łatwy dostęp do rynku kapitałowego

• płynność własności korporacji

• ograniczona odpowiedzialność właścicieli

• ciągłość działania (bankructwo, przejęcia)

Wady:

• występowanie potencjalnych konfliktów agencyjnych

• stosunkowo wysokie koszty prowadzenia spółki

• podwójne opodatkowanie akcjonariuszy

Na rozwój korporacji istotny wpływ wywarły cztery następujące cechy:

• - ograniczona odpowiedzialność inwestorów;

• - swoboda przepływu kapitałów (obrót walorami);

• - cechy wynikające z uzyskania osobowości prawnej, czyli siły wynikającej z atrybutów firmy, okresu i celu jej działania;

• - scentralizowane zarządzanie.

Separacja własności i kontroli

• Tysiące właścicieli spółki publicznej nie jest w stanie podejmować bieżących decyzji zarządzania.

Konflikty corporate governance

• Typ I problemu agencji: konflikt interesów pomiędzy menedżerami i akcjonariuszami (klasyczny problem agencji)

• Typ II problemu agencji : kiedy występuje akcjonariusz większościowy (rodzina), który może dążyć do uzyskania korzyści kosztem akcjonariuszy mniejszościowych

Konflikt pryncypał- agent

Pryncypał – akcjonariusze

Agent – menedżerowie

Jeśli akcjonariusze nie mogą skutecznie monitorować działania menedżerów to menedżerowie mogą wykorzystywać aktywa firmy dla realizacji własnych celów kosztem akcjonariuszy.

TEORIA AGENCJI (Jensen, Meckling – 1976)

KOSZTY AGENCJI – koszty związane ze sporządzeniem kontraktów zabezpieczających partykularne interesy grupy, ich egzekwowaniem i monitorowaniem.

Obejmują one:

• koszty ograniczania uprawnień kierownictwa do podejmowania decyzji

• koszty rewizji sprawozdań finansowych i działania przedsiębiorstwa – koszty monitorowania

• stratę rezydualną – wynikającą z niedoskonałego nadzoru, a powstającą w wyniku odejścia od zasady maksymalizacji majątku akcjonariuszy

PROBLEMY AGENCJI

• Enron

• Tyco

• Xerox

• Global Crossing

• Merrill Lynch

• WorldCom

• Hollinger International….

Główne słabości nadzoru korporacyjnego (2009r) (lekcje wyciągnięte z kryzysu)

• Wynagradzanie kadry menedżerskiej

• Zarządzanie ryzykiem

• Praktyki rady

• Uprawnienia akcjonariuszy

Rozwiązanie problemu pryncypał - agent

• Zachęty – połączenie zachęt dla menedżerów z interesami akcjonariuszy, np. akcje i opcje na akcje

• Monitoring -tworzenie mechanizmów monitorowania zachowań menedżerów

Sprzeczności interesów między akcjonariuszami większościowymi a akcjonariuszami mniejszościowymi.

• Nadużywanie przez akcjonariuszy większościowych ich dominującej pozycji w spółce w celu osiągnięcia tzw. prywatnych korzyści z kontroli nad nią – chodzi tu o wszystkie działania akcjonariuszy większościowych, które prowadzą do pogorszenia sytuacji majątkowej spółki lub pozbawiają ją szansy osiągnięcia zysku

• Narzucenie strategii której wykonanie pozbawi spółkę szans realizacji dochodowych przedsięwzięć, np. gdy przedsięwzięcia te akcjonariuszy większościowy zrealizuje na własny rachunek lub gdy uczynią to inne spółki należące do kontrolowanej przez niego grupy kapitałowej.

Przypadki nadużywania uprawnień korporacyjnych przez drobnych i mniejszościowych akcjonariuszy

• Cel: uzyskanie osobistych korzyści kosztem spółki lub akcjonariuszy większościowych

• Przykład: szantaż korporacyjny, czyli uzależnienie rezygnacji z działań obstrukcyjnych ( głównie zaskarżenia uchwały walnego zgromadzenia, co opóźniałoby jej wykonanie) od uzyskania odpowiedniego wynagrodzenia od spółki lub od akcjonariusza większościowego.

Mechanizmy służące przezwyciężaniu konfliktu Typu II

• Regulacje ustawowe służące ochronie interesów drobnych akcjonariuszy:

-np. możliwość zaskarżania uchwał walnego zgromadzenia

-możliwość powołania biegłego rewidenta do spraw szczególnych

-walne zgromadzenie może podjąć uchwałę w sprawie zbadania przez biegłego na koszt spółki, określonego zagadnienia związanego z utworzeniem spółki lub prowadzeniem jej spraw szczególnych

-możliwość żądania zwołania nadzwyczajnego walnego zgromadzenia

-możliwość oddziaływania na skład rady nadzorczej – prawo wyboru jej składu grupami, prawo wnoszenia pozwów przeciwko członkom organów spółki o naprawienie wyrządzonych szkód

Ochrona przed nadużyciami uprawnień przez akcjonariusza mniejszościowego:

-możliwość nałożenia kary przez sąd w razie stwierdzenia że zaskarżenie uchwały było bezzasadne.

Czy inwestorzy mogą wpływać na menedżerów?

• Część nieaktywnych akcjonariuszy zgodzi się na wszelkie propozycje menedżerów

• Część aktywnych akcjonariuszy stara się wpływać na menedżerów jednakże często ponosi porażki.

Nadzór (monitorowanie )

• Wprowadza się nadzór, ponieważ menedżerowie nie zawsze działają w najlepszym interesie akcjonariuszy

• Nadzór:
  -wewnątrz korporacji – rada dyrektorów/ nadzorcza
  -na zewnątrz korporacji – audytorzy, analitycy, banki, agencje ratingowe, prawnicy
  ze strony rządu- SEC, IRS

Mechanizmy wewnętrzne (prawno-organizacyjne)

• Stanowią element struktury organizacyjnej korporacji, są zlokalizowane w prawie spółek:

• Kontrola przez radę nadzorczą (radę dyrektorów)

• Wewnętrzna kontrola oraz audyt wewnętrzny

• Podział władzy między organami spółki

• Wynagrodzenia członków zarządu (płace i premie, w tym akcje, opcje na zakup akcji, plany emerytalne)

• Struktura własności

• Struktura zadłużenia – kredyty, obligacje, normy zadłużenia

Nadzór wewnętrzny – rada dyrektorów

• Nadzoruje menedżerów i reprezentuje interesy akcjonariuszy.

• Ocenia menedżerów i sporządza kontrakty dotyczące ich wynagradzania mające na celu powiązanie wynagrodzeń zarządzających z wynikami działania spółki.

• Rada dyrektorów w skład, której wchodzą dyrektorzy wykonawczy i nie wykonawczy

Polska i kraje Europy Kontynentalnej

zarząd i rada nadzorcza

• zarząd prowadzi sprawy spółki

• rada nadzorcza co do zasady powołuje i odwołuje zarząd oraz sprawuje funkcje nadzorcze wynikające z przepisów prawa i statutu spółki

Struktura Rady

Dyrektorzy wykonawczy i nie wykonawczy

Executive Directors

• Dyrektorzy wewnętrzni

• Określają strategie i zarządzają operacjami spółki

• CEO

Non-Executive Directors (NEDs)

• Dyrektorzy zewnętrzni

• Zapewniają obiektywny osąd, doświadczenia zewnętrzne i niezależność (obiektywność)

• Realizują interesy akcjonariuszy

• Mogą być dyrektorami zarządzającymi w innych firmach

• Przewodniczący rady powinien być dyrektorem zewnętrznym

Instrumenty (mechanizmy) zewnętrzne (ekonomiczne)

Opierają się na dyscyplinującym i motywującym oddziaływaniu rynku na osoby zarządzające korporacją, m.in.:

• Uwarunkowania polityczne, regulacje prawne, zasady ogólne –uniwersalne, regionalne, krajowe (lokalne)

• Działania grup interesów

• Rynek towarów i usług i nasilenie konkurencji na tym rynku

• Rynki finansowe: rynek kapitałowy oraz rynek długu (obligacji)

• Rynek kontroli nad przedsiębiorstwem

• Fuzje i przejęcia ( zwłaszcza wrogie)

• Wymagania dotyczące jawności i przejrzystości

• Rynek pracy menedżerów

• Wpływ mediów

Nadzór zewnętrzny

• Monitoruje działania menedżerów z punktu widzenia interesów spółki:

_Audytorzy

• Analitycy

• Banki

• Agencje ratingowe

• Prawnicy

Nadzór ze strony rządu USA

• SEC reguluje spółki publiczne chroniąc interesy inwestorów publicznych

• SEC ustala politykę i ściga łamiących prawo

• IRS ustala reguły podatkowe i nadzoruje windykacje podatków

• The Sarbanes-Oxley Act, 2002

Monitoring międzynarodowy

• Występują istotne różnice w zakresie rodzajów monitorowania i motywowania pomiędzy USA i innymi krajami z powodu różnic w:

  • kontraktach wynagradzania

  • standardach rachunkowości

  • w środowisku inwestorów instytucjonalnych

  • orientacji na bank lub rynek kapitałowy

  • otoczeniu prawnym

MOTYWOWANIE MENEDŻERÓW

Potencjalne pokusy

• dobry menedżer powinien przekładać potrzeby interesariuszy nad swoje.

• Jednakże, jeśli akcjonariusze nie są w stanie skutecznie monitorować zachowanie menedżerów wówczas menedżerowie mogą dążyć do realizacji własnych interesów nad kosztem akcjonariuszy

Konflikt agencji między akcjonariuszami a menedżerami

• Brak lojalności menedżerów wobec spółki i akcjonariuszy wyrażający się w niebezpieczeństwie nadużywania przez zarządców ich bezpośredniego wpływu na spółkę w celu maksymalizacji swoich indywidualnych potrzeb

• Niebezpieczeństwo braku należytej staranności przy prowadzeniu spraw spółki przez menedżerów oraz wykorzystania swojej przewagi informacyjnej w celu uwolnienia się od odpowiedzialności za niepowodzenia gospodarcze spółki

• Różny stopień awersji do ryzyka, jaki cechuje inwestorów portfelowych i menedżerów co wynika z różnego charakteru wkładów wnoszonych przez nich do spółki oraz różnych możliwości dywersyfikacji tego ryzyka.

Przykłady egoistycznych zachowań menedżerów

• Lenistwo

• Zatrudnianie znajomych

• Realizacja nadmiernych korzyści

• Budowa imperiów

• Unikanie ryzyka lub działań zagrożonych zwolnieniem

Przyjmowanie krótkookresowej perspektywy, szczególnie w okresie przed emeryturą.