Wykład 6.10.2011

Temat: Przedsiębiorstwo w systemie gospodarczym społeczeństwa. Nauka o przedsiębiorstwie w systemie nauk ekonomicznych.

Liczba przedsiębiorstw – ok. 2 750 000

Pierwsze przedsiębiorstwa – ok. 1750-1770 roku.

Popytowa strona rynku Podażowa strona rynku

Przyczyną powstania organizacji społecznej jaką jest przedsiębiorstwo była skłonność społeczeństw do zwielokrotniania produkcji.

Przed rokiem 1760 typowa organizacja rynku oparta była o zasadę pokrywania się popytowej i podażowej strony rynku z osadnictwem.

Po rozpoczęciu epoki rewolucji przemysłowej organizacja popytowej strony rynku nie uległa zmianie zaś podażowa strona rynku rewolucyjnie się zmieniła.

Wystąpił obiektywny proces koncentracji kapitału, który doprowadził do powstania pierwszych przedsiębiorstw.

Popytowa strona rynku Podażowa strona rynku

Stąd też wynika I (ogólna) definicja przedsiębiorstwa:

Przedsiębiorstwo jest to każda społecznie zorganizowana forma podażowej strony rynku.

Druga (szczegółowa) definicja przedsiębiorstwa.

Powstanie (założenie) przedsiębiorstwa oznacza konieczność wyposażenia tej organizacji w co najmniej dwie osobowości. Osobowość przedsiębiorstwa to prawo i umiejętność tego podmiotu do samodzielnego podejmowania decyzji przy czym:

Osobowość ekonomiczna – w ryzyko posiadanego przez to przedsiębiorstwo majątku

Osobowość prawna – w ryzyko dobrego imienia tego przedsiębiorstwa.

W okresie powstawania przedsiębiorstwa muszą niezbędnie opanować dwa rodzaje niezbędnej aktywności:
- gospodarowania – jest wewnętrznym sposobem działania każdego przedsiębiorstwa silnie zindywidualizowanym

- zachowanie – zewnętrzny zespół reakcji wobec innych jednostek otoczenia tak aby zachęcić albo zniechęcić je do wspólnego działania.

Przedsiębiorstwo – jest to każda forma społecznie zorganizowanej strony podażowej strony rynku, która niezbędnie posiada osobowość ekonomiczną i osobowość prawną, charakteryzując się specyficznym dla siebie sposobem gospodarowania i zachowywania oraz której uniwersalnym celem własnego istnienia i działania jest maksymalizacja własnej wartości rynkowej.

Wykład 13.10.2011

6 cech przedsiębiorstwa:

1. Społecznie zorganizowana strona rynku

2. Osobowość prawna

3. Osobowość ekonomiczna

4. Gospodarowanie

5. Zachowanie się na rynku

6. Cel uniwersalny przedsiębiorstwa – maksymalizacja swojej wartości rynkowej

Rodzaj koniecznej Sposób aktywności wyodrębniania z otoczenia	Sposób gospodarowania	Sposób zachowania
Osobowość ekonomiczna	Ekonomika przedsiębiorstw (jak to liczyć?)	Diagnozowanie przedsiębiorstw
Osobowość prawna	Zarządzanie przedsiębiorstwem	Funkcjonowanie przedsiębiorstw

Ad.1 Odpowiada na pytanie – jak to liczyć? Jak określić wartość liczbową) Opiera się na algebrze

Ad.2 Jak gospodarować zgodnie z prawem, formalnie, aby nie działać w sprzeczności z prawem

Ad.3 Zachowanie formalne przedsiębiorstw tak aby działał w zgodzie z rynkiem

Ad.4 Bada czy przedsiębiorstwo jest mocne czy słabe, czy jest „zdrowe”

Nauka o przedsiębiorstwie wyodrębniła 4 podstawowe obszary własnych badań:

- ekonomikę przedsiębiorstw badającą i opisującą ilościowe charakterystyki przedsiębiorstw zmierzająca do świadomego kształtowania ekonomicznej efektywności tych podmiotów

- zarządzanie przedsiębiorstwami to dyscyplina zajmująca się formalną poprawnością działalności gospodarczej przedsiębiorstw. Bazuje więc na kompleksie norm prawnych dopuszczających w danym czasie ściśle określone zasady działania przedsiębiorstwa

- funkcjonowanie przedsiębiorstw to dyscyplina badająca i opisująca praktyki postępowania przedsiębiorstw na rynku. Bada i kształtuje zasady, które finalnie zapewnić mają każdemu przedsiębiorstwu rynkowy sukces

- diagnozowanie przedsiębiorstw obejmujące sztukę badania i poznawania kondycji organizmu, który ukształtował przedsiębiorstwo na podstawie zespołu zachowań jakimi charakteryzuje się w działalności rynkowej.

Temat: Typologia i formy występowania przedsiębiorstw.

W celu pogrupowania przedsiębiorstw według określonych ich typów należy przyjąć ściśle określone kryteria, według których określone typologie będzie można przeprowadzić. Głównymi – obowiązującymi w Polsce kryteriami klasyfikacyjnymi przedsiębiorstw są:

1. Formalna klasyfikacja przedsiębiorstw (nazywana powszechnie unijną)

2. Prawno – własnościowa klasyfikacja przedsiębiorstw

3. Sektorowa klasyfikacja przedsiębiorstw

Kryterium Rodzaj klasyfikacji przedsiębiorstwa	Liczba zatrudnionych	Obrót gospodarczy	Suma bilansowa
Mikro	<10	<€2 mln	<€2 mln
Małe	<50	<€10 mln	<€10 mln
Średnie	<250	<€50 mln	<€43 mln
Duże	≥250	≥€50 mln	≥€43 mln

Obrót gospodarczy – łączny przepływ przychodów w przeciągu roku w euro.

Suma bilansowa – wartość bilansowa aktywów

Klasyfikacja prawno-własnościowa

Klasyfikacja ta uwzględnia grupy przedsiębiorstw biorąc pod uwagę trzy szczególne formy podziałowe (tzw. Cele klasyfikacji):

1. Grupowanie przedsiębiorstw według zasad (podstawy prawnej), w oparciu o którą dana grupa przedsiębiorstw została założona; znajdź podstawę prawną żeby założyć spółkę (kodeks spółek cywilnych)

2. Pozwala określić ogólne lecz podstawowe zasady wg których dany typ przedsiębiorstwa ma działać

3. Określa jaki zespół osób stać może się właścicielami danego typu przedsiębiorstwa

3 grupy przedsiębiorstw:

• Przedsiębiorstwa cywilno – osobowe

• Przedsiębiorstwa kapitałowe

• Przedsiębiorstwa samorządowe

20.10.2011 r.

Przedsiębiorstwo to podmiot, który posiada osobowość prawną, ekonomiczną.

• Przedsiębiorstwa cywilno – osobowe

• osobowość ekonomiczna – do samodzielnego kształtowania

• osobowość prawna:

- do ukształtowania w ramach zindywidualizowanych zasad

• zasady gospodarowania: wolne, w ramach systemu prawa

• zasady zachowania: swobodne, w ramach reguł rynkowych

Formy występowania:

• jednostki rejestrowe przedsiębiorców

• spółki cywilne

• spółki jawne

• spółki partnerskie

• spółki komandytowe

• spółki komandytowo-akcyjne

Najmniejszą i najmniej złożoną formą istnienia przedsiębiorstwa jest tzw. Jednostka rejestrowa, którą ma prawo prowadzić przedsiębiorca.

Osobowość prawna takiej jednostki kształtuje się poprzez jej wpis do rejestru przedsiębiorców pod imieniem i nazwiskiem rejestrującego plus ewentualna nazwa własna tej jednostki. Osobowość ekonomiczna jest skutkiem zaangażowania się przedsiębiorcy w działalność gospodarczą. Przyjmuje ona bowiem wartość całego majątku osobistego rejestrującego, który stanowić będzie tzw. Wartość początkową zakładanego przedsiębiorstwa.

Spółka cywilna

Spółka cywilna może być przedsiębiorstwem, którego podstawy prawne działania zapisane są w kodeksie cywilnym. Kodeks ten wymaga wpisania do firmy imion i nazwisk wszystkich wspólników (plus ewentualnie nazwa własna). Osobowość ekonomiczną w konsekwencji tworzy majątek wszystkich wspólników, którzy utworzyli spółkę.

Spółka jawna

W spółce jawnej osobowość ekonomiczną i prawną tworzą jej wszyscy wspólnicy. Rejestr spółki jawnej będzie odbywał się poprzez KRS – a zatem odpowiedzialność za działanie i rozliczanie takiej spółki będzie rozstrzygał sąd (gospodarczy)

Spółka komandytowa:

Spółka komandytowa jest przedsiębiorstwem, którego osobowość ekonomiczną tworzą:

- ujawniający się do nazwy wspólnik nazywany komplementariuszem spółki. Jego imię i nazwisko wraz z ewentualną nazwą własną spółki tworzy osobowość prawną tej spółki.

- wspólnicy nie ujawniający się do nazwy (komandytariusze), którzy tworzą poprzez wkłady majątkowe spółki wyłącznie jej osobowość ekonomiczną.

Spółka komandytowo-akcyjna

Spółka komandytowo-akcyjna jest przedsiębiorstwem działającym w oparciu o zasady spółki komandytowej z tym, że spółka ta wydaje świadectwa wkładu majątkowego komandytariuszy. Świadectwa te zwane akcjami takiej spółki z reguły nie mogą być przedmiotem obrotu na rynku finansowym stąd też stają się wyłącznie dokumentem wewnętrznym takiej spółki.

Spółka partnerska

Kodeks spółek handlowych przewiduje, że w niektórych zawodach (nazywanych wolnymi np. adwokaci, lekarze, aktorzy, naukowcy) można powołać do życia spółkę partnerską. Jej założenie polega na tym, że rejestrują ją wszyscy wspólnicy nie ujawniając się do nazwy (firmę stanowi wyłącznie nazwa własna spółki). Spółka ta ma natomiast bardzo oryginalną osobowość ekonomiczną albowiem każdy ze wspólników prowadzi samodzielnie rachunek własny działalności (ma osobne konto bankowe), zaś działalność tej spółki jako całości finansowana jest poprzez składki wszystkich wspólników tego przedsiębiorstwa.

Przedsiębiorstwa kapitałowe

• Forma występowania:

1. Spółka z.o.o.

2. Spółka akcyjna

Przedsiębiorstwa samorządowe:

1. Państwowe

2. Spółdzielcze

3. Fundacje

4. Towarzystwa (stowarzyszenia)

5. Joint venture

Wykład 27.10.2011.

Przedsiębiorstwo kapitałowe:
Osobowość ekonomiczna:
Częściowo sformalizowana
Osobowość prawna:
Do ukształtowania w ramach stałych zasad

Zasady gospodarowania:
Wolne, wynikające z przepisów szczególnych
Zasady zachowania:
Częściowo sformalizowane w ramach reguł rynkowych.

Przedsiębiorstwo samorządowe:
Osobowość ekonomiczna:
W pełni sformalizowana
Osobowość prawna:
Wyznaczana według zasad normatywnych.
Zasady gospodarowania:
Wskazane normami prawnymi
Zasady zachowania:
silnie sformalizowane, w ramach reguł rynkowych

Przedsiębiorstwa państwowe powoływane są w oparciu o ustawę z 24.09.1981 o P.P. Właścicielami P.p jest minister resortu, w którym działa określone P.P i który ma kompetencje do określenia cen za sprzedaż działalności takiego przedsiębiorstwa.

Spółdzielnie – to przedsiębiorstwa powoływane przez minimum 10 osób fizycznych lub 3 osoby prawne, i które działa na podstawie ustawy o spółdzielczości z 1997roku. Spółdzielnie tym różnią się od spółek prawa handlowego że całość wypracowanych korzyści musi kierować na rozwój własnej działalności.

Fundacje – podmiot gospodarczy, który wymaga fundatora czyli osoby fizycznej lub prawnej, któ®a zakładając ten podmiot funduje finansowanie działalności. Fundacja nie gospodaruje jak przedsiębiorstwo, lecz nadwyżki swoich środków przeznacza na cele społeczne.

Towarzystwa in. Stowarzyszenia – to zbiór osób, których celem jest krzewienie działalności niegospodarczej (społecznej i opiekuńczej). Stowarzyszenie działa w obszarach, w których mechanizmy rynkowe nie są w stanie właściwie dystrybuować kapitałem.

Joint venture – to przedsiębiorstwa schyłkowe, niewystępujące już na rynku, poza tymi, które zostały powołane w latach 1990 – 1997. Wówczas ich celem była absorbcja kapitałów międzynarodowych, co skutkowało zwolnieniami podatkowymi.

Klasyfikacja sektorowa

U podstaw tej klasyfikacji leży dokument ustawowy nazywany PKD – Polska Klasyfikacja Działalności np. przedsiębiorstwa budowlane, przedsiębiorstwa leśne i łowiectwa, przedsiębiorstwa energetyki, usługowe, handlowe, turystyczne, gospodarki magazynowej.

Gospodarowanie w przedsiębiorstwie
Zatrudnianie i systemy wynagrodzenia przedsiębiorstwa.

Praca środki pracy aktywa trwałe

Ziemia Majątek Przedmioty pracy Aktywa obrotowe

Kapitał źródła finansowania pasywa własne kapitały

Pasywa obce zobowiązania

Kapitałami, czyli źródłem finansowania przedsiębiorstwa są wartości, które informuje kto(jaki podmiot gosp) jest w danym momencie właścicielem majątku zgromadzonego w danym przedsiębiorstwie.

Formalne źródła finansowania określone są mianem pasywów.

Kapitał pracujący
Równowaga strukturalna

Przedstawiony powyżej schemat prezentuje osobliwą dla przedsiębiorstw sytuację w której:

1. Majątek trwały (aktywa trwałe) są finansowane w całości i tylko przez kapitał przedsiębiorstwa

2. Aktywa obrotowe (majątek obrotowy) finansowane są w całości przez zobowiązania przedsiębiorstwa (pasywa obce)

Z punktu widzenia gosp. przedsiębiorstwa struktura taka jest najbardziej efektywna (najtańsza). Wynika to z faktu, że na tę właśnie strukturę przed. Ponosi najmniejsze możliwe nakłady i zakłada, że każda praca włożona w takich warunkach będzie w całości wartością dla danego przedsiębiorstwa.

W wyniku podjęcia jakiegokolwiek z procesów gospodarczych w przedsiębiorstwie znika efekt równowagi strukturalnej. Pojawia się efekt nierównowagi strukturalnej w postaci tzw. kapitału pracującego przedsiębiorstwa. Kapitał pracujący przedsiębiorstwa jest wartością, która pojawia się w wyniku nakładania pracy w przedsiębiorstwie. Występuje w dwóch postaciach.

1. Dodatniego kapitału pracującego

2. Ujemnego kapitału pracującego

Efekt dodatniego kapitału pracującego

W warunkach nierównowagi strukturalnej dodatniej pojawi się efekt, w którym pasywa własne dominują w finansowaniu struktur majątkowych. W sytuacji takiej kapitały finansują całość majątku trwałego oraz pewną część majątku obrotowego dzięki czemu przedsiębiorstwo osiągnąć może efekt nadwyżki finansowej. Dodatni kapitał pracujący jest to więc ta część majątku obrotowego, która w warunkach nierównowagi staje się własnością przedsiębiorstwa, a zatem stwarza warunki do wygenerowania zysku.

Efekt ujemnego kapitału pracującego powstaje wówczas gdy w strukturze pasywów zaczynają dominować zobowiązania.

Kapitał pracujący ujemny

W powyższym schemacie nierównowaga polega na tym, że pasywa obce finansują nie tylko cały majątek obrotowy lecz także – stopniowo- coraz większą część majątku trwałego. Powstaje więc efekt ujemnego kapitału pracującego co oznacza, że przedsiębiorstwo traci status właściciela majątku trwałego co w praktyce oznacza ponoszenie strat finansowych na nim.
Ujemny kapitał pracujący jest to więc ta wartość aktywów trwałych, która jest finansowana przez zobowiązania przestaje być własnością przedsiębiorstwa.

PRACA

Zatrudnianie i systemy wynagradzania w przedsiębiorstwie.

W przedsiębiorstwie działalność polegająca na nakładaniu pracy jest ściśle regulowana przez państwo w postaci dwóch rozwiązań kodeksowych:
1. Kodeks pracy
2. Kodeks Cywilny
Z regulacji tych wynika proces zatrudniania, który polega na precyzowaniu zasad, (umów), wg których następuje zatrudnienie czyli podpisanie przez strony umowy. W Polsce wyróżnia się 4 podstawowe umowy o zatrudnienie:

• Umowa o pracę (kodeks pracy)

• Umowa zlecenie

• Umowa o dzieło (pochodzą z kodeksu cywilnego)

• Umowa agencyjna

Najbardziej powszechną z umów stanowiących proces zatrudniania jest umowa o pracę. Jest to umowa imienna, co oznacza że strony umowy o pracę mogą być wyłącznie osobami fizycznymi, zaś pracobiorca świadczyć musi pracę – na warunkach sprecyzowanych umową – osobiście.
Wyróżnia się 10 rodzajów umów o pracę (np. umowa na czas określony, na czas nieokreślony, umowa z wyboru, mianowana).

Umowa zlecenie – tzw. umowa czynnościowa: zleceniodawca precyzuje jaki zakres czynności (prac prostych) musi wykonać zleceniobiorca chcąc wypełnić umowę. Po wykonaniu czynności umowa automatycznie się zamyka, a zleceniobiorca nie musi wykonywać zlecenia osobiście.

Umowa o dzieło – tzw. umowa rezultatowa. Dzieło jest pracą niepowtarzalną, a za jej wykonanie odpowiada – poprzez rezultat – przyjmujący dzieło. Po przyjęciu dzieła umowa wygasa.
Umowa agencyjna – tzw. umowa pośrednictwa. Agent zobowiązuje się reprezentować dobre imię zlecającego i wykorzystuje to aby reprezentować interesy zlecającego wobec osób trzecich. Umowy agencyjne mogą mieć charakter ciągły albo też biznesowy (jednorazowy).

Wykład 10.11.2011.

Wynikiem świadczenia pracy jest prawna konieczność dokonania ekwiwalentnej zapłaty za jej wykonanie. Oznacza to, że procesowi zatrudnienia musi towarzyszyć proces wynagradzania. Wynagrodzenie jest procesem, którego celem jest sprecyzowanie warunków oraz wartości wynagrodzenia, czyli kwoty będącej ekwiwalentem za pracę.

Praca

Zatrudnianie Wynagradzanie

• Umowa o pracę

• Umowa zlecenie

• Umowa o dzieło

• Umowa agencyjna

Każde wynagrodzenie pracownika posada swoją specyficzną strukturę, w skład której wchodzą następujące elementy:

1. Wynagrodzenie zasadnicze

2. Wynagrodzenie dodatkowe

3. Wynagrodzenie uzupełniające

4. Wynagrodzenie bezosobowe

1+2+3 – za fakt wykonywania pracy w określonym podmiocie (wynagrodzenie osobowe)

1+2+3+4 – wynagrodzenie całkowite (podatkowe pracownika)

Wynagrodzenie zasadnicze – kwota bazowa, skalarna, masz za to, że przychodzisz do pracy

Wynagrodzenie dodatkowe – np. za pracę w ciężkich warunkach (szkodliwych), za pracę wykonywaną poza swoją zmianą. Inne: premia (regulaminowa lub uznaniowa), wysługa lat, dodatek emerytalno-rentowy, jubileuszówka, dodatek funkcyjny.

Wynagrodzenie uzupełniające – otrzymuje je pracownik, który za dany okres nie świadczył pracy (urlopy, krótkie chorobowe, urlop na żądanie, delegacja)

Wynagrodzenia osobowe (1+2+3) – pochodzą ze stosunku pracy, natomiast tzw. wynagrodzenie bezosobowe to te elementy wynagrodzenia pracownika, które otrzyma z tytułu zawartych umów cywilnych.

Formy wynagrodzenia

Problemem związanym z formowaniem wynagrodzeń jest określenie jednostki (miary), która stanie się bazą do obliczania wynagradzania.

Formy wynagradzania

• Czasowe (godzina, dniówka, miesiąc)

• Akord (wynagrodzenie za czynność lub detal wykonywany przez pracownika)

• Prowizja – wynagrodzenie to jest pochodną od wartości wytworzonej lub sprzedanej pracy

• Ryczałt – brak konkretnych wytycznych (opiera się o uznanie obu stron)

Wynagrodzenie ryczałtowe nie precyzuje kryterium zapłaty lecz jedynie pozwala określić wartości wykonywanej pracy.

Funkcje wynagrodzeń:

- dochodowa

- motywacyjna

- społeczna

- kosztowa – każda wartość wynagrodzenia pracownika jest dla każdego przedsiębiorstwa jego kosztem własnym działalności.

ZBIOROWE UKŁADY PRACY

W polskiej praktyce działalności przedsiębiorstw wszystkie zasady wynagradzania pracowników muszą mieć formę pisemną. Oznacza to, że między pracownikami a pracodawcami powinna zostać zawarta tzw. Umowa społeczna, w ramach której spisane zostaną i zaakceptowane przez obie strony reguły, według których naliczane będą wynagrodzenia. Zbiór tych reguł – indywidualnie sprecyzowanych w każdym przedsiębiorstwie – to zbiorowe układy pracy. Wyjątkiem od tej reguły jest praktyka mikroprzedsiębiorstw, gdyż jeżeli przedsiębiorstwo zatrudnia do 10 osób wówczas zasady wynagradzania precyzowane są każdemu z tych pracowników osobno.

W ramach zbiorowych układów pracy wyróżnia się tzw. Systemy wynagradzania przedsiębiorstw.

System wynagradzania danego przedsiębiorstwa jest to zbiór warunków, które spełnić musi konkretny pracownik zajmując określone stanowisko oraz zbiór poziomów wynagrodzeń, które może otrzymać pracownik zajmując konkretne stanowisko. Pierwszy z tych dokumentów nosi nazwę taryfikatorów kwalifikacyjnych, zaś drugi to taryfowa siatka płac.

17.11.2011

Temat: Podstawy ekonomiki i zarządzania przedsiębiorstw

Koszty własne – rachunek kosztów własnych

Ceny – rachunek przychodów ze sprzedaży

Rachunek wyników działalności gospodarczej przedsiębiorstwa.

Koszty własne

Wydatki

nakłady

koszty

koszty własne

Wydatek w przedsiębiorstwie to każde pomniejszenie posiadanego przed dany podmiot majątku rzeczowego oraz ilość pracy, którą wydatkują pracownicy w szeroko rozumianych procesach gospodarowania przedsiębiorstwa.

Nakłady w przedsiębiorstwie to wszystkie te wydatki, które zostały pomniejszone i zaewidencjonowane w ilości, którą przedsiębiorstwo uznaje za właściwą, adekwatną dla danego wydatku.

Koszty przedsiębiorstwa to nakłady, którym przedsiębiorstwo nadało postać wartościową, czyli je wyceniło poprzez to uzyskało efekt porównywalności wszystkich poniesionych wydatków.

Koszt własny w przedsiębiorstwie to tylko ten poniesiony, zaewidencjonowany oraz wyceniony wydatek, który ma swoje uzasadnienie w obowiązujących w danym czasie regułach, normach czy parametrach wyznaczonych przez prawo.

Koszty własne są więc jedyną uzasadnioną ekonomicznie kategorią, która w ścisły sposób charakteryzuje aktywność gospodarczą przedsiębiorstwa.

Aby dyscyplinę kosztów własnych osiągać we wszystkich działających przedsiębiorstwach państwo wprowadza zasadę działania tych przedsiębiorstw nazywaną rachunkiem kosztów własnych.

Rachunek kosztów własnych jest zbiorem ścisłych zasad prawnych za pomocą których ewidencjonuje się i rozlicza wszystkie ponoszone koszty.

Rachunek kosztów własnych w przedsiębiorstwie prowadzi się poprzez tzw. dwa układy tych kosztów:

1. Rachunek kosztów własnych w układzie rodzajowym.

- rachunek ten ma dwa podstawowe zadania:

I. zaewidencjonowywanie

• Koszty materialne, które są skutkiem wszystkich poniesionych w przedsiębiorstwie nakładów rzeczowych, które z kolei są skutkiem wydatków majątkowych.

• Koszty niematerialne – są efektem ponoszonych nakładów pracy, a te z kolei pochodzą z wydatków związanych z zatrudnieniem pracowników

• Koszty finansowe- będące skutkiem ponoszonych nakładów w postaci wartościowej, a te z kolei są pochodną od wydatków „czysto” pieniężnych.

II. Obliczanie

K_CW - całkowity koszt własny przedsiębiorstwa

1. Rachunek kosztów własnych w układzie kalkulacyjnym

Rachunek kosztów własnych ma do spełnienia 2 zadania:

1. Rozliczanie

Rozliczanie kosztów własnych na tzw. miejsca powstawania kosztów wykorzystując grupowanie kosztów na:

• Koszty bezpośrednie (K_B)

• Koszty pośrednie (K_P)

• Koszty sprzedaży (K_S)

1. Obliczanie

Tak, aby: obliczyć K_jw – jednostkowy koszt własny

Metody:

• Podziałowa K_jw =$\frac{\text{Kcw}}{P}$

• Koszty doliczenia K_jw= $\frac{K_{Bpi\ + \ \ K_{Ppi\ + \text{K\ }_{\text{Spi}}}}}{P_{i}}\ $

Wykład 24.11.2011

Na podstawie informacji o poziomach kosztów własnych wynikających z układu kalkulacyjnego, każde przedsiębiorstwo przystępuje do kalkulowania cen swojej działalności, czyli do obliczenia tzw. cen wewnętrznych.

Schemat kalkulacyjny cen w przedsiębiorstwie:

Kalkulowanie ceny wewnętrznej (C_W)

• Jednostkowy koszt własny

+ zysk postulowany (oczekiwany, może to uczynić kwotowo, procentowo przez narzut)

= cena fabryczna

+ podatek VAT (stawki 23%, 8%, 4%, 0% lub zwolnienie z podatku)

=cena zbytu

+marża hurtowa

=cena hurtowa

+marża detaliczna

=cena detaliczna

Po cenie zbytu producenci chcą sprzedawać swoją działalność w sferze handlu. To jest ich cena sprzedaży.Marża w schemacie kalkulacyjnym to specyficzna cena, którą żąda za swoje usługi detalista lub hurtownik.

Ceny zewnętrzne (C_Z) i mechanizm ich kształtowania.

Kalkulowanie ceny zewnętrzne są ofertą rynkową, wobec której konsumenci stwarzają własną propozycję cenową, a którą przedsiębiorstwo pojmuje jako tzw. cenę zewnętrzną (niezależną od woli przedsiębiorstwa)

Na skutek chęci znalezienia zależności pomiędzy cenami wewnętrznymi i zewnętrznymi powstaje problem tzw. równowagi cenowej która zajdzie w przypadku gdy:

1. C_W = C­­­_Z­

1. C_W < C_Z - Sytuacja korzystna dla producenta

1. C_W > C_Z

Schemat ogólny:

C_W ≤ C_Z

C_W > C_Z

Z ogólnego schematu równowagi cenowej wynika fakt, że każde przedsiębiorstwo dokonuje sprzedaży własnej działalności gospodarczej tyko w różnych warunkach rynkowych.
Działalność gospodarcza przedsiębiorstwa, która znajduje określonych nabywców pozwoli osiągnąć przychody ze sprzedaży.
Przychody ze sprzedaży to wszystkie te zwiększenia zasobów przedsiębiorstwa, które znalazły swoje uzasadnienie w zawartych umowach kupna – sprzedaży prowadzonej działalności.

Dyscyplinę przychodów ze sprzedaży osiąga przedsiębiorstwo mając obowiązek prowadzenia rachunków przychodów ze sprzedaży.
Rachunek przychodów ze sprzedaży to zbiór zasad, w oparciu o które przedsiębiorstwo ewidencjonuje i rozlicza osiągnięte przychody. (zapisać, zaewidencjonować, rozliczyć)

Ewidencjonowanie dochodów ze sprzedaży.

P_SO – przychody ze sprzedaży działalności operacyjnej

P_Spo – przychody ze sprzedaży pozostałej działalności operacyjnej

P_Sf – przychody ze sprzedaży działalności finansowej

P_SO + P_Spo + P_Sf = P_Sc

P_Sc – całkowite przychody ze sprzedaży

P_So (tylko sprzedaż własnej działalności statutowej – to co określiliśmy w PKD)

P_Spo (sprzedaż majątku – maszyny, budynki, ziemia)

P_Sf ( sprzedaż dyspozycji własnymi pieniędzmi)

Rozliczanie przychodów ze sprzedaży:

P_So – K_UPo = W_SO K_UP – Koszt uzyskania przychodów
P_spo – K_uppo = W_Spo W_S - wynik ze sprzedaży
P_{Sf –} K_upf = W_SF W_FB – wynik finansowy brutto.
-----------------------
P_SC – K_WC = W_FB

Koszty uzyskania przychodów (działalności operacyjnej albo pozostałej operacyjnej albo finansowej) to te z całkowitych kosztów własnych, które poprzez procesy kalkulacji kosztów i kalkulacji cen znalazły swoje uzasadnienie (powiązanie) z osiągniętymi przychodami ze sprzedaży (odpowiednio działalności operacyjnej, pozostałej działalności operacyjnej lub działalności finansowej)

Wynik finansowy brutto

W efekcie przeprowadzenia rachunku kosztów własnych i rachunku przychodów ze sprzedaży obliczyć będzie można wyniki finansowe przedsiębiorstwa i sporządzić ich rachunek. Rachunek ten nazywa się rachunkiem wyników działalności gospodarczej przedsiębiorstwa.

Rachunek wyników działalności operacyjnej jest zespołem zasad, według których oblicza się oraz rozlicza się osiągnięte wyniki gospodarcze ze szczególnym uwzględnieniem wyników finansowych przedsiębiorstwa.

SCHEMAT RACHUNKU WYNIKÓW
rozliczanie wyników finansowych

Wynik finansowy brutto (W_FB)
+ zyski nadzwyczajne
- straty nadzwyczajne
- podatek dochodowy od osób prawnych
± inne rozliczenia finansowe

Wynik finansowy netto (W_FN)

• Dywidenda właściciela

• Kapitał zapasowy

• Kapitał rozwojowy

• Zakładowy fundusz nagród