Polityka Makroeonomiczna - jej rodzaje i skutki.

1. Rodzaje polityki makroekonomicznej

2.Model ISLM

1. Wprowadzenie do modelu,

2. Krzywa IS i jej położenie w zależności od rodzaju polityki fiskalnej

3. Krzywa LM i jej położenie w zależności od rodzaju polityki pieniężnej.

4. Skutki aktywnej polityki fiskalnej oraz efekt wypierania

5. Skutki ekspansywnej polityki pieniężnej i efekt tłumienia

6. Skutki restrykcyjnej polityki pieniężnej i pasywnej polityki fiskalnej.

7. Stanowisko Keynesistów i Monetarystów co do skuteczności obu polityk i położenia krzywych.

3. Współczesne podejście do celów polityki makroekonomicznej oraz występującej między nimi sprzeczności.

1. Rodzaje polityki.

• fiskalna -

• aktywna - jest nakierowana na pobudzanie wzrostu gospodarczego tj. produkcji i tworzenie nowych miejsc pracy poprzez wydatki budżetowe, które mają na celu zwiększać popyt zarówno konsumpcyjny jak również inwestycyjny w celu wywoływania w gospodarce tzw. efektów mnożnikowych min, poprzez współudział w finansowaniu inwestycji, finansowanych również ze środków UE

• pasywna - nakierowana przede wszystkim na równoważenie budżetu, ograniczanie deficytu budżetowego jak również jego ograniczanie min poprzez tzw. cięcia wydatków budżetowych

• monetarna

  • ekspansywna - nakierowana na pobudzanie wzrostu gospodarczego oraz tworzenie miejsc pracy poprzez zwiększanie podaży pieniądza czyli jego dostępności w wyniku obniżania stopy procentowej, względnie stopy rezerw bankowych itp. instrumentów.

  • restrykcyjna - nakierowana ograniczanie wypływu pieniądza i stabilizowanie cen ( przeciwdziałanie inflacji ) min. poprzez wzrost stopy procentowej czy też stopy rezerw bankowych.

2.

a ) Skutki oddziaływania obu polityk ( pieniężnej i fiskalnej ) oraz tzw. "zarządzania popytem" (pobudzania wzrostu) analizuje się na modelu IS-LM. , który został sformułowany w pierwszej połowie XX w przez angielskiego ekonomistę Hiksa, który poprzez ten model chciał pogodzić podejście Keynsowskie i Neoklasyczne. Współcześnie wykorzystywany jest do analizy skutków polityki ekonomicznej a także prezentacji głównych stanowisk.
W modelu tym analizuje sie wzajemne oddziaływanie zjawisk zachodzących na dwóch rynkach

• Towarowym

• Pieniężnym.

Przyjmuje się tu, że

• stopa procentowa jaką ustalana jest na rynku pieniężnym ma wpływ na rynek towarowy tj. wielkość produkcji i PKB poprzez to, ze stopa ta wpływa na popyt konsumpcyjny oraz inwestycyjny.

• z drugiej jednak strony również produkcja i PKB wpływa na rynek pieniężny - na zapotrzebowanie na pieniądz, a w konsekwencji poziom stopy procentowej.

b) Krzywa IS opisuje zależność produkcji , a tym samym PKB od stopy procentowej przy zachowaniu równowagi na rynku dóbr i usług (zależność ujemna) -

W

Y przy założeniu Ceteris Paribus

K

R

E

S

IS - jest to funkcja produkcji, ale jako funkcja stopy procentowej .

Pasywna polityka fiskalna - powoduje zmniejszenie produkcji i przesunięcie krzywej w lewo - zmniejszenie

Aktywna - zwiększenie produkcji , krzywa w prawo.

c) krzywa LM - zależność stopy procentowej od wielkości produkcji i PKB przy zachowaniu równowagi na rynku pieniężnym ( zależność dodatnia).

WSTAWIĆ WYKRES.

Restrykcyjna polityka pieniężna - krzywa przesuwa się w lewo

Ekspansywna polityka pieniężna -krzywa przesuwa się w prawo

d) Skutki

- Aktywnej czyli ekspansywnej polityki pieniężnej.

Spowoduje wzrost produkcji (PKB ), a to spowoduje wzrost stopy procentowej. Następuje to poprzez wzrost wydatków budżetowych. Skuteczność tej polityki zależy od nachylenia tych krzywych. Właśnie ta polityka jest bardziej skuteczna, kiedy krzywa LM jest bardziej płaska, a IS bardziej stroma i oznacza to min. mniejszy jest efekt wypychania, a wzrost produkcji (PKB) duży.

Efekt wypierania ( może być na egzaminie ) polega na zastępowaniu wydatków prywatnych przez wydatki państwa. Wynika to z faktu, ze aktywna polityka zwieksza produkcje, a tym samym popyt na pieniądz i stopę procentową.

e )

Ekspansywna polityka pieniężna przesuwa krzywą LM w prawy i powoduje wzrost podaży pieniądza i obniżenie stopy procentowej, a to pobudza inwestycje i konsumpcje i zwiększa produkcje. Polityka jest bardziej skuteczna w pobudzaniu wzrostu, im bardziej stroma jest LM, a IS jest bardziej płaska.

WYKRES x 2 !

Efekt tłumienia - powoduje, ze polityka jest mniej skuteczna w pobudzaniu wzrostu. Następuje wzrost produkcji i z czasem zwiększa sie zapotrzebowanie a pieniądz, a więc i stopę procentową co po jakimś czasie zmniejsza efekty wzrostowe tej polityki.

Zgodnie z omawianym modelem skuteczność polityki makroekonomicznej w pobudzaniu wzrostu PKB jest największa, kiedy jednocześnie stosuje się ekspansywną politykę pieniężną i fiskalną.

f)

Odwrotne skutki wywołuje restrykcyjna polityka pieniężna tj. zmniejszenie produkcji (PKB) i wzrost stopy procentowej.

Natomiast restrykcyjna polityka fiskalna tj. ograniczenie wydatków, powoduje również zmniejszenie produkcji (PKB) i zmniejszenie stopy %.

g) Stanowisko Keynesistów i Monetarystów co do obu polityk.

Keynesisci - zakładają, ze skuteczność polityki fiskalnej w pobudzaniu wzrostu jest większa niż polityki pieniężnej - zakładają, ze krzywa LM jest bardziej płaska.

Drugie stanowisko - odwrotnie. Monetaryści - sądzą, ze bardziej skuteczna jest polityka pieniężna. Sądzą, ze nachylenie LM jest bardziej stroma, a IS płaska. jest to spowodowane dużą wrażliwością inwestycji na zmiany stopy procentowej.

3) Praktyka i doświadczenie stosowania obu polityk sprawiło, że współcześnie w praktyce krajów rozwiniętych - zachodnich, polityka makroekonomiczna może być nakierowana na dwie grupy celów:

• Na zapewnienie stabilnych warunków gospodarowania i działania mechanizmu rynkowego poprzez dążenie do zachowania równowagi w zakresie CEN, DOCHODÓW I WYDATKÓW BUDZETU PAŃSTWA oraz SALDA BILANSU PŁATNICZEGO.

• Na zapewnienie szybszego tempa wzrostu i większej liczby miejsc pracy.

Osiągnięcie każdego z tych celów wiąże się z potrzebą stosowania innej polityki makroekonomicznej - realizacja pierwszego celu czyli stabilizacji wymaga restrykcyjnej polityki pieniężnej i pasywnej polityki fiskalnej. Natomiast pobudzanie wzrostu czyli drugi cel wiąże się z potrzebą aktywnej polityki fiskalnej oraz ekspansywnej polityki pieniężnej. Tzn. ze jednoczesne osiąganie tych celów prowadzi do konfliktów i sprzeczności czyli jest niemożliwa. Zwolennicy nurtu neoliberalnego widzą potrzebę koncentrowania się polityki głównie na stabilizowaniu warunków i dążenia do równowagi ekonomicznej.

Zwolennicy nurtu Keynesowskiego wskazują na potrzebę pobudzania wzrostu i tworzenia nowych miejsc pracy nawet kosztem niewielkiego zachwiania równowagi.

Natomiast praktyce, w większości współczesnych krajów przyjmuje sie, że polityka monetarna (pieniężna) realizowana przez niezależny od rządu organ jakim jest bank centralny ma kompetencje głownie w zakresie stabilizowania gospodarki. Powinien realizować cel antyinflacyjny.

Natomiast kompetencje w zakresie pobudzania wzrostu przyznaje się polityce fiskalnej ( rząd).

Wskazuje się min. że polityka pieniężna charakteryzuje się tzw. asymetrycznością skutków tzn. ze jest bardziej skuteczna jako polityka restrykcyjna, a mniej skuteczna jako polityka ekspansywna. Ponadto charakteryzuje się dużym opóźnieniem w czasie oddziaływania stąd przyjmuje się, ze jest mniej skuteczna w pobudzaniu wzrostu. Z uwagi na to, że obie z tych polityk są realizowane przez niezależne podmioty bardzo ważna jest harmonizacja i koordynacja obu polityk żeby nie prowadziło to do wysyłania sprzecznych sygnałów. Oddziaływanie obu polityk jest kwestią wyboru politycznego czy ważniejszy jest

• po pierwsze wzrost gospodarczy i przyrost miejsc pracy przy pewnym wzroście cen, który temu towarzyszy

• czy odwrotnie, priorytetem jest dla nas hamowanie inflacji i godzenie się z faktem mniejszego wzrostu PKB i miejsc pracy przy bardziej stabilnych cenach.