M. GRZBIETU:

• POWIERZCHOWNE

• UKŁAD KOLCOWO-RAMIENNY

1. CZWOROBOCZNY - P: przyśrod cz kresy kark gór, guzowat potylicz zew, więz kark, wszyst wyrost kolczyst pierś K: G-koń bark obojczyka Ś-grzeb łopat i wyr bark D-grzeb łopat (G-unos bark/głow w tył; D-łopat do kręg; Ś-opust łopat/unos tł; G+D: obrót łopta=>odwiedz ram ponad poziom)

2. NAJSZERSZY GRZBIETU - P: tyl cz wargi zew grzeb biodr, powięź biod-lędź, Th7-L-grzeb krzyż pośrod K: dół pachowy - grzeb guzk mn k ram (przywodz, rot wew, prost; m kaszlu: g=wyd, d=wd)

3. RÓWNOLEGŁOBOCZNY - MNIEJSZY/WIĘKSZY P: dolny od więz kark, wyr kolcz C6-Th4 więz nadkol Th4 K: brzeg przyśrod łopat (łopat ku gór przyśrod, przycisk łopat do kp)

4. DŹWIGACZ ŁOPATKI - P: guz tyl wyr poprzecz C1-4 K: kąt gór łopat (łopat ku gór i przyśrod; ustal barki skłon bocz szyi/kręg w tył)

• UKŁAD KOLCOWO-ŻEBROWY

1. ZĘBATY TYLNY GÓRNY - P: wyr kolcz C6-Th2 K: pow zew żeb II-V (unos żeb=pomoc wdech)

2. ZĘBATY TYLNY DOLNY - P: powięź pierś-lędź Th11-L2 K: brzeg dol żeb IX-XII (opust żeb=pomoc wydech)

• GŁĘBOKIE

• DŁUGIE

UKŁAD KOLCOWO-POPRZECZNY

1. PŁATOWY GŁOWY (splenius capitis) - P: K:

2. PŁATOWY SZYI (splenius cervicis) - P: K:

3. PROSTOWNIK GRZBIETU (erector spinae) / KRZYŻOWO-GRZBIETOWY- (tułów w równowadze )

1. BIODROWO-ŻEBROWY (iliocostalis) - (jedostr=skłon bocz tł, obustr=zg tłów tył z najdł)

2. NAJDŁUŻSZY (longissimus) - (obustr=zg tułów tył z biod-żeb; cz.gło=zg tył, pochył w tę samą str)

3. KOLCOWY (spinalis) - P: K:

UKŁAD POPRZECZNO-KOLCOWY

1. PÓŁKOLCOWY (semispinalis) - (jednostr=obrót w str przeciw)

2. WIELODZIELNE (multifidus) - (jednostr=zg bocz, obrót w przeciw)

3. SKRĘCAJĄCE (rotatores) - (j.w)

• KRÓTKIE

1. MIĘDZYKOLCOWE (interspinales) - (prist kręg odc szyj i lędź)

2. MIĘDZYPOPRZECZNE (intertransversari) - (zg kręg bocz)

3. DŹWIGACZE ŻEBER (levatores costarum) - (nie unosi żeb! tylko pomaga przy: prost, pochyl boocz, obrac)

• PODPOTYLICZNE (pociąg gł ku tył; prost tyl+skoś dol=obrac w tę samą str; skoś gór=w przeciw)

1. SKOŚNY GÓRNY GŁOWY (obliquus capitis superior) - P: wyr poprzecz kręg szczyt K: poniż kres kark dol k potyl ()

2. SKOŚNY DOLNY GLOWY (o.c. inferior) - P: wyr kolcz kręg obrot K: wyr poprzecz kręg szczyt

3. PROSTY TYLNY WIĘKSZY GŁ (rectus capitis posteriori major) - P: wyr kolcz kręg obrot K: poniżej kresy kark dol

4. PROSTY TYLNY MNIEJSZY GŁ (r.c.p. minor) - P: guzk tyl kręg szczyt K: kres kark dol

5. PROSTY BOCZNY GŁ (r.c. lateralis) - P: wyr poprzecz k szczyt K: wyr szyj k potyl (zg gł bocznie)

M. OBRĘCZY BARKOWEJ:

1. NARAMIENNY - P: Kon bark obojcz, wyr bark łopat, dol brzeg grzeb łop K: guzowat naram k ram (P-przywodz,rot wew,zg Ś-odw T-przywodz,rot zew, prost)

2. NADGRZEBIENIOWY - P: dół nadgrzeb K: gór pow guzk wk k ram+toreb st (odwodz, zg, słabo zew)

3. PODGRZEBIENIOWY - P: dól podgrzeb K: środ cz guz wk k ram+toreb st (j.w, rot zew)

4. OBŁY MNIEJSZY - P: brzeg bocz łop K: dol cz guzk wk k ram+t st (rot zew i napin)

5. OBŁY WIĘKSZY - P: dolny kt łop K: grzeb guzk mn (przywodz, prost rot wew; przebieg jak lat.dors.=współdział)

6. PODŁOPATKOWY - P: pow żebr łop -> ścięg po wyr krucz K: guzk mn k ram (rot wew, przywodz)

M. RAMIENIA:

• GRUPA PRZEDNIA

1. KRUCZORAMIENNY - P: wyr krucz łopat K: ½ k ram na przed, przyśrod pow (zg, przywodz, rot wew/zew zależ od poł)

2. RAMIENNY - pod bic. P: szer p.pocz: przed pow dyst cz ram do toreb st K: guzowat k łok (silny zg )

3. DWUGŁOWY RAMIENIA - P: GŁ.D-guzk nadpanew łop->przebija t.st układ w brud międzyguzk; GŁ.K-wyr krucz łop K: guzowat k prom+rozcięg (G.D-zg, odw, rot zew; G.K-zg, przywodz, rot wew; zg+ODWRAC przedram)

• GRUPA TYLNA

1. TRÓJGŁOWY RAMIENIA - P: G.D-guzek podpanew łop G.B-tyl pow k ram powyż bruzd nerw prom G.P-tyl pow k ram K: tyl pow wyr łok k łok (najsil prost, przywodz)

2. ŁOKCIOWY - P: nadkłyk bocz k ram, więz pobocz prom K: pow tyl gór odc trzon k łok („prost” z tri cep., przycisk k prom do k łokć, nap t.st)

M. PRZEDRAMIENIA:

• GRUPA PRZEDNIA

• WARTWA POWIERZCHOWNA

I POKŁAD

1. NAWROTNY OBŁY - P: GŁ.RAM-nadkłyk przyśrod k ram GŁ.ŁOK-wyr dziobiast k łok K: środ cz k prom (nawrac, zg łok)

2. ZGINACZ PROMIIENIOWY NADGARSTKA - P: nadkłyk przyśrod k.ram K: II-III k śródręcz (zg dłoń, nawrac, słabo zg łok)

3. ZGINACZ ŁOKCIOWY NADGARSTKA - P: GŁ.RAM-nadkłyk przyśrod; GŁ.ŁOK-pow tyl wyr łok i k łok K: k grochowat= trzeszczka m.zg.łok->pdst V k śródręcz (zg, przywodz rk)

4. DŁONIOWY DŁUGI - P: nadkłyk przyśrod K: ścięg -> rozcięg dłoń (słabo zg i nawrac; rozcięg=zg st ręk i st śródręcz-palicz)

II POKŁAD

1. ZGINACZ POWIERZCHOWNY PALCÓW - P: GŁ.RAM-ŁOK-nadkłyk przyśrodk k ram i wyr dziob k łok; GŁ.PROM-przed pow k prom K: 4 brzuść->4ścięg->rozdwaj na wys palicz bliższ->brzeg środ palicz (zg dłoń rk, zg pl, przywodz pl środ słabo zg łok)

• WARSTWA GŁĘBOKA

I POKŁAD

1. ZGINACZ GŁĘBOKI PALCÓW - P: trzon k łok i błona K: 4 ścięg -> przez szczel ścieg z.p.p ->pdst dalsz palicz II-V (zg wszyst staw II-V, zg przywodz nadg, zbliż pl)

2. ZGINACZ DŁUGI KCIUKA - P: przed pow k prom i błona K: pdst dalsz palicz kc (zg kciuk i rk, słabo odwodz rk)

II POKŁAD

1. NAWROTNY CZWOROBOCZNY - P+K: skośnie w dol odc miedzy przed pow k łok i prom w dol (nawrac, docisk nasad k)

• GRUPA BOCZNA

I POKŁAD

1. RAMIENNO-PROMIENIOWY - P: brzeg bocz trzonu k ram w 1/2 K: powyż wyr rylc k prom (silny zg łok, nawrac/odwrac)

2. PROSTOWNIK PROMIENIOWY DŁ NADGARST - P: nadkłyk bocz, brzeg bocz k ram, K: pomierzch grzbiet II k śródręcz (zg st łok, słabo nawrac, silnie prost i odwodz rk)

3. PROSTOWNIK PROMIENIOWY KRT NADGARST - P: nadkłyk bocz k ram K: pow grzbiet III k śródręcz (silnie prost, słabo odw)

II POKŁAD

1. NAWRACACZ - P: grzebień m odw, nadkł bocz k ram, więz pierścieniowat i pobocz prom st łok K: poniż guzowat k prom, bocz i tyl pow (odwraca w każdym poł)

PRZEDRAMIĘ STRONA TYLNA (7):

• W. POWIERZCHOWNA (3)

1. PROSTOWNIK PALCÓW - P: nadkłyk boczny k.ram, więz pobocz+pierścień+ 3-4 brzuśce K: prox palicz II-V = rozcięgno grzbiet pdst dalszych paliczków (najsilniejszy prost ręki; prostuje palce w stawach śródręcz-palicz i odwodzi)

2. PROSTOWNIK PALCA MAŁEGO - P: jak wyż K: przed V rozdwaja się i w rozcięg grzbiet

3. PROSTOWNIK ŁOKCIOWY NADG - P: jak 1. + pow tyl k.łokć K: pdst V k.śródręcz (silny prost ręki, najsilniejszy jej odwodziciel)

• W. GŁĘBOKA (4)

1. ODWODZICIEL DŁUGI KCIKUA - P: pow. tyl k.łokć, prom, błona K: pdst I k.śródręcz+czworobocz wk. (odw+odp kciuk; odw i ZGIN ręke = przechodzi na str dłoń)

2. PROSTOWNIK KRÓTKI KCIUKA - P: pow. tyl k.prom+błona K: pdst. bliższy palicz kciuka (odwodzi kc i rk; prost kc w śródręcz-palicz)

3. PROSTOWNIK DŁUGI KCIKA - P: pow. tyl k.łokć+błona K: pdst dal palicz (prost kc we wszyst staw+odw; słaby prost rk)

4. PROSTOWNIK WSKAZICIELA - P: pow. tyl k.łokć dolny odc+błona K: łaczy z ścięg prost pal i w rozcięg grzbiet (prost wskaz+prost i odw rk)

KRÓTKIE M. RĘKI:

• M. KŁĘBU KCIUKA (4)

1. ODWODZ KRT KCIUKA - P: guzek k.łódecz, trocz.zgin, ścięg odwodz.dł kc (często) K: pdst bliższ palicz kc (odw+przeciw; zg śródręcz-palicz)

2. ZG KRT KCIUKA - P: 2GŁ! II k.śródręcz+trocz zg K: bliższ palicz kc (odwo / przywo+przeciw kc; zg śródręcz-palicz)

3. PRZECIWSTAW KCIUKA - P: k.czworobocz wk+trocz zg K: I k.śródręcz 1 STAW TYLKO! (przeciw+przywodz)

4. PRZYWODZ KCIUKA - P: 2GŁ! SKOŚ-k.głów POPRZECZ-III k.śródręcz K: bliższ palicz kc (przywodz+przeciw; zg śr-pal)

• M. KŁĘBU P. MAŁEGO (4)

1. DŁOŃ KRT (MARSZCZYCIEL) - P: rozcieg dłoń+trocz zg K: skóra r brzeg łok (marszcz brzeg łok dł)

2. ODWODZ P MAŁEGO - P: k.groch+trocz zg K: palicz bliż p V str bocz (odwodz p V+zg w śród-palicz)

3. ZG KRT P MAŁEGO - P: k.haczyk+trocz zg K: palicz bliż p V (zgina śród-palicz)

4. PRZECIWSTAW P MAŁEGO - P: k.haczyk+trocz zg K: V k.śródręcz (NIE PRZECIW!; nieznacznie wypr Vk. śród zpłaszcz kci. śród)

• M. ŚRÓDRĘCZ (11)

1. GLISTOWATE (lumbricales) 4 - P: ścięg zg głęb pl K: rozcieg grzb okol pal bliż II-V (zg śród-pal+prost w międzypal)

2. MIĘDZYKOST 3 - P+K: przest międzykost śród -> bocznie od trzon k.śród (GRZBIET(4)-odwodz śród-pal od p III DŁOŃ(3)-przywodz)

M. KLAT. PIERSIOWEJ (4+4+1) analogiczne i przeciwdziałające powierzch m. grzbietu)

• POWIERZCH

1. PIERŚ W - P: OBOJ-domost cz oboj MOST-przed pow+chrząst żeb BRZUSZ-blaszk przed pochew m.prost K: grzeb guz wk (wszyst=przywodz, zg, rot wew; akt oboj=przywodz+ustal głow k.ram, akt.brz=obniż, przeciwdz ustal ram; most=tylko przyw; gł m pomoc oddech=wdech przy podnieś ustal ram)

2. PIERŚ M - P: zew pow II-Vc K: wyr krucz (bokserski=>pas bark: obniż, wys do przod, pociąg przyśrod; pomoc oddech)

3. PODOBOJ - P: kost-chrzęst granica I c K: koniec bark oboj (stabiliz oboj)

4. ZĘB PRZED ­- bocz pow k.pierś P: 10 zębów I-IXc. K: do tył, pod łop, brzeg Przygrod (dolna cz=>obrac łop przez k.dol do przod=ramię ponad poziom; cz. gór bark do przodu; obie-przycisk łop do k.p; pomoc oddech)

• GŁĘBOKIE

1. MIĘDZYŻEBR. ZEW ­- ręka do kieszeni=skoś w dół; błony międzyżebr zew (wznoszą ż=WDECH)

2. MIĘDZYŻEBR. WEW - dokręgosłup=skoś w gór; błony między wew (WYDECH)

1+2 : skrzyż włókien=silne napięć pow=>przeciw zmianom ciś; przekrój zew 2x wew => pokonanie bezwład k.pierś

1. PODŻEBR - skoś w górę z omin 1-2c!, dłuższe=silniejsze, (współdz z międzyżebr wew)

2. POPRZECZ K.PIERŚ P: tyl pow wyr miecz i trzon K: chrząst II-VIc. (zapad mostka=>pomoc przy max wydech)

• PRZEPONA (diaphragma) odziel k.pierś od jam.brzuch: środ ścięg (3 list koniczyn, wgłęb, spocz serce)->brzeg mięs (uwypuk w kier k.pierś); LĘDŹ- Th2-9, ŻEBR- (najszersz) II-VII pow wew, MOST- wew pow wyr miecz (gł m.ODDECH, skurcz=w dół, wydech=bierny powrót) 1. OTW ŻYŁ GŁ (foramen venea cavae)- żył gł dolna+gałąz brzusz nerw przepon 2. ROZWÓR PRZEŁYK (hiatus esophageus)- przeł+pień nerw błęd 3. ROZW AORT (h. aorticus)- aort+przewód pierś … nacz+nerw=szereg szczelin

M. BRZUCHA (przeciwstawiają się m. grzbietu)

• BOCZNE I PRZEDNIE

1. SKOŚ ZEW - P: zew pow V-XIIc K: warga zew grzeb biodr+przech więz pachw; rozcięg przed blaszk pochew, kresa biała (Linea alba)->skrzyż rozcięg (obu: zg kręg w przód, obniż żeb-wydech; ustal k.p-dźwig mied; skrętosk w przeciw)

2. SKOŚ WEW (obliquusinternus abdominis) - P: tyl blaszk powięź Th-L, kresa pośred grzeb biodr, bocz pow więz pachw K: brzeg dol IV ost c.+kres biał; g2/3-pochew przód+tył, d1/3 przed (obu: jak wyż; skrętosk w tę samą => ZEW+WEW=TAŚMA)

3. POPRZECZ - P: wew pow VII-XII chrząst żeb, powieź Th-L, warga wew grzeb biodr, więz pachw K: rozcięg na kres.b->g2/3-pochew tył, d1/3 przed (ochron trzew+tłocz brzucha+pomoc wydecz-zwęż k.p)

4. PROST B (rectus) - P: V-VIIc chrzęst cz+wyr miecz+więz żeb-miecz K: gór gałąź k.łon+przed pow spoj łon; 3-4 smugi ścięg->możliwy skurcz poszczeg cz.m=>zrost smug z blasz przed pochew (zg tłów; ustal tł-unos mied, pomoc wydech; wzmacnia tłocz brzuch)

5. STOŻKOWATY (pyramidalis) - P: k.łon+spoj łon K: kres.b; mały, trójkątny (napiana k.biał)

• TYLNE

1. CZWOROBOCZ LĘDŹ (quadratus lumborum)- w przed - P: wyr żeb II-V kręg L K: dolny brzeg XIIc w tyl - P: warg wew grzeb biodr K: wyr żeb kręg L+XIIc (obu: obniż XIIc; jedno: skłon bocz)

M. ŻWACZOWE

1. SKRONIOWY (temporalis) - P: wachlarzowato na kres skroń dol, dole skroń, łk jarzm K: wyr dziob żuchwy (podnos żuch, zacisk zęb; tylne włók (poziom przebieg) cof wysun żuch) duży przekr fizjo, nasil m.żwacz, wachlarz

2. ŻWACZ (masseter) - II warst POW P: łk.jarzm+dol brzeg k jarzm K: bocz cz. gałęź o kt żuchw GŁĘB P: łk jarzm K: staw skron-żuch (unos żuchw, obrac na zew)

3. SKRZYDŁOWY PRZYŚROD (ptery media lis) - P: dół skrzyd k.klin K: Przygrod pow kt żuchwy leży wew w stos do gałąź żu (unos żuch; jedno-brac na zew)

4. SKRZYD BOCZ (pterygoideus l.) - na zew od poprzed 2G! P: GÓR-pow podskron skrzyd wk k klin; DOL-pow podskron blaszk bocz wyr skrzyd K: wyr kłykć żuch+toreb staw i krążek staw skron-żuchw (obu: wys żuchw; jedno: skręc do wew => naprzemienna praca ruchy żucia)

M. SZYI

• POWIERZCH

1. SZEROKI SZYI (platysma) - P: tk podskór na wys II-IIIc K: powieź przyusznicza i twarzowa+ włókna warg dol (kąty ust w dół i bocznie)

2. MOST-OBOJ-SUT (sternocleidomastoideus) - P: G.PRZYŚROD-pow przed rękojeść most, G.BOCZ-koniec most oboj K: wyr sut k skroń + kresa kark gór (jedno+ustal k.p: zg boczne, obrót w str przeciw unosząc twarz; obu: zg bądź prost szyję zależnie od PW; pomoc wdech=unos mostka) GŁ MIĘŚ SZYI = B. MOCNY

• ŚRODKOWE cienkie, jeden z przyczep na k gnykowej (związ z zawiesz w masie m. k gnyk)

1. NADGNYK - rylcowo-, żuchwowo-, bródkowonadgnyk, dwubrzuśćc; (ustal k.gnyk=opus żuchw; ustal. żuchw=unos k.gnylk-łyk)

2. PODGNYK - most-g, łopat-g, most-tarczowy, tarcz-gnyk (do obręcz bark) (ustal k.gnyk)

• GŁĘBOKIE

1. POCHYŁE przed, środ, tyl, najmniej (jedno: skłon bocz; obu: zg kręg szyj do przodu; ustal kręg+pochyl do tył szyja=>pomoc wdech bo połacz z kręg)

2. PRZEDKRĘG prosty przed gł, dług gł, dług szyi (przed i dł gł-zg głow do przod i bocz, dł szyi-kręgo jak wcześniej+jedno: obraz kręg w str po której leży)

M. OBRĘCZY KOŃCZYNY DOLNEJ :

• GRUPA PRZEDNIA

1. BIDROWO-LĘDŹWIOWY (iliopsoas) - (zg+przywodz+rot ZEW st biodr, unoszenie Tuło, jenostr -> zg bocz odc L) biegnie pod więz pachw, dzieli się na:

• LĘDŹWIOWY WIĘKSZY (psoas major) - P: pow bocz trznów Th12-L4 + wyr żebr L1-4 K: krętarz MN. k.ud

• LĘDŹWIOWY MNIEJSZY (psoas minor) - P: trzony Th12-L1 K: powięź biodr, łuk biod-łon, wynosłość biod-łon

• BIODROWY (iliacus) - P: wypełnia dół biod K: kręt mniejszy (jak lędź wk)

• GRUPA TYLNA

1. POŚLADKOWY WIELKI - P: powięź pierś-lędź, kresa poślad tyl, bocz brzek k krzyż+guz, więz krzyż-guz K: guzow. poślad k ud + pasmo biod-piszcz powięzi szer! (najsil prost st biod, rot zew, odw/przywodz zależnie od przyczepu, prost kolano - powięź, pionowa postawa)

2. POŚLADKOWY ŚREDNI - P: talerz k biod, między kres pośl przed i tyl K: boczna pow kręt WK (odwodz, udo zg+rot WEW / prost+rot ZEW zależnie od przebiegu włók)

3. POŚLADKOWY MAŁY - P: między kres pośl przed i tyl K: przednia pow kręt WK (wspólna z glut med.)

4. NAPRĘŻACZ POWIĘZI SZER. (tensor faciae latae) - P: kolec biod przed gór, powięź poślad K: Kłyk bocz piszczel (zg, odw, rot ZEW udo; kolano zg/ustal poprzez powięź szer)

5. GRUSZKOWATY (piriformis) - P: miednicz pow k krzyż -> przez otw kulsz wk K: kręt wk przyśrod (rot ZEW, słabo odw i prost)

• GRUPA WEWNĄTRZMIEDNICZNA

1. ZASŁANIACZ WEW. (obturatorius internus) - P: wew pow błony zasłon, oraz na k otacz otw załoniony -> otw kulsz MN K: dól kręt k ud

2. ZASŁANIACZ ZEW. (obturatorius externus) - P: ZEW pow błony K: reszta j.w (OBA! udo rot ZEW, pomagają przy prost i przywodz)

3. BLIŻNIACZY GÓR i DOL (gamelli superior et interior) - P: G-kolc kulsz D-guz kulsz K: dół kręt (OBA! udo rot ZEW, przy prost i przywodz)

4. CZWOROBOCZNY UDA (quadratus femoris) - P: guz kuksz K: grzeb międzykręt (udo rot ZEW, przy prost i przywodz)

M. UDA:

• GRUPA PRZEDNIA

1. KRAWIECKI (sartorius) - najdłuższy u człow! P: kolec biod przed gór -> skośnie w dół, wokółnadkł Przygrod k ud K: guz piszcz Przygrod (zg biod+kolan, udo odw+słabo rot ZEW; zg kol=obrac podudzie WEW)

2. CZWOROGŁOWY (quadriceps femoris) - 4 niezależne głowy! wspólny przycz koń! (wszyst gł: najsil prost kol=>stabil kol przy staniu) K: wspólne ścięg koń-> brzegi rzepki, przechodzi w więz rzepki i kończ na guz k piszczel

• PROSTY UDA (rectus f.) - P: kol biod przed dol, toreb st biod (gł przed=dwustaw, najsil zg st biod, odw, lekko rot ZEW)

• OBSZERNY BOCZNY (vastus lateralis) - P: bocz pow kręt wk, warg bocz kresy chropawej, kres międzykręt

• OBSZERNY PRZYŚROD. (v. medialis) - P: warg Przygrod kres chrop

• OBSZERNY POŚREDNI (v. intermedium) - pod głow przed P: przed pow trzon k ud

1. STAWOWY KOLANA (articularis genus) - pod czworog uda P: przed pow dol cz trzon k ud K: torebka st kolan (napin toreb)

• GRUPA PRZYŚRODKOWA

1. GRZEBIENIOWY (pectineus) - P: grzeb k łon, guzek łon wk, więz łon gór K: kres grzebień k ud (przywodz, zg, lekko rot ZEW)

2. SMUKŁY (gracilis) - dwustaw! P: gałęź dol k łon, gałęź k kulsz -> owija wokół bloczka utworz przez nadkłyk przyśrod k ud K: przyśrod na guzowat k piszcz (udo: przywodz, lekko prost, rot ZEW; podud: zg, obrac do WEW)

3. PRZYWODZICIEL DŁ. (adductor longus) - P: poniżej guz k łon K: warga pośród kres chrop (silnie przywodz, zg, rot ZEW)

4. PRZYWODZICIEL KRÓT. (add. brevis) - P: przed pow gał dol k łon K: powyżej przywodz dł (j.w)

5. PRZYWODZICIEL WLK. (add. magnus) - P: przed pow gał dol k łon, gał k kulsz, bocz pow guz kulsz K: włókna rozbieżnie od dol odc wargi przyśrod krsy chrop do nadkłyk; ścięgno pzywodz - dolne, najbardziej stromo bieg włókna (najsil przywodz, silny prost, rot ZEW-włók gór, WEW-włók nadkłyk przyśrod)

• GRUPA TYLNA

1. PÓŁŚCIĘGNISTY (semitendinosus) - P: tylna pow guz kulsz K: na k piszczel przyśrod, poniżej guzowat piszczel KURZA STOPKA POW!! (st kol: zg, skręc podud WEW; biod: prost, słaby przywodz)

2. POŁBŁONIASTY (semimembranosus) - szer płask ścięg pocz (nazwa) P: guz kulsz K: ścięg końc trzy odnogi! -> 1) do kłyk przyśrod piszcz, 2) tworzy więz podkolan skośne 3) tw powięź goleni => razem KURZA STOPKA GŁĘB (j.w tylko silniej)

3. DWUGŁOWY UDA (biceps femoris) - oddziel przyczep pocz P: GŁ.DŁ-tylna pow guza kulsz; GŁ.KRT-górna cz wargi bocz kresy chrop K: wspólne silne ścięg na gł strzałki (wyczuwalne) (DŁ: prost udo, przywodz słabo; obie: podud zg, obrac ZEW)

! ! ! KURZA STOPKA POWIERCH (pes anserinus superficialis) - krawiecki, smukły, półścięgnisty (płytka ścięgnista) ! ! !

M. GOLENI

• GRUPA PRZENIA

1. PISZCZELOWY PRZEDNI (tibialis anterior) - P: kłyk bocz k piszcz, błon międzykost, powięź goleni -> dł ścięg K: pow podeszw k klinowatej przyśrod + pdst I k śródstop (najsil prost=zg pow stopy, odwraca stopę, PRZECIWDZIAŁA PŁASKOSTO => wysklep)

2. PROSTOWNIK DŁ. PALCÓW (extensor digitorum longus) - P: Kłyk bocz piszczel, brzeg przed i GL strzał, błona międzyk K: 4 scięg -> rozcięg grzbiet pal II-IV (prost, nawrac, odwodz)

3. STRZAŁKOWY TRZECI (peroneus tertius) - odszczep cz prost dł pal K: pow grzbiet V (czasem też IV) k śródstop (j.w)

4. PROSTOWNIK DŁ. PALUCHA (ex. hallucis lon.) - pod powyższymi P: środ cz k strzał+błona K: grzbietowa pow pdst dalsz palicz palucha (silnie prost pal+stop, nawrac/odwraca stop zależnie od położ ścięg)

• GRUPA BOCZNA

1. STRZAŁKOWY DŁ. (peroneus longus) - P: Kłyk bocz piszczel, gł+pow bocz w odc gór strzał, powięź gol -> dł ścięg owija się wokół kostki bocz, pod blocz strzał k pięt -> str podeszw K: ukł w bruźdź k sześciennej i kończ obok przyczep m piszczel przed: STRZEMIĘ SCIĘGNISTE STOPY => wysklep (najsil pronat - unosi brzeg bocz, odw, zg podeszw)

2. STRZAŁKOWY KRÓT. (p. brevis) - P: pow bocz strzał w ½ dł K: owija się wokół kostki bocz i na guzowat V k środstop (zg, nawrac, odw)

• GRUPA TYLNA

POWIERZCHOWNA

1. TRÓJGŁOWY ŁYDKI (triceps surae) - silny rozw = zg > prost (najsil zg stopy (ruchy lokomoc odryw stopę od pdłż), odwraca, przywodz, zg kolan=brzuch+podeszw)

• BRZUCHATY ŁYDKI (gastrocnemius) - GŁ bocz i przyśrod P: tyl pow k ud powyżej kłykci -> wspól brzusiec K: ścię pięt/Ach guz pięt (j.w + skręt podu zależ od gł)

• PŁASZCZKOWATY (soleus) - P: dł linia p.pocz: tylna pow gł strzał i gór cz trzonu, kresa m płaszczk piszcz, tylna pow piszcz K: brzusiec w ścięg pięt

1. PODESZWOWY (plantaris) - P: k ud pow Kłyk bocz -> między m brzuch, a płaszczk K: guz pięt (jako ścięg. Ach lub osobno)

GŁĘBOKA

1. PODKOLANOWY (popliteus) - P: nadkłyk bocz k ud, tyl pow toreb st kol K: k pisz powyż kresy m.pł (zg kol, obrac podud do wew, nap toreb)

2. ZGINACZ DŁ. PALCÓW (flex. dig. longus) - P: k piszcz poniż krasy m.pł -> wokół kostki przyśrod K: 4 odnogi do palicz dyst II-IV (zg stop+pal, odwraca, przywodz, wysklep)

3. PISZCZELOWY TYLNY (tibialis posteriori) - P: gór cz tyl pow k piszcz i strzał, blona -> ścięgno przez rowek kostki przyśrod K: wszyst k stępu prócz skok oraz na II-IV śródstopi (odwrac, przywodz, słaby zg, wzmacnia poprzecz wysklep)

4. ZGINACZ DŁ. PALUCHA (flex. hallucis longus) - P: środ cz tyl pow k strzał i błony -> ścięg w rowku k przyśrod K: pdst dalsz palicz paluch (zg, odwrac, przywodz; zg paluch)

M. STOPY KRÓTKIE

• GRZBIETU

1. PROSTOWNIK KROTKI PALCÓW (extensor digitorum brevis) - P: gór i bocz pow k pięt -> brzusiec na GŁ bocz i przyśrod K: GŁ: bocz-palicz bliższ paluch; przyśrod-3 ścięg do rozcięg pal II-V (prost+rozstaw palce)

2. PROSTOWNIK KROTKI PALUCHA (extensor hallucis brevis) j.w

• PODESZWY

WYNIOSŁOŚCI PRZYŚRODKOWEJ

1. ODWODZICIEL PALUCHA (obductor hallucis) - P: przyśrod str guza pięt, guzowat k łódkowatej, k klinowata przyśrod K: pdst bliższego palicz palucha (zg+odw pal; wzmóc przyśrod wysklep)

2. ZGINACZ KRT PALUCHA (flexor hallucis brevis) - P: podeszw pow k klinowatych I k łódkowatej K: pdst bliższ palicz (zg, wzmóc wysklep)

3. PRZYWODZICIEL PALUCHA (adductor hallucis) - P: GŁ.POPTRZECZ-torebki st śródstopi-palicz GŁ.SKOŚ-pdst k śródstopi, k klinowata boczna i sześcienna K: pdst bliższ palicz (przywodz+zg, POPRZECZ-zwęża SKOŚ-skraca stopę)

WYNIOSŁOŚCI BOCZNEJ

1. ODWODZICIEL P. MAŁEGO (obductor digiti minimi) - P: dolna i bocz pow k pięt K: guzowat V k śródstop+palicz bliższ p.m (zg+słabo odw, wysklep podłuż)

2. ZGINACZ KRT P. MAŁEGO (flexor d.m. brevis) - P: pdst V k śródstop+więz podeszw K: bliższ palicz p.m (zg V p, wzmac wysklep podłuż)

WYNIOSŁOŚCI POŚREDNIEJ

1. ZGINACZ KRT PALCÓW (flexor digitorum brevis) - P: doln pow guz pięt i rozcięg podeszw -> 4 brzuś; ścięg przeszyte przez f.d.l K: środ palicz II-V (zg II-V, wzmóc wysklep)

2. CZWOROBOCZNY PODESZWY (quadratus plantae) - P: dol i przyśrod pow k pięt K: ścięg zginacz dł pal (przeciw płaskostop)

3. GLISTOWATE (lumbricales) - 4 wrzecionowate P: między ścięg zg dł pal K: palicz bliższ II-V (zg + przywodz do palucha)

4. MIĘDZYKOSTNE (interossei) - 2 WARSTWY P: 3 PODESZW-przyśrod str III-V k śródstop; 4 GRZBIET-dwiema gł na wszyst k śródstop K: wspólne ścięg na palicz bliższ II-V (PODESZW-przywodz, GRZBIET-odwodz pal od osi przech przez p II)