Wstęp do językoznawstwa  XI 11

Pobierz cały dokument
Wstęp do językoznawstwa  XI 11.docx
Rozmiar 28,5 KB

wyraz – połączenie określonego znaczenia z określonym zespołem głosek, zdolne do samodzielnego użycia gramatycznego; wg definicji Leonarda Bloomfielda minimalna forma swobodna

Podział wyrazów ze względu na funkcję semantyczną:

  • nazywające

  • wskazujące

  • szeregujące

Podział wyrazów ze względu na zjawisko, które wyrażają:

  • nazywające

  • określające

  • informujące

  • relacyjne

sem (cecha semantyczna) – najmniejsza jednostka znaczenia

semem – wiązka cech semantycznych w oderwaniu od reprezentacji językowej

analiza semiczna – analiza biorąca pod uwagę semy, z których składa się dany wyraz

np.

+żywotność

+ osobowość

+ żeńskość

+ dorosłość

…

KOBIETA

składnia (syntaksa) – dział gramatyki zajmujący się badaniem i opisem sposobów łączenia wyrazów w sensowne i poprawne związki

zdanie – jednostka autonomiczna składniowo; realizacja pewnych wymagań, które nakłada czynnik zdaniotwórczy; musi zawierać orzeczenie

równoważnik zdania - zbiór wyrazów równoważny zdaniu, gdzie nie ma orzeczenia (czasownika w formie osobowej)

Relacje pomiędzy elementami zdania:

  • relacje współrzędne

  • relacje nadrzędno-podrzędne

  • związek przynależności – relacja między powiązanymi elementami zdania, w której podrzędnik jest członem nieodmiennym

  • związek zgody (kongruencja) – relacja między powiązanymi elementami zdania wymagająca, aby jeden miał taką samą formę jak drugi

  • związek rządu (rekcja) – relacja między powiązanymi elementami zdania, w której jeden musi mieć pewną z góry ustaloną formę, niezależnie od formy drugiego

Elementy zdania:

  • orzeczenie - część zdania wyrażona czasownikiem w formie osobowej, informująca o czynności wykonywanej przez podmiot

  • słowne

  • imienne (łącznik + orzecznik)

  • podmiot - część zdania, która w zdaniu w stronie czynnej oznacza wykonawcę czynności wyrażonej orzeczeniem

  • gramatyczny

  • domyślny

  • logiczny

  • szeregowy

  • towarzyszący

  • zbiorowy

  • dopełnienie – oznaczenie przedmiotu wykonywanej czynności

  • bliższe

  • dalsze

  • okolicznik – określenie jakościowe czasownika, przymiotnika lub przysłówka

  • miejsca

  • czasu

  • warunku

  • sposobu

  • przyczyny

  • celu

  • skutku

  • przydawka – określenie rzeczownika

tekst – ciąg powiązanych ze sobą zdań

Rodzaje spójności tekstu:

  • koherencja – spójność semantyczna; semantyczne powiązanie zdań między sobą

  • kohezja – spójność strukturalna; formalne powiązanie składników wypowiedzi

kategoria gramatyczna – zespół cech, pewnych funkcji gramatycznych, które się wzajemnie wykluczają, przysługują pewnym częściom mowy i wyrażane są za pomocą określonych wykładników morfologicznych

  • klasyfikacyjne (selektywne) – kategorie przypisana na stałe, ze względu na które można klasyfikować całe leksemy

  • modulujące (fleksyjne) – kategorie, ze względy na które leksemy danej części mowy odmieniają się

Kategorie gramatyczne nominalne (odnoszące się do rzeczownika):

  • przypadek (casus)

w językach indoeuropejskich:

  • nominativus (mianownik)

  • genetivus (dopełniacz)

  • dativus (celownik)

  • accusativus (biernik)

  • ablativus (ablatyw)

  • instrumentalis (narzędnik)

  • locativus (miejscownik)

  • vocativus (wołacz)

*casus preapositionalis - zróżnicowanie form przypadka ogranicza się do zaimków

*system dwuprzypadkowy: casus rectus – przypadek niezależny (funkcję podmiotu w zadaniu), casus obliquus - przypadek zależny (funkcja określnika w zdaniu)

  • liczba (numerus)

  • singularis (liczba pojedyncza)

  • pluralis (liczba mnoga)

  • dualis (liczba podwójna)

*singulare tantum – rzeczownik występujący jedynie w liczbie pojedynczej

*pluralia tantum - rzeczownik posiadający jedynie liczbę mnogą

*pluralis majestaticus – użycie liczby mnogiej zamiast liczby pojedynczej mające na celu podkreślenie godności, stosowane przez władców w odniesieniu do siebie lub przez innych w odniesieniu do władców

Pobierz cały dokument
Wstęp do językoznawstwa  XI 11.docx

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Wstęp do językoznawstwa 4 XI 11
Wstęp do literaturoznawstwa 4 XI 11
Wstęp do literaturoznawstwa XI 11
WSTĘP DO JEZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD, XI, 4 05 11
Wstęp do językoznawstwa  X 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD IV, 9 03 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA, WYKŁAD I, 02 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD, XII, 05 11
WSTĘP DO JEZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD IV, 03 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD VI,0 03 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD II,# 02 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD IX, 04 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD III, 2 03 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD XIV, 1 06 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD VIII, 6 04 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD VI,# 03 11
WSTĘP DO JĘZYKOZNAWSTWA OGÓLNEGO, WYKŁAD XIII, 05 11
jez, Wstęp do językoznawstwa
Wstęp do językoznawstwa, filopolo, Językoznawstwo(1)

więcej podobnych podstron

Kontakt | Polityka prywatności