Gdzie i dlaczego magazynujemy ropę naftowa i produkty jej przerobu?

Magazynowanie ropy naftowej i jej produktów:

1.Kopalnia ropy naftowej - ropa magazynowana w zbiornikach magazynowanych zwykle o małej pojemności, od kilkudziesięciu do kilku tysięcy m³, w przypadku wydajnych złóż pojemność zbiorników może wynosić kilkanaście do kilkudziesięciu tysięcy m³. Zbiorniki na ropę w zależności od przeznaczenia można podzielić na grupy:

• Zbiorniki roboczo – technologiczne,

• Zbiorniki magazynowe.

W zbiornikach roboczo - technologicznych gromadzona jest ropa naftowa bezpośrednio po jej wydobyciu z odwiertu i wstępnej separacji.

Ropa ze zbiorników roboczych przetłaczana jest i rurociągami w celu poddania jej procesom stabilizacji Stabilizacja ropy polega na jej odgazowaniu, po czym przetłacza się ją do zbiorników magazynowych.

Zbiorniki magazynowe służą do gromadzenia takiej ilości ropy, której wywóz jest ekonomicznie opłacalny. Wielkość bazy magazynowej zbiorników dostosowana jest do poziomu produkcji na danej kopalni i może ona mieć pojemność od kilku m³ do kilkuset m³.

Przykładem takiego magazynowania ropy jest baza na Kopali Ropy Naftowej i Gazu Ziemnego ,,Dębno”.

2. System transportu dalekosiężnego ropy naftowej - Zbiorniki magazynowe posiadają pojemności, od kilkunastu tysięcy do ponad 100.000 m³. Największe produkowane obecnie w Polsce naziemne zbiorniki magazynowe ropy naftowej posiadają pojemność 125.000 m³. Ich zadaniem jest zapewnienie równomierności przepływu transportowanej ropy naftowej – magazynowanie nadwyżek przy dostawach większych od wysyłek i odwrotnie.

Transport dalekosiężny odbywa się:

• Rurociągami lądowymi i podmorskimi

• Zbiornikowcami drogą morską

Przykładem w Polsce tego typu zbiorników magazynowych ropy naftowej są:

• Zbiorniki magazynowe na trasie rurociągu dalekosiężnego w Adamowie, Płocku i Gdańsku

• Zbiorniki magazynowe w naftoporcie w Gdańsku

3. Rafineria -Rafinerie ropy naftowej posiadają zbiorniki magazynowe:

• Ropy naftowej przed przeróbką

• Produktów finalnych przeróbki ropy naftowej

Zbiorniki magazynowe mają na celu uniezależnić, do pewnego stopnia, pracę rafinerii od nierównomiernych dostaw ropy naftowej i nierównomiernego odbioru produktów jej przeróbki.

4. Bazy paliwowe – magazynowanie produktów przerobu ropy naftowej przez odbiorców, Z baz paliwowych paliwa po dodaniu dodatków uszlachetniających są sprzedawane do stacji paliw, skąd trafiają do odbiorców detalicznych.

5.Magazynowanie rezerw strategicznych paliw - Duże zbiorniki magazynowe ropy naftowej wykorzystywane są również do przechowywania strategicznych rezerw ropy naftowej. W Polsce pojemność naziemnych sztucznych zbiorników magazynowych ropy naftowej wynosi 3.000.000 m³.

2. Czy w Polsce magazynuje się strategiczne rezerwy paliw ciekłych? (ile i gdzie)

W Polsce stanowią je:

• Zbiorniki na trasie rurociągu „Przyjaźń”: Adamów, Płock-Plebanka, Gdańsk

• Zbiorniki przy rafineriach: Płock, Gdańsk

• Zbiorniki w naftoporcie w Gdańsku

• Zbiorniki magazynowe w kawernach solnych

• Podziemny magazyn ropy i paliw Góra koło Inowrocławia k. Solino

W Polsce pojemność naziemnych sztucznych zbiorników magazynowych ropy naftowej wynosi 3.000.000 m³.

3. Wyjaśnić pojęcia w oparciu o regulacje prawne:

   1. zbiornik naziemny - zbiorniki znajdujące się na otwartej przestrzeni lub przysypane warstwą ziemi o grubości do 0,5 m lub umieszczone w pomieszczeniu.,

   2. zbiornik podziemny - zbiorniki przykryte lub obsypane warstwą ziemi o grubości co najmniej 0,5 m oraz zbiorniki o osi pionowej, gdy ich dach znajduje się co najmniej 0,5 m poniżej powierzchni otaczającego terenu. Za zbiornik podziemny uważa się również zbiornik usytuowany w obudowie betonowej, przy czym najwyższy poziom magazynowanej ropy naftowej lub produktów naftowych powinien być co najmniej o 0,2 m poniżej powierzchni otaczającego terenu, którego poziom wyznacza się po jego ostatecznym ukształtowaniu, w odległości 6,5 m od płaszcza zbiornika.,

   3. ściana osłonowa zbiornika - ściana usytuowana wokół zbiornika w odległości od 2 m do 2,5 m od jego płaszcza, wykonana w celu zabezpieczenia przed rozlaniem ropy naftowej lub produktów naftowych w przypadku awarii zbiornika.,

   4. obwałowanie zbiornika – nie ma ładnej definicji, ale pewnie można napisać, że to jeden z elementów zabezpieczajćych, abe ropa i jej produkty nie przedostały się do środowiska, Odległość między płaszczem zbiornika naziemnego o osi głównej pionowej a górną wewnętrzną krawędzią obwałowania zbiornika lub ściany osłonowej powinna być co najmniej równa połowie wysokości płaszcza wystającego ponad koroną obwałowania lub ściany osłonowej.,

Wymagana pojemność obwałowania wynosi dla:

• jednego zbiornika – 100 % jego pojemności;

• dwóch zbiorników – 75 % ich łącznej pojemności, ale nie mniej niż pojemność największego zbiornika;

• 3) trzech i więcej zbiorników – 50 % ich łącznej pojemności, ale nie mniej niż pojemność największego zbiornika.

Korona obwałowania lub ściana osłonowa powinna być wyższa od poziomu wylanej cieczy co najmniej o 0,45 m. Szerokość korony obwałowania powinna wynosić co najmniej metr. Na koronie obwałowania zbiornika powinien znajdować się utwardzony chodnik o szerokości co najmniej 0,5 m.

Obwałowanie powinno być tak wykonane, aby uniemożliwiało przenikanie ropy naftowej lub produktów naftowych do gruntu, wód powierzchniowych i gruntowych. Nie jest wymagane stosowanie obwałowań dla zbiorników naziemnych dwupłaszczowych o osi głównej poziomej i zbiorników naziemnych o osi głównej pionowej ze ścianami osłonowymi.

1. materiały ciekłe zapalne -substancje, których prężność pary w temperaturze 50°C nie jest większa niż 3 bary (300 kPa), a temperatura zapłonu nie jest wyższa niż 61°C i nie są całkowicie w stanie gazowym w temperaturze 20°C i pod ciśnieniem normalnym 1,013 bara (101,3 kPa),

2. zbiornik bezciśnieniowy- zbiorniki służące do przechowywania materiałów przy ciśnieniu atmosferycznym lub zmiennym w granicach od 0,0025 bara (0,25 kPa) podciśnienia do 0,035 bara (3,5 kPa) nadciśnienia; nie uwzględnia się przy tym ciśnienia hydrostatycznego, wywołanego słupem czynnika roboczego,,

3. zbiornik niskociśnieniowy zbiorniki do przechowywania materiałów, w których:

ciśnienie robocze, bez uwzględnienia ciśnienia hydrostatycznego, jest utrzymywane powyżej ciśnienia atmosferycznego, ale nie przekracza 0,5 bara (50 kPa),

1. baza paliw płynnych - obiekt budowlany przeznaczony do magazynowania lub przeładunku ropy naftowej i produktów naftowych

Do jakiej klasy niebezpieczeństwa pożarowego zalicza się ropę naftowa i produkty jej przerobu (tylko produkty ciekłe)?

Ropę naftową i produkty naftowe, z wyjątkiem gazu płynnego, w zależności od temperatury zapłonu zalicza się do następujących klas:

1) do I klasy – ropę naftową i produkty naftowe o temperaturze zapłonu do 294,15 K (21 °C);

2) do II klasy — produkty naftowe o temperaturze zapłonu od 294,15 K (21 °C) do 328,15 K (55 °C);

3) do III klasy — produkty naftowe o temperaturze zapłonu od 328,15 K (55 °C) do 373,15 K (100 °C).

5.Jak często poddaje się badaniom technicznym i próbom szczelności zbiorniki magazynowe na paliwa ciekłe (co najmniej)? Kiedy nie ma takiego obowiązku?

Zbiorniki przeznaczone do magazynowania ropy naftowej i produktów naftowych oraz rurociągi przesyłowe dalekosiężne i rurociągi technologiczne poddaje się badaniom technicznym i próbom szczelności, o ile przepisy odrębne nie stanowią inaczej, w następujących terminach:

1) zbiorniki i rurociągi naziemne:

a) do 30 lat użytkowania — badanie co 10 lat,

b) powyżej 30 lat użytkowania — badanie co 6 lat;

2) zbiorniki i rurociągi podziemne:

a) do 20 lat użytkowania — badanie co 10 lat,

b) powyżej 20 lat użytkowania — badanie co 5 lat.

2. Nie poddaje się okresowym próbom szczelności:

1) zbiorników wyposażonych w urządzenie do stałego monitorowania szczelności przestrzeni międzyściennej lub międzydennej;

2) rurociągów przesyłowych dalekosiężnych wyposażonych w systemy stałego monitorowania szczelności.

5.Jak zbiorniki na paliwa ciekłe muszą być zabezpieczone przed szkodliwym działaniem na środowisko?

Bazy paliw płynnych powinny być wyposażone w instalacje, urządzenia lub systemy przeznaczone do:

1.Zabezpieczania przed przenikaniem produktów naftowych do gruntu, wód powierzchniowych i gruntowych oraz emisją par tych produktów do powietrza atmosferycznego w procesach ich przeładunku i magazynowania.

2.Pomiaru i monitorowania stanu magazynowanych produktów naftowych oraz sygnalizacji przecieków tych produktów do gruntu, wód powierzchniowych i gruntowych.

3. hermetycznego magazynowania, napełniania i opróżniania produktami naftowymi I klasy, ograniczające roczne straty tych produktów naftowych w instalacji magazynowej bazy paliw płynnych do wartości poniżej 0,01 % ich wydajności.

W otoczeniu obiektów technologicznych, tam gdzie mogą wystąpić wycieki ropy naftowej i produktów naftowych, należy wykonać uszczelnienie terenu zabezpieczające przed przenikaniem produktów naftowych do gruntu, wód powierzchniowych i gruntowych.

7. Ile mogą wynosić roczne straty magazynowanego paliwa I klasy niebezpieczeństwa pożarowego?

Jak to osiągamy?

Roczne straty tych produktów naftowych w instalacji magazynowej bazy paliw płynnych powinny być ograniczone do wartości poniżej 0.01% ich wydajności.

Aby to osiągnąć, należy wyposażyć bazy paliw płynnych w instalacje, urządzenia lub systemy przeznaczone do:

- zabezpieczania przed przenikaniem produktów naftowych do gruntu, wód powierzchniowych i gruntowych oraz emisją par tych produktów do powietrza atmosferycznego w procesach ich przeładunku i magazynowania;

- pomiaru i monitorowania stanu magazynowanych produktów naftowych oraz sygnalizacji przecieków tych produktów do gruntu, wód powierzchniowych i gruntowych;

- hermetycznego magazynowania, napełniania i opróżniania produktami naftowymi I klasy.

Stosunkowo duże straty magazynowanych produktów naftowych próbuje się zmniejszyć różnymi sposobami:

- połączenie systemem rur przestrzeni znajdujących się ponad lustrem magazynowanego paliwa kilku zbiorników. Przy opróżnianiu jednego ze zbiorników i jednoczesnym napełnianiu innego, do przestrzeni gazowej opróżnianego zbiornika nie wpływa powietrze atmosferyczne, lecz mieszanka par węglowodorów i powietrza z innych zbiorników.

- Podwyższenie nadciśnienia eksploatacyjnego do wartości maksymalnej 25 kPa.

8. Jak wykonujemy obwałowanie zbiornika? Czy zawsze jest ono konieczne?

-Odległość między płaszczem zbiornika naziemnego o osi głównej pionowej a górną wewnętrzną krawędzią obwałowania zbiornika lub ściany osłonowej powinna być co najmniej równa połowie wysokości płaszcza wystającego ponad koroną obwałowania lub ściany osłonowej.

- Wymagana pojemność obwałowania wynosi dla:

-- jednego zbiornika – 100% jego pojemności;

-- dwóch zbiorników – 75% ich łącznej pojemności,

ale nie mniej niż pojemność największego zbiornika;

-- trzech i więcej zbiorników – 50% ich łącznej

pojemności, ale nie mniej niż pojemność

największego zbiornika.

- Korona obwałowania lub ściana osłonowa powinna być wyższa od poziomu wylanej cieczy co najmniej o 0.45 m.

- Szerokość korony obwałowania powinna wynosić co najmniej 1 metr. Na koronie obwałowania zbiornika powinien znajdować się utwardzony chodnik o szerokości co najmniej 0.5 m.

Dopuszcza się wykonanie pochylni wjazdowej po obu stronach korony obwałowania.

- Obwałowanie powinno być tak wykonane, aby uniemożliwiało przenikanie ropy naftowej lub produktów naftowych do gruntu, wód powierzchniowych i podziemnych.

Nie jest wymagane stosowanie obwałowań dla zbiorników:

- naziemnych dwupłaszczowych o osi głównej poziomej;

- naziemnych o osi głównej pionowej ze ścianami osłonowymi.

9. Jak urządzenia oddechowe zbiornika zabezpieczamy przed przedostawaniem się ognia do wnętrza zbiornika?

Zbiorniki hermetyczne muszą być wyposażone w zawory oddechowe (mechaniczne) i zawory bezpieczeństwa (hydrauliczne). Zawory te powinny być tak wyregulowane, by otwierać się po przekroczeniu maksymalnego nadciśnienia w zbiorniku (pierwszy oddechowy) w celu wypuszczenia na zewnątrz nadmiaru powietrza, oraz otwierać się przy przekroczeniu minimalnego podciśnienia w celu wpuszczenia w celu wpuszczenia powietrza z zewnątrz do środka zbiornika.

10. Jak ogranicza się straty spowodowane parowaniem paliw ciekłych I klasy magazynowanych w zbiornikach z dachem pływającym?

Zbiorniki z dachem pływającym powinny być wyposażone w urządzenia oddechowe i zabezpieczające przed przedostaniem się ognia do strefy gazowej zbiornika (jak zbiorniki naziemne z dachem stałym), zabezpieczone dodatkowo kopułą ochronną umożliwiającą przewietrzanie przestrzeni pomiędzy kopułą a dachem pływającym, powinny posiadać uszczelnienie wstępne i dodatkowe dachu pływającego. Uszczelnienie dodatkowe powinno być umieszczone powyżej uszczelnienia wstępnego.

Uszczelnienia powinny być wykonane tak, aby ograniczały o 95% straty parowania przechowywanych produktów, w porównaniu do takich samych zbiorników o dachu stałym nieposiadającym przykrycia pływającego.

11. Jak ogranicza się straty spowodowane parowaniem paliw ciekłych I klasy magazynowanych w zbiornikach z dachem stałym?

Zbiorniki naziemne z dachem stałym, przeznaczone do magazynowania produktów naftowych I i II klasy, powinny być wyposażone w urządzenia oddechowe i zabezpieczające przed przedostaniem się ognia do strefy gazowej zbiornika.

Zbiorniki z dachem stałym, przeznaczone do magazynowania produktów naftowych I klasy powinny być połączone z instalacją odzysku par zabezpieczone przed rozprzestrzenianiem się fali wybuchu lub posiadać przekrycie pływające z uszczelnieniem wstępnym wykonanym w sposób ograniczający 90% straty parowania przechowywanych produktów, w porównaniu z takim samym zbiornikiem z dachem stałym nieposiadającym przekrycia pływającego.

12. Wymienić urządzenia pomiarowe (czujniki) montowane w zbiornikach na paliwa ciekłe.

Zbiorniki wyposaża się w urządzenia:

- do pomiaru ilości cieczy przechowywanej w zbiorniku;

- do sygnalizacji najniższego i najwyższego dopuszczalnego poziomu napełnienia zbiornika;

- systemy zabezpieczania przed przenikaniem produktów naftowych gruntu, wód powierzchniowych i gruntowych;

- urządzenia przeznaczone do pomiaru i monitorowania stanu magazynowanych produktów naftowych oraz sygnalizacji przecieków tych produktów do gruntu, wód powierzchniowych i gruntowych.

13. Czy instalacja przeciwpożarowa w zbiorniku jest obowiązkowa?

Zbiorniki magazynowe nadziemne muszą być wyposażone w instalacje gaśniczą pianową. Instalacja pianotwórcza zależnie od pojemności zbiornika może być stała lub półstała, do której płyn pianotwórczy dowożony jest samochodami, a woda dostarczana ze zbiorników przeciwpożarowych usytuowanych w sąsiedztwie. Szybkie pokrycie zwierciadła palącego się produktu naftowego warstwą piany jest najskuteczniejszym sposobem gaszenia pożaru w zbiorniku.

Zbiorniki naziemne o osi głównej pionowej, przeznaczone do magazynowania ropy naftowej i produktów naftowych I i II klasy, a także produktów naftowych III klasy podgrzewanych powyżej temp. zapłonu, powinny być wyposażone w stałe lub półstałe urządzenia gaśnicze pianowe.

Stałe urządzenia gaśnicze pianowe należy stosować dla zbiorników o dachu stałym o pojemności ponad 3200 m³ oraz dla zbiorników o dachu pływającym o pojemności ponad 10000 m³.

Półstałe urządzenia gaśnicze pianowe należy stosować dla zbiorników o dachu stałym i pływającym o pojemności mniejszej od określonej powyżej.

Wydajność pianowej instalacji przeciwpożarowej powinna zapewnić pokrycie zwierciadła palącej się cieczy 60-centymentrową warstwą piany.

Oprócz pianotwórczej instalacji przeciwpożarowej zbiornik wyposażony musi być w instalację zraszającą. Zadaniem instalacji zraszającej jest zmniejszenie skutków promieniowania cieplnego działającego na zbiorniki usytuowane w sąsiedztwie oraz zabezpieczenie płaszcza płonącego zbiornika przed zniszczeniem na skutek rozgrzania.

Jest to bardzo ważne, bowiem na płaszczu zbiornika zainstalowana jest sieć pianotwórcza. Instalacja zraszająca winna zapewnić równomierne rozprowadzenie cienkiej warstwy wody po płaszczu zbiornika.

W stałe urządzenia zraszaczowe należy wyposażyć:

-- zbiorniki naziemne z dachem stałym przeznaczone do magazynowania produktów naftowych I i II klasy;

-- zbiorniki z dachem pływającym przeznaczone do magazynowania ropy naftowej oraz produktów naftowych I i II klasy.

1. Jak zabezpiecza się zbiorniki magazynujące paliwa I klasy przed nagrzewaniem się promieniami słonecznymi?

Powinny być zabezpieczone powłokami ochronnymi o zdolności odbijania promieniowania cieplnego wynoszącej co najmniej 70%.

1. Jak zabezpiecza się zbiorniki magazynowe przed korozją?

Zbiorniki poziome najczęściej budowane są jako zbiorniki podziemne. Żywotność zbiorników, szczególnie tych częściowo lub całkowicie zakopanych w ziemi, można znacznie wydłużyć przez zwiększenie liczby powłok ochronnych oraz wyposażenie w zabezpieczenia przeciwkorozyjne zewnętrznych powierzchni stykających się z gruntem za pomocą ochrony katodowej. Przykładem mogą być zbiorniki wykonane w technologii Con Vault, w której na stalową ściankę wewnętrzną nakłada się cienką warstwę pianki styropianowej, na nią warstwę polietylenu, a zewnętrzną kilkunastocentymetrową warstwę wykonuje sie z żelbetu.

1. Jak powinien być zaprojektowany zbiornik na paliwa ciekłe?

Zbiornik powinien być zaprojektowany tak, aby zapewniał w sposób określony w odrębnych przepisach, minimalizację ubytku czynnika roboczego, w przypadku zmian temperatury lub ciśnienia. Przedostawanie się czynników roboczych do otoczenia podczas napełniania lub opróżniania zbiorników powinno być ograniczone do bezpiecznego minimum. Zbironiki powinny być zbudowane z materiału odpornego na działanie czynnika roboczego lub wyłożone odpowiednią wykładziną albo zabezpieczone powłoką ochronną. Elementy zbiornika stykające się bezpośrednio z czynnikiem roboczym powinny być odporne na działanie tych czynników.

1. Podać pojemności zbiorników poziomych i pionowych.

Dla pojemności do ok. 200 m3 zbiorniki cylindryczne budowane są jako poziome, a o wyższych pojemnościach, dochodzących do kilkudziesięciu tysięcy m3 buduje się je w formie walca o osi pionowej.

1. Kiedy zbiornik może być wykonany z blachy o jednakowej grubości? Jaka jest minimalna grubość ścianki zbiornika?

Minimalna grubość stalowych ścianek walcowych i den zbiorników o średnicy zewnętrznej większej niż 800mm nie powinna być mniejsza niż 5mm. Grubość stalowej ścianki zbiornika zewnętrznego w zbiorniku dwuściankowym nie powinna być mniejsza niż 3mm.

Zbiorniki poziome i mniejsze zbiorniki pionowe (zwykle o pojemności do 600m3) wykonuje się z blachy jednolitej. Wieksze zbiorniki pionowe robione są z blachy o zmiennej grubości.

1. Jakie ciśnienie brane jest pod uwagę podczas projektowania zbiornika?

-zbiornik bezciśnieniowy- przechowywanie materiałów przy ciśnieniu atmosferycznym lub zmiennym w granicach od 0,0025 bara

-zbiornik niskociśnieniowy- zbiornik do przechowywania materiałów w których ciśnienie robocze bez uwzględniania ciśnienia hydrostatycznego jest utrzymywane powyżej ciśnienia atmosferycznego, ale nei przekracza 0,5 bara.

26. Jak zbudowany jest zbiornik pionowy z dachem stałym

Zbiorniki cylindryczne pionowe z dachami stałymi ze względu na łatwy montaż uważane są za najbardziej ekonomiczne. Pojemności projektowanych i budowanych zbiorników mają znaczną rozpiętość (od ok. 200 m³ do kilkudziesięciu tysięcy m³). Konstrukcje dachowe tych zbiorników projektowane są na niskie nadciśnienie, rzędu 2-2,5 kPa. Główne przeznaczenie: magazynowanie olejów napędowych i opałowych oraz olejów smarowych.

Schemat konstrukcji zbiornika cylindrycznego pionowego z dachem stałym: 1 – płaszcz zbiornika, 2 – środkowa część dna zbiornika, 3 – pierścień obrzeżny dna, 4 – właz wyczystkowy, 5 – właz dolny, 6 – właz wentylacyjny, 7 – zawór oddechowy, 8 – właz oświetleniowy, 9 – balustrada, 10 – schody.

Wśród zbiorników z dachem stałym możemy wyróżnić:

- Zbiorniki z pojedynczym dnem i pojedynczym płaszczem

- Zbiorniki z podwójnym dnem i podwójnym płaszczem

Zbiorniki o osi pionowej buduje się z kopulastym lub stożkowym kształtem dachu. Dach zbiornika powinien posiadać na całym obwodzie balustradę o odpowiedniej wysokości. Płaszcz zbiornika mocuje się do fundamentu szeregiem kotew. Górne powierzchnie płaszcza wzmacnia się żebrami usztywniającymi. W mniejszych zbiornikach stosuje się drabiny z osłoną koszową, w większych schody. Zbiorniki z dachami stałymi muszą mieć niezawodne zawory oddechowe, które utrzymują nadciśnienie i podciśnienie w zbiorniku na odpowiednim poziomie. Zazwyczaj montuje się równocześnie zawór mechaniczny i hydrauliczny. Zawór hydrauliczny jest zaworem bezpieczeństwa w razie gdyby nie zadziałał zawór mechaniczny. Zawory oddechowe montuje się na bezpieczniku przeciwogniowym.

27. Jak zbudowany jest zbiornik z dachem pływającym

Zastosowanie dachu pływającego w cylindrycznych zbiornikach pionowych pozwala na wyeliminowanie strat związanych z „dużym oddechem” i „małym oddechem”. Uzyskuje się to przez likwidację przestrzeni między lustrem paliwa, a dachem zbiornika. Zbiorniki tego typu mają znaczne pojemności (nawet do 200 tys. m³). Główne przeznaczenie: przechowywanie lekkich paliw płynnych przy częstej rotacji magazynowanego paliwa.

Schemat konstrukcji zbiornika cylindrycznego pionowego z dachem pływającym: 1 – płaszcz zbiornika, 2 – środkowa część dna zbiornika, 3 – pierścień obrzeżny dna, 4 – schody przesuwne, 5 – podpierak dachowy, 6 – schody zewnętrzne, 7 – prowadnice schodów przesuwnych, 8 – ponton, 9 – membrana, 10 – pierścień wiatrowy.

W zbiorniku tego typu dach unosi się na powierzchni paliwa (więcej: pytanie 28).

28. Jak zbudowany jest dach pływający

Dach pływający może być wykonany jako:

- Ponton

- Membrana

Dach pływa na powierzchni paliwa dzięki umieszczonemu na jego obwodzie pontonowi wypełnionemu powietrzem – konstrukcja membranowa (?). Ponton podzielony jest na szereg hermetycznych komór – zabezpiecza to dach przed zatopieniem w razie awarii jednej z komór. Konstrukcja dachu pływającego ma średnicę od 300 do 800 mniejsza od średnicy płaszcza zbiornika. W szczelinie między płaszczem, a dachem pływającym montowane są elementy uszczelniające. Wyróżniamy dwie grupy uszczelnień – uszczelnienia mechaniczne oraz miękkie. W dużych zbiornikach stosuje się żebrowe usztywnienie membrany dachu (żebra ułożone promieniowo lub koliście).

W zbiornikach o małej pojemności (do 5000 m³) stosuje się dachy pływające o konstrukcji dwupłytowej – w takim rozwiązaniu ponton występuje na całej powierzchni dachu. Zaletą jest izolacja paliwa przez przestrzeń między płytami wypełnioną powietrzem. Konstrukcja ta jest również bardziej sztywna od membranowej.

29. Kiedy i dlaczego montujemy w zbiorniku dwa dachy?

(Nie jestem na 100% pewien czy o to chodzi)

Cylindryczne zbiorniki pionowe z dachami stałymi i pływającymi pokryciami – to typ zbiorników łączący w sobie cechy zbiorników z dachem stałym oraz z dachem pływającym. W zbiornikach tych występuje zewnętrzny dach stały ale dodatkowo również wewnętrzne pokrycie pływające.

Konstrukcja taka wykorzystywana jest przede wszystkim w rejonach, w których występują okresowo duże opady śniegu i deszczu. Jeśli dodatkowo zanieczyszczenie magazynowanych paliw wodą opadową jest niedopuszczalne to stosowane są właśnie tego typu zbiorniki.

Dach stały (zewnętrzny) chroni przed zanieczyszczeniem magazynowanego w zbiorniku paliwa (np. wodami opadowymi) – tę funkcję dach stały spełnia lepiej niż dach pływający. Natomiast wewnętrzne pokrycie pływające zabezpiecza paliwo przed stratami, które mogłyby powstać w skutek parowania w standardowym zbiorniku z dachem stałym.

30. Jak zabezpieczamy zbiornik przed dobowymi wahaniami temperatury?

(Też nie jestem pewien czy na pewno o to chodzi, zależy jak rozumieć pytanie)

Straty paliwa wywołane tzw. „małym oddechem” związane są z dobowymi zmianami temperatury i ciśnienia. W dzień promienie słoneczne ogrzewają i przestrzeń nad zwierciadłem paliwa. Wzrost temperatury powoduje wzrost ciśnienia powietrza zawierającego pary benzyny, które po otwarciu zaworów oddechowych (w celu wyrównania ciśnienia) zostają wydalone na zewnątrz. Natomiast nocą temperatura obniża się i w zbiorniku powstaje podciśnienie. Otwierają się zawory oddechowe w celu wyrównania ciśnienia – do zbiornika napływa powietrze z zewnątrz. Benzyna paruje, aż do nasycenia powietrza i cykl powtarza się.

Najskuteczniejszym sposobem zapobiegania tego typu stratom jest zastosowanie dachu pływającego lub wewnętrznego pokrycia pływającego. Pozwala to wyeliminować straty spowodowane zarówno „małym oddechem” jak i również „dużym oddechem”. Inną stosowaną metodą, jest również podwyższenie nadciśnienia eksploatacyjnego do wartości maksymalnej 25 kPa.

Dodatkowo naziemne zbiorniki magazynowe przeznaczone do magazynowania produktów naftowych I klasy zabezpieczane są powłokami ochronnymi (specjalna farba) o zdolności odbijania promieniowania cieplnego wynoszącej co najmniej 70%.

W zbiornikach z dachem stałym stosuje się również czasami instalacje odzysku par w celu ograniczenia strat spowodowanych parowaniem.

31.Jak zbudowane jest dno zbiornika?

??????????????????????????

33. ODWADNIANIE ZBIORNIKA

W płaszczach zbiorników magazynujących produkty naftowe, z których mogą wytrącać sie osady, należy zaprojektować włazy „wyczystkowe”. Właz taki powinien być tak usytuowany, by jego dolna krawędź pokrywała się z poziomem dna zbiornika. Należy także zamontować zawór, który w razie potrzeby także odprowadzi wodę. Montujemy go tuż nad dnem zbiornika. Można także na środku zbiornika stworzyć specjalną niszę, gdzie będzie zbierać się woda pod naporem ropy, a następnie może zostać odpuszczona.

34. USZCZELNIENIE DACHU PŁYWAJĄCEGO

Uszczelnienie dachu pływającego powinno zapewnić możliwie jak największą szczelność zbiornika nawet w przypadku niedokładności montażowych oraz odkształceń wywołanych działaniem wiatru i słońca. Spełnienie warunku szczelności jest trudne biorąc pod uwagę fakt, że nie może być osiągnięta w wyniku działania dużej siły poziomej dociskającej uszczelnienie do płaszcza zbiornika. Dużą liczbę stosowanych rozwiązań konstrukcji uszczelnienia można podzielić na dwie grupy:

• uszczelnienia mechaniczne – tworzą na ogół blachy ślizgowe dociskane do płaszcza zbiornika, połączone z pontonem dachu pływającego elementem elastycznym z tworzywa benzyno odpornego. Nie zapewniają one całkowitej szczelności dachów pływających.

• uszczelnienia miękkie – element uszczelniający wykonany jest z elastycznego tworzywa.

Schematy przykładowych rozwiązań pokazano na rysunku:

Rysunek 1. Schematy uszczelnień dachu pływającego

Opis rysunku:

a) uszczelnienie mechaniczne typu Horton

1. płaszcz zbiornika,

2. blacha ślizgowa,

3. membrana gumowa,

4. pantograf dźwigniowy,

5. ponton dachu pływającego,

6. obciążnik pantografu;

b) uszczelnienia miękkie:

1. płaszcz zbiornika,

2. ponton dachu pływającego,

3. uszczelnienie elastyczne,

4. blacha osłaniająca.

35.ODWODNIENIE DACHU PŁYWAJĄCEGO

Odprowadzenie wody opadowej z dachu pływającego odbywa sie ze studzienki znajdującej się na środku dachu. Woda ze studzienki odprowadzana jest elastycznym przewodem benzynoodpornym lub systemem rur połączonych przegubowo.

36. ZBIORNIKI PODZIEMNE

Zbiorniki podziemne służą do składowania benzyn przez dłuższy czas. Ponieważ ich usytuowanie zapewnia prawie stałą temperaturę w zbiorniku, zlikwidowane zostają praktycznie straty „małego oddechu”. Zbiorniki wykonywane są w żelbetowych obudowach, których zadaniem jest przejąć parcie gruntu. Dach zbiornika, często podparty w środku słupem, pokryty jest warstwą izolacji termicznej i warstwą gruntu.

Zbiorniki poziome najczęściej budowane są jako zbiorniki podziemne. Żywotność zbiorników, szczególnie tych częściowo lub całkowicie zakopanych w ziemi, można znacznie wydłużyć przez zwiększenie liczby powłok ochronnych. Przykładem mogą być zbiorniki wykonane w technologii Con Vault, w której na stalową ściankę wewnętrzną nakłada się cienką warstwę pianki styropianowej, na nią warstwę polietylenu, a zewnętrzną kilkunastocentymetrową warstwę wykonuje sie z żelbetu.

37. ZABEZPIECZENIE ZBIORNIKÓW PRZED KOROZJĄ

Obecność mikroorganizmów jest wybitnie szkodliwa, powoduje bowiem wytwarzanie substancji o działaniu korozyjnym. Mikroorganizmy rozwijają się pod warunkiem występowania wody na dnie lub na ściankach zbiornika, ich rozwojowi sprzyja także obecność powietrza.

Ponadto skutek obecności mikroorganizmów to niekorzystne zmiany właściwości fizykochemicznych paliw (biodegradacja paliw). Profilaktyka polega na regularnym odwadnianiu i oczyszczaniu zbiorników oraz odkażaniu z użyciem biocydów. Zbiorniki można także zmodernizować technologią Tank System, polega ona na nakładaniu specjalnej tkaniny wykonanej z odpowiednio dobranych żywic na wnętrze oczyszczonego zbiornika.

38. Ogrzewanie paliw w zbiornikach.

Zbiorniki, w których przechowuje się paliwa o dużej lepkości, w tym niektóre rodzaje ropy naftowej, oraz ciężkie pozostałości z destylacji ropy naftowej przechowuje się w zbiornikach wyposażonych w instalację ogrzewczą. Paliwo podgrzewa się, aby zmniejszyć jego lepkość umożliwiając tym samym jego pompowanie, a także po to, aby zapobiec wydzieleniu się z niego parafiny.

W celu ogrzewania paliwa, w zbiorniku najczęściej umieszcza się wężownicę ogrzewczą, przez którą przetłaczany jest czynnik ogrzewczy, np. para wodna, gorąca woda lub gorący olej.

Stosuje się też nagrzewnice elektryczne, najczęściej w małych zbiornikach, w których przechowywane są masy bitumiczne.

Układ automatycznej regulacji czuwa nad właściwą temperaturą przechowywanego paliwa, która nie może być ani zbyt wysoka, ani zbyt niska.

38. Podstawowy osprzęt zbiorników.

• Dach pływający

• Instalacja gaśnicza pianowa stała lub półstała

• Instalacja zraszająca – zmniejszająca skutki promieniowania cieplnego działającego na zbiorniki znajdujące się w sąsiedztwie oraz zabezpieczenie płaszcza płonącego zbiornika przed zniszczeniem na skutek rozgrzania

• Króćce do podłączania rurociągów

• Włazy do wchodzenia do pustego zbiornika oraz służące d oświetlania i przewietrzania podczas remontu

• Schody i balustrady

• Podpieraki dachowe, utrzymujące dach na określonej wysokości nad dnem

• Włazy wyczystkowe do usuwania wody opadowej z pustego zbiornika

• Przyrządy pomiarowe

38. Opomiarowanie zbiorników (czujniki i przyrządy pomiarowe).

Wymagania dotyczące opomiarowania:

• bezpieczeństwo,

• dokładność i powtarzalność pomiarów,

• niezawodność,

• kompatybilność urządzeń pomiarowych,

• łatwa obsługa i konserwacja.

Przyrządy pomiarowe:

• sondy ultradźwiękowe - urządzenia do ciągłego, bezkontaktowego pomiaru poziomu cieczy i materiałów sypkich. Pomiar polega na określeniu czasu pomiędzy wysłaniem sygnału ultradźwiękowego a odebraniem echa.

• Sondy pojemnościowe - ciągły pomiar poziomu cieczy i materiałów sypkich. Składa się z dwóch podstawowych elementów — głowicy i elektrody prętowej lub kablowej (napiętej obciążnikami lub sprężyną). Działanie polega na pomiarze pojemności elektrycznej, która zmienia sie wraz ze zmiana poziomu medium wokół elektrody. Elektroda tworzy ze zbiornikiem i mierzonym medium kondensator.

• Sondy hydrostatyczne do pomiaru poziomu cieczy w zbiornikach otwartych i ciśnieniowych. Wysoką dokładnością pomiaru (błąd ok. 0,1%). Pomiar polega na określeniu ciśnienia hydrostatycznego słupa cieczy działającego na membranę pomiarową sondy. Ugięcie membrany powoduje zmianę pojemności kondensatora pomiarowego, a układ elektroniczny przetwarza sygnał wejściowy na sygnał prądowy.

• Sondy elektromechaniczne - Urządzenie opuszcza ciężarek zawieszony na lince pomiarowej w głąb zbiornika, a po dotknięciu powierzchni materiału następuje zmiana kierunku obrotów silnika. Podczas ruchu w górę mierzona jest długość linki i na tej podstawie określany jest poziom. Ciężarek w formie pływaka może spoczywać cały czas na powierzchni cieczy i w ten sposób podawać natychmiastową informację,

38. Metody pomiaru masy i objętości magazynowanej cieczy.

Wyróżnić można dwie zasadnicze metody pomiarów ilościowych w zbiornikach:

- pomiar masy

- pomiar objętości.

W metodzie opartej na pomiarze masy wykorzystywany jest pomiar ciśnienia hydrostatycznego wywieranego przez słup produktu.

W metodzie objętościowej pomiar ilościowy oparty jest na pomiarze poziomu i temperatury.

Błąd pomiaru wynosi maksymalnie 0,01%

38. Podziemne magazynowanie węglowodorów (gdzie).

Podziemne magazynowanie paliw płynnych (ropy naftowej i produktów jej przetworzenia w postaci benzyn i olejów opałowych) w formie ciekłej odbywa się w naturalnych magazynach zlokalizowanych w:

• wyrobiskach w soli kamiennej, tzw. kawernach solnych

  • sól nie reaguje z paliwem, kawerny są bardzo szczelne, można powiększać kawerny poprzez wypłukiwanie, możliwość bezpośredniego szybkiego odbioru i zatłaczania,

• wyrobiskach starych kopalń lub grotach skalnych

• wyeksploatowanych złożach ropy i gazu ziemnego

• poziomach zawodnionych i wodonośnych

• W zbiornikach cylindrycznych pionowych podziemnych

38. Jakie wymagania powinien spełniać podziemny magazyn paliw?

- bezwzględna szczelność

- brak reakcji paliwa ze skala otaczającą

- odpowiednia lokalizacja

- możliwość bezpośredniego szybkiego zatłaczania i odbioru surowca

- stosunkowo niewielka głębokość występowania

- duża pojemnosc

44. CZY PALIWA MOGĄ CIEKŁE MOGĄ BYĆ MAGAZYNOWANE W         KAWERNACH SOLNYCH ?

TAK, złoża soli kamiennej są szczególnie przydatne do podziemnego magazynowania ciekłych węglowodorów, sprzyja temu:

• Powszechność występowania złóż soli

• Specyficzne warunki hydrogeologiczne panujące w tych złożach – zapewniające szczelność tych struktur

• Korzystne właściwości geomechaniczne soli kamiennej – zwięzłość, nieprzepuszczalność, plastyczność

• Obojętność chemiczna soli względem magazynowanych substancji

• Znaczne miąższości złóż solnych, umożliwiające utworzenie komór o pożądanej objętości

Podstawowym wymogiem takich magazynów jest:

1. Bezwzględna szczelność (kawerny są szczelne ze względu na plastyczne zachowanie się soli pod naciskiem skał otaczających, zatykającej wszelkie pęknięcia)

2. Brak reakcji paliwa ze skałą otaczającą (sól nie wchodzi w reakcje z paliwem)

3. Odpowiednia lokalizacja oraz rozbudowana sieć rurociągów – nafto-gazociągów, stosunkowo nie wielka głębokość zalegania i duża pojemność. Polskie złoża soli pod tym względem są bardzo dobrze ulokowane

45. CZY W POLSCE MAGAZYNUJE SIĘ PALIWA CIEKŁE W KAWERNACH         SOLNYCH ?

TAK, jedynym w Polsce (i jeden z nielicznych w Europie), jest magazyn ropy naftowej w Górze k/Inowrocławia. Magazyn ten spełnia podane w punkcie poprzednim warunki (odpowiednie warunki geomechaniczne i hydrotechniczne). Powstał on na bazie komór eksploatacyjnych Kopalni Soli Góra. Pojemność tego magazynu wynosi 1,5 mln m³ pojemności eksploatacyjnej. Zaczął on funkcjonować pod koniec 2002 r. i pełni przede wszystkim rolę strategiczną, operacyjną oraz interwencyjno – koniunkturalną. Dzięki temu istnieje możliwość świadczenia usług przechowywania mediów (ropy naftowej oraz paliw) na rzecz innych podmiotów.

46. OMÓWIĆ CYKL PRACY PODZIEMNEGO MAGAZYNU PALIW         CIEKŁYCH W KAWERNIE SOLNEJ

Magazynowanie ciekłych węglowodorów w złożach soli kamiennej nie jest łatwe. Polega na zatłaczaniu składowanego produktu poprzez odpowiednio wykonany i wyposażony odwiert do celowo wykonanej pustki zwanej komorą (komora jest umieszczona wewnątrz górotworu skalnego).

Proces magazynowania – Zatłoczenie odbywa się poprzez pompownię ropy i paliw. W trakcie tej operacji zatłaczania z komór magazynowych wypływa solanka, którą magazynuje się do zbiorników. W procesie zatłaczania do komory magazynowanego produktu i równoczesnego usuwania solanki, otwór musi być wyposażony w kolumnę rur wydobywczych oraz głowicę eksploatacyjną połączoną rurociągami solankowymi z powierzchniową instalacją. Wytłaczanie solanki jest możliwe dzięki ciśnieniu hydrostatycznemu magazynowanego (zatłaczanego) paliwa. Po wytłoczeniu solanka jest magazynowana w zbiornikach roboczych, do momentu gdy paliwo ze zbiornika będzie pobierane.

Na odwrotnej zasadzie odbywa się proces wytłaczania ropy i paliw z komory. W tym przypadku do komór magazynowych wtłaczana jest solanka, która powoduje wypłynięcie magazynowanych produktów i które to automatycznie kierowane są do pompowni ropy i paliw a stamtąd rurociągami dalekosiężnymi do odbiorców.

47. PORÓWNAĆ PM GAZU I PM PALIW CIEKŁYCH W KAWERNACH         SOLNYCH

Zbiorniki zlokalizowane w solach są zarazem tanie i bezpieczne. Sól kamienna jest znakomitym medium dla magazynowania węglowodorów, gdyż nie wykazuje z nimi żadnej reaktywności chemicznej oraz rozpuszczalności.

Proces powstawania PM zarówno dla gazu jak i dla ropy jest taki sam. W obu przypadkach należy ługować kawernę. W tym celu po wykonaniu projektu, wykonujemy odwiert najczęściej do stropu planowanej kawerny (konieczny jest właściwy dobór płuczki i szczelne zacementowanie rur okładzinowych). Otwór należy wywiercić tak, aby ostatnia kolumna rur okładzinowych pozwalała na zapuszczenie rur wydobywczych 7’’,8’’ lub nawet 9’’. Potem przewiercamy dalej (do głębokości spągu planowanej kawerny) nie rurując tej części! Zapuszczamy współśrodkowo dwie kolumny rur – pełniących funkcję kolumn solankowych. Po ich zapuszczeniu tłoczymy wodę słodką (albo przez kolumnę środkową albo przestrzeń pierścieniową), równocześnie wtłaczamy frakcję olejową, zabezpieczającą górną część górotworu. Po utworzeniu kawerny zapuszczamy kolumnę rur wydobywczych z pakerem, który zapinamy u wlotu do kawerny. Następnie zapuszczamy do otworu kolumnę solankową.

W tym momencie w zależności od przeznaczania zaczynają się różnice (!!). W przypadku PMG rozpoczynamy zatłaczanie gazu (do przestrzeni pierścieniowej pomiędzy kolumną rur wydobywczych i solankowych). Po wytłoczeniu solanki wyciągamy kolumnę solankową pod pełnym ciśnieniem gazu w kawernie, od tego momentu PMG zaczyna funkcjonować normalnie. Jako, że istnieje prawdopodobieństwo zaciśnięcia się skały, należy pozostawić pewien bufor – w ilości ok. 30% magazynowanego gazu. Z racji pustej przestrzeni możemy go napełniać i opróżniać w częstych cyklach (rzędu kilkunastu godzin) – jest to więc magazyn SZCZYTOWY. Konieczna jest napowierzchniowa instalacja urządzeń osuszających gaz. Wtłaczanie i wytłaczanie ropy omówione w punkcie poprzednim!

Techniczna różnica pomiędzy tymi dwoma magazynami również istnieje w aparaturze napowierzchniowej – gaz zatłaczany jest za pomocą sprężarek wirowych, ropa za pomocą pompy ropy.

48. PERSPEKTYWY PODZIEMNEGO MAGAZYNOWANIA PALIW         CIEKŁYCH W POLSCE

Magazynowanie ropy naftowej i paliw w zbiornikach podziemnych to obecnie obowiązujący w Polsce standard i konieczność wynikająca z krajowych przepisów prawnych oraz uregulowań UE. Dotyczą one zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego państwa, które jest możliwe poprzez składowanie pod ziemią surowców energetycznych.

Złoża soli kamiennej w Polsce należą do dwóch formacji geologicznych – cechsztyńskiej (Niż Polski środkowej i północno zachodniej) , oraz mioceńskiej (przedgórze Karpat), pod względem występowania soli Polska jest zatem w bardzo dobrym położeniu. Biorąc pod uwagę rozszerzenie NATO na wschód, wiążące się z koniecznością budowy baz wojskowych – dla których budowa PM dla paliw uodporni bazy na ataki terrorystyczne, w tym na atak nuklearny. Budowa magazynów w strefie nadmorskiej wpłynie pozytywnie na ekosystem Bałtyku (solanka może być dostarczona na dno Bałtyku, w celu uzupełnienia deficytu tlenu). PIG prowadzi badania dla NATO nad możliwością wykorzystania polskich złóż soli do magazynowania ropy, gazu i paliw dla potrzeb baz wojskowych.

49. POJEMNOŚCI MAGAZYNOWE W POLSCE DLA ROPY NAFTOWEJ I JEJ         PRODUKTÓW. ZAPASY STRATEGICZNE

Przygotowana do transportu ropa naftowa na kopalni jest magazynowana w zbiornikach magazynowanych zwykle o małej pojemności, od kilkudziesięciu do kilku tysięcy m³ – uzależniona od wydatku złoża oraz warunków odbioru ropy. W bardziej wydajnych złożach, może ona wynosić kilkadziesiąt tysięcy m³, ale jest to rzadkość. Z kopalni ropa jest transportowana do zbiorników magazynowych systemu transportu dalekosiężnego ropy naftowej. Zbiorniki magazynowe w tym przypadku posiadają bardzo duże pojemności, od kilkunastu tysięcy do ponad 100.000 m³. Największe produkowane obecnie w Polsce naziemne zbiorniki magazynowe ropy naftowej posiadają pojemność 125.000 m³. W innych krajach nawet 200.000 m³.

Ustawa (Dz. U. z 2007 Nr 52, poz. 343) ustala odpowiednie wielkości rezerw obowiązkowych oraz wymagania odnośnie kluczowych parametrów eksploatacyjnych instalacji magazynowych. W odniesieniu do ropy naftowej wymóg posiadania rezerw w wysokości 90-dniowego zużycia daje około 5 mln ton koniecznego zapasu (przy zużyciu ok. 20 mln ton rocznie). W odniesieniu do paliw nie przewiduje się rezerw strategicznych, nakładając jednak obowiązek na producentów i importerów obowiązek zapewnienia stabilności dostaw.

W Polsce rezerwy strategiczne stanowią:

1. Zbiorniki na trasie rurociągu „Przyjaźń”: Adamów, Płock – Plebania, Gdańsk

2. Zbiorniki przy rafineriach: Płock, Gdańsk

3. Zbiorniki w nafto porcie w Gdańsku

4. Zbiorniki magazynowe w kawernach solnych

Pojemność naziemnych sztucznych zbiorników magazynowych ropy naftowej wynosi 3.000.000 m³, pojemność PM w kawernie wynosi ok. 1.500.000 m³

50. ZALETY PODZIEMNYCH MAGAZYNÓW NA PALIWA CIEKŁE

Podziemne magazyny na paliwa ciekłe można podzielić na:

• Zbiorniki sztuczne – pionowe i poziome, służące do składowania benzyn przez dłuższy czas. Ich usytuowanie zapewnia prawie stałą temperaturę w zbiorniku, zlikwidowane zostają straty tzw. „małego oddechu”. Żywotność takich zbiorników można znacznie wydłużyć przez zwiększenie liczby powłok ochronnych (np. technologia Con Vault – na stalową ściankę wewnętrzną nakłada się cienką warstwę pianki styropianowej, na nią polietylen, a zewnętrzna warstwa to żelbet). Zbiorniki wykonywane są w żelbetowych obudowach, których zadaniem jest przejąć parcie gruntu. Dach zbiornika, często podparty w środku słupem, pokryty jest warstwą izolacji termicznej i warstwą gruntu.

• Zbiorniki w kawernach solnych – pozwalają na bardzo szybkie pokrycie niedoborów paliw na rynku (zbiorniki operacyjne), a po zakończeniu wykorzystywania ich jako magazyny, mogą służyć do składowania odpadów promieniotwórczych lub toksycznych. Magazyny solne są tanie, pojemne, bezpieczne dla środowiska i niewrażliwe na zagrożenia naturalne i ataki terrorystyczne.