Białko wiążące kwasy tłuszczowe (FABP - Fatty Acid Binding Protein)
Wiesław Piechota, Jerzy Adamus, Wiktor Piechota
z Zakładu Diagnostyki Laboratoryjnej, z Kliniki Kardiologii oraz z Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie
Streszczenie.Â
Sercowe białko wiążące kwasy tłuszczowe (Heart Fatty Acid Binding Protein, H-FABP) jest nowym wczesnym markerem martwicy miokardium.
Najwcześniejszy marker uszkodzenia mięśnia serca.
Jest niskocząsteczkowym białkiem występującym w cytoplazmie kardiomiocytów. Znajduje się również w mięśniach szkieletowych, lecz jego stężenie jest tam dziesięciokrotnie niższe niż w mięśniu sercowym. Stąd wynika jego stosunkowo duża swoistość i szybkość pojawiania się w krążeniu po uszkodzeniu kardiomiocyta.
Te dwie cechy powodują, że FABP charakteryzuje się większą wczesną czułością (do 50% w ciągu 1,5 godziny od początku objawów) i swoistością niż mioglobina oraz CKMB masa – dwa klasyczne już, wczesne markery uszkodzenia miokardium.
Czułość diagnostyczna FABP w okresie pierwszych 4-6 godzin od objawów jest także znacznie wyższa niż dla troponin.
Dostępne są oznaczenia jakościowe i ilościowe FABP oparte na metodach immunochemicznych.
Testy jakościowe mogą być wykonywane w ambulatorium, przy łóżku chorego i w oddziałach ratunkowych. Czas do uzyskania wyniku nie przekracza 15 min.
Z uwagi na małą cząsteczkę klirens nerkowy FABP jest szybki i stężenie markera wraca do normy po 24 godzinach, zatem może być on przydatny w nieinwazyjnej ocenie reperfuzji (analogicznie do mioglobiny). Usuwanie FABP drogą nerek zmniejsza jego przydatność w diagnostyce uszkodzenia miokardium u pacjentów z schyłkową niewydolnością nerek.
FABP jest nowym, wczesnym markerem uszkodzenia mięśnia serca, przewyższającym dotychczasowe (mioglobina, CKMB masa) pod względem czułości i swoistości. Może być przydatny w szybkiej diagnostyce ostrych zespołów wieńcowych w szpitalu i w okresie przedszpitalnym.